Teucrium chamaedrys

especie de planta

La zamarrilla de los murios (Teucrium chamaedrys L. 1753) ye una especie de planta del xéneru Teucrium na familia Lamiaceae, con usu melecinal y ornamental. Tamién denomináu popularmente camaedrio, camedrio, carmesio, carrasquilla, encinilla, germandrina o yerba del carmesio.

Teucrium chamaedrys
Clasificación científica
Reinu: Plantae
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Orde: Lamiales
Familia: Lamiaceae
Subfamilia: Ajugoideae
Tribu: Teucrieae
Xéneru: Teucrium
Seición: Chamaedrys
Especie: Teucrium chamaedrys
L.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Ilustración
Inflorescencia
Vista de la planta
Detalle de la flor
Nel so hábitat

Llocalización y hábitat editar

Planta nativa del sur d'Europa, la cuenca mediterránea y el Cáucasu. Alcuéntrase naturalizada nel Reinu Xuníu.

Alcuéntrase en terrenales bien drenaos y soleyeros. Aguanta bien periodos de seca.

Descripción editar

Planta de fueyes anches siempres verdes qu'algama los 30 cm d'altor. Cuando s'estreguen les sos fueyes impregan con un fuerte golor que recuerda al ayu.

Les sos flores son llabiaes de color rosa lavanda o rosáu púrpura. Florien de mayu a xunetu. Les granes maurecen d'agostu a setiembre.

Cultívase como planta ornamental formando matojos compactos.

Teucrium chamaedrys ye llantar güéspede pal Orobanche teucrii.

Usos editar

La planta utilízase estensamente na fabricación de bébores alcohóliques con una base amargosa, que tienen cualidaes dixestives o pa promover el mambís.

Propiedaes melecinales editar

Antiinflamatoriu, Antireumático, Arumosu, Astringente, Amargosu, Carminativo, Diaforético, Dixestivu, Diuréticu, Estimulante y Tónicu.

Esta planta ye un específicu pal tratamientu de la gota. Tamién s'utiliza poles sos carauterístiques diurétiques y como un tratamientu pa los estómagos débiles y falta de mambís.

Tamién se tomó como una ayuda nes perdes de pesu y ye un ingrediente común nos vinos tónicos. Aconséyase una ciertu procuru al usar esta planta internamente, yá que puede causar dañu nel fégadu.

La yerba entero n'usu esternu ye antiinflamatoria y antirreumática, y puede utilizase como emplastos pa estes dolencies.

Collechar nel branu y puede ser ensugada pa un usu posterior.

Taxonomía editar

Teucrium chamaedrys describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 565. 1753.[1]

Etimoloxía

Teucrium: nome xenéricu que remanez del Griegu τεύχριον, y depués el Llatín teucri, -ae y teucrion, -ii, usáu por Pliniu'l Vieyu en Historia naturalis, 26, 35 y 24, 130, pa designar el xéneru Teucrium, pero tamién el Asplenium ceterach, que ye un felechu (25, 45).[2]Hai otres interpretaciones que deriven el nome de Teucri, -ia, -ium, de los troyanos, pos Teucru yera fíu del ríu Escamandro y la ninfa Idaia, y foi l'antepasáu llexendariu de los troyanos, polo qu'estos postreros de cutiu son llamaos teucrios.[3] Pero tamién Teucrium podría referise a Teûkros, en Llatín Teucri, esto ye Teucru, fíu de Telamón y Hesione y mediohermanu d'Ajax, y que llucharon contra Troya mientres la guerra del mesmu nome, mientres la cual afayó la planta nel mesmu periodu en que Aquiles, según la lleenda, afayó la Achillea.[4]

chamaedrys: epítetu griegu que significa "carbayu nanu".[5]

Sinonimia

Teucrium chamaedrys. dend'Europa hasta Irán.

  • Teucrium veronicifolium Salisb., Prodr. Stirp. Chap. Allerton: 76 (1796), nom. illeg.

subsp. albarracinii (Pau) Rech.f., Bot. Arch. 42: 385 (1941). De Francia y España.

  • Teucrium albarracinii Pau, Not. Bot. Fl. Españ. 1: 19 (1887).

subsp. algeriense Rech.f., Bot. Arch. 42: 364 (1941). D'Arxelia.

subsp. chamaedrys. dend'Europa hasta Irán.

  • Teucrium multiflorum L., Sp. Pl.: 564 (1753).
  • Teucrium officinale Lam., Fl. Franç. 2: 414 (1779).
  • Chamaedrys officinalis (Lam.) Moench, Methodus: 383 (1794).
  • Teucrium pseudochamaedrys Wender., Flora 9: 358 (1826).
  • Teucrium chamaedrys var. albiflorum Bellynck, Fl. Namur.: 208 (1855).
  • Monochilon rubellus Dulac, Fl. Hautes-Pyrénées: 406 (1867).
  • Teucrium chamaedrys f. albiflorum Sigunov, Glasn. Prir. Mus. o Beogradu, Ser. B, Biol. Nauke 34: 87 (1979), nom. illeg.

subsp. germanicum (F.Herm.) Rech.f., Bot. Arch. 42: 379 (1941). Del centru d'Europa

  • Teucrium chamaedrys f. germanicum F.Herm., Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg 63: 48 (1922)

subsp. gracile (Batt.) Rech.f., Bot. Arch. 42: 389 (1941). Marruecos.

  • Teucrium chamaedrys var. gracile Batt., Bull. Soc. Hist. Nat. Afrique N. 12: 10 (1921).
  • Teucrium chamaedrys subsp. maroccanum Rech.f., Bot. Arch. 42: 387 (1941).

subsp. lydium O.Schwarz, Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 36: 132 (1934). de Grecia y Turquía.

var. multinodum Bordz., Mat. Fl. Kauk. 4(3): 57 (1916). Transcaucasia.

subsp. nuchense (K.Koch) Rech.f., Bot. Arch. 42: 370 (1941). Cáucasu.

  • Teucrium nuchense K.Koch, Linnaea 21: 704 (1849).

subsp. olympicum Rech.f., Bot. Arch. 42: 368 (1941). De Grecia.

subsp. pectinatum Rech.f., Bot. Arch. 42: 366 (1941). Francia ya Italia.

subsp. pinnatifidum (Sennen) Rech.f., Bot. Arch. 42: 383 (1941). D'España, Islles Baleares y sur de Francia.

  • Teucrium pinnatifidum Sennen, Exsicc. (Pl. Esp.) 1927: 6168 (1928).

subsp. sinuatum (Celak.) Rech.f., Bot. Arch. 42: 378 (1941). De Turquía hasta'l norte d'Irán.

  • Teucrium sinuatum Celak., Bot. Centralbl. 14: 218 (1883).

subsp. syspirense (K.Koch) Rech.f., Ann. Naturhist. Mus. Wien 51: 427 (1941).De Crimea y Turquía hasta'l norte d'Irán.

  • Teucrium syspirense K.Koch, Linnaea 21: 704 (1849).
  • Teucrium pulchrius Juz., Bot. Mater. Gerb. Bot. Inst. Komarova Akad. Nauk S.S.S.R. 14: 22 (1951).
  • Teucrium excelsum Juz. in V.L.Komarov, Fl. URSS 20: 505 (1954).

subsp. tauricola Rech.f., Bot. Arch. 42: 376 (1941). Del sur de Turquía y Siria.

subsp. trapezunticum Rech.f., Bot. Arch. 42: 369 (1941). De Turquía a Transcaucasia.

  • Teucrium trapezunticum (Rech.f.) Juz. in V.L.Komarov, Fl. URSS 20: 54 (1954).[6]

Nome común editar

Nun hai conseñaos nomes comunes n'asturianu pa esta especie.

Ver tamién editar

Referencies editar

Bibliografía editar

  • F. Chittendon. RHS Dictionary of Plants plus Supplement. 1956 Oxford University Press 1951
  • Grieve. A Modern Herbal. Penguin 1984 ISBN 0-14-046440-9
  • Chiej. R. Encyclopaedia of Medicinal Plants. MacDonald 1984 ISBN 0-356-10541-5
  • Launert. Y. Edible and Medicinal Plants. Hamlyn 1981 ISBN 0-600-37216-2
  • Bean. W. Trees and Shrubs Hardy in Great Britain. Vol 1 - 4 and Supplement. Murray 1981
  • Clapham, Tootin and Warburg. Flora of the British Isles. Cambridge University Press 1962
  • Brown. Shade Plants for Garden and Woodland.
  • Uphof. J. C. Th. Dictionary of Economic Plants. Weinheim 1959
  • Polunin. O. and Huxley. A. Flowers of the Mediterranean. Hogarth Press 1987 ISBN 0-7012-0784-1
  • Dirr. M. A. and Heuser. M. W. The Reference Manual of Woody Plant Propagation. Athens Ga. Varsity Press 1987 ISBN 0-942375-00-9
  • Mills. S. Y. The Dictionary of Modern Herbalism. 0
  • Thomas. G. S. Ornamental Shrubs, Climbers and Bamboos. Murray 1992 ISBN 0-7195-5043-2
  • Huxley. A. The New RHS Dictionary of Gardening. 1992. MacMillan Press 1992 ISBN 0-333-47494-5
  • Thomas. G. S. Plants for Ground Cover J. M. Dent & Sons 1990 ISBN 0-460-12609-1
  • Bown. D. Encyclopaedia of Herbs and their Uses. Dorling Kindersley, London. 1995 ISBN 0-7513-0203-1
  • Chopra. R. N., Nayar. S. L. and Chopra. I. C. Glossary of Indian Medicinal Plants (Including the Supplement). Council of Scientific and Industrial Research, New Delhi. 1986
  • Chevallier. A. The Encyclopedia of Medicinal Plants Dorling Kindersley. London 1996 ISBN 978-0-7513-0314-8

Enllaces esternos editar