Thomas «Thom» Edward Yorke (7 d'ochobre de 1968Wellingborough (es) Traducir) ye un músicu inglés conocíu por ser el vocalista y compositor principal del grupu de rock alternativu Radiohead. Ye conocíu pola so voz de falsete. Los preseos principales de Yorke son la guitarra y el pianu, pero tamién toca'l sintetizador, el baxu y la batería.

Thom Yorke
Vida
Nacimientu Wellingborough (es) Traducir7 d'ochobre de 1968[1] (56 años)
Nacionalidá Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Residencia Roma
Llingua materna inglés
Familia
Casáu con Dajana Roncione (2020 – )
Hermanos/es Andy Yorke
Estudios
Estudios Universidá d'Exeter
Abingdon School (en) Traducir
Llingües falaes inglés
italianu
Oficiu guitarrista, cantante, compositor, cantautor, pianista, ecólogu, baillarínmultiinstrumentista (es) Traducir
Miembru de Radiohead
The Venus in furs
The Smile (es) Traducir
Xéneru artísticu rock
rock alternativu
electrónica (es) Traducir
Música lletrónica
art rock (es) Traducir
intelligent dance music (es) Traducir
Clicks and Cuts (es) Traducir
Mena de voz tenor
Instrumentu musical guitarra
voz
Discográfica XL Recordings
IMDb nm0948810
radiohead.com
Cambiar los datos en Wikidata

Thom nació en 1968 en Northamptonshire y darréu treslladóse cola so familia a Oxfordshire, onde asistió a la Abingdon School y fundó Radiohead con compañeros d'escuela. En terminando los sos estudios na Universidá de Exeter, Radiohead robló con Parlophone; el so tempranu ésitu "Creep", y más tarde l'álbum OK Computer (1997), fixo una celebridá a l'agrupación, y Radiohead algamó l'aclamación de los críticos y ventes multiplatín. L'álbum Kid A (2000) fixo espandir la so obra a la música electrónica.

En 2006, Yorke llanzó'l so álbum debú como solista, The Eraser. En 2009 formó'l supergrupu Atoms for Peace pa interpretar cantares de The Eraser y en 2013 llanzó un álbum cola banda, Amok. En 2014 llanzó'l so segundu álbum en solitariu, Tomorrow's Modern Boxes. Collaboró con artistes como Flea, DJ Shadow, Björk, Flying Lotus o PJ Harvey. Col artista Stanley Donwood crea les portaes y demás arte de los álbumes de Radiohead.

Yorke foi críticu cola industria musical y foi pioneru en fórmules alternatives de publicación de la música, como pay-what-you-want (paga-lo-que-quieras) y BitTorrent, con Radiohead y en solitariu. Fora de la música, Thom ye un activista a favor de los derechos humanos, ambientalistas y les causes contra la guerra.

En 2002, Q nomó a Yorke la sesta persona más poderosa na música. En 2005, los llectores de Blender y MTV2 votáronlu como'l 18ᵘ meyor cantante de tolos tiempos. En 2008, la revista Rolling Stone clasificó a Yorke como'l 66ᵘ meyor cantante de tolos tiempos.

Primeros años

editar

Infancia

editar
 
La escuela Abingdon, onde Yorke formó Radiohead con compañeros de clase.

Thom Yorke nació con paralís facial, lo cual obligó-y a sometese a delles operaciones na so niñez, quedando con ambliopía.[2] Declaró que la so última intervención foi una auténtica equivocación que-y causó la cayida del párpagu.[3]

La so familia treslladóse de cutiu antes d'establecese en Oxfordshire, onde'l padre de Yorke yera físicu nuclear y trabayaba como vendedor d'equipu y productos químicos, yá que-y obligaba a realizar constantes viaxes pel país.[3]

Thom enfusar nel mundu de la música a la edá de siete años, cuando consiguió la so primer guitarra, animáu en viendo a Brian May nun conciertu televisáu de Queen.[3][4] Más tarde, con unos 10 años, Yorke construyó la so propia guitarra casera, intentando asonsañar lo que fixera May cola so Red Special, anque nun quedó satisfechu cola resultancia.[5][6] Empezó a componer llueu. El so primer cantar, "Mushroom Cloud" describía una esplosión nuclear. A la edá de 10 años xunir al so primer grupu de música. Recibió clases nel colexu priváu Abingdon, onde conoció a los sos compañeros Ed O'Brien, Phil Selway, Colin Greenwood y al hermanu pequeñu de Colin, Jonny.

El so primer grupu llamóse On A Friday, pos el vienres yera l'únicu día nel que tolos mozos podíen ensayar.[3] Yorke nun principiu tocaba la guitarra y cantaba, ente que siguía ameyorando les sos capacidaes pa componer tanto música como lletres. Yorke declaró en rellación cola influencia musical que recibió mientres la so estancia na escuela que pudo soportar la so estadía ellí porque'l departamentu de música taba dixebráu del restu del colexu. Esti departamentu cuntaba con pianos y pequeños locales d'ensayu, onde solía pasar enforma tiempu al salir de clase."[7] El profesor de música del colexu, Terence Gilmore-James, convertir nel mentor de la banda nel colexu. Acordies coles declaraciones de los miembros del grupu, él yera l'únicu que los animó a siguir alantre.[7] Colin Greenwood declaró "Cuando empezamos, el so sofitu yera bien importante pa nós, porque nun recibíamos nengún per parte del direutor. Ye más, ésti inclusive nos mandó una vegada una factura, cobrándonos pol usu de propiedá privada del colexu, por ensayar n'unu de los locales un domingu".[7]

Estancia na Universidá

editar

Thom Yorke asistió a la Universidá de Exeter, onde estudió belles artes y lliteratura inglesa. Yorke recuerda un espectáculu de Siouxsie Siux en Oxford en 1985 que lo inspiró a convertise en músicu.[8] Mentanto trabayaba de DJ y tocaba de xemes en cuando colos grupos Headless Chickens y Flickernoise. Tamién trabayó una temporada nun hospital psiquiátricu. El so postreru trabayu antes de roblar el contratu con EMI foi como vendedor de traxes pa homes.[9] Mientres el so segundu añu pudo usar y quedar impresionáu polos ordenadores Macintosh qu'adquiriera la universidá. Por esta dómina conoció a Stanley Donwood, artista que dende 1994 convertir nun importante collaborador nos álbumes y singles de Radiohead. Yorke usaba'l álias 'The White Chocolate Farm', o 'Tchock' mientres trabayaba con Donwood. Xuntos ganaríen un Grammy al meyor embalaxe d'álbum en 2002, pola edición especial llindada de Amnesiac.

En 1987, Yorke y la so novia viéronse arreyaos nun accidente de coche. Anque él salió ilesu, la so novia sufrió un latigazu nel pescuezu pol impautu. Esti accidente ye la causa de la fobia de Yorke a los coches, que se fadría presente darréu en cantares como "Airbag", "Killer Cars", "Stupid Car" y "Drunkk Machine".

Carrera musical

editar

Radiohead

editar
 
Thom Yorke nun conciertu con Radiohead en 2012.

"On A Friday" axuntar de nuevu en 1991, cuando los sos miembros taben terminando les sos carreres universitaries. Mentanto, Yorke consiguió un trabayu vendiendo traxes pa homes. volvieron treslladase a Oxford, onde roblaron un contratu cola discográfica Parlophone y camudaron el so nome por Radiohead, coyíu d'un cantar del grupu Talking Heads perteneciente al so álbum True Stories. Radiohead convertir n'unu de los grupos más esitosos del mundu. Por esto, los cantares de Yorke convertir en sinónimu de la cultura de finales del sieglu XX. Temes como la teunoloxía, l'esistencialismu urbanu, la enfermedá y l'amor apoderen les sos lletres. Thom usa'l pseudónimu Tchock cuando realiza l'arte pa los álbumes.

Ye bien amigu del cantante de R.E.M., Michael Stipe, allegando dambos a conciertos del grupu del otru, yá que son fans mutuos. Thom confesó frecuentemente que Michael foi fonte d'inspiración pa un montón de los sos cantares, amás d'ayudar a salir de la depresión que careció nel espaciu de tiempu ente los álbumes OK Computer (1997) y Kid A (2000). Yorke destacó tamién pola so campaña n'actividaes polítiques como Fair Trade, movimientos pacifistes y Amnistía Internacional.

Tantu Thom Yorke como los otros miembros de Radiohead reciben influencia de diversos xéneros musicales, pasando pol Rock de Queen y Elvis Costello; el Rock alternativu de los años 80 como R.E.M., Pixies, The Smiths, Talking Heads y Sonic Youth; cantautores como Neil Young y Scott Walker; el Post-Punk de Clinic, Joy Division, Magacín y Siouxsie and the Banshees;[10] El Pop-Rock de los años 60 qu'inclúi a The Beatles y The Beach Boys; la Electrónica de los años noventa comos Boards of Canada, DJ Shadow, Aphex Twin, Autechre; el Krautrock de Can y Neu!; el Jazz de Charles Mingus y Miles Davis; la música Clásica del sieglu XX como Olivier Messiaen; Krzysztof Penderecki; Ennio Morricone.

Otros proyeutos

editar
 
El supergrupu de Yorke, Atoms for Peace, mientres un conciertu.

En 1998 collaboró col grupu Unkle na tema "Rabbit in Your Headlights", compuestu por Thom xunto a DJ Shadow ya incluyíu nel álbum Psyence Fiction. Esi mesmu añu participó, xunto a Jonny Greenwood, na banda sonora de la película Velvet Goldmine onde dambos integraron el supergrupu Venus in Furs, creáu especialmente pa la mesma. En 2004, él y Jonny integraron el supergrupu Band Aid 20, onde Thom encargar de tocar el pianu nuna nueva versión del senciellu benéficu "Do They Know It's Christmas?".

El primer álbum solista de Yorke, The Eraser, poner a la venta'l 10 de xunetu de 2006 al traviés XL Recordings en Gran Bretaña y un día dempués n'Estaos Xuníos. El discu foi producíu por Nigel Godrich y Jonny Greenwood participó na composición de la tema que da nome al álbum.[11] The Eraser recibió reseñes polo xeneral positives y tuvo nomáu na categoría de meyor álbum de música alternativa nos premios Grammy de 2007.[12] El 22 de payares d'esi añu llanzó en Xapón el EP Spitting Feathers, qu'incluyía les cares B de The Eraser. En 2009 grabó al pie del so hermanu Andy un cover de la tema "All for the Best" de Miracle Legion pa la compilación Ciao My Shining Star: The Songs of Mark Mulcahy. Esi mesmu añu participó na banda sonora de la película The Twilight Saga: New Moon, creando pa la mesma'l cantar "Hearing Damage". El 21 de setiembre de 2009, Yorke publicó dos tarrezas editaos nun senciellu: «Feeling Pulled Apart by Horses», que data de les sesiones del añu 2001, y l'inédita «The Hollow Earth».[13]

A finales de 2009, Yorke formó un nuevu grupu integráu amás por Flea (Red Hot Chili Peppers), Joey Waronker, Mauro Refosco y el so productor Nigel Godrich, pa tocar les temes de The Eraser y material inédito.[14] En febreru de 2010, Thom Yorke bautizó al nuevu grupu col nome d'Atoms for Peace y realizó una xira de conciertos n'Estaos Xuníos, incluyendo'l Festival de Coachella.[15] El 25 de xunu de 2010, Yorke y Jonny Greenwood actuaron de forma sorpresa nel Festival de Glastonbury, interpretando tantu cantares solistes de Thom como temes de Radiohead.[16] Nuna entrevista'l 21 de setiembre de 2011, Thom reveló que Flea y él taben rematando'l primer álbum de Atoms for Peace. Flea afirmó amás la participación de Nigel Godrich como productor. El 6 de setiembre de 2012, Atoms for Peace llancen el single "Default" en iTunes, coles mesmes que presenten la so páxina web.[17] El 25 de febreru de 2013 Atoms for Peace publicó'l so primer álbum, tituláu Amok, sol sellu XL Recording. El 28 de febreru de 2013, el videoclip del cantar "Ingenue", perteneciente al álbum, ye xubíu a YouTube. Nel mesmu, Thom Yorke bailla cola baillarina contemporánea Fukiko Takase.[18] Esi mesmu añu'l supergrupu salió nuevamente de xira.

El 26 de setiembre de 2014, Yorke publicó'l so segundu álbum en solitariu, Tomorrow's Modern Boxes, per mediu del portal BitTorrent.[19] El mesmu foi producíu por Nigel Godrich. El 25 de febreru de 2015 publicóse la banda sonora del documental protesta The UK Gold (2013), compuesta por Yorke y Robert Del Naja (Massive Attack). Llanzar de forma gratuita al traviés del sitio web UK Uncut y de SoundCloud con motivu del estrenu televisivu esi mesmu día del documental. Na mesma participen tamién el so compañeru de Radiohead Jonny Greenwood, Guy Garvey (Elbow) y Euan Dickinson (inxenieru de soníu de Massive Attack).[20][21]

Yorke tamién collaboró con cantantes como PJ Harvey y Björk, grupos de rock como Drugstore, y artistes de música electrónica como Flying Lotus, Modeselektor, Burial y Four Tet.

Vida personal

editar

Yorke practica'l yoga y la meditación. Caltuvo una rellación sentimental cola artista plástica Rachel Owen (finada en 2016) mientres 23 años, a quien conoció na Universidá de Exeter. Con ella tuvo un fíu, Noah (nacíu en 2001, al que dedicó l'álbum Amnesiac) y una fía, Agnes (nacida en 2004, a la que dedicó'l so trabayu solista The Eraser). El 15 d'agostu de 2015 anunció la so separación de Rachel "dempués de 23 altamente creativos y felices años".[22] El so hermanu menor, Andy Yorke, foi cantante de la banda Unbelievable Truth de 1993 a 2000.

Thom tien una gran facilidá pal falsetto. Según diverses fontes tien un rangu de 4 octaves, y la so voz ocupa'l llugar 66° de los meyores cantantes de la hestoria de la revista Rolling Stone.

Visión de la industria musical

editar

Yorke foi críticu cola industria musical y fixo munches declaraciones polémiques sobre ella. En xunetu de 2013, Yorke y Nigel Godrich quitaron tola música de Atoms for Peace y de la carrera en solitariu de Yorke del serviciu de streaming de música Spotify, acompañando dellos tuits que xustificaben el so actuar.[23] N'ochobre de 2013, Yorke llamó a Spotify "l'últimu sollutu de la vieya industria", añadiendo que solo se beneficiaben los grandes sellos con grandes catálogos al llombu, y animó a los artistes a crear les sos propies "conexones direutes" col públicu.

Amás, foi pioneru en fórmules alternatives de publicación de la música, como pay-what-you-want (paga-lo-que-quieras), usáu na publicación de In Rainbows (2007), o BitTorrent, nel casu del so álbum solista Tomorrow's Modern Boxes (2014). En xunu de 2015, Yorke dexó que la so música fuera tresmitida en Apple Music, el serviciu de streaming d'Apple.

Activismu

editar

Dende la década de 2000, Yorke faló abiertamente sobre diversos temes polítiques y sociales contemporáneos. El grupu Radiohead lleera Non logo: el poder de les marques de Naomi Klein mientres les sesiones de grabación de Kid A ( ello ye que'l nome d'esti llibru foi consideráu como un posible títulu pal álbum) y tolos miembros seríen fuertemente influyíu por él, anque Yorke afirmó: "nun m'enseñó nada que nun supiera yá".

L'activismu de Yorke en sofitu de les práutiques de comerciu xustu, xunto a Anti-OMC y la so postura antiglobalización, llamó particularmente l'atención na década de 2000. Yorke refiriérase primeramente a les maquiladoras nel títulu d'una cara B de Radiohead en 1995, y denunció al Fondu Monetariu Internacional en "Electioneering" de 1997. Yorke tamién ye un fan declaráu de los escritos políticos de Noam Chomsky y ye veganu.

Yorke ye tamién reconocíu como activista políticu en nome de los derechos humanos, ambientalistas y les causes contra la guerra, incluyendo'l Xubiléu 2000, Amnistía Internacional y la Comisión d'Estupefacientes, el Partíu Verde d'Inglaterra y Gales, y Amigos de la Tierra.

 
Yorke distribuyendo'l periódicu The Universal Sigh mientres la promoción de The King of Limbs (2011).

Radiohead tocó nos conciertos de Tibetan Freedom Concert de 1997, 1998 y 1999 (esti postreru solu con Thom y Jonny), y nun conciertu d'Amnistía Internacional en 1998, ente otros eventos benéficos. En 2005, Yorke participó d'una vixilia mientres tola nueche pol Movimientu de Comerciu Xustu. Esi mesmu añu, Yorke foi nomáu voceru de la ONG Amigos de la Tierra (Friends of Earth, n'inglés) pa participar na so campaña destinada a amenorgar les remortines del efeutu ivernaderu, denomada The Big Ask. En 2006, Jonny Greenwood y Yorke realizaron un conciertu especial benéficu p'Amigos de la Tierra. Yorke foi noticia'l mesmu añu por negase a la solicitú del Primer Ministru Tony Blair p'axuntase con él y aldericar sobre'l cambéu climáticu, declarando que Blair "nun tenía credenciales ambientales".

Yorke foi darréu críticu col so propiu usu de la enerxía. Dixo que l'usu del tresporte aereu de la industria de la música ye peligrosu y insostenible, y que diba tener en cuenta esti problema a la de pensar les sos xires si les nueves normes d'emisiones de carbonu nun obliguen a que la situación ameyore. Radiohead encargó un estudiu realizáu pol grupu Best Foot Forward, que los ayudó a escoyer los llugares y métodos de tresporte qu'amenorguen considerablemente'l carbón gastáu na so xira de 2008. La banda tamién fixo usu d'un nuevu sistema de llume LED de baxu consumu y afaló a festivales pa ufiertar plásticos reutilizables.

N'avientu de 2009, Yorke tuvo accesu a la Conferencia Internacional sobre'l Cambéu Climáticu de 2009 (COP 15) en Copenḥague, faciéndose pasar por un miembru de los medios de comunicación. Nel mesmu añu emprestó'l so sofitu al proyeutu 10:10, un movimientu p'animar a la xente a tomar aiciones positives sobre'l cambéu climáticu por aciu l'amenorgamientu de les sos emisiones de carbonu.

El 16 d'avientu 2013, Yorke co-escribió con Ed O'Brien (Radiohead), Peter Gabriel (Genesis), Serj Tankian (System of a Down) y Tjinder Singh (Cornershop), un pidimientu llanzáu pola campaña Free Tibet destinada a Wu Aiying, Ministru de Xusticia de China, solicitando la lliberación d'ocho cantantes tibetanos encarcelaos en China: Lolo, Chakdor, Pema Trinley y Shawo Tashi, condergaos en 2013, Kalsang Yarphel, deteníu en 2013, y Ugyen Tenzin, Achok Phulsung y Choksal, condergaos en 2012.[24]

Discografía

editar
 
Thom Yorke con Radiohead nel Daydream Festival de Barcelona (2008).
 
Yorke nel Festival de Glastonbury de 2010.

Con Atoms for Peace

editar

En solitariu

editar

Con Radiohead

editar

Senciellos

editar
The Eraser
  • Black Swan
  • Harrowdown Hill
  • Analyse
Otros
  • Spitting Feathers EP (2006)
  • Feeling Pulled Apart By Horses / The Hollow Earth (2009)
  • Hearing Damage (2009) - (Banda sonora de la Película Lluna Nueva)

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. "Radiohead Biography", Green Plastic. URL accessed on 15 June 2006.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 McLean, Craig (2006-06-18). «All messed up». The Observer. http://observer.guardian.co.uk/omm/story/0,,1795948,00.html. Consultáu'l 26 de marzu de 2007. 
  4. qthemusic.com (ed.): «Thom Yorke reveals Brian May inspiration, Kraftwerk banned from China, Bieber blows out Frank Ocean... Music News Daily» (inglés) (2 d'abril de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunu de 2013. Consultáu'l 27 de setiembre de 2013.
  5. wnyc.org (ed.): «Here's The Thing with Alec Baldwin: interview with Thom Yorke» (inglés) (1 d'abril de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de xunu de 2015. Consultáu'l 20 de xunu de 2015.
  6. exitmusic.com.ar (ed.): «trátase-alec-baldwin-entrevista-thom-yorke/ D'esto trátase: Alec Baldwin entrevista a Thom Yorke». Consultáu'l 20 de xunu de 2015.
  7. 7,0 7,1 7,2 Ross, Alex (2001-08-21). «The Searchers: Radiohead's unquiet revolution». The New Yorker. http://www.therestisnoise.com/2004/04/mahler_1.html. Consultáu'l 26 de marzu de 2007. 
  8. Monroe, Jazz (11 de xunu de 2017). «Thom Yorke Talks Early Radiohead». Pitchfork.com. Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xunu de 2017. Consultáu'l 11 de xunu de 2017.
  9. http://www.exitmusic.com.ar/biografias/thomyorke.php
  10. Steve Lamacq. "Thom Yorke interviewed by Steve Lamacq - BBC radio 6 " Archiváu 2016-09-18 en Wayback Machine. citizeninsane.eu, 21 d'Agostu 2006. « My best gig in Oxford ever though, was Siouxsie and the Banshees [...] they were absolutely... they were just amazing. [...] the band were like, they were really, really exciting, and they did loads of, I guess it must have been... Hong Kong Garden and all that sort of period. [...] Siouxsie and the Banshees were just genius. »
  11. Powers, Ann (28 de xunu de 2007). «Thom Yorke, free agent» (inglés). Los Angeles Times. Archiváu dende l'orixinal, el 16 de xunetu de 2011. Consultáu'l 13 de marzu de 2011.
  12. «The Eraser» (inglés). Metacritic. Consultáu'l 16 de marzu de 2011.
  13. stereokill.net (ed.): «Thom Yorke confirms new single» (inglés) (4 de setiembre de 2009). Consultáu'l 13 de marzu de 2011.
  14. Modern Indie and Old Fashioned Rock (2009-09-29). Thom Yorke Forma un Nuevu Grupu con Miembros de REM y Red Hot Chili Peppers. http://www.modernindie.com/2009/09/thom-yorke-forma-un-nuevu-grupu-con.html. Consultáu'l 29 de setiembre de 2009. 
  15. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes deadairspace
  16. pitchfork.com (ed.): «Thom Yorke and Jonny Greenwood Play Surprise Glastonbury Set» (inglés) (25 de xunu de 2010). Consultáu'l 21 de marzu de 2015.
  17. weallwantsomeone.org (ed.): «Atoms for Peace – Default» (inglés) (6 de setiembre de 2012). Consultáu'l 22 de febreru de 2015.
  18. youtube.com (ed.): «Atoms for Peace – Ingenue» (28 de febreru de 2013). Consultáu'l 22 de febreru de 2015.
  19. «Thom Yorke – Tomorrow's Modern Boxes». Consultáu'l 27 de setiembre de 2014.
  20. sopitas.com (ed.): «documental-uk-gold/ Escucha la música que Thom Yorke fixo pal documental “UK Gold”» (25 de febreru de 2015). Consultáu'l 11 de marzu de 2015.
  21. rollingstone.es (ed.): (25 de febreru de 2015). Archiváu dende l'orixinal, el 15 de marzu de 2015. Consultáu'l 11 de marzu de 2015.
  22. mugsnoticias.com (ed.): «so-novia-por-23-ano/ Thom Yorke anuncia separación de Rachel Owen, la so novia por 23 años‏» (15 d'agostu de 2015). Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  23. bbc.com (ed.): «Thom Yorke pulls albums from Spotify» (inglés) (15 de xunetu de 2013). Consultáu'l 28 d'agostu de 2015.
  24. looktothestars.org (ed.): «Music Stars To China: Free Jailed Tibetan Singers‏» (inglés) (16 d'avientu de 2013). Consultáu'l 3 de marzu de 2015.

Enllaces esternos

editar