Rally de Montecarlu
El Rally de Montecarlu (oficialmente Rallye Automobile Monte Carlo, Rally Automovilísticu de Montecarlu) ye una prueba de rally que s'entama añalmente nel mes de xineru dende 1911 pol Automobile Club de Monaco (Club Automovilísticu de Mónacu) quien tamién entama'l Gran Premiu de Mónacu de Fórmula 1 y la Copa Kart de Mónacu. Apuéstase práuticamente en territoriu francés, concretamente nel sureste del país y nes rexones de Provenza-Alpes-Costa Azul, Ródanu-Alpes y Languedoc-Rosellón. Solo en delles ocasiones la prueba cuntó con tramos en territoriu monegascu. La prueba foi puntuable pa distintos campeonatos internacionales como'l Campeonatu d'Europa de Rally, el Intercontinental Rally Challenge y el Campeonatu Mundial de Rally.
Rally de Montecarlu | |
|---|---|
.jpg) | |
| Xeneral | |
| Tipu de competición | actividá deportiva periódica |
| Deporte | Rally |
| País |
Francia Mónacu |
| Organizador | Fédération Internationale de l'Automobile |
| Historia | |
| Fundación | xineru de 1911 |
| Competición | |
| Web oficial | |
 | |
Dende'l so entamu en 1911, esta carrera que se compite sobre asfalto y nieve y so condiciones difíciles, tien un importante papel na prueba de les últimes meyores ya innovaciones p'automóviles. Aquel que gana la carrera adquier gran reputación y publicidá. Dende 1973, la carrera celebróse en xineru, y percuérrense alredor de 1.461 quilómetros en 15 etapes.
Dende la creación del Campeonatu Mundial de Rallye en 1973, tuvo presente nel campeonatu, quitando en 1996, y abriendo casi siempres la temporada, hasta l'añu 2009 que pasó a ser puntuable pal IRC tornando de nuevu al mundial en 2012.
Dende va unos años celébrense tamién el Rally Montecarlu d'Enerxíes alternatives (Rallye Monte Carlo des Véhicules à Energie Alternative)[1] puntuable pa la Copa FIA d'Enerxíes Alternatives[2] y el Rally de Montecarlu Históricu[3] (Rallye Monte-Carlo Historique).
Historia editar
A finales del sieglu XIX y principios del XX, realizáronse les primeres carreres de vehículos pol continente européu. Naquellos años la ciudá de Montecarlu competía con otres ciudaes por ser l'atracción turística. D'esta manera surdió la idea de crear una competición automovilística, teniendo como meta la ciudá monegasca, coles mires d'atraer el turismu mientres l'iviernu. La primer carrera facer en 1911 y foi posiblemente la primer carrera en recibir el nome de rally.
Primeres ediciones editar
En 1911 entamóse'l primer Rally de Montecarlu, (la primera y segunda edición llamóse Rally de Mónacu[4]) entamáu por Antony Noghès, fíu del presidente del Club Sport Velocipèdique et Automobile de Monaco,[5], Alexandre Noghès, p'atraer a los turistes a la ciudá mientres l'iviernu. Nesa primer edición partieron venti participantes[4] dende distintos puntos d'Europa teniendo como meta la ciudá de Montecarlu: dos de Xinebra, nueve de París, unu de Boulogne, dos de Viena, cuatro de Bruxeles y dos de Berlín, ente los que s'atopaba un capitán del exércitu alemán llamáu Von Esmach[4] que llegó primero con una selmana d'adelantu respeuto al segundu, realizando una media de 22,6 km/h. Pa compensar les diferencies de distancia partieron en díes distintos[4] y toos cola mítica placa colorada que los identificaba como corredores de la prueba.[5] Pa decidir el vencedor realizó una suma de puntos en función del tiempu emplegáu y otros factores menos oxetivos como l'estáu del vehículu, númberu d'ocupantes, etc.[4] Tres dos díes de deliberaciones del xuráu diose la victoria al francés Henri Rougier,[4] polo que l'alemán Von Esmach qu'había llegáu primeru y nin siquier taba ente los cinco primeros, reclamó la decisión del xuráu, fechu que causó gran movición y dio publicidá al rally pa la segunda edición.[4]
La segunda edición celebrar en 1912[5] y cuntó con 67 participantes.[4] Partieron: ventidós de París, dos de Turín, ocho de Xinebra, seis de Le Havre, unu de Boulogne, cuatro d'Ámsterdam, seis de Berlín, cuatro de Bruxeles, trelce de Viena y el rusu Nagel que partió dende San Petersburgu a bordu d'un Rusu-Balt.[4] La travesía de Nagel, reflexa perbién lo duru y distintu que yeren aquelles primeres ediciones del Montecarlu con al respeutive de l'actualidá. Partió'l 13 de xineru, en plenu iviernu dende San Petersburgu, xunto al so mecánicu y a bordu d'un Rusu-Balt[6][4] realizando 3.267 km y soportando baxes temperatures y peligros como la presencia de llobos.[4] Los primeros quilómetros realizar detrás d'un tractor que-y abría'l camín ente la nieve,[4] nun pudo meter la segunda marcha hasta'l quilómetru noventa,[4] paraba cada dos hores pa comer y dormir,[4] camudaba l'aceite cada 500 quilómetros dempués de descongelarlo al fueu[4] y dormía cola dinamo ente la ropa pa evitar que se conxelara.[4] Llegó a Mónacu el 21 de xineru,[4] de primeru y realizando una media de 16,7 km/h,[4] anque foi apostráu a la novena plaza, ente otres coses pol mala traza del vehículu.[4] Nesta ocasión hubo más protestes y p'evitar males mayores decidióse nun convocar más ediciones en 1913 y 1914. Depués la prueba paralizóse por cuenta de la Primer Guerra Mundial.[4]
La tercer edición nun foi hasta 1924 na que Noghès, presentó un reglamentu más claru y ameyoráu.[4] La inscripción nesta ocasión foi baxa y entamóse una prueba de velocidá non válida pa la clasificación final a la que s'apuntaron tolos participantes.[4]
Año trenta editar
En 1925 entamóse una carrera en cuesta a la Turbie con pruebes d'habilidá, aceleración, frenada, cambeos de rueda, etc.[7][4] Na década de los años '30 realizóse una prueba de velocidá onde anguaño s'apuesta'l Gran Premiu de Mónacu de Fórmula 1,[4][7] sicasí'l reglamentu nun dexó d'alimentar discutinios pola so falta de claridá; con too, el rally de Montecarlu consolidábase.[7] Colos años eses pruebes empezaron a cuntar más pa la clasificación final, que la elegancia y l'estáu de los vehículos.
En 1939 la prueba volvió paralizase por cuenta de la Segunda Guerra Mundial y recuperóse en 1949. Curiosamente esos dos ediciones separaes por diez años, ganar el mesmu pilotu y col mesmu vehículu: Jean Trevoux con un Hotchkiss.
Les nueves normes presentaes por Noghès tres la guerra, camudaron el formatu y el rally empezó en Mónacu.[7]
Décades 50 y 60 editar
En 1951 cuntó con una inscripción de 362 participantes de los cualos 337 tomaron la salida, 281 quedaron clasificaos y 111 cruciaron la meta ensin penalizaciones. El ganador foi l'equipu francés formáu por Jean Trevoux y Crovetto conduciendo un Delahaye, segundu foi'l portugués Conde del Monte Real a bordu d'un Ford y terceru foi l'equipu inglés formáu por Yard y Young que pilotaben un Jaguar.[8]
En 1953, nació'l Campeonatu d'Europa de Rally y el de Montecarlu incluyóse nel calendariu, añu nel que la prueba cuntó con más de mil solicitud d'inscripción, abrir siempres nel mes de xineru.[9] Hasta 1958 el so ésitu foi n'aumentu, con inscripciones elevaes. Na prueba daben cita pequeños y grandes vehículos onde podíen competir a comuña.[7] En 1958 ganó un Dauphine de tan solo 850 cc, más tarde los Saab impondríense y depués los Mini del equipu BMC.[7]
La prueba caltuvo'l formatu clásicu, hasta qu'en 1962 introdució per primer vegada tramos cronometraos.[9]
_-_2016.jpg)
En 1966 l'escándalu chiscó la prueba. L'equipu de Mini, la British Motor Corporation (BMC), que yá ganara en 1964 y en 1965 col Mini Cooper S, consiguió asitiar a los sos trés pilotos na primera, segunda y cuarta posición, que xunto al Ford Cortina de Roger Clark, fueron descalificaos por usar faros halóxenos.[7][10] La victoria foi para Pauli Toivonen con un Citroën DS. La prensa británica fixo correr ríos de tinta pol asuntu calificando a los organizadores de parcialidá. Con tou, el Mini repitió victoria al añu siguiente en 1967.[10][7]
Década 70 editar
En 1970 entra nel Campeonatu Internacional de Marques, prueba que s'apostaría hasta 1972 y en 1973 nel Campeonatu Mundial de Rally. Na década de los 70 Lancia apoderaría la prueba col Lancia Stratos[7] dexando tan solu dos victories a Porsche y dos a Alpine.[7]
Campeonatu Mundial de Rally editar
En 1973, primer añu en celebrase'l Campeonatu Mundial de Rally la prueba pasa a ser puntuable para dichu campeonatu, abriendo'l calendariu, fechu que repitiría hasta 2008, quitando en 1974 que foi canceláu y en 1996 por ser solu puntuable pal Campeonatu de 2 llitros. Nos años 80 l'alemán Walter Röhrl ganó cuatro ediciones con distintos coches. 1987 supunxo'l fin del Grupu B dando llugar a un periodu de dominiu de Lancia que ganaría en cinco causes.[7]
El rally caltuvo'l so formatu clásicu: una etapa de concentracción, un percorríu de 1.000 km pelos Alpes y una postrera de clasificación que corríen solo los 100 meyores qu'incluyía la "nueche del Turini", tramu clásicu onde los aficionaos apostar nes cunetes mientres tola nueche viendo pasar los vehículos 2 o 3 vegaes.[7]
Nos años 90 la prueba sufrió los cambeos realizaos pola FIA; sume'l percorríu de concentración, encurtióse'l quilometraxe y prohibióse correr de nueche.[7]
Ente 1999 y 2001 el pilotu finlandés Tommi Mäkinen ganaría la prueba en toles sos ediciones y darréu el francés Sebastien Loeb batería'l récor de victories ganando en cinco causes, ente 2003 y 2008.[7]
Sieglu XXI editar
IRC editar
Na temporada 2009, la prueba sumió del calendariu mundialista y pasó a ser puntuable del Intercontinental Rally Challenge. En 2010 y 2011 el rally formó parte d'esti campeonatu. En 2011, el Rally de Montecarlu cumplió cien años y el Club Automovilísticu de Mónacu publicó una edición llindada[11] sobre la historia de la prueba.
Regresu al WRC editar
En 2012 el Montecarlu tornó al calendariu del mundial[12] abriendo'l calendariu como llevaba faciendo dende años tras. Sebastien Loeb, venció na prueba, cola que yá son seis les victories alcanzaes en Montecarlo pol francés.
Carauterístiques editar
Esti rally compítese sobre asfaltu y xelu, siempres nel mes de xineru. Los sos tramos son tropezosos, bien téunicos y rabiones.
Col de Turini editar
Unu de los tramos más conocíos del Montecarlu ye'l Col de Turini, que trescurre pol puertu de monte de mesmu nome, nel cordal de los Alpes marítimos. Tamién ye conocíu como "la nueche del Turini", por cuenta de que mientres munchos años correr mientres la nueche onde los aficionaos asitiar a lo llargo de los tramos al calor de fogueres pa soportar la fría nueche.
Tien un llargor averáu de 32 km, y apuéstase ente les llocalidaes de Sospel y La Bollène, xeneralmente, anque tamién a la inversa.[13] Ye un tramu bien tropezosu, con una infinidá de curves bien zarraes que s'asoceden. El récor de velocidá tener Petter Solberg con un Subaru Impreza WRC en 2002 con una media llograda de 89,4 km/h.[13]
Palmarés editar
.jpg)
Ganadores editar
Esta prueba foi apoderada, desque entró nel mundial, por pilotos espertos n'asfaltu, principalmente pilotos llatinos (españoles, franceses ya italianos): Carlos Sainz, Sebastien Loeb, Bruno Saby, Miki Biasion, Sandro Munari, Didier Auriol o Francois Delecour ganaron en dalguna ocasión.
Los pilotos con más victories en Montecarlu son:[17]
| # | Pilotu | Victories | Años |
|---|---|---|---|
| 1 |  Sebastien Loeb |
7 | 2003, 2004, 2005, 2007, 2008, 2012, 2013 |
| 2 | Sebastien Ogier |
6 | 2009, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 |
| 3 |  Walter Röhrl |
4 | 1980, 1982, 1983, 1984 |
 Sandro Munari |
1972, 1975, 1976, 1977 | ||
 Tommi Mäkinen |
1999, 2000, 2001, 2002 | ||
| 5 | Jean Trévoux |
3 | 1939, 1949, 1951 |
| Didier Auriol |
1990, 1992, 1993 | ||
 Carlos Sainz |
1991, 1995, 1998 |
Rally de Montecarlu Históricu editar
El Montecarlu Históricu lleva celebrándose dende l'añu 1998 con un formatu similar al Montecarlu tradicional y ta llindáu a automóviles que participaron na prueba ente 1955 y 1980.[18][19]
| Añu | Edición | Pilotu | Copilotu | -valign="top" | 1998 | 1. Rallye Monte-Carlo Historique |  Patrick Lebon
|
Robert Vandevorst
|
Alfa Romeo 2000 GT |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1999 | 2. Rallye Monte-Carlo Historique | Daniel Cool
|
Robert Rorife
|
Porsche 911 | |||||
| 2000 | 3. Rallye Monte-Carlo Historique |  Ake Gustavsson
|
 Tom Granli
|
Mercedes Benz 300 SE | |||||
| 2001 | 4. Rallye Monte-Carlo Historique |  Phillipp Armstrong
|
Frank Hussey
|
Mercedes Benz 220 SE | |||||
| 2002 | 5. Rallye Monte-Carlo Historique |  Otto Kristensen
|
Brita Kruse Kristensen
|
Lancia Fulvia 1,3 S | |||||
| 2003 | 6. Rallye Monte-Carlo Historique |  Jean Ferry
|
Patrick Curti
|
Autobianchi A112 Abarth | |||||
| 2004 | 7. Rallye Monte-Carlo Historique | Monty Karlan
|
Stein Rucái |align=left|[[Volvo
142]] | ||||||
| 2005 | 8. Rallye Monte-Carlo Historique | Marcu Aghem
|
Stefano Delfino
|
Lancia Fulvia 1600 HF | |||||
| 2006 | 9. Rallye Monte-Carlo Historique | Jean-Jacques Compas
|
Didier Buhot
|
Porsche 914/6 | |||||
| 2007 | 10. Rallye Monte-Carlo Historique | Alain Lopes
|
Joseph Lambert
|
Porsche 911 Carrera 2.7 | |||||
| 2008 | 11. Rallye Monte-Carlo Historique | Ernst Jüntgen
|
Marcus Müller
|
Mercedes-Benz 300 SE | |||||
| 2009 | 12. Rallye Monte-Carlo Historique | Svein Lund
|
Tore Fredriksen
|
Datsun 240 Z | |||||
| 2010 | 13. Rallye Monte-Carlo Historique | Jose Lareppe
|
 Joseph Lambert
|
Opel Kadett GTE | |||||
| 2011 | 14. Rallye Monte-Carlo Historique | Mario Sala |align=left|
Maurizio Torlasco |
Porsche 911 | ||||||
| 2012 | 15. Rallye Monte-Carlo Historique | Jose Lareppe
|
Joseph Lambert
|
Opel Kadett GTE | |||||
| 2014 | 16. Rallye Monte-Carlo Historique | Jose Lareppe[20]
|
David Lieven
|
Opel Kadett GTE |
Na cultura popular editar
- El Rally de Montecarlu sirvió d'inspiración pa la película de 1969 ´´Monte Carlo or Bust``.
Notes editar
- ↑ En 1939 hubo doble ganador.
Referencies editar
- ↑ Rallye Monte Carlo des Véhicules à Energie Alternative acm.mc
- ↑ «Copia archivada». Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2011. Consultáu'l 19 de xunetu de 2010. FIA.com
- ↑ Rallye Monte-Carlo Historique acm.mc
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 (2008) Scalextric, Campeones de Rally. Vol. I - El periodu d'enteguerres.. Altaya, páx. 20-24. ISBN 978-84-487-2507-5..
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (2008) Scalextric, Campeones de Rally. Vol. I - La nacencia de los rallies. Altaya, páx. 8-9. ISBN 978-84-487-2507-5..
- ↑ «"С.-Петербургъ - Монако" Серия 2. Авто.» (rusu). Consultáu'l 27 d'abril de 2011.
- ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 (2008) Scalextric, Campeones de Rally. Vol. II - El Rally de Monte Carlo.. Altaya, páx. 524-528. ISBN 978-84-487-2508-2..
- ↑ El Mundo Deportivo (1 de febreru de 1952). «EL RALLYE DE MONTECARLO» páx. 4. Consultáu'l 8 de payares de 2012.
- ↑ 9,0 9,1 (2008) «Rally de Montecarlu 1958», Scalextric, Campeones de Rally. Vol. I. Altaya, páx. 604-605. ISBN 978-84-487-2507-5..
- ↑ 10,0 10,1 (2008) Scalextric, Campeones de Rally. Vol. I - La década de 1960. Altaya, páx. 44-48. ISBN 978-84-487-2507-5..
- ↑ «Monte-Carlo 100 ans de rallye» (francés). Consultáu'l 26 de xineru de 2012.
- ↑ calendariu-del-wrc/?fid=14820 Monte Carlo vuelve al calendariu del WRC. wrc.com (n'inglés)
- ↑ 13,0 13,1 «The Turini» (inglés). Consultáu'l 2 de mayu de 2011.
- ↑ «Monte Carlo Rally» (inglés). Consultáu'l 28 d'abril de 2011.
- ↑ «MONTE CARLO OR BUST (PART 1): THE EARLY YEARS» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de marzu de 2012. Consultáu'l 28 d'abril de 2011.
- ↑ «Rallye Automobile Monte Carlo. Palmarés» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de mayu de 2011. Consultáu'l 3 de mayu de 2011.
- ↑ . Archiváu dende l'orixinal, el 23 de mayu de 2011. Consultáu'l 3 de mayu de 2011.
- ↑ www.acm.mc/. «VOITURES ELIGIBLES» (francés). Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
- ↑ acm.mc. «ARCHIVES DU RALLYE» (francés). Consultáu'l 14 de xineru de 2013.
- ↑ Pipo López (29 de xineru de 2014). «Un Opel gana a los Porsche nel Montecarlo Históricu». Consultáu'l 29 de xineru de 2014.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Rally de Montecarlu.- Sitiu oficial del Rally de Montecarlu
- Sitiu oficial del Campeonatu Mundial de Rally
- Col-de-turini.pagesperso-orange.fr. Sitio web con información de la Col de Turini (inglés y francés)
Plantía:Pruebes del Mundial de Rally
Datos: Q725531- Multimedia: Rallye Automobile Monte Carlo
