Ranunculus repens

especie de planta

El cotel[1], llantaina[2], pata de lloba[3], patagarres[4], patallán[5], patalloba[6], patallobu[7], yerbagrana[8], yerba la grama[9] o yerbarada[10] (Ranunculus repens) ye una especie de planta yerbácea perteneciente a la familia Ranunculaceae.

Ranunculus repens
cotel
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Ranunculales
Familia: Ranunculaceae
Subfamilia: Ranunculoideae
Tribu: Ranunculeae
Xéneru: Ranunculus
Especie: Ranunculus repens
L.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Ilustración
Flor
Vista de la planta
Detalle de la fueya
Detalle de la flor

Descripción

editar

Ye una planta yerbácea con tarmos rastreros dende les raigaños. Fueyes verde escuru enllordiaes de blancu y tri-lobulaes que crecen fora del nodo. Los tarmos son velludos. Esta especie estremar d'otres pol tamañu de les sos flores que son muncho más grandes.

Distribución y hábitat

editar

Ye nativa d'Europa y del noroeste de Pacíficu, güei estendida pel mundu como planta ornamental y como maleza de terrenes degradaos y praderíes. Crez en campos, camperes, preferentemente en sitios húmedos.

Propiedaes

editar

Estes plantes contienen anemonina, una sustancia bien tóxica pa los animales y los seres humanos. Ello ye que los herbívoros pastien les fueyes d'estes plantes con gran dificultá, y namái dempués d'un bon ensugáu que evapora les sustancies más peligroses. Inclusive les abeyes eviten libar la so néctar. Na piel humano estes plantes pueden crear angüeñes ( dermatitis ), ente que na boca pueden causar dolor intensu y encesu de les membranes mucoses.[11]

Taxonomía

editar

Ranunculus repens describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 554. 1753.[12]

Citologia

Númberos cromosomáticos de Ranunculus repens (Fam. Ranunculaceae) y táxones infraespecificos: 2n=32[13][14]

Etimoloxía

Ranunculus: nome xenéricu que provién del llatín tardíu que significa "ranita", de "xaronca" y un diminutivu final. Esto probablemente refierse a munches especies que s'atopen cerca de l'agua, como les xaronques.

repens: epítetu llatín que significa "rastreru".[15]

Variedaes
  • Ranunculus repens var. elatior Coss. & Germ.
  • Ranunculus repens proles prostratus (Poir.) Bonnier
  • Ranunculus repens var. villosus Lamotte [1877]
  • Ranunculus repens var. lucidus (Poir.) N.H.F.Desp. [1838]
  • Ranunculus repens var. glabratus DC. [1824]
  • Ranunculus repens var. erectus DC. [1824]
  • Ranunculus repens var. albomaculatus N.H.F.Desp. [1838]
  • Ranunculus repens subsp. reptabundus (Rouy & Foucaud) P.Fourn. [1928]
  • Ranunculus repens proles reptabundus Rouy & Foucaud [1893]
Sinonimia
  • Ranunculus prostratus Poir. in Lam. [1805]
  • Ranunculus reptabundus Jord. [1860]
  • Ranunculus flagellifolius Nakai [1928]
  • Ranunculus infestus Salisb. [1796]
  • [1]
  • Ranunculastrum repens Fourr.
  • Ranunculastrum reptabundum Fourr.
  • Ranunculus clintonii Beck
  • Ranunculus intermedius Eaton
  • Ranunculus lagascanus DC.
  • Ranunculus oenanthifolius Ten. & Guss.
  • Ranunculus pubescens Lag.
var. flore-plenu DC.
  • Ranunculus lucidus Poir.
var. hispidus (Michx.) Chapm.
  • Ranunculus hispidus Michx.[16]

Tamién se denomina bugalla a l'agalla del carbayu y otros árboles, que sirve pa tintes o tinta.[17][18]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 21 payares 2024.
  2. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  3. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  4. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  5. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  6. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  7. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  8. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  9. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  10. «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 25 marzu 2024.
  11. Giacomo Nicolini, Enciclopedia Botanica Motta. Volume 3, Milano, Federico Motta Editore, 1960, páx. 510.
  12. «Ranunculus repens». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 16 d'avientu de 2012.
  13. Citotaxonomía de les especies viviegues del xéneru Ranunculus L. sect. Chrysanthe (Spach) L. Benson na Península Ibérica. Diosdáu, J. C. & J. Y. Pastor. Candollea 47(2): 555-576 (1992).
  14. «Ranunculus repens». Real Xardín Botánicu: Flora Ibérica. Consultáu'l 23 de mayu de 2011.
  15. N'Epítetos Botánicos
  16. Ranunculus repens en PlantList
  17. http://lema.rae.es/drae/?val=bugalla Diccionariu de la RAE
  18. https://www.museodelpráu.es/index.php?id=995&no_cache=1&L=0&cHash=ed829d39fa&gbobras[adv]=1&gbobras[autor]=&gbobras[titulo]=&gbobras[escuela]=&gbobras[tema]=&gbobras[tipu]=&gbobras[fecha]=&gbobras[tecnica]=2003&gbobras[ref]= Obres realizaes con tinta de bugalla nel Muséu del Prado (Buscador avanzáu, buscar por téunica "tinta de bugalla"

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar