Nellie Letitia McClung (nacida Helen Letitia Mooney; 20 d'ochobre de 1873 – 1 de setiembre de 1951) foi una política, autora, feminista y activista social canadiense. Formó parte de los movimientos de reforma moral y social prevalentes na mariña oeste de Canadá a empiezu del sieglu XX. En 1927, McClung y otros cuatro muyeres, Henrietta Muir Edwards, Emily Murphy, Louise McKinney y Irene Parlby, conocíes popularmente como les "Cinco Famoses" (tamién llamaes "Los cinco valientes"),[3] llevaron a los tribunales el que pasó a ser conocíu como'l "Caso Persones" (n'inglés: Persons Case). Mientres el pleitu, defendieron que les muyeres podíen ser "persones cualificaes" y, poro, elegibles pa ocupar un asientu nel Senáu de Canadá. La Corte Suprema de Canadá dictaminó que la llei a valir nun les reconocía como tales. Sicasí, McClung y les sos compañeres ganaron el casu al presentar una apelación ante'l Comité Xudicial del Conseyu Priváu, l'últimu recursu daquella nel país.

Nellie McClung
member of Alberta Legislative Assembly (en) Traducir

18 xunetu 1921 - 27 xunu 1926
Distritu: Edmonton (en) Traducir
Eleiciones: 1921 Alberta general election (en) Traducir
member of Alberta Legislative Assembly (en) Traducir

- John Lymburn
Distritu: Edmonton (en) Traducir
Vida
Nacimientu Chatsworth (es) Traducir20 d'ochobre de 1873[1]
Muerte Victoria1 de setiembre de 1951[1] (77 años)
Estudios
Llingües falaes inglés
Oficiu novelista, escritora, política, activista polos derechos humanos, activista polos derechos de les muyeressufraxista
Miembru de National American Woman Suffrage Association (en) Traducir
Creencies
Partíu políticu Alberta Liberal Party (en) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Primeros años y carrera política

editar

Nellie McClung Mooney nació na llocalidá de Chatsworth, provincia d'Ontario, en 1873, siendo la fía más nueva de John Mooney, un granxeru metodista irlandés, y de Letitia McCurdy, natural d'Escocia. La granxa del so padre sufrió los estragos de la crisis y la familia treslladar a Manitoba en 1880.[4] McClug solo recibió seis años d'educación formal y nun aprendió a lleer hasta que cumplió los 10.[5] Más tarde camudóse xunto a la so familia a una finca na redoma del ríu Souris na provincia de Manitoba.[6]

Ente 1904 y 1915,[7] Nellie McClung, el so home Wesley (un farmacéuticu) y los sos cinco fíos[8] vivieron en Winnipeg, Manitoba. Nesa ciudá, ente 1911 y 1915, Nellie McClung fixo campaña a favor del sufraxu femenín. Nes eleiciones provinciales de Manitoba de 1914 y 1915, sofitó al Partíu Lliberal, l'únicu que defendía'l derechu a votu de la muyer. Xugó un papel importante na esitosa campaña de los lliberales en 1914, faciendo usu del so gran oratoria y del so sentíu del humor.[6] Nellie McClung asonsañó al entós gobernador de Manitoba, Sir Rodmond Roblin, nun parllamentu ficticiu de muyeres en Winnipeg, entamáu pol Club de Prensa de les Muyeres de Canadá en 1914. La so representación dexó n'evidencia la xirigonza d'aquellos que s'oponíen a da-y votu a les muyeres. McClung y los sos colegues celebraron la derrota del gobiernu de Roblin n'agostu de 1915, pero camudar a Edmonton, Alberta, poco primero de que Manitoba convertir na primer provincia canadiense n'aprobar el sufraxu femenín el 28 de xineru de 1916.[7] En Edmonton, siguió la so carrera como oradora, autora y reformadora.[9] En 1921 foi escoyida diputada pol Partíu Lliberal ante l'Asamblea Llexislativa de Alberta. En 1923 treslladar a Calgary, Alberta, y ellí dedicaríase a escribir, aportando a una prolífica escritora.

Residencia

editar

La casa de McClung en Calgary, Alberta, onde vivió dende 1923 hasta mediaos de los años 1930, inda se caltién y considerar patrimoniu históricu.[9] Otros dos cases nes que vivió McClung fueron treslladaes al Muséu Archibald,[10] cerca de La Rivière, Manitoba, nel conceyu rural de Pembina, onde fueron restauraes. Les cases atópense abiertes de cara al públicu. La residencia de la familia en Winnipeg tamién ye un sitiu históricu.[11] McClung dixo una vegada "¿Por qué los llapiceros vienen forníos con gomes de borrar si nun ye pa correxir errores?" cuando defendió a dereches al divorciu igualitariu, del que foi defensora mientres tola so vida.[4]

Activismu

editar
 
Placa conmemorativa de Nellie McClung, allugada al sur de Chatsworth, Ontario.

Les sos grandes causes fueron el sufraxu femenín y el movimientu pola Templanza. Entendió que la Primer Guerra Mundial fuera determinante na redefinición de la muyer y el so derechu a votar, debíu, en mayor parte, a que la escasez de mano d'obra masculina creara más oportunidaes d'empléu pa les muyeres, rompiendo asina cola imaxe de la muyer fráxil y doméstica que nun tenía cabida na sociedá canadiense en virtú de les circunstancies.[4] Foi en gran midida gracies a los sos esfuercios que Manitoba convertir en 1916 na primer provincia del país en garantizar el votu femenín y el derechu apareyáu a presentase a cargos públicos.[12] Dempués de camudase a Edmonton, siguió lluchando a favor del votu pa les muyeres. Consiguió que los neños n'edá escolar tuvieren un seguru médicu y dental, y que les muyeres pudieren heredar propiedaes y tuvieren prestaciones per baxa de maternidá, amás de seguridá na empresa y otres reformes. McClung yera siguidora de la filosofía social conocida como euxenesia y fixo campaña a favor de la esterlización d'aquellos a los que consideraba "inocentes". La so promoción de los beneficios de la esterilización contribuyó a l'aprobación d'una llei de fonderada eugenista en Alberta.[13]

McClung yera activa en delles organizaciones. Foi la fundadora de la Lliga pola Igualdá Política de Winnipeg y de los Institutos Federaos de Muyeres de Canadá—"el movimientu educativu más grande de Canadá"—y del Institutu de Muyeres de Edmonton, del cual foi la so primer presidenta. Tamién yera activa na Asociación d'Autores de Canadá, nel Club de Prensa de Muyeres de Canadá, na Ilesia Metodista de Canadá, y nel Club Lliterariu de Muyeres de Calgary, ente otros.[14]

Publicó la so primer novela Sowing Seeds in Danny en 1908. Foi númberu unu en ventes a nivel nacional, y foi siguida por dellos rellatu curtios y artículos en diverses revistes canadienses y estauxunidenses. Foi representante del Partíu Lliberal na Asamblea Llexislativa de Alberta dende 1921 hasta 1926. Como miembru de la oposición, la so oportunidá pa promover el sufraxu femenín foi bien llindada, por cuenta de que les muyeres nun yeren teníes en cuenta.[4]

Foi una de "Los cinco famoses" (tamién conocíes como les Cinco valientes), xunto a Irene Parlby, Henrietta Muir Edwards, Emily Murphy y Louise McKinney. Los cinco presentaron una demanda, en 1927, pa clarificar el significáu de la pallabra "persones" na seición 24 de la Constitución de 1867. Dicha seición sirviera pa escluyir a les muyeres d'ocupar cualquier cargu públicu. La so demanda tuvo ésitu, facilitando la participación de les muyeres na vida política canadiense.[12]

Legáu

editar

En 1954 el gobiernu de Canadá nomó a Nellie McClung "personaxe de relevancia histórica nacional". Una placa conmemorativa na so memoria asítiase nel llau oeste de la carretera 6, 1 km al sur de la carretera 40, en Chatsworth, Ontario.[15] Amás, el célebre "Caso Persones" foi reconocíu como acontecimientu de relevancia histórica nacional en 1997.[16]

Ente otros honores, n'ochobre de 2009, el Senáu votó a favor de nomar a Nellie McClung y al restu de les "Cinco famoses" senadores honoraries.[17]

Bibliografía

editar
 
Estatua de les "Cinco famoses", edificiu del parllamentu en Ottawa.

Ficción

editar

Non ficción

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Nellie-McClung. Apaez como: Nellie McClung. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. Afirmao en: Online Biographical Dictionary of the Woman Suffrage Movement in the United States. Llingua de la obra o nome: inglés. Editorial: Alexander Street Press.
  3. Kome, Penney (1985). [Nellie McClung, p. 31, en Google Books Women of Influence: Canadian Women and Politics], 1ª, Toronto: Doubleday Canada, páx. 31–32. ISBN 978-0-3852-3140-4.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Strong-Boag, Veronica (2004), «McClung, Nellie Letitia (1873–1951)» (n'inglés), McClung, Nellie Letitia (1873–1951), Oxford University Press, doi:10.1093/ref:odnb/65562, http://www.oxforddnb.com/view/article/65562 
  5. Sanderson, Kay (1999). 200 Remarkable Alberta Women (n'inglés). Calgary, Alberta: Famous Five Foundation, páx. 23. Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  6. 6,0 6,1 Hallett, M.Y. (1 d'abril de 2008), «Nellie McClung» (n'inglés), Nellie McClung (online edición), Historica Canada, http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/nellie-letitia-mcclung/, consultáu'l 9 de xunetu de 2016 .
  7. 7,0 7,1 Give Us Our Due! How Manitoba Women Won the Vote. 32. Manitoba History. Seronda boreal de 1996. http://www.mhs.mb.ca/docs/mb_history/32/womenwonthevote.shtml. Consultáu'l 9 de xunetu de 2016. 
  8. Conrad, Margaret; Finkel,Alvin (2006) (n'inglés), Volume 2 (Quinta edición), Pearson, Longman, ISBN 0-3215-3908-7 
  9. 9,0 9,1 HistoricPlaces.ca. Sitio históricos de Canadá (ed.): «Casa de Nellie McClung» (inglés). Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  10. «Archibald Museum (RM of Pembina)» (inglés). Manitoba Historical Society. Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  11. Sociedad Histórica de Manitoba (ed.): «McClung House (97 Chestnut Street, Winnipeg)» (inglés). Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  12. 12,0 12,1 Library and Archives Canada. Nellie Letitia (Mooney) McClung. Celebrating Women's Achievements. Archiváu 2008-06-29 en Wayback Machine
  13. Marsh, James (6 de marzu de 2013), «Eugenics: Keeping Canada Sane (n'inglés), Eugenics: Keeping Canada Sane] (online edición), Historica Canada, http://www.thecanadianencyclopedia.com/en/article/eugenics-keeping-canada-sane-feature/, consultáu'l 9 de xunetu de 2016 
  14. Encyclopedia of Canadian Adult Education. «Nellie McClung» (inglés). Universidá de Fraser Valley. Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  15. Directory of Federal Heritage Designations. Parks Canada (ed.): «McClung, Nellie Mooney National Historic Person» (inglés). Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  16. Directory of Federal Heritage Designations. Parks Canada (ed.): «Persons Case National Historic Event» (inglés). Consultáu'l 9 de xunetu de 2016.
  17. «Alberta's Famous Five named honorary senators» (n'inglés). The Globe and Mail. 11 d'ochobre de 2009. http://www.theglobeandmail.com/news/national/albertas-famous-five-named-honorary-senators/article1320491/. Consultáu'l 9 de xunetu de 2016. 

Enllaces esternos

editar