Catha edulis
Catha edulis, qat o khat, de la familia Celastraceae, tamién conocíu como cat, tschat o miraa, ye una fanerógama, orixinaria de zones tropicales del África oriental.
Descripción
editarYe un arbustu o árbol pequeñu, que crez unos 5-8 m d'altu, con fueyes perennes de 5-10 cm × 1-4 cm. Les flores surden en curtios recímanos axilares de 4 a 8 cm de llargu, pequeñes y con cinco pétalos blancos. El frutu ye una cápsula trivalvada oblonga que contién de 1 a 3 granes.
Principios activos
editar
El Catha ye un estimulante vexetal que se masca, usáu tradicionalmente en Yeme, Etiopía, Somalia y otros países árabes vecinos del Cuernu d'África. Trátase de la planta coles propiedaes psicoestimulantes más potentes que se conoz hasta'l momentu. Los sos principios activos son los alcaloides sicotrópicos catina y catinona. Dambes son molécules psicoestimulantes, derivaes de la fenetilamina, y emparentaes química y funcionalmente coles anfetamines. En particular, la catinona ye la más activa de los dos, y ye conocida, amás, porque sirve de sustratu pal llogru d'una poderosa droga, la metcatinona. Esa síntesis química realizar de manera relativamente senciella y a baxu costu, en llaboratorios clandestinos distribuyíos a lo llargo d'EE. XX., y el so mercáu ye creciente por causa de la semeyanza de la metcatinona cola metanfetamina. Sicasí, la fonte y precursores pa producir esti deriváu sintéticu nun salen de la planta, sinón de los mesmos compuestos que s'usen pa producir metanfetamina, como la efedrina y otros derivaos similares.
Los efeutos d'esta droga son similares a los d'otres aminas simpaticomiméticas, produciendo estimulación del Sistema Nerviosu Central y sensación de estimulación y euforia a nivel psíquicu. A pesar de lo dicho per dellos medios, los sos efeutos pocu tienen que ver colos de la cocaína y el so usu moderáu nun plantega problemes, siendo esa la razón pola que'l Reinu Xuníu optó por nun prohibir la, pero'l so abusu sí puede acarretar problemes pal consumidor. El so preciu ye baxu en países como'l Reinu Xuníu, onde ye anguaño llegal. Un manizu de la mesma, que s'usa de forma similar a la planta de coca, mascándose, cuesta anguaño ellí 3 llibres esterlines. N'otros llugares puede algamar un preciu d'unos 300 euros el kg, como nos países occidentales, y hasta 600 dólares/kg n'Estaos Xuníos.
Dañu cognitivu
editar
L'usu de qat foi apocayá investigáu sobre funciones cognitives cerebrales. El consumu regular d'esta planta afecta a l'habilidá de tornar respuestes comportamentales, por aciu la xera de stop-signal. Esta xera rique que los suxetos reaccionen rápido y con exactitú pulsiando una tecla como respuesta a la direición a una flecha verde qu'apunta escontra la derecha o izquierda. Sicasí, si la flecha camuda a colorada, haber de tornar la respuesta y nun pulsiar la tecla. En comparanza colos controles llibres de la sustancia, los consumidores de qat executen de forma similar la respuesta de inhibición, anque precisen más tiempu pa tornar estes respuestes ante la señal.[2]
Situación llegal
editar-es.svg)
N'España la planta atopar so restricción a venta namái al traviés de farmacéuticos (ensin qu'esista tal presentación) pola llei que nel añu 2006 acutó la venta de cerca de 200 plantes pola so presunta toxicidá.
Sicasí, sí ta dexada la so tenencia pa usu ornamental. De los sos principios activos, la catina, el menos activu, ta controláu como posible precursor d'otres sustancies prohibíes. L'otru, la catinona, que ye más potente en rellación al so pesu, alcuéntrase prohibíu dende 1986.
El so estatus llegal como planta difier según los países. Nel Reinu Xuníu nel añu 2006[3] intentóse prohibir, por pidimientu d'un parllamentariu conservador. Llevar a cabo estudio sobre la conveniencia de tomar esta midida, y foi decidíu, col conseyu de la policía, que s'evitara la prohibición yá que'l so consumu nun plantegaba nengún problema de salú nin d'orde públicu. Con éses grandes cantidaes d'esta planta unviar dende los sos dos grandes productores, Etiopía y Kenia, delles vegaes per selmana, y ye vendida de forma llibre nos mercaos de la redolada africana.
Nel estudiu realizáu sobre peligrosidá y drogues, nel que s'evaluaron les 20 drogues más usaes nel Reinu Xuníu, incluyíes toles llegales como barbitúricos, alcohol y tabacu, y les illegales como cannabis, LSD o MDMA, el qat resultó ser la sustancia de menor peligru de toles estudiaes, ocupando l'últimu llugar nel estudiu.
Taxonomía
editarCatha edulis describióse por (Vahl) Forssk. ex Endl. y espublizóse en Flora Aegyptiaco-Arabica 67: 63. 1775.[4]
- Catha forsskalii A.Rich.
- Catha inermis J.F.Gmel.
- Celastrus edulis Vahl
- Celastrus tsaad Ferreira & Galeotti ex Walp.
- Dillonia abyssinica Sacleux
- Methyscophyllum glaucum Eckl. & Zeyh.
- Trigonotheca serrata Hochst.[5]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Hilton-Taylor, C. (1998). «Catha edulis» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2010.4. Consultáu'l 20 de payares de 2010.
- ↑ «Long-term effects of chronic khat use: impaired inhibitory control». Frontiers in cognition (12 de xineru de 2011). Consultáu'l 17 de xineru de 2011.
- ↑ «cuernu-de-africa/ La ruta del khat | El Periódico».
- ↑ «Catha edulis». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 23 de mayu de 2013.
- ↑ Catha edulis en PlantList
Bibliografía
editar- Pendell, Dale. Pharmakodynamis: Stimulating Plants, Potions and Herbcraft: Excitantia and Empathogenica. San Francisco: Mercury House, 2002.
- Flora of China Editorial Committee. 1988-2013. Flora of China (Checklist & Addendum). Unpaginated. In C. Y. Wu, P. H. Raven & D. Y. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Catha edulis.- Cultivu de Catha Edulis Archiváu 2013-06-20 en Wayback Machine (n'inglés)
- Erowid.org - Khat (n'inglés)
- BBC Qat en Somalia (n'inglés)
- BBC ¿Vezu inocuo o droga peligrosa? (n'inglés)
| Wikispecies tien un artículu sobre Catha edulis. |
Datos: Q207642- Multimedia: Catha edulis
Especies: Catha edulis
