Mitoloxíes de los indíxenes de Norteamérica

Les mitoloxíes de los indíxenes de Norteamérica entienden munchos conxuntos de rellatos tradicionales acomuñaes cola relixón dende una perspeutiva mitográfica. Los sistemes de creencies indíxenes de Norteamérica inclúin munchos rellatos sagraos. Tales hestories espirituales atópense fondamente basaes na naturaleza y tienen un ricu simbolismu d'estaciones, el tiempu, plantes, animales, la tierra, l'agua, el cielu y el fueu. Son comunes el principiu de Gran Espíritu que lo toma tou, universal y omnisciente una conexón con al Tierra, dellos rellatos sobre la creación y la memoria coleutiva d'ancestros comunes. Les práutica d'adoración tradicionales suelen formar parte de les xuntes tribales, que inclúin la danza, el ritmu, cantares y el trance (e.g. la danza del sol).

El coyote y la zarigüeya suelen apaecer nes hestories de numberoses tribus.

Algonquinos (nordés d'EE.XX., Grandes Llagos) editar

De la cayida de la lluna llena Nokomis - tomáu de La Hestoria de Hiawatha, 1910

Mitoloxía abenaki - Les ceremonies relixoses son dirixíes polos xamanes, llamaos Medeoulin (Mdawinno).
Anishinaabe traditional beliefs - Una tribua de Norteamérica alcontrada principalmente nos Grandes Llagos.
Mitoloxía cree - Una tribua de Norteamérica alcontrada nel oeste d'Ontario nes Praderíes canadienses, auqnue hai tribus alcontraes nos Territorios del Noroeste y en Québec.
Mitoloxía lenape - Una tribu de Norteamérica del área del ríu Delaware.

Indíxenes de les Grandes Llanures editar

Mitoloxíes de los Pies Negros - Una tribu que vive en Alberta y Montana. Orixinalmente vivíen nel oeste de los Grandes Llagu en Montana y Alberta y pertenecíen a la cultura de los Indios de les Grandes Llanures.
Mitoloxía crow - Tribu de les Grandes Llanures. Al xamán de la tribu conocíase-y como Akbaalia ("sanador").
Mitoloxía lakota - Tribu d'América del Norte, tamién conocida como siux.
Mitoloxía pawnee - Una tribu d'América del Norte orixinalmente alcontrada en Nebraska (EE.XX.).

Muskogueanos (sur de los Estaos Xuníos) ya iroqueses (este de los Estaos Xuníos) editar

Mitoloxía iroquesa (Cinco Naciones)
Mitoloxía cheroqui - Una cultura del sureste de los Estaos Xuníos y d'Oklahoma.
Mitoloxía choctaw - Una cultura del sureste de los Estaos Xuníos y d'Oklahoma. Orixinalmente proveniente del área del Mississippi, Alabama y Louisiana.
Mitoloxía cree - Una cultura del sureste de los Estaos Xuníos y d'Oklahoma. Orixinalmente proveniente del área d'Alabama, Xeorxa y Florida. El chmán yera conocíu como Alektca.
Mitoloxía ho-chunk – Los ho-Chunk y winnebago son trobus d'América del Norte que fueron un a sola tribu que vivía en Wisconsin.
Religion wyandot - Pueblu d'América del Norte (dacuando llamaos huron), provenientes d'Ontario (Canadá) y de les zones aledañas.
Mitoloxía seneca - Pueblu d'América del Norte, una de los Cinco Naciones de la confederación Iroquesa, proveniente del nordeste de los Estaos Xuníos.

Alaska y Canadá editar

Mitoloxía haida
Mitoloxía inuit - Pueblu d'América del Norte culturalmente paecíu a otros pueblos de les rexones polares.

Noroeste del Pacíficu editar

Mitoloxía kwakwaka'wakw
Lummi - Una tribua del América del Norte proveniente del Noroeste del Pacíficu, de la zona del estáu de Washington.
Mitoloxía nuu-chah-nulth
Mitoloxía salish
Mitoloxía tsimshian

Uto-Azteques (de la Gran cuenca hasta Méxicu) editar

Mitoloxía hopi - Comunidá d'América del Norte alcontrada nel suroeste de los Estaos Xuníos.
Mitoloxía miwok - Pueblu d'América del Norte alcontráu nel norte de California.
Mitoloxía ohlone - Pueblu d'América del Norte alcontráu nel norte de California.
Mitoloxía ute

Otres tribus del suroeste de los Estaos Xuníos editar

Diné Bahane' (Navajo) - Una nación d'América del Norte del suroeste de los Estaods Xuníos.
Mitoloxía pomo - Un pueblu del norte de California.
Mitoloxía zuñi

América central editar

Mitoloxía azteca, un imperiu de Mesoamérica centráu nel valle de Méxicu.
Mitoloxía maya, un pueblu de Mesoamérica del sur de Méxicu y norte d'América Central.

Suramérica editar

Mitoloxía chilota, les cultures chono y huilliche, que viven nel archipiélagu de Chiloé, frente a la mariña sur de Chile.
Mitoloxía guaraní, un pueblu indíxena del Gran Chaco, especialmente de Paraguái y partes de les zones aledañas d'Arxentina, Brasil] y Bolivia.
Mitoloxía inca, un imperiu de Sudámerica centráu na parte central del Cordal de los Andes.
Mitoloxía mapuche, un pueblu indíxena del Conu Sur, especialmente de Chile y de delles rexones d'Arxentina.
Mitoloxía de los Yucuna (en yucuna y francés), un pueblu indíxena d'idioma Arawak del Norte Oeste de l'Amazonia en Colombia.

Bibliografía editar

Colin F. Taylor (1994). Native American myths and legends. Smithmark Publishers, Incorporated. ISBN 978-0-8317-6290-2.
Sam D. Gill; Irene F. Sullivan (1994) Dictionary of Native American mythology. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-508602-7.
Diana Ferguson (2001). Native American myths. Sterling Publishing Company Incorporated. ISBN 978-1-85585-824-4.
Dawn Elaine Bastian; Judy K. Mitchell (2004) Handbook of Native American Mythology. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-533-9.
Fred Ramen (2008). Native American Mythology. The Rosen Publishing Group. ISBN 978-1-4042-0738-7.
Tom Lowenstein; Piers Vitebsky (2011) Native American Myths and Beliefs. The Rosen Publishing Group. ISBN 978-1-4488-5992-4.
Hartley Burr Alexander (2012). Native American Mythology. Dover Publications. ISBN 978-0-486-12279-3.
Lewis Spence (2012). Native American Myths. Dover Publications. ISBN 978-0-486-11235-0.
Q. L. Pearce (2012). Native American Mythology. Lucent Books. ISBN 978-1-4205-0716-4.