Phytolacca bogotensis
La guaba (del muisca foaba[1]), xabonucu, maíz de perru, cargamanto, carmín o papa cimarrona (Phytolacca bogotensis) ye una especie de planta herbal de la familia de les fitolacacees.
Phytolacca bogotensis  | ||
|---|---|---|
.jpg) | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Caryophyllales | |
| Familia: | Phytolaccaceae | |
| Xéneru: | Phytolacca | |
| Especie: |
Phytolacca bogotensis Kunth, 1817 | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Distribución y hábitat
editarAlcuéntrase nos Andes dende Colombia, a más de 2.300 y menos de 3.500 m d'altitú,[2] hasta Chile, a menos de 2.000 msnm. Aguanta xelaes hasta de -5 °C.[3]
Descripción
editarYe una yerba perenne, clabra, qu'algama un altor d'hasta 1,5 m. El raigañu ye napiforme, gruesa y carnosa con 1 m de llargor. El tarmu ye argutu, de color violáceo, llisu, buecu y ramificáu na parte cimera. Presenta fueyes alternes, de cantu enteru, de forma oblonga, con pecíolus acolorataos, de 6a 10 cm de llongura por 2 a 7 cm d'anchu, cola nervadura bien bultable nel viesu. Inflorescencia en recímanos terminales; flores hermafrodites, de color blancuciu a rosáu, con 5 tépalos, 7 a 13 estames y 7 a 9 pistilos. El frutu ye una baga esférica de color púrpura que se fai negru al maurecer.[4][5]
Usos
editarL'usu melecinal de preparaos del raigañu foi aprobáu como antiinflamatoriu local d'usu esternu, pola Comisión de Revisión de Productos Farmacéuticos de Invima, en Colombia.[4] La medicina tradicional usa como diuréticu la fervinchu de les fueyes;[2] como purgante'l fervinchu del raigañu, el tarmu y les fueyes; y, pa solliviar les várices, les fueyes machucaes o maceraes n'alcohol.[4]
Ye usada tamién como planta ornamental.[3][5]
Taxonomía
editarPhytolacca bogotensis describióse por Carl Sigismund Kunth y espublizóse en Nova Genera et Species Plantarum (quarto ed.) 2: 183. 1817.[6]
Phytolacca: nome xenéricu que deriva de les pallabres griegues: φυτόν (phyton), que significa "planta", y la pallabra llatina lacca = "un coloráu tinte".[7]
bogotensis: epítetu xeográficu qu'alude a la so llocalización en Bogotá.
- Sinonimia
- Phytolacca australis Phil.
- Phytolacca micrantha H. Walter
- Phytolacca parviflora Hauman[8]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Gómez Aldana, Diego Fernando. Diccionariu muisca-español. 2012. foaba - Diccionariu muisca - español Archiváu 2013-09-06 en Wayback Machine
- ↑ 2,0 2,1 Rede Nacional de Xardinos Botánicos. 2008. Phytolacca bogotensis. SIAC
- ↑ 3,0 3,1 Chileflora
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Fonnegra, Ramiro y Silvia Luz Jiménez (1999) Plantes melecinales aprobaes en Colombia: 126-128. Segunda edición; Medellín : Universidá d'Antioquia, 2007.
- ↑ 5,0 5,1 Phytolacca_bogotensis; Enciclopedia de la Flora Chilena.
- ↑ «Phytolacca bogotensis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 5 de xineru de 2015.
- ↑ Quattrocchi, Umberto (2000). CRC World Dictionary of Plant Names 3 M-Q. CRC Press, páx. 2065. ISBN 978-0-8493-2677-6.
- ↑ «Phytolacca bogotensis». The Plant List. Consultáu'l 5 de xineru de 2015.
Enllaces esternos
editar| Wikispecies tien un artículu sobre Phytolacca bogotensis. |
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Phytolacca bogotensis.
Datos: Q6074768- Multimedia: Phytolacca bogotensis
Especies: Phytolacca bogotensis
