Rosa × centifolia

especie de planta

Rosa × centifolia (llit. cientos d'hoja/pétalo de rosa; syn. R. gallica var. centifolia (L.) Regel), la tamién denomada rosa de Provenza o rosa repollu o rosa de mayu ye un híbridu de rosa consiguíu nel sieglu XVII en Holanda. Fórmula hybridae: Rosa gallica × Rosa moschata × Rosa canina × Rosa damascena (Huxley 1992) (Nota: rosa híbrida desenvuelta ente'l sieglu XVI y el sieglu XVIII.);[1] la exactitú de la so historia hereditaria nun ta bien documentada.

Rosa × centifolia
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Rosales
Familia: Rosaceae
Subfamilia: Rosoideae
Tribu: Roseae
Xéneru: Rosa
Especie: R. × centifolia
L.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]

A partir d'esta rosa anicióse'l grupu de roses antigües de xardín, Híbridu centifolia. Tamién a partir de Rosa x centifolia, y dalgunes d'elles con roses de damascu como l'otru parental dieron orixe al grupu Roses musgosas.[1]

Historia

editar

La hestoria de la so creación nun ta documentada, pero los estudios xenéticos realizaos pol Dr. Hurst amuesen que nun hai una especie separada, sinón un híbridu bien complexu, d'apaición y llogru recién.[2]

Charles de l'Écluse diz que reparó una rosa de pétalos casi blancos con más de 120 en 1591, y nel so herbariu, el botánicu inglés Gerard anota la « Great Holland Rose» qu'él llamó como 'Great Province'. Foi en 1753 que Linné nomar Rosa ×centifolia.

La lliteratura médicu-científica escrita n'árabe na península ibérica yá mentaba enantes del sieglu XIV la esistencia de roses "yentu-fulla", rosa de cien pétalos.

Ente 1580 y 1710 los productores rosalistas holandeses crearon más de 200 variedaes de Rosa × centifolia.

« Cien-hoja» referir a la cantidá de Pétalos de la flor. N'Inglés tamién llamada « rose chou» (rosa repollu). Esta rosa ye dacuando llamada « rosier de Provence» como resultáu de tracamundiu introducíu pol nome de Rosa provincialis que-y dio en 1768 el botánicu escocés Miller, n'alcordanza de Province, términu inglés para Provins, que califica a un númberu d'híbridos que llamara Rosa gallica.[3]

Descripción

editar

Les plantes individuales son por apariencia arbustos, creciendo de 1,5 a 2 m d'altor, con una llarga cayida de cañas y fueyes pinaes verde buxu con 5 a 7 foliolos.

Les flores son redondes y globulares, con numberosos pétalos delgaos superpuestos que son bien arumaos; polo xeneral son de color rosa, menos blancu de cutiu escuru de color coloráu púrpura.

Cultivu y usos

editar

R. × centifolia tieneuna vinculación bien especial cola ciudá francesa de Grasse, conocida como la capital mundial del arume.

Ye llargamente cultivada pol so arume clara y dulce, con leves notes de miel singular. Les flores colléchense comercialmente pa la producción d'aceite de roses, que s'utiliza comúnmente en arumes.

Na cultura

editar

Sylvia Plath menta la "rosa repollu" en munchos de los sos poemes anteriores, como The Thin People.

Nel arte

editar

Roses centifolia na actualidá

editar

Delles variedaes de cien fueyes entá cultivaes:

    • Rosa ×centifolia, flores de color rosa, ye'l tipu híbridu:
    • Rosa ×centifolia Bullata, flores bien dobles de color rosa;
    • Rosa ×centifolia Cristata o 'Chapeau de Napoléon', rosa escuru, mutación bonal cerca de la « musgosa»;
    • Rosa ×centifolia Minima;
    • Rosa ×centifolia Parvifolia o 'Pompon de Bourgogne', Delles pequeñes flores de color coloráu púrpura desconocíes enantes de 1664.
    • Rosa ×centifolia Pomponia, o pompón rosa múltiples pequeñes flores de color rosa maciu 'Pompon de Meaux' centru rosáu, y la so mutación 'Pompon blanc';
    • Rosa ×centifolia Variegata flores blanques rosadas;
    • Rosa ×centifolia Major o 'Rose des peintres' flores de color rosa bien claro con un doble güeyu central.
    • Rosa ×centifolia var. sancta Zab., Rosa ×richardii, la rosa Santa, o rosa de San Juan o rosa de Abisinia, de 50 cm d'altor, con grandes flores blanques individuales arrexuntaes en corimbos.
    • 'Blanchefleur', (Vibert, 1835) les flores blanques tiñíes de rosa, bien doble **

'Unique blanche', o 'Vierge de Cléry' otru desporte de centifolia descubiertu nun xardín Inglés en 1775.

    • 'Unique rouge', **

'Pompon de Bourgogne'

    • 'Pompon de Meaux'
    • 'Unique panachée', (Caron, 1821) que ye una mutación de 'Unique rouge'
    • 'Pompon des Dames' o 'Petite de Hollande'
    • 'Fantin-Latour', rosa **

'The Bischop', violeta ** 'Variagata' (Vibert 1835) con flores blanques estriaes de colloráu ** 'Blanche Moreau'

    • 'Deuil de Paul Fontaine' púrpura **

'Mousseline' blanca ** 'Gloire des mousseux' rosa salmón

    • 'René d'Anjou', rosa liles
    • 'Salet', rosa **

'Souvenir de Pierre Vibert', crema ** 'William Lobb', púrpura.

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Phillips, R. and Rix, M., The Ultimate Guide to Roses, Macmillan, 2004, p226
  2. Roses, Peter Beales, éd. du Chêne, ISBN 2-85108-589-1, p. 22.
  3. Charlotte Testu, Les roses anciennes, La Maison rustique - Flammarion, Paris, 1984, (ISBN 2-7066-0139-6), p. 46 à 60.

Enllaces esternos

editar

Bibliografía

editar
  • Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan.