Xeografía d'Israel
La xeografía d'Israel ye bien diversa, con rexones desérticas nel sur y montes cubiertes de nieve nel norte. Israel atopar nel estremu oriental del mar Mediterraneu, nel suroeste d'Asia.[1] Llenda al norte col El Líbanu (79 km de frontera), al nordeste con Siria (76 km de frontera), al este con Xordania (238 km de frontera) y Palestina (Cixordania) (330 km de frontera), al suroeste con Exiptu (255 km de frontera) y al oeste con Palestina (Franxa de Gaza) (59 km de frontera).[1] Al oeste d'Israel atopa'l mar Mediterraneu que constitúi la mayoría de los 273 quilómetros de mariña Israelina.[2] Una pequeña salida (10 km) al golfu d'Eilat nel mar Roxu esiste nel sur.
| Xeografía d'Israel | ||
|---|---|---|
 Mapa topográficu d'Israel | ||
| Llocalización | ||
| Continente | Asia | |
| Rexón | Oriente Mediu | |
| Carauterístiques xeográfiques | ||
| Superficie | 20.700 km² | |
| 20.257 km² (tierra) | ||
| 442.98 km² (agua) | ||
| Llinia de costa | 273 km | |
| Puntos estremos | ||
| Puntu más altu | 2814 msnm, Monte Hermon | |
| Fronteres territoriales | ||
•  Cixordania, Palestina | 330 km | |
•  Exiptu | 255 km | |
| • Franxa de Gaza, Palestina | 59 km | |
•  Xordania | 238 km | |
•  El Líbanu | 79 km | |
•  Siria | 76 km | |
| • Zona económica esclusiva | 12 mn | |
| • Mar territorial | 12 mn | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
La superficie d'agua n'Israel atópase principalmente en tres lugar: mar de Galilea (164 km²), el mar Muertu (310 km²) y el ríu Xordán (llargor 320 km).
Israel tien clima mediterraneu, con branos llargos y soleyeros, calorosos y secos; y iviernos nidios, pero fríos nos montes del norte.
La superficie d'Israel ye d'aproximao 20.700 km², incluyendo 445 km² d'agües continentales.[3][2] La estensión d'Israel de norte a sur ye de 424 quilómetros, y nel oeste hasta'l so puntu más oriental, 114 quilómetros, siendo'l so puntu más estrechu de solu 15 quilómetros.[2]
El sur d'Israel ta apoderáu pol desiertu del Néguev, que cubre unos 12.000 km², más de la metá de la superficie total del país. Al norte del Néguev atópase'l desiertu de Xudea que, na so frontera con Xordania, contién al mar Muertu que, a -417 msnm, ye'l puntu más baxu de la Tierra.
La rexón central d'Israel ta apoderada pela llombes de Xudea, ente que la mariña norte y central componer de la plana y fértil llanura costera d'Israel. Al norte d'esta rexón atopen les serranías del Monte Carmelo, que ye siguíu pol fértil Valle de Jezreel y les llombes de la rexón de la Galilea. Esta ta bordiada polos Altos del Golán, que contién el puntu más altu d'Israel, el picu del Monte Hermón, a 2.224 msnm metros.
Allugamientu y llendes
editarIsrael atopar al norte del ecuador, aproximao a 31°30' de latitud norte y 34°45' de llargor esti.[1] Ocupa'l 151º llugar n'estensión ente los países del mundu. La distancia ente los estremos de norte a sur ye de 424 km y nel so puntu más anchu 114 km., d'este a oeste[1] y nel so puntu más estrechu, amenorgar a namái 15 km. Cuenta con una frontera terrestre de 648 km y una mariña de 273 km.[1]
Israel llinda al oeste col mar Mediterraneu y al sur col mar Roxu. Al suroeste atopa la Península del Sinaí, ente que al este Xordania atópase más allá del ríu Jordan, del mar Muertu y del valle de la Aravá. Na llende norte atópase la Cordal del Antilíbano. L'asentamientu más austral d'Israel ye la ciudá d'Eilat, ente que'l más septentrional ye'l conseyu llocal de Metula. Les agües territoriales d'Israel estender nel mar hasta una distancia de dolce milles náutiques.[1]
Topografía
editarIsrael estremar en cuatro rexones: tres franxes paraleles que cuerren de norte a sur (la Planicie Costera Mediterránea, el Cordal Central, el Valle del Xordán –la depresión esistente más fonda de la Tierra–, y el desiertu de Néguev.
Planicie costera mediterránea
editarYe una estrecha y arenosa faxa mariniega que cuerre paralela al Mediterraneu bordiada per fértiles campos agrícoles que s'internen hasta 40 km al interior del país. Nel norte, la mariña vese atayada por serrapatosos riscos de piedra arenisca y cal que cayen sobre'l mar.
Esta rexón alluga a más de la metá de los habitantes d'Israel, ya inclúi importantes centros urbanos, puertos d'agües fondes, gran parte de la industria nacional, de la so agricultura y de les sos instalaciones turístiques.
Cordal central
editarDelles cadenes montascoses percuerren el país a lo llargo. Nel nordeste, los paisaxes de los Altos del Golán, formaos por erupciones volcániques, apoderen el Valle de Jule.
Los montes de la Galilea algamen un altor de 500 a 1200 msnm, al traviés de Samaria y Xudea, hasta los montes del Néguev, nel desiertu meridional. Esta cadena montascosa ye cortada por dos principales sistemes de valles: el Valle de Jezreel (tamién llamáu llanura de Esdrelón) y la depresión de Beerseba.
Corrientes d'agua permanente y alta precipitación pluvial caltienen la zona verde mientres tol añu. Los habitantes de la Galilea y del Golán dedicar a l'agricultura, al turismu y a la industria llixero.
El Valle de Jezreel, dixebra los montes de la Galilea de les de Samaria, ye la zona agrícola más rica d'Israel. Atopar nesta rexón delles comunidaes cooperatives (kibutz y moshav). Los montes de Xudea y Samaria presenten cumes predresos y valles fértiles, con munchos olivares centenaries.
La población concéntrase principalmente en pequeños centros urbanos y grandes pueblos.
Los principales picos son:
- Monte Hermón, nel Golán con 2.236 msnm;
- Monte Merón, Alta Galilea, con 1.208 msnm;
- Monte Tabor, Baxa Galilea, con 588 msnm;
- Monte de les Olivares, en Xerusalén, con 835 msnm;
- Monte Ramón, nel Néguev, con 1.035 msnm
Rexón del Valle del Xordán
editarEl Valle del Xordán y la Aravá ye la más fonda depresión esistente na Tierra. Percuerre a lo llargo del país na so frontera oriental. Formen parte de la gran depresión siriu-africana que sedó la corteza del globu terráqueo fai millones d'años.
Nél atopen les principales concentraciones d'agües interiores d'Israel:
Ríu Xordán
editarPercuerre dende'l norte de la Galilea escontra'l sur, alimentáu peles agües del Monte Hermón, al traviés del Valle de Jule hasta'l llagu Kinéret y sigue el so camín serpenteando a lo llargo del Valle del Xordán hasta la so desaguada nel mar Muertu.
El so percorríu ye de 203 km en llinia recta, pero'l so largura aumentada polos sos meandros, algama a los 300 km, baxando nel so trayeutu más de 700 m.
Mar de Galilea
Atopar a 230 msnm, asitiáu ente los montes del Golan y la Baxa Galilea.
Mar Muertu
El puntu más baxu de la Tierra, a 398 msnm.
Golfu d'Eilat
Unu de los brazos septentrionales del mar Roxu.
Rexones grebes
editarOcupen más de la metá del territoriu d'Israel.
Desiertu de Xudea
Valle de Arava
Ente'l mar Muertu y Eilat
Neguev
Planicie y montes de caliar, asitiáu nel sur d'Israel.
Badees, llagos, mares, ríos y cabos
editarOtros elementos xeográficos importantes son:
- Badea de Haifa
- Mar Muertu
- Mar de Galilea
- Golfu de Aqaba
- Ríu Xordán
- Mar Roxu
- Mar Mediterraneu
- Nahal Amud
- Rio larmuque
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Israel». CIA World Factbook. Archiváu dende l'orixinal, el 2021-01-03. Consultáu'l 8 d'abril de 2008.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Israel - Geography». U.S. Library of Congress. Consultáu'l 8 d'abril de 2008.
- ↑ Federal Research Division (2004). Israel A Country Study, Paperback, Kessinger Publishing, LLC, páx. 8. ISBN 141912689X.
Datos: Q1616635
Multimedia: Geography of Israel
