Rosa × damascena

especie de planta
(Redirixío dende Rosa x damascena)

Rosa × damascena, más comúnmente conocida como Rosa de Damascu, o dacuando como Rosa de Castiella, ye una rosa híbrida, derivada de Rosa gallica y Rosa moschata.[1] Posteriores analises d'ADN demostraron qu'una tercer especie, Rosa fedtschenkoana, acomuñar cola rosa de Damascu.[2]

Rosa × damascena
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Rosales
Familia: Rosaceae
Subfamilia: Rosoideae
Tribu: Roseae
Xéneru: Rosa
Especie: Rosa x damascena
Mill.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Les flores son reconocíes pola so fina arume y colléchense comercialmente para aceite de roses (yá sía "rosa otto" o "rosa absoluta") utilizáu en arumes y faer agua de roses y "Cementu de Rosa". Los pétalos de les flores tamién son comestibles. Ellos puédense utilizar pa sazonar alimentos, como guarnición, como un tisana, y calteníos n'azucre como Gulqand.

Descripción

editar

La rosa del damascu ye un arbustu con una forma informal, deciduo, espinosu, brengosu, de crecedera vertical, que puede llegar a 2 m d'altor. Los tarmos densamente poblaos con escayos curvaes y cerdes ríxides. Fueyes ensin rellumu y coriacees son pinnaes, con cinco (raramente siete) foliolos.

Les relativamente pequeñes flores crecen en grupu. Flores dobles y abondosos pétalos dispuestos en roseta, d'unos 10 cm d'anchu, con ocelos verdes.[3] Flores de color rosa ó coloráu maciu bien fragantes y provistes de trenta y seis pétalos. Prodúcense pel branu. Cinorrodón ovoide, de 1-2 cm de color coloráu, glabro y con glándules nel pedúnculu.[4]

Considérase un tipu importante de les vieyes roses del xardín, y tamién ye importante pol so llugar prominente nel pedigrí de munchos otros tipos.

Variedaes

editar

L'híbridu estremar en dos variedaes:[1]

  • Summer Damasks (R. × damascena nothovar. damascena) tien una temporada curtia floriamientu, namái nel branu.
  • Autumn Damasks (R. × damascena nothovar. semperflorens (Duhamel) Rowley) tien una temporada llarga de floriamientu, estender na seronda, que d'otra manera non pueden estremase de les damascenes de branu.

Un exemplu inda popular de R. × damascena ye la rosa 'Ispahan'. L'híbridu Rosa × centifolia derivar en parte de Rosa × damascena, como son les clases 'Bourbon', 'Portland' y 'Hybrid Perpetual'.

El cultivar conocíu como Rosa gallica forma trigintipetala ó Rosa damascena 'Trigintipetala' considérase que ye un sinónimu de Rosa × damascena.[5]

Historia del so cultivu

editar

Rosa × damascena ye una flor cultivada, que yá non s'atopen de forma montesa, y la hestoria d'esactamente ónde vieno ye bien variada, pero xeneralmente entiéndese como proveniente de la Oriente Mediu.

Al cruciáu Robert de Brie dacuando se-y dá el creitu de qu'introdució la rosa de Damascu de Siria n'Europa en dalgún momentu ente 1254 y 1276. El nome referir a Damascu, Siria una ciudá importante na rexón del Oriente Mediu. Otres hestories dicen que los romanos traxeron la rosa d'Inglaterra, y un tercer rellatu diz que'l médicu d'Enrique VIII dio-y una rosa de Damascu, como un regalu, en redol a 1540.[6]

Hai una llarga historia de producción d'arumes n'Afganistán (provincia de Kabul) de la rosa de Damascu.[7] Fízose un intentu pa restaurar esta industria como una alternativa pa los llabradores que producen anguaño opiu.[7]

Cultivu

editar

La Rosa × damascena xeneralmente ye más cultivada en fileres de cobertoria p'ayudar a protexer les flores del vientu y pa facilitar la so recoyida. La recoyida de les flores ye de normal por aciu mano d'obra intensiva yá que hai que faela a mano. Hai alredor de venti a cuarenta díes per añu cuando se produz la collecha, dependiendo del tipu deRosa × damascena cultivada na rexón. Les roses recuéyense a mano y llévense a un llugar central pa la destilación por aciu vapor. Semeyes qu'amuesen los métodos de producción puede vese equí.[8]

Los mayores productores d'aceite de rosa de les distintes denominaciones entendíos toos ellos nel nome Rosa × damascena son Bulgaria y Turquía. Francia ya India tamién contribúin de manera significativa al mercáu mundial. Marruecos, Tunicia y otros países d'Oriente Mediu producieron históricamente aceite de roses, pero la so contribución moderna ye mínima.

La ciudá de Kazanlak en Bulgaria foi fundada en 1420. Asumir pola mayoría de los historiadores que'l cultivu de la rosa Kazanlak empezó alredor d'esi periodu. Rosa × damascena, conocíu nesta rexón como la rosa Kazanlak, seríen traíes a la zona por un xuez turcu que los traxo de Túnez y cultivar nel so propiu xardín, y agora cultívase pa usu comercial nun área alredor de Kazanlak llamáu'l "Valle de les roses". El destiláu d'estes roses viéndese como “Bulgarian Rose Oil”, y “Bulgarian Rose Otto”. Siga esti enllaz pa lleer más sobre'l Festival añal de la Rosa en Bulgaria n'honor de la rosa.[9]

L'aceite de roses turques viéndese como “Rose Oil”, “Turkish Rose Otto” y "Rosa Damascena Attar”, or “Ittar’ n'idiomes similares. Magar inda hai families que dirixen les sos propies pequeñes destileríes y producen lo que se conoz como “village oil”, la comercialización del aceite de roses como un productu d'alta calidá regúlase curioso al traviés d'una cooperativa estatal na rexón de Isparta Turquía. Les roses inda se cultiven poles pequeñu granxes familiares, pero les flores son llevaes a unu de los munchos alambiques creaos y regulaos pola cooperativa pa la destilación y control calidable.

La India tamién desenvolvió una industria de producción d'aceite de rosa (tantu Rose Attar y Rose Absolutes), según Rose Concrete. Seique por cuenta de la mano d'obra barata y el compromisu del Gobiernu de la India a les normes de comerciu internacional y d'alta calidá, estos productos de la India de güei son más baratos que los de Bulgaria y Turquía.

La ciudá de Taif n'Arabia Saudita ye famosa pol cultivu d'esta flor, que se llama "Ward Taifi".[10]

Usos culinarios

editar

Les roses de Damascu utilizar na cocina como un ingrediente saborizante o condimento. Apaez como unu de los ingredientes nel amiestu de especies marroquín conocíos como Ras el hanut. El agua de roses y les roses en polvu utilizar en Persia, India y la cocina del Oriente Mediu. L'agua de roses ye de cutiu añadida en munchos platos de carne, ente que'l polvu de roses añader a los mueyos. L'usu más popular, sicasí, ye nel sabor de los postres, como xelaos, mermelaes, delicies turques, arroz con lleche, yogur y etc.

El pollu con roses ye un platu popular en cocinar persa. La cocina occidental de güei nun tien enforma usu de roses o agua de roses. Sicasí, foi un ingrediente popular na antigüedá y siguió siendo popular hasta bien entráu'l Renacimientu. Nos países occidentales, utilizar con mayor frecuencia nos postres. Munchos postres tradicionales n'Europa, sicasí, inda faen usu de roses, como'l Mazapán ó el Turrón.

Agua de roses de Damascu

editar

Mientres sieglos, la rosa de Damascu (Rosa damascena) foi considerada como un símbolu de la guapura y l'amor. L'arume de la rosa foi prindada y caltenida en forma d'agua de roses por un métodu antiguu que se remonta a los tiempos bíblicos nel Oriente Mediu, y más tarde nel subcontinente indiu. A un científicu persa, Avicena, atribúyese-y la invención del procesu pa la estracción d'agua de roses de pétalos de rosa nel sieglu XI.[11]

Taxonomía

editar

Rosa damascena describióse por Philip Miller y espublizóse en The Gardeners Dictionary:... eighth edition non. 15. 1768.[12][13]

Etimoloxía

Rosa: nome xenéricu que provién direutamente y ensin cambeos del llatín rosa que deriva de la mesma del griegu antiguu rhódon,, col significáu que conocemos: «la rosa» o «la flor de la rosal»

damascena: epítetu

Variedaes

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 (1992) Huxley, A.: New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan.
  2. *Harkness, P. (2003). The Rose: An Illustrated History. Firefly
  3. López González, Ginés A. (2007). Guía de los árboles y arbustos de la Península Ibérica y Baleares, 3ª, Madrid Mundi-Prensa. ISBN 84-8476-312-9.
  4. Nieto Ojeda, R. (2006). Guía práutica pa la identificación d'árboles y arbustos ibéricos. Torredonjimeno RNO. isbn 84-611-1887-1.
  5. Nomenclature listing for Rosa gallica forma trigintipetala from USDA GRIN
  6. Putnam, G.P.; Perkins, F.B. (1877). The World's Progress; a Dictionary of Dates: Being a Chronological and Alphabetical Record of All Essential Facts in the Progress of Society, from the Creation of the World to the Present Time with a Chart. G. P. Putnam.
  7. 7,0 7,1 «United Nations Development Programme press release 2004. Afghan Rose Oil, An Attractive Fragrance for International Markets». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-03.
  8. «“Turkish Rose Oil Distillation: Rosa damascena, from The Essential Oil Company, 1998-2006». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-04-20.
  9. «Rose Festival». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-11-02.
  10. 2006-2010 Magacín Online de Parfumuri Archiváu 2010-08-18 en Wayback Machine article about the Taif rose
  11. Marlene Ericksen (2000). Healing with Aromatherapy, p. 9. McGraw-Hill Professional. ISBN 0658003828.
  12. «Rosa × damascena». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 11 d'agostu de 2014.
  13. «Rosa × damascena». The Plant List. Consultáu'l 11 d'agostu de 2014.

Enllaces esternos

editar

Bibliografía

editar
  • Charlotte Testu, Les roses anciennes, La Maison rustique - Flammarion, Paris, 1984, (ISBN 2-7066-0139-6), p. 61 à 70.
  • Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan.