José Luis Sampedro

José Luis Sampedro Sáez (1 de febreru de 1917Barcelona – 8 d'abril de 2013Madrid)[10][11][12] foi un escritor, humanista y economista español qu'abogó por una economía «más humana, más solidaria, capaz de contribuyir a desenvolver la dignidá de los pueblos». En 2010 el Conseyu de Ministros dio-y la Orde de les Artes y les Lletres d'España pol so sobresaliente trayeutoria lliteraria y pol so pensamientu comprometíu colos problemes del so tiempu». En 2011 concedióse-y el Premiu Nacional de les Lletres Españoles.[13]

José Luis Sampedro
miembru del Senáu español

15 xunu 1977 - 2 xineru 1979
caderalgu d'universidá

Vida
Nacimientu Barcelona[1]1 de febreru de 1917[2]
Nacionalidá España
Muerte Madrid[3]8 d'abril de 2013[2] (96 años)
Familia
Casáu con Olga Lucas Torre
Estudios
Estudios Universidá de Madrid
Llingües falaes castellanu[4]
catalán
Oficiu economista, escritor, políticu, profesor universitariuescritor de cuentos
Llugares de trabayu Madrid
Emplegadores Universidá Complutense de Madrid
Universidad de Salford (es) Traducir
Banco Bilbao Vizcaya Argentaria
Universidá de Liverpool
Premios
Miembru de Real Academia Española
Xéneru artísticu novela
cuentu
IMDb nm1281083
joseluissampedro.com
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Al añu de nacer, la so familia treslladóse a Tánxer (Marruecos), onde vivió hasta los trelce años.[14] En 1935 llogró una plaza de funcionariu d'aduanes en Santander y en 1936 foi movilizáu pol exércitu republicanu na Guerra Civil Española, combatiendo nun batallón anarquista. Pasa la guerra en Cataluña, Guadalaxara y Huete (Cuenca). Acabada la guerra, foi de nuevu llamáu a files y sirvió na guarnición de Melilla.[15]

En 1939 termina la so primer novela, La estatua d'Adolfo Espejo. Pide y llogra el treslláu a Madrid en 1940, onde, en 1944, contrái matrimoniu con Isabel Pellicer y realiza los sos estudios universitarios de Ciencies Económiques, que remató en 1947 con Premiu Estraordinariu. En 1950 doctorar con una tesis sobre llocalización industrial que publica en 1951. Dende 1947 da clases na universidá y empieza amás a trabayar como economista pal Bancu Esterior d'España. Exerz amás d'asesor pal Ministeriu de Comerciu ente 1951 y 1957 y con esi cometíu garrasti a numberoses xuntes internacionales y na preparación del Plan de Estabilización de 1959. Amás incorpórase a la Secretaría Téunica del Ministeriu de Facienda en 1962. En 1955 yá se convirtiera en caderalgu de "Estructura ya instituciones económiques" na Universidá Complutense de Madrid, yá que ocupó hasta 1969, compaxinándolo con diversos puestos nel Bancu Esterior d'España, algamando'l nivel de subdireutor xeneral. Daquella escribe la pieza teatral Un sitiu pa vivir (1955). Publica Realidá económica y analís estructural (1958) y El futuru européu d'España (1961). Tamién en 1961 publica la so primer novela, El ríu que nos lleva, que la so estructura fundir nel I Ching.

Ente 1965 y 1966, ante les destituciones de los catedráticos na universidá española Aranguren y Tierno Galván, decide faese profesor visitante nes universidaes de Salford y Liverpool. Xuníu a ellos, xunto con otros profesores, crean el Centru d'Estudios ya Investigaciones (CEISA), que sería cerráu pol Gobiernu trés años dempués. En 1967 publicó Les fuercies económiques del nuesu tiempu, traducíu a cinco idiomes. En 1968 foi designáu Ann Howard Shaw Lecturer na universidá norteamericana Bryn Mawr College; ye depués profesor nes britániques Universidá de Salford (1969-1970) y Liverpool (1970-1971). En 1969 apaez, en collaboración col catedráticu Rafael Martínez Cortiña, el so manual de Estructura económica, que sirvió de llibru de testu nes universidaes españoles.

A la so vuelta a España pide la excedencia na Universidá Complutense y dende setiembre de 1971 vuelve al so antiguu puestu de funcionariu d'aduanes. Publica El caballu desnudu (1970), una sátira que-y dexará desafogar les sos frustraciones ante la situación del país. En 1972 participa na III Conferencia de la UNCTAD en Santiago de Chile y como economista consultor del Bancu Internacional de Reconstrucción y Fomentu nuna misión na República Dominicana. En 1976 vuelve al Bancu Esterior d'España como economista asesor. En 1977 foi nomáu senáur por designación real, nes primeres Cortes democrátiques, yá que ocuparía hasta 1979.

En paralelu a la so actividá profesional como economista, publica diverses noveles y tres la so xubilación sigue dedicáu a escribir, consiguiendo grandes ésitos con obres como Ochobre, ochobre (1981), quiciabes la so meyor novela; La sorrisa etrusca (1985) o la novela histórica La vieya serena (1990). Los sos ésitos lliterarios coinciden cola tráxica noticia de la muerte de la so esposa, Isabel Pellicer, en 1986.

En 1990 foi nomáu miembru de la Real Academia Española, onde'l so heterodoxu discursu d'ingresu, Dende la frontera,[16] tien enforma que ver cola tema de la so obra La vieya serena, publicada esi mesmu añu, considerada un cantar a la vida, al amor y a la tolerancia.

Casar en Alhama de Aragón (Zaragoza), en 2003, cola escritora, poeta y traductora Olga Lucas. Dende diba tiempu pasaba parte del añu en Tenerife, una tierra que los sos símbolos, el drago y el Teide, sirviéronlu pa componer La sienda del drago.

Exerció'l so humanismu críticu alrodiu de la decadencia moral y social d'Occidente, del neolliberalismu y les brutalidaes del capitalismu. En referencia a esto, punxo'l so granu de sable nes protestes n'España de mayu de 2011 escribiendo'l prólogu a la edición española del llibru ¡Indignáivos!, de Stéphane Hessel.

Finó'l 8 d'abril de 2013, en Madrid, a los 96 años d'edá.

Distinciones

editar

Sampedro foi presidente honorariu non executivu de la empresa Sintratel, xunto con José Saramago.[17] En 2008, foi condecoráu cola Medaya de la Orde de Carlomagno del Principáu d'Andorra. N'abril de 2009 foi investido como Doctor Honoris Causa de la Universidá de Sevilla. El 2 de xunu de 2010 concedióse-y el XXIV Premiu Internacional Menéndez Pelayo polos sos múltiples aportaciones al pensamientu humanu» dende les sos facetes d'economista, escritor y profesor, recibiendo'l gallardón el 22 de xunetu de 2010.

El Conseyu de Ministros de 12 de payares de 2010 dio-y la Orde de les Artes y les Lletres d'España pol so sobresaliente trayeutoria lliteraria y pol so pensamientu comprometíu colos problemes del so tiempu».

En 2011, recibió'l Premiu Nacional de les Lletres Españoles .

El 24 de mayu de 2012 foi investido Doctor Honoris Causa pola Universidá d'Alcalá.[18]

Nacionales

editar

España:

Estranxeres

editar

Reconocencies

editar

Dende'l 5 de xunetu de 2014 preséntase una esposición permanente de la so vida y obra nel pueblu que vio forxar el so últimu amor: Alhama de Aragón. Más concretamente en casar palaciu. La so vilba, Olga Lucas, inaugurar en dicha fecha. En 2014 l'Asociación Internacional Humanismu Solidariu apurrió-y a títulu póstumu l'I Premiu Internacional Humanismu Solidariu "Erasmo de Rotterdam".

Obres económiques

editar
  • Principios práuticos de llocalización industrial (1957)
  • Realidá económica y analís estructural (1959)
  • Les fuercies económiques del nuesu tiempu (1967)
  • Conciencia del subdesarrollu (1973)
  • Inflación: una versión completa (1976)
  • El mercáu y nós (1986)
  • El mercáu y la globalización (2002)
  • Los mongoles en Bagdag (2003)
  • Sobre política, mercáu y convivencia (2006)
  • Economía humanista. Daqué más que cifres (2009)

Novela

editar

Cuentu

editar

Teatru

editar
  • El palombu de cartón (1948), impresa en 2007. Premiu Calderón de la Barca de 1950.
  • Un sitiu pa vivir (1955), impresa en 2007.
  • El nuedu (1982)

Otres obres

editar
  • Escribir ye vivir (2005) -llibru autobiográficu escritu en collaboración con Olga Lucas-
  • La escritura necesario (2006) -ensayo-diálogu sobre la so obra novelística y la so vida. Edición y diálogu: Gloria palacios. Ed.Siruela.
  • La ciencia y la vida (2008) -diálogu xunto al cardiólogu Valentín Fuster ordenáu por Olga Lucas-
  • Reacciona (2011)

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 20 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 6 mayu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 1r xineru 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  4. Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120206533. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  5. URL de la referencia: http://www.guadalajara.es/es/ayuntamiento/Honores-y-distinciones/Titulos-de-Hijo-Adoptivo. Data de consulta: 12 avientu 2017.
  6. Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-2005-7922.
  7. Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-2005-19061.
  8. URL de la referencia: https://www.uah.es/es/conoce-la-uah/la-universidad/actos-academicos-e-institucionales/doctores-honoris-causa/JOSE-LUIS-SAMPEDRO/.
  9. URL de la referencia: https://ayuntamiento.cuenca.es/noticia/jose-luis-sampedro-es-ya-hijo-adoptivo-de-cuenca. Data de consulta: 28 abril 2020.
  10. «Fina José Luis Sampedro, escritor, humanista y economista.» 9 d'abril de 2013. Axencia EFE.
  11. Muerre José Luis Sampedro a los 96 años. ABC.es.
  12. El movimientu 15M quedar ensin güelos. Axencia EFE, 9 d'abril de 2013.
  13. «El Nacional de les Lletres premia'l compromisu de Sampedro. El gallardón, dotáu con 40.000 euros, reconoz la trayeutoria d'un autor y la so obra en cualesquier de les llingües oficiales del Estáu.» 29/11/2011. El País
  14. «José Luis Sampedro: Vida». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-01-22.
  15. Sampedro, José Luis (payares de 2007). «Los llibros que m'acompañaron». Páxina Abierta. Consultáu'l 16 de mayu de 2012.
  16. "Dende la frontera" Discursu d'ingresu 1991.
  17. Historial sobre "L'efectu Iguazú", por Manuel J. Lombardo.
  18. ≪José Luis Sampedro, Enrique V. Iglesias y Luis M. Enciso, nuevos Doctores Honoris Causa pola UAH » Archiváu 2014-07-01 en Wayback Machine Universidá d'Alcalá. Consultáu'l 17 de xunu de 2014

Enllaces esternos

editar
 
Artículu de traducción automática a partir de "José Luis Sampedro" que necesita revisión. Quita l'avisu cuando tea correxíu.