Padania ye un neoloxismu que, nel so sentíu más estrictu, denomina al valle del Po (en llatín, Padus). Nesti sentíu puramente xeográficu, ye sinónimu d'llanura padana.

Padania
flag of Padania (en) Traducir
Alministración
Tipu d'entidá area (en) Traducir
Xeografía
Coordenaes 45°08′40″N 10°23′44″E / 45.144321°N 10.395486°E / 45.144321; 10.395486
Demografía
Cambiar los datos en Wikidata
Allugamientu xeográficu de Padania n'Italia y polo tal na Xunión Europea.

Sicasí, nos últimos años del sieglu XX, el so usu estender pa denominar a una área mayor, básicamente la totalidá del norte d'Italia. Esti significáu estendíu foi popularizáu pola propaganda de la Lliga Norte (en italianu del Norte, Lega Nord), un grupu políticu italianu antes separatista, y dempués federalista, qu'usa'l nome de Padania pa la zona que nos años 1995-2001 proponía secesionarse d'Italia: el norte d'Italia y más tarde tamién Toscana, Umbría y Marche.

Llingües

editar

La llingua dominante en Padania ye anguaño'l italianu estándar. Otres llingües (francés, francu-provenzal, occitanu, alemán y eslovenu) falar nes zones fronterices d'Italia y son reconocíes oficialmente pol Estáu como llingües minoritaries.

Históricamente, na llanura padana usáronse amás delles llingües vernácules o llingües locales de los grupos romances retorrománicu (friulanu, ladín dolomita) y galoitaliano (piamontés, lombardu, emiliano-romañol, ligur, vénetu) genéricamente indicaes pola pallabra "dialetto" (dialeutu) polos sos falantes, yá que nun son d'empléu común sacante nos contestos zarraos (families, persones que se conocen y que falen la mesma llingua vernácula). Dende un puntu de vista llingüísticu, estes llingües nun son dialeutos del italianu estándar, sinón variedaes que pertenecen a subgrupos de la familia romance independiente de la caña a la que pertenez l'italianu estándar. Estos "dialeutos" son consideraos llingües minoritaries rexonales pol Conseyu d'Europa (European Charter for Rexonal or Minority Languages), pol "Red Book on Endangered Languages" de la Unesco y por Ethnologue.

Xeografía

editar
 
Bandera propuesta pa Padania por Amestar Norte.
 
     Padania (norte d'Italia)      Padania (incluyida Toscana, Umbría y Marche)

Na siguiente tabla detállense les rexones italianes que formen parte de Padania na acepción orixinal de Amestar Norte (1995), y el total d'estensión y población que suponen.

Rexón
Estensión
(km²)
Habitantes Capital Llingua
rexonal
Emilia-Romaña 22.122 4.223.264 Boloña emiliano-romañol
 Friuli-Venecia Julia 7.712 1.212.602 Trieste friulanu, vénetu
  Liguria 5.421 1.607.878 Xénova ligur
  Lombardía 23.861 9.545.441 Milán lombardu, emiliano-romañol
  El Piamonte 25.398 4.352.828 Turín piamontés, occitanu, lombardu, ligur, emiliano-romañol
 Trentín-Altu Adigio 13.599 994.703 Trento sudtirolés, ladin, vénetu, lombardu
  Valle d'Aosta 3.266 124.812 Aosta francu-provenzal
  Vénetu 18.390 4.773.554 Venecia vénetu
Norte d'Italia 120.243 27.568.435 - -
  Toscana 22.994 3.734.355 Florencia toscanu, emiliano-romañol
  Marche 9.366 1.560.785 Ancona emiliano-romañol, dialeutos italianos centrales
  Umbría 8.456 903.884 Perugia dialeutos italianos centrales
Padania 161.076 33.757.031 - -

Plantegamientu de Amestar Norte

editar

En 1996, la Lliga del Norte anunció que'l so oxetivu yera la independencia del norte d'Italia sol nome de Padania. La capital de Padania sería Mantua, ya inclusive se llegaron a declarar la independencia y a efectuar eleiciones pa un "parllamentu del norte" ensin nengún tipu de reconocencia internacional. Na actualidá amestar Norte adopta un plantegamientu federalista, dempués de xunise al gobiernu de Silvio Berlusconi dende l'añu 2001.

Ver tamién

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar