Wikipedia

Maria Goeppert-Mayer

María Goeppert-Mayer (28 de xunu de 1906, Katowice – 20 de febreru de 1972, San Diego), foi una física teórica estaunxuidense d'orixe alemán, ganadora del Premiu Nobel de Física en 1963 por proponer el modelu de capes nuclear. Foi la segunda muyer gallardoniada col Premiu Nobel de Física dempués de Marie Curie.

Maria Goeppert-Mayer
Vida
Nacimientu Katowice[1], 28 de xunu de 1906[2]
Nacionalidá Bandera d'Alemaña Alemaña
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos  (1933 - [3]
Muerte San Diego, 20 de febreru de 1972[2] (65 años)
Sepultura El Camino Memorial Park (en) Traducir[4]
San Diego
Causa de la muerte insuficiencia circulatoria (es) Traducir[3]
Familia
Padre Friedrich Göppert
Casada con Joseph Edward Mayer (1930 – )[3]
Fíos/es Maria Mayer (en) Traducir
Estudios
Estudios Universidá de Göttingen 1930) Philosophiæ doctor
Direutor de tesis Max Born
Direutora de tesis de Robert G. Sachs
Steven Moszkowski
Llingües falaes alemán
inglés[5]
Alumna de Max Born
Oficiu física, física nuclear, profesora universitaria, científica
Llugares de trabayu gallinero (es) Traducir
Emplegadores Universidá de Columbia
Universidá Johns Hopkins  (1930 –  1939)
Sarah Lawrence College (es) Traducir  (1941 –  1942)
Laboratorio Nacional de Los Álamos (es) Traducir  (1945 –
Laboratorio Nacional Argonne (es) Traducir  (1946 –  1959)
Universidá de California en San Diego  (1960 –  1972)
Trabayos destacaos modelo de capas nuclear (es) Traducir
Premios
Nominaciones
Influyencies Max Born y James Franck
Miembru de Academia de Ciencies y Humanidaes de Heidelberg[10]
Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos
Sociedá Filosófica Americana[11]
American Physical Society[11]
Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos[12]
Cambiar los datos en Wikidata

Carrera editar

Maria Goeppert nació en Kattowitz (agora Katowice, Polonia), daquella parte de la provincia de Silesia del Imperiu alemán. La so familia treslladar a Göttingen en 1910, cuando'l so padre Friedrich Goeppert foi nomáu profesor de Pediatría de la universidá de dicha ciudá.

Pel llau del so padre, Goeppert-Mayer pertenecía a una familia de llarga tradición académica. Dende temprana edá, viose arrodiada polos estudiantes y profesores de la universidá, intelectuales eminentes incluyendo científicos como Enrico Fermi, Werner Heisenberg, Paul Dirac y Wolfgang Pauli.

En 1924, Goeppert matricular na Universidá de Gotinga. Ente los sos profesores tuvieron trés los futuros premios Nobel: Max Born, James Franck y Adolf Otto Reinhold Windaus.

Goeppert completó'l so títulu de doctor en filosofía (Ph.D.) na Universidá de Gotinga en 1930, y nesi mesmu añu, casóse col Joseph Edward Mayer, daquella un asistente de James Franck. La nueva pareya camudar a Estaos Xuníos, país d'orixe de Mayer, en concretu a Baltimore onde tenía la so plaza como profesor na Universidá Johns Hopkins.

Na so tesis doctoral calculó la probabilidá de qu'un electrón orbitando alredor del nucleu del átomu, emitiera dos fotones de lluz al saltar a una órbita más cercana al nucleu. Les sos aventurada teoría foi confirmada esperimentalmente na década de 1960.

Naquella Universidá (1931-39), como darréu na Universidá de Columbia (1940-46) y na de Chicago, nes que'l so home foi contratáu, a María Goeppert-Mayer dexóse-y trabayar como investigadora voluntaria pero ensin tener derechu a remuneración, en gran parte por sexismu anque tamién por cuenta de les estrictes normes contra'l nepotismu.

Ello ye que a pesar de la so valía y capacidá casi la totalidá de la so carrera desenvolver como profesora ya investigadora voluntaria non-remunerada, nun algamar un puestu remunerado a tiempu completu hasta cumplir los 53 años.

A pesar d'ello, foi capaz de desenvolver un trabayu investigador brillante y atopar otres oportunidaes llaborales, incluyendo un puestu de profesora nel Sarah Lawrence College.

Tamién pudo collaborar, magar nuna llinia d'investigación más bien secundaria, nel Proyeutu Manhattan pal desenvolvimientu de la bomba atómica en Los Álamos (Nuevu Méxicu).

Mientres el tiempu que'l so home foi profesor na Universidá de Chicago, Goeppert-Mayer foi profesora voluntaria asociada de Física (ensin derechu a sueldu). Amás, cuando se fundó'l cercanu Llaboratoriu Nacional Argonne en 1946, Goeppert-Mayer ufiertar pa trabayar ellí a tiempu parcial na División de Física Teórica. Foi mientres el so tiempu en Chicago y Argonne cuando desenvolvió'l cálculu matemáticu que demostraba'l modelu de capes nuclear, trabayu pol que foi gallardoniada col Premiu Nobel de Física en 1963, compartíu colos investigadores alemanes J. Hans D. Jensen y Eugene Paul Wigner.

Los científicos alemanes colos que compartió'l premiu trabayaron en paralelu esautamente la mesma teoría. Dempués de publicar les sos resultancies, Goeppert-Mayer collaboró con ellos. Un miembru del equipu alemán, J. Hans D. Jensen, mover a Estaos Xuníos y trabayó con ella pa editar un llibru en 1950 tituláu Teoría elemental de la estructura de capes nuclear.

En 1963, dambos fueron gallardoniaos conxuntamente col Premiu Nobel de Física «polos sos descubrimientos sobre la estructura de les capes nuclear». Nel so discursu d'aceptación Goeppert-Mayer dixo: «Ganar el premiu foi la metá d'apasionante que faer el trabayu».

Cuando la Real Academia de les Ciencies de Suecia anunció que ganara'l premiu Nobel, un periódicu llocal de San Diego encabezó la noticia cola frase ««Madre de San Diego gana'l premiu Nobel».[13]

Dende 1960, Goeppert-Mayer foi nomada pa un puestu como profesora (a tiempu completu) de Física na Universidá de California en San Diego y treslladáronse a vivir a la vecina llocalidá de La Jolla. A pesar de que sufrió un derrame cerebral pocu dempués de llegar ellí, siguió enseñando ya investigando mientres dellos años.

Referencies editar

  1. ↑ Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Sección, versículu o párrafu: Гёпперт-Майер Мария. Data de consulta: 28 setiembre 2015. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Afirmao en: The Biographical Dictionary of Women in Science. Tomu: 1. Páxina: 510. Editorial: Routledge. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 16 avientu 2003. Autor: Marilyn Bailey Ogilvie.
  4. ↑ Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 6652975. Data de consulta: 17 abril 2023. Llingua de la obra o nome: inglés.
  5. ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: ntk20211109654. Data de consulta: 1r marzu 2022.
  6. ↑ «Maria Goeppert Mayer Biographical» (inglés). nobelprize.org. Fundación Nobel. Consultáu'l 21 avientu 2018.
  7. ↑ «Maria Goeppert-Mayer». Salón Nacional de la Fama de Mujeres.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 URL de la referencia: http://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=10622.
  9. ↑ «nobelprize.org» (inglés). Fundación Nobel. Consultáu'l 21 avientu 2018.
  10. ↑ Identificador de miembru de l'Academia de Ciencies y Humanidaes de Heidelberg: 719.
  11. ↑ 11,0 11,1 Afirmao en: NNDB. Llingua de la obra o nome: inglés.
  12. ↑ URL de la referencia: http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/20000765.html. Data de consulta: 29 marzu 2018.
  13. ↑ Sam, Kean, (2011). La cuyar menguante : y otros rellatos veraces de llocura, amor y la hestoria del mundu a partir de la tabla periódica de los elementos. Ariel. ISBN 9788434413641.

Enllaces esternos editar

 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Goeppert-Mayer&oldid=3967338»