Estáu rexonal

Estáu rexonal ye una forma d'Estáu entemedia ente l'Estáu federal y el Estáu unitariu que busca compatibilizar la idea pasiva a una activa.Esti tipu d'estáu, davezu, tien divisiones territoriales denominaes región. Esisten distintes denominaciones similares, como Estáu unitariu con autogobiernu o, pal casu d'España, Estáu de les autonomíes o Estáu autonómicu (por entamase en comunidaes autónomes).

Pa dalgunos nun habría una diferencia fundamental ente un Estáu federal y uno rexonal. La única diferencia sería l'orixe de les atribuciones: ente que nel Estáu federal son los estaos federaos los que deciden dexar parte de les sos atribuciones a la federación, nel rexonal ye l'Estáu central el que les dexa a les entidaes subnacionales que lo componen.

Sicasí, polo xeneral, considérase qu'un Estáu rexonal ye más centralizáu qu'unu federal y menos centralizáu qu'un Estáu unitariu. Pa dellos autores, l'Estáu rexonal nun ye más qu'un subtipo d'Estáu unitariu en qu'esiste un importante grau de descentralización.

Antecedentes

Na doctrina internacional sostiense que, según l'Estáu unitariu y l'Estáu federal sofitar nel conceutu de nación, l'Estáu rexonal articularíase sobre un fechu muncho más cercanu a la realidá humana, conocíu col nome de rexón.

El conceutu rexonal taría siempres presente nel imaxinariu de les estructures estatales, yá que parte d'una realidá social, histórica, cultural y xeográfica que determinen la reconocencia d'una comunidá como tal y que xenera la demanda d'autonomía, na consecución d'un gobiernu propiu, capaz de representar los sos intereses.

Sicasí, solo dempués de la Segunda Guerra Mundial, metanes la reconstrucción de la nación italiana que buscaba superar el fascismu, institucionalízase l'Estáu rexonal en 1947, como reconocencia a una llarga historia d'autonomíes en ciudaes y rexones na península Itálica, constituyéndose como un modelu, onde l'autonomía de la rexón frente al gobiernu central ye una condición necesaria pa predicar la esistencia d'esti últimu nivel, y dempués d'esta foi llamáu y consolidáu l'estáu rexonal en 1723.

Carauterístiques

Les rexones nun tomen el calter de soberanes (como los estaos federaos), pero disponen d'un importante autonomía política. N'otres pallabres, caltiénse en ciertu mou el calter unitariu del Estáu, concediendo al empar crecientes graos d'autonomía a les entidaes territoriales, más allá de les meramentes alministratives, produciéndose una descentralización de calter políticu.

Tienen un gobiernu propiu, con capacidá de dirixir y alministrar la entidá territorial, d'alcuerdu a les sos propies polítiques. L'autonomía política tamién implica la posibilidá de disponer d'organismos alministrativos y llexislativos rexonales.

Asina, pa dalgunos l'Estáu rexonal atópase metanes los estremos del Estáu unitariu y del Estáu federal, yá que la rexón gocia de llibertá y autonomía frente a los sos problemes, pero non de soberanía pa seccionar al Estáu y a la nación. Na mesma midida, la rexonalización política o l'Estáu rexonal carauterizar pola creación de coleutividaes territoriales dotaes de competencies esclusives. N'otres pallabres, el modelu del Estáu rexonal asitiar nuna posición entemedia na cual la estructura del Estáu unitariu ye caltenida, pero les coleutividaes rexonal que la componen disponen d'una real autonomía normativa, garantizada pola mesma Constitución.

Llista d'Estaos rexonales

En doctrina señálense como exemplos d'Estaos rexonales (o estaos unitarios con autogobiernu) a España, Francia, Italia y el Reinu Xuníu.

Estáu	Forma d'Estáu	Organización territorial	Entidaes subnacionales	Bolivia}} Bolivia	República	Organización territorial de Bolivia	9 Departamentos autónomos	1 Rexón autónoma: Gran Chaco
España	Monarquía	Organización territorial d'España	17 comunidaes autónomes	2 ciudaes autónomes: Ceuta y Melilla
China^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de la República Popular China	5 rexones autónomes: Zhuang de Guǎngxī, Mongolia Interior, Hui de Níngxià, Uigur de Xīnjiāng, y Tíbet	2 rexones alministratives especiales: Ḥong Kong y Macáu
Francia^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Francia	5 departamentos d'ultramar y 5 coleutividaes d'ultramar.
Grecia^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Grecia	Un territoriu especial (Monte Athos)
Indonesia	República	Organización territorial d'Indonesia	34 provincies, de les cualos 4 son autónomes con estatutu especial: Aceh, Papúa, Xakarta y Yogyakarta
Italia	República	Organización territorial d'Italia	20 rexones, de les cualos 5 son autónomes con estatutu especial: Friuli-Venecia Julia, Trentín-Altu Adigio, Valle d'Aosta, Cerdeña y Sicilia	2 provincies con estatutu especial: Trento y Bolzano
Nicaragua^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Nicaragua	2 rexones con autogobiernu: Caribe Norte y Caribe Sur
Países Baxos	Monarquía	Organización territorial de los Países Baxos	12 provincies	3 municipalidaes especiales: Bonaire, San Eustaquio y Saba
Perú^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Perú	24 rexones y una Provincia Constitucional	Una provincia de réxime especial: Lima
Portugal	República	Organización territorial de Portugal	2 rexones autónomes: Azores y Madeira
Sudáfrica^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Sudáfrica	9 provincies
Reinu Xuníu	Monarquía	Organización territorial del Reinu Xuníu	3 rexones con autogobiernu: Escocia, Gales y Irlanda del Norte
Tanzania	República	Organización territorial de Tanzania	1 rexón d'autogobiernu: Zanzíbar
Serbia^{[ensin referencies]}	República	Organización territorial de Serbia	1 rexón d'autogobiernu: Kosovo y Metohija y una provincia autónoma Vojvodina