Ulmus laevis

Ulmus laevis; llamera pedunculada
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Rosales
Familia:	Ulmaceae
Xéneru:	Ulmus
Especie:	O. laevis; Pall.
Distribución
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

La llamera pedunculada^[1] (Ulmus laevis) ye un gran árbol de fueya caduca, perteneciente a la familia de les ulmacees, que la so área de distribución ye'l Centru, Este y Sureste d'Europa, según Asia Menor; va dende'l nordeste de Francia al sur de Finlandia, y pel este llega hasta los Urales y pol sureste hasta Bulgaria y Crimea; hai tamién una población separada n'El Cáucasu. Amás, un pequeñu númberu d'árboles d'esta especie que s'atoparon n'España son consideraos anguaño una población relicta más qu'una introducción de la mano del home, y posiblemente l'orixe de la población europea.^[2]

Esencialmente endémicu del monte aluvial, escasamente alcuéntrase a un altor de más de 400 m.^[3] Más frecuentemente alcuéntrase a lo llargo de ríos como'l Volga y el Danubiu, ye unu de les poques llameres tolerantes a condiciones del terrén anubiertes y anóxicas. La llamera temblona ye alógamo y ta estrechamente emparentáu cola llamera americana O. americana.

Descripción

L'árbol tien un altor similar al llamera montano, anque menos simétricu, con una estructura de cañes más fluexa y una coronación menos claramente arrondaes. Algama típicamente un altor y anchor de > 30 m, con un tueru < 2 m diámetru al altor del pechu. L'estensu sistema de raigaños pocu fondes n'última instancia, forma altos contrafuertes distintivos na base del tueru. Les fueyes son caduques, alternes, simples Forma de fueyes elíptica con punta afilada, relativamente delgada, de cutiu de testura casi como de papel y bien tresllúcides, con viesu tomentoso. Les flores apétalas, polinizaes pol vientu, apaecen primero que les fueyes en primavera, producir en recímanos de 15-30; tienen 3-4 mm d'anchu sobre tarmos de 20 mm de llargu. El frutu ye un aláu samara <15 mm de llongura por 10 mm d'anchu con un cantu ciliáu marxe, la única granaarredondiada de 5 mmm madura a finales de la primavera. Esti árbol ye'l que s'estrema más fácil d'ente otres llameres europees polos llargos tarmu de les flores, y ye'l que ta más estrechamente rellacionáu cola llamera americana O. americana, del cual difier principalmente na forma copa irregular y frecuentes biltos pequeños nel tueru.^[4]^[5]^[6]

"Fortaleces" de O. laevis

Flores de O. laevis; nótense los llargos pedúnculos

Fueyes y granes de O.laevis

Fueyes de O.laevis

Ulmus laevis - Museum specimen

Tueru

Plagues y enfermedaes

Al igual qu'otres llameres europees, les poblaciones naturales de la llamera temblona tienen poca resistencia innata a la grafiosis, anque la investigación por Cemagref aislló clones capaces de sobrevivir a la inoculación col fungu causal, perdiendo primeramente <70 % de la so xamasca, pero refaciéndose con fuercia al añu siguiente. Per otra parte, l'árbol nun ye del gustu del vector d'escarabayos de la corteza, que lo colonicen namái cuando nun hai alternatives disponibles otres llameres,^[7] una situación pocu común nel oeste d'Europa. La investigación n'España^[8] indicó que ye la presencia d'un triterpeno, alnulin, lo que fai que la corteza del árbol seya pocu curiosa pa los escarabayos. D'ende que'l cayente de la especie n'Europa occidental débase principalmente a la deforestación nos valles fluviales, non a la enfermedá.

La especie tien una sensibilidá de leve a moderada al Elm Yellows, pero una sensibilidá bien baxa pal escarabayu de la fueya de la llamera Xanthogaleruca luteola.^[9]

Cultivu

Anque ideal pa les condiciones del suelu húmedu, l'árbol puede siguir creciendo, anque más amodo, en sitios secos incluyendo llombes cretáciques. Sicasí, un factor primordial na eleición d'un sitiu ye la esposición. La llamera temblona ye de madera relativamente débil, muncho más que la llamera de Lock (Ulmus minor), y por ello ye una eleición desaveniente pa llugares con muncho vientu. Nos ensayos nel sur d'Inglaterra por Butterfly Conservation, los árboles nuevos de menos de 5 m d'altor fueron gravemente estropiaos poles rabaseres de 40 nuedos (75 kmh) en plenu branu.

Esta especie nunca s'introdució llargamente nos EE. XX., pero ta representáu en dellos arboretos. Nel Alloñáu Oriente, l'árbol foi llantáu na provincia de Xinjiang y otros llugares nel norte de China; el plantíu na ciudá de Tongliao sábese que foi particularmente esitosa. Sábese que tamién s'introdució la llamera temblona n'Australia.^[10] Nos últimos años, l'árbol esfrutó d'una pequeña renacencia n'Inglaterra. Ye un güéspede popular pa los bárabos de la caparina Satyrium W-album en toa Europa, por ello lo panta Butterfly Conservation y otros grupos pa restablecer les poblaciones locales abrasaes polos efeutos de la grafiosis sobre les llameres natives o arqueofíticos.^[11] El Cheshire Wildlife Trust, por casu, ta llantando 1.000 llameres temblones nes sos reserves nel antiguu distritu de Vale Royal.

Usos

La madera de la llamera temblona ye de mala calidá y polo tanto de poca utilidá pal home, nin siquier como lleña. La so densidá ye considerablemente menor que'l d'otres llameres europees.

Espardimientu

Polo xeneral, ye bono de cultivar a partir de grana semada a una fondura de 6 mm en compost normal y bien regáu. Sicasí, como la viabilidá de les granes puede variar enforma d'añu n'añu, pue ser más fiable'l métodu de fraes tomaos en xunu. Les fraes broten rápido, bien dientro de quince díes, produciendo rápido una matriz trupa de raigaños.

Árboles notables

Los dos mayores árboles conocíos n'Europa alcuéntrase en Gülitz n'Alemaña (3,1 m d'anchu al altor del pechu) y Komorów en Polonia (2,96 m). El Campeón del Reinu Xuníu ta en Ferry Farm, Harewood, Cornualles (27 m d'altu, 1,8 m). Otros exemplos nel Reinu Xuníu son pocos y distantes ente sigo, pero dacuando de gran edá. Dellos sobreviven metanes llameres natives enfermos cerca de Torpoint en Cornualles; [4] Archiváu 2007-09-30 en Wayback Machine; otros puédense alcuéntrase n'Edimburgu (La zona de Meadows); Londres (Riverside Walk, cerca del Real Xardín Botánicu de Kew y en Peckham y Tooting); Chelmsford (xunto al Chelmer nel Campus de Rivermead) [2009]; Brighton & Hove; y cerca de St. Albans. Nos EE.XX., un árbol con fama de magníficu crez en Portland, Oregón, pero les sos dimensiones y edá nun se conocen.

Subespecies y variedaes

La especie nun ta estremada nes subespecies o variedaes. Una variedá celtidea (dacuando tratada como una especie) de lo que güei ye Ucraína foi documentada por Rogowicz a mediaos del sieglu XIX, pero nun se conocen exemplos sobrevivientes.

En Rusia conócense delles formes decoratives: f. aureovariegata, f. argentovariegata, f. rubra y f. tiliifolia.

En comparanza coles especies europees O. glabra y O. minor, O. laevis recibió escasa atención hortícola, habiendo namái cinco cultivares rexistraos, nengunu de los cualos sábese que siga cultivándose, cola posible esceición de 'Colorans' y 'Pendula': Aureovariegata, Colorans, Ornata, Pendula, Punctata, Urticifolia.

O. laevis nun hibrida naturalmente, daqué que tien de mancomún cola llamera americana O. americana col que ta estrechamente rellacionáu. Los pocos casos reportaos d'hibridación artificial nel sieglu XIX son consideraos sospechosos.

Investigación

La investigación sobre Ulmus laevis Pall. n'España ta encabezada pol Dr. D. Luis Alfonso Gil Sánchez (catedráticu de la Universidá Politéunica de Madrid) dientro del programa de Meyora de los Recursos Xenéticos de les Llameres Ibériques. L'estudiu de les poblaciones relictas del sur peninsular,les cualos paecen ser l'orixe de la especie n'Europa, ta llevándose a cabu por D.Diego Maya Jiménez a cargu del Dr. D. Raúl Tapia Martín de la Universidá d'Huelva.

Taxonomía

Ulmus laevis foi descritu por Peter Simon Pallas y espublizóse en Flora Rossica 1(1): 75, t. 48, f. F. 1784.^[12]

Etimoloxía

Ulmus: nome xenéricu que ye'l nome clásicu griegu pa la llamera.^[13]

laevis: epítetu llatín que significa "dentáu"^[14]

Sinonimia

Ulmus acuta Dumrt.
Ulmus ciliata Ehrh.
Ulmus effusa Willd., Loudon, Willkomm, Fliche
Ulmus laevis var. celtidea Rogowicz
Ulmus laevis var. simplicidens (Y. Wolf) Grudz.
Ulmus octandra Schkuhr
Ulmus pedunculata Foug.
Ulmus petropolitana Gand.
Ulmus racemosa (not Thomas), Borkh.
Ulmus reticulata Dumrt.
Ulmus simplicidens Y. Wolf^[15]

Ver tamién

Referencies

↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
↑ Fuentes-Utrilla, P., Squirrell, J., Hollingsworth, P. M. & Gil, L. (2006). Ulmus laevis (Pallas) in the Iberian Peninsula. An introduced or relict tree species? New data from cpDNA analysis. Genetics Society, Ecological Genetics Group conference, University of Wales Aberystwyth 2006.
↑ Girard, S. (2007). Dossier: L'orme: nouveaux espoirs? Forêt entreprise Non. 175, Juillet 2007, Institut pour le developpement forestier, Paris.
↑ Bean, W. J. (1981). Trees and shrubs hardy in Great Britain, 7ª edición. Murray, Londres.
↑ Elwes, H. J. & Henry, A. (1913). The Trees of Great Britain & Ireland. Vol. VII. pp 1848-1929. Private publication. [1] Archiváu 2008-10-05 en Wayback Machine
↑ White, J. & More D. (2003). The Trees of Britain & Northern Europe, Cassell's, Londres.
↑ Collin, Y., Bilger, I., Eriksson, G., & Turok, J. (2000). The conservation of elm genetic resources in Europe. In Dunn, C. P. (Ed.) (2000). The elms: breeding, conservation & disease management. Kluwer Academic Publishers, Boston.
↑ Martín-Benito D., Concepción García-Vallina M., Alberto Payares J., López D. 2005. Triterpenes in elms in Spain. Can. J. For. Res. 35: 199–205 (2005). [2]
↑ Mittempergher, L. & Santini, A. (2004). The History of Elm Breeding. Invest. Agrar.: Sist Recur For. 2004 13 (1), 161-177.
↑ Spencer, R., Hawker, J. and Lumley, P. (1991). Elms in Australia, Royal Botanic Gardens, Melbourne, Australia. ISBN 0-7241-9962-4
↑ Brookes, A. H. (2006). An evaluation of disease-resistant hybrid and exotic elms as llarval host plants for the White-letter Hairstreak Satyrium w-album, Part 1. [3] Archiváu 2010-10-07 en Wayback Machine. Butterfly Conservation. Lulworth, UK.
↑ «Ulmus laevis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.
↑ En Nome Botánicos
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ «Ulmus laevis». The Plant List. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.

Enllaces esternos

Ecology of the European White Elm

[25371c05886d508f0bd3b89319c1e188ec3c8883-1] URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.

[Fuentes-Utrilla-2] Fuentes-Utrilla, P., Squirrell, J., Hollingsworth, P. M. & Gil, L. (2006). Ulmus laevis (Pallas) in the Iberian Peninsula. An introduced or relict tree species? New data from cpDNA analysis. Genetics Society, Ecological Genetics Group conference, University of Wales Aberystwyth 2006.

[Girard-3] Girard, S. (2007). Dossier: L'orme: nouveaux espoirs? Forêt entreprise Non. 175, Juillet 2007, Institut pour le developpement forestier, Paris.

[Bean-4] Bean, W. J. (1981). Trees and shrubs hardy in Great Britain, 7ª edición. Murray, Londres.

[Elwes-5] Elwes, H. J. & Henry, A. (1913). The Trees of Great Britain & Ireland. Vol. VII. pp 1848-1929. Private publication. [1] Archiváu 2008-10-05 en Wayback Machine

[White-6] White, J. & More D. (2003). The Trees of Britain & Northern Europe, Cassell's, Londres.

[Collin-7] Collin, Y., Bilger, I., Eriksson, G., & Turok, J. (2000). The conservation of elm genetic resources in Europe. In Dunn, C. P. (Ed.) (2000). The elms: breeding, conservation & disease management. Kluwer Academic Publishers, Boston.

[Martín-Benito-8] Martín-Benito D., Concepción García-Vallina M., Alberto Payares J., López D. 2005. Triterpenes in elms in Spain. Can. J. For. Res. 35: 199–205 (2005). [2]

[Mittempergher-9] Mittempergher, L. & Santini, A. (2004). The History of Elm Breeding. Invest. Agrar.: Sist Recur For. 2004 13 (1), 161-177.

[spencer-10] Spencer, R., Hawker, J. and Lumley, P. (1991). Elms in Australia, Royal Botanic Gardens, Melbourne, Australia. ISBN 0-7241-9962-4

[Brookes-11] Brookes, A. H. (2006). An evaluation of disease-resistant hybrid and exotic elms as llarval host plants for the White-letter Hairstreak Satyrium w-album, Part 1. [3] Archiváu 2010-10-07 en Wayback Machine. Butterfly Conservation. Lulworth, UK.

[Trop-12] «Ulmus laevis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.

[13] En Nome Botánicos

[14] N'Epítetos Botánicos

[15] «Ulmus laevis». The Plant List. Consultáu'l 8 de mayu de 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]