Odín

Odín (nórdicu antiguu Óðinn), tamién llamáu Wotan o Woden, ye consideráu'l dios principal de la mitoloxía nórdica y delles relixones etenas.

Odín
Información
Sexu	masculín
Ocupación	matadragones (es) y rey de los dioses (es)
Conexones	æsir (es)
Cónxuxe	Frigg (es)
Padres	Bor (es) Bestla (es)
Fíos	Balder (es) , Höðr (es) , Hermóðr (es) , Bragi (es) , Viðarr (es) , Thor, Meili (es) , Heimdal (es) , Tyr (es) , Winta (es) , Vali (es) , Skjöld (es) y Göte (en)
Familiares	Ve (es) , Vili y Hœnir (es)
[editar datos en Wikidata]

Ilustración de 1886 de Odín por Georg von Rosen.

El so papel, al igual que'l de munchos dioses nórdicos, ye complexu. Ye'l dios de la sabiduría, la guerra y la muerte. Pero tamién se-y considera, anque en menor midida, el dios de la maxa, la poesía, la profecía, la victoria y la caza.

Odín mora nel Asgard, nel palaciu de Valaskjálf, que construyó pa sigo y onde s'atopa'l so tronu, el Hliðskjálf, dende onde podía reparar lo qu'asocedía en cada unu de los nueve mundos. Na batalla blandía la so llanza, llamada Gungnir, y montaba la so corcel d'ocho pates, llamáu Sleipnir.

Yera fíu de Bor y de la xigante Bestla, hermanu de Vili y Vé, maríu de Frigg y padre de munchos de los dioses tales como Thor, Balder, Vidar y Váli. Na poesía escáldica faise referencia a él con infinidá de kenningar y unu de los que s'utiliza pa mentalo ye Allföðr («padre de toos»).

Como dios de la guerra, encargar d'unviar a les valquiries a recoyer a los guerreros heroicos muertos en batalla, los einherjer, que se sientan al so llau nel Valhalla onde preside les llacuaes. Nel final de los tiempos Odín va emponer a los dioses y a los homes contra les fuercies del caos na batalla del fin del mundu, el Ragnarök. Nesta batalla'l dios va ser muertu y taramiáu pol feroz llobu Fenrir, que va ser darréu muertu por Vidar, quien-y esgañará les fauces y va asitiar un pie nel gargüelu.

Etimoloxía

La cercu rúnicu de Tjängvide amuesa a Odín entrando al Valhalla acaballando sobre Sleipnir.

Odín representa la evolución de la deidá protogermánica *Wōđinaz o *Barbakhan que'l so nome derivó en Óðinn, en nórdicu antiguu y en Woden, n'anglosaxón.

El cronista xermanu Adán de Bremen, na so obra Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum, fai referencia al dios qu'adoraben los nórdicos del sieglu XI como Wodan id est raxón ("Wodan, que significa raxón"). Una alternativa etimolóxica obsoleta a la cual xuntáronse munchos de los primeros escritores incluyendo Cornelius Agrippa nel so Libri trés de occulta philosophia, ye da-y el mesmu raigañu que la pallabra "god" (dios), de la so forma protogermánica *ǥođ-. Esta nun ye una teoría sostenible, según la mayoría de los académicos modernos ^{[ensin referencies]}, sacante para'l nome lombardu Godan, que puede tener los sos raigaños en *ǥođanaz.

Óðinn ta rellacionáu cola pallabra óðr, qu'en nórdicu antiguu tien dos significaos. Como axetivu significa "llocu, frenético, furiosu o violentu" y ye cognáu de la pallabra anglosaxona wōd. El sustantivu significa "mente, sabiduría, alma o sensibilidá" y "cantar o poesía" y ye cognáu cola pallabra anglosaxona wōþ. En pallabres compuestes, óð- significa "violentamente enérxicu" (e.g. óð-málugr "falar de manera violenta o bien escitáu").

Carauterístiques

Ilustración de Odín por Arthur Rackham pa la ópera Die Walküre de Richard Wagner.

Odín ye una deidá ambivalente. Les connotaciones nórdiques antigües de la edá viquinga para Odín tán rellacionaes cola "poesía y l'inspiración" según cola "roxura y la llocura".

Ye'l dios de la conocencia. Sacrificó'l so güeyu esquierdu nel pozu de Mimir, pa d'esta miente poder aportar a la sabiduría infinita y conocelo tou (menos el futuru) y yera quien daba a los poetes valerosos el hidromiel de la inspiración fecha polos nanos, de la vasía llamada Óð-rœrir.

Sicasí, otra interpretación suxer a un personaxe egoísta, yá que nos rellatos mitolóxicos de les eddas méntase que Wotan llogra conocencia de les runes dempués de sacrificase nel árbol del mundu Yggdrasil y esa conocencia guardar pa él mesmu y nun lo comparte con naide más. Nel Hávamál méntase claramente qu'él conoz una serie d'esconxuros rúnicos, que caltién de callao, anque otres fontes dicen que los compartió colos humanos que moraben en Midgard para, d'esa manera, consiguir qu'usaren les runes pa comunicase colos dioses. De la mesma forma, al sacrificar un güeyu nel pozu de Mimir, la conocencia que llogra ye solo pa él, pa poder convertise nel máximu dios, pero dichos conocencies nun los comparte con naide.

Tamién ye acomuñáu col conceutu de la cacería selvaxe, Asgardreid, un estrueldosu y ruxente movimientu al traviés del cielu, onde lidera les huestes de los guerreros muertos.

En consistencia con esto, Snorri Sturluson, na Edda prosaica, describe a Odín dándo-y la bienvenida a los guerreros que morrieron heroicamente en batalla, na so residencia, el Valhalla, qu'interpretáu lliteralmente significa "salón de los muertos en combate" onde pueden beber, comer y lluchar hasta que llegue'l Ragnarök, onde van lluchar xunto a Odín.

Amás ye'l dios de la guerra, apaeciendo al traviés de munchos mitos nórdicos como quien traía les victories. Nes sagues nórdiques, Odín dacuando actúa como un instigador de conflictos bélicos, y dicíase que yera capaz d'empezalos con tan solo refundiar la so llanza, Gungnir. Tamién unviaba a les valquiries pa influyir nes batalles y llograr la resultancia que deseyaba. N'ocasiones podía apaecer nos campos de batalla como'l líder de los nórdicos, llevando nos costazos dos cuervos, llamaos Hugin y Munin (“pensamientu” y “memoria” respeutivamente), y acompañáu por dos llobos, llamaos Geri y Freki.

Odín ta acomuñáu a les trampes y engaños. Ye un tresformista, capaz d'alteriar la so forma a gustu. Rellátase que viaxó pela tierra como un home vieyu, tuertu, con barba gris, usando un sombreru d'ala ancha y con un abrigu azul escuru. Tamién realiza práutiques máxiques, como lo ye'l seid.

Anque nes Eddas haya hestories d'un Odín tramposu y cobiciosu, tamién les hai d'un dios sabio y xusto. D'esa manera, demuéstrase la diferencia de que los dioses nórdicos son como los humanos, coles sos virtúes y defectos.

Sabiduría

Siendo unu de los dioses más antiguos, creador del mundu y de los homes, Odín ye'l señor de la sabiduría, espertu en toles coses dende'l principiu de los tiempos. Aprendió toles artes y depués los homes aprendieron d'él. Ente los munchos epítetos de Odín, munchos faen referencia a la so gran sapiencia, y foi llamáu Fjölnir y Fjölnsviðr ("gran sabiu"), Sanngetall ("quien albidra la verdá"), Saðr o Sannr ("quien diz la verdá"), Forni ("conocedor de lo antiguo") y Fornölvir ("sacerdote antiguu").

Odín repara'l cuerpu degolláu de Mímir. Ilustración pa la edición sueca de la Edda poética de Fredrik Sander.

La sabiduría de Odín ye frutu de la conocencia, la maxa y la poesía, tou al empar. Ye conocedor de los misterios de los nueve mundos y de los sos oríxenes, pero tamién del destín de cada unu de los homes, lo mesmo que de el so propiu destín y el del universu.

Odín esfruta compitiendo en discutinios colos individuos más sabios. Sol disfraz de Gágnraðr ("victoria"), arriesgó la so vida cuando'l xigante Vafþrúðnir, que la so erudición yera llargamente reconocida, desafiar nun duelu de sabiduría sobre'l pasáu, el presente y el futuru del mundu. El xigante contestó rápido a toles entrugues, pero Gágnraðr a la fin preguntó qué foi lo que'l dios Odín bisbisó al escuchu del so fíu Balder nel so pira funeraria. Vafþrúðnir, nesti puntu, reconoció la identidá de Odín, una y bones una regla yera que quien faía una entruga tenía de conocer la respuesta, y esta respuesta yera conocida solamente por el mesmu dios. Asina, el xigante perdió'l duelu.

N'otra ocasión, faciéndose pasar por un home llamáu Gestumblindi ("güéspede ciegu"), el dios desafió a un rei llamáu Heiðrekr, a un duelu de cosadielles. Tres una serie d'entrugues que dambos contestaron ensin dificultá, Odín realizó la mesma pregunta que fixera a Vafþrúðnir. Ante esta entruga, el rei intentó matalo, pero'l dios escapó so la forma d'un ferre.

Odín aventurar hasta'l pozu de Mimir, cerca de Jötunheim, la tierra de los xigantes so l'apariencia d'un caminante llamáu Vegtamr. Mímir, que vixilaba'l pozu, pa dexa-y beber d'este pidiólu que sacrificara'l so güeyu esquierdu, siendo esto un símbolu de la so voluntá por llograr la conocencia. Mientres bebía vio tol sufrimientu y los problemes que los homes y los dioses tendríen de soportar, pero tamién acolumbró por qué yera necesariu qu'esto asocediera.

El sacrificiu del mayor de tolos dioses ye una tema recurrente na mitoloxía nórdica. A esti respectu cabo mentar que tamién Tyr sacrificó la so mano p'asina poder encadenar a Fenrir. El güeyu de Odín permanez no fondero de dicha fonte, de la cual el mesmu Mímir bebe acaldía. D'aquella mutilación autoinfligida deriven los epítetos de Bileygr ("tuertu") y Báleygr ("güeyu faltante"). Odín caltién la cabeza de Mimir, que foi degolláu polos Vanir mientres el so enfrentamientu colos Æsir, y llogra faela falar per mediu de la maxa, siendo una fonte perenal de conocencies que-y revela les noticies de lo qu'asocede alredor del mundu.

Allt veit ek, Óðinn, hvar þú auga falt, í inum mæra Mímisbrunni -; Drekkr mjöð Mímir morgun hverjan af veði Valföðrs. Vituð ér enn yða hvat?	29 Sé ónde, Odín, despintó'l so güeyu, fondu na famosa fonte de Mímir -; Mímir bebe hidromiel cada mañana de la prenda paga por Valföðr (Odín). ¿Podríes saber más?
Edda poética - Völuspá, estrofa 29

Runes

Odín conoz el secretu de les runes. Estes son la llingua de los poetes y los calteres tallaos en madera y piedra; les fueyes de les espaes, los vasos de los caballos y son l'orixe de too conocencia y de cada fuercia. Odín llogra estes conocencies convirtiéndose nel primer Erilaz, o "sabiu de les runes".

Ello ye que p'aprender l'arte de les runes y de l'aldovinación, colgar d'un árbol llamáu Yggdrasil, travesáu pola so llanza mientres nueve díes y nueve nueches, nun sacrificiu que s'ufiertó a sigo mesmu.

Según Hávamál, 138, na seición conocida como Rúnatal:

Cercu rúnicu de Funbo, del sieglu XI, en Upsala, Suecia.

Veit ek, at ek hekk vindga meiði á nætr allar níu, geiri undaðr ok gefinn Óðnin, sjalfr sjalfum mér, á þeim meiði, er manngi veit, hvers af rótum renn. Við hleifi mik sældu né við hornigi, nýsta ek ninðr, nam ek upp rúnar, æpandi nam, fell ek aftr þaðan.	138 Sé que colgué nun árbol mecíu pol vientu nueve llargues nueches mancáu con una llanza y dedicáu a Odín, yo ufiertáu a mi mesmu, naquel árbol del cual naide conoz l'orixe de los sos raigaños. Nun me dieron pan, nin de beber d'un cuernu, miré escontra lo fondo, tomé les runes tomar ente berros, depués esbarrumbé a la tierra.
Edda poética - Hávamál, estrofa 138

Rúnar munt þú finna ok ráðna stafi, mjök stóra stafi, mjök stinna stafi, er fáði fimbulþulr ok gerðo ginnregin ok reist hroftr rögna.	142 Conoz les runes y apriende los signos, los calteres de muncha fuercia, los calteres d'enforma poder, que tiñó el tulr supremu (Odín). y los altos poderes fixeron y el señor de los dioses (Odín) grabó.
Edda poética - Hávamál, estrofa 142

Poesía

Odín roba'l hidromiel de la poesía y escapa de Suttung, dambos fechos so la forma d'una águila. Ilustración d'un manuscritu islandés del sieglu XVIII.

La roxura espiritual que caracteriza a Odín non solo manifiéstase na batalla sinón que tamién se ve reflexada nes composiciones lliteraries. Ye por esti motivu pol que Odín tamién ye consideráu'l dios de los poetes.

Dizse que siempres fala en versu y que foi él quien empecipió l'arte de la poesía n'Europa del Norte. La poesía ye considerada un poder sobrenatural cercanu a la maxa, una y bones la calidá del poeta qu'improvisaba taba reflexada na so capacidá de predicción, lo cual nun yera alloñáu al llabor que realizaba un magu.

Según rellatar Hávamál, Odín trabayó como ayudante de la granxa de Baugi mientres un branu pa consiguir el hidromiel de la poesía que'l so hermanu, Suttung, llograra de los nanos. Esti esconder nel centru d'un monte cola so fía Gunnlod como guardiana. El dios trabayó na granxa hasta que supo ónde s'atopaba'l hidromiel, depués sedució a la fía de Suttung por que-y dexara beber un suerbu y cuando por fin tuvo accesu al hidromiel beber de golpe, tresformar nuna águila y escapó. El hidromiel de la poesía xunto cola conocencia de les runes dotó-y de la so capacidá poética. Cuando robó'l hidromiel, parte foi arramada escontra la tierra y esto dio a los homes l'habilidá del cantar.

Maxa

Ver tamién: Seid

Ver tamién: Galdr

Odín ye'l dios de la maxa y dicíase qu'aprendiera los misterios del seid de la diosa Vanir y völva Freyja, según la saga de los Ynglings, a pesar de les connotaciones pocu guerreres que tenía l'usu de la maxa. Nel Lokasenna, Loki acusa a Odín de la práutica de "seid", condergándolo como un arte que nun yera consideráu propiu d'un home. Snorri esplica qu'una xustificación pa esta acusación puede atopase na saga de los Ynglings, onde'l prauticante de seid yera consideráu como un individuu débil.

Guerra

De toles figures de la mitoloxía nórdica que tienen el calter de divinidá guerrera, Odín carauterizar por ser dacuando llamáu Sigrföðr ("padre de la victoria"), yá que ye la entidá que decide la suerte de les batalles y quién va salir victoriosu. Tamién ye llamáu Valföðr, ("padre de los escoyíos"), porque se considera que se converten nos sos fíos adoptivos toos aquellos guerreros que cayen heroicamente nel campu de batalla. So estos dos nomes, Odín distribúi na batalla la victoria y la muerte: dambes coses son bien recibíes polos guerreros.

Ilustración del manuscritu islandés "SÁM 66" de Odín y Sleipnir.

Odín ye amás un guerreru por excelencia y combate con artes máxiques. Munchos de los epítetos utilizaos pa describir el so calter belicosu son: Gunnarr ("señor de la batalla"), Göllnir (" [quien] ta na guerra "), Þróttr ("poderosu"), Foyersðr (" [quien] acaballa na batalla") y Fráríðr (" [quien] avanza acaballando").

La infalible llanza que suxeta nel so puñu foi creada por unos nanos, los famosos artesanos conocíos como los "fíos de Ivaldi", y ye llamada Gungnir. Cuando Odín refundió la llanza dio llugar a la primer guerra del mundu, el conflictu ente los Æsir y los Vanir.

Na viéspora de les batalles volver escontra la formación que decretó que va ser ganada. Por tanto ye llamáu Dörruðr (" [quien] engarradiella con llanza"), Dresvarpr (" [quien] refundia la llanza") y Biflindi (" [quien] ximielga la so llanza"). Amás tien un cascu d'oru, razón pola cual dacuando ye llamáu Hjálmberi (" [quien] lleva cascu").

Odín resulta apavoriante pa los sos enemigos yá que ye un espertu nel arte del tresformamientu. Na guerra tien el poder de cegar, ensordar o provocar la llerza nos enemigos lo mesmo que de apavorar les sos formaciones y de tresformar oxetos senciellos tales como cañes n'armes mortales. Naide ye capaz de refundia-y una llanza con tal fuercia qu'él non la pueda detener tan solo cola mirada. Les sos habilidaes pa la guerra tienen como base la maxa y les sos conocencies de conxuros y de les runes. El mesmu dios almitir en Hávamál:

Það kann ek þriðja: ef mér verðr þörf mikil hafts við mína heiftmögu, eggjar ek deyfi minna andskota, bíta-t þeim vápn né velir. Þat kann ek it fjórða: ef mér fyrðar bera bönd að boglimum, svá ek xel, at ek ganga má, sprettr mér af fótum fjöturr, en af höndum haft. Þat kann ek it fimmta: ef ek sé af fári skotinn flein í folki vaða, fýgr-a hann svá stinnt at ek stöðvig-a-k, ef ek hann sjónum of sék.

148 El terceru sé: si enforma precisu desafilo les puntes, de les espaes enemigues y al mio adversariu, nin armes nin mañas válen-y. 149 El cuartu sé: si hombre imponen garduñes nos mios miembros, canto un esconxuru que me fai llibre les cadenes salten de los pies y de les manes los llazos. 150 El quintu sé: si dardu yo veo que busca blancu ente la mio xente: nengún vuela con tal ímpetu, que nun pueda detenelo tan solo cola mirada.

Edda poética - Hávamál, estrofes 148-150

Dacuando escueye a dalgún guerreru devotu y protexer mientres la batalla convirtiéndolo en invulnerable pa los sos enemigos por que pueda terminar la guerra sano y salvo.

Þat kann ek it ellifta: ef ek skal til orrostu leiða langvini, und randir ek xel, en þeir með ríki fara heilir hildar til, heilir hildi frá, koma þeir heilir hvaðan.	156 L'oncenu sé: si debo na batalla conducir a los míos Canto un esconxuru tres los escudos y asina avanzamos victoriosos entramos salvos a la batalla, salimos salvos d'ella, y tornamos sanos de la guerra.
Edda poética - Hávamál, estrofa 156

Los devotos a Odín depositaben el so enfotu nél mientres la guerra y invocar como Sigföðr ("padre de la victoria"), Sighöfundr ("xuez de la victoria"), Sigtýr ("dios de la victoria"), Sigþrór ("[quien] llogra victories") y dellos nomes similares. Na tradición hai munchos exemplos de guerreros que realizaben sacrificios y invocaciones a Odín pa tener ésitu nes batalles.

Pero p'aquellos escoyíos pol dios, la victoria y la muerte gloriosa yeren deseyaes d'igual forma. Los guerreros muertos de forma heroica yeren adoptaos por Odín como los sos fíos y recibir nel Valhalla, onde participaben nuna eterna llacuada qu'él presidía. Igualmente invocábase-y como Valföðr ("padre de los escoyíos"), Valtýr ("dios de los escoyíos"), Valkjósandi (" [quien] escueye a los escoyíos"), Valþögnir (" [quien] recibe a los escoyíos") y más nomes d'esa naturaleza. A una völva llevantada del reinu de los muertos, Odín preséntase-y como'l fíu de Valtamr ("[quien] acostuma escoyer los escoyíos "), que tamién ye unu de los sos nomes.

El dios establecía a quién-yos tocaba morrer nel campu de batalla y yeren escoyíos pa formar les files de los einherjar, los guerreros destinaos a formar l'exércitu que llucharía al so llau'l día del Ragnarök. Asina formaba l'armada d'almes empuestes por el mesmu Odín, que por esto ye llamáu Herföðr y Herjaföðr (" padre de la formación"), Hertýr ("dios de la formación") y Herjann (" señor de la formación").

Rellacionáu col cultu a Odín atopábense los grupos de guerreros qu'entraben nun estáu d'éxtasis mientres la batalla, los úlfheðnar y los berserker, (lliteralmente "homes llobu" y "vistíos d'osu", respeutivamente). Estos grupos de guerreros yeren devotos del dios y antes de la batalla entraben nun estáu d'éxtasis furiosu, llamáu berserksgangr, nel cual empezaben a ruxir, babear y a morder el cantu de los escudos. Depués refundiábense a la batalla, glayando, ximelgando les sos espaes y hacha, matando a tolos que s'averaren, insensibles al dolor y a la fatiga, hasta que cayíen desimíos.

Viaxes

Con un sombreru vieyu, un abrigu escuru y dacuando con una vara por cayáu, Odín ye descritu como'l dios caminante que transita pelos caminos del mundu. Por esto, dacuando ye llamáu Vegtamr ("caminante") o Gagnráðr ("conocedor del camín"). Por ello, Odín ye'l dios de los viaxeros y de tolos que se mueven pelos caminos del mundu.

Mover polos caminos como un pelegrín, despintando'l so aspeutu y la so verdadera naturaleza, siendo dellos epítetos que lu describen, Grímnir ("encapucháu"), Lóðungr (" [quien lleva] capa ") o Hrani ("desharrapado"). Apaez xeneralmente como un home d'edá, con una llarga barba, motivu pol cual tamién llámase-y Hárbarðr ("barba gris") o Langbarðr ("barba llarga").

Mientres los sos viaxes, bien de cutiu, asocedía que pa poder pasar la nueche pidía agospéu tantu en residencies de soberanos como en cases de persones humildes. Esta ye la razón pola cual, dacuando, ye llamáu tamién Gestr ("güéspede") y, de fechu nel pasáu, tolos caminantes que reclamaben hospitalidá yeren recibíos por medrana a que se tratara del dios ocultu so dalguna de les sos tantes apariencies.

Sol nome de Grímnir, Odín llegó como güéspede al palaciu del rei Geirrøðr, quien abarruntó d'él y torturar cruelmente calteniéndolo encadenáu ente dos intensos fueos. Dempués de revela-y dellos secretos de naturaleza divina y parte de los sos numberosos epítetos, Odín amosóse como quien en realidá yera; el rei Geirrøðr corrió penáu a lliberar pero zarapicó cola so espada y morrió travesáu por esta.

Na saga de Bárðr, escrita nel sieglu XIII, rellátase qu'un caballeru tuertu con un anchu sombreru y una capa azul atopar con un ferreru y pidió-y que ferrara'l so caballu. El ferreru, un tanto musgu, preguntó al caballeru ónde pasara la nueche anterior; a lo qu'esti-y mentó llugares tan distantes que'l ferreru tomar por un mentirosu. L'estrañu rellató que pasara enforma tiempu nel norte y que combatiera en munches batalles, pero qu'agora se dirixía a Suecia. Cuando'l caballu tuvo ferráu, el caballeru montó y dixo "soi Odín" al ablucáu ferreru y alloñóse velozmente. A otru día tuvo llugar la batalla de Lena (añu 1208). Esta ye la última batalla na cual los escandinavos atribuyeron la so victoria a Odín. El depuestu rei suecu Sverker llegó con un gran exércitu de daneses y los suecos lideraos pol nuevu rei Eric atopáronse superaos en númberu. Dicíase qu'apaeció Odín acaballando en Sleipnir y asitióse al mandu de la formación sueca y dio-yos la victoria. El contestu nel cual rellátase esta saga ye mientres un tratáu de paz en Noruega y Odín, un dios de la guerra, yá nun tenía enforma que faer ellí.

Creación

A Odín y a los sos hermanos, Vili y Ve, atribúyese-yos la muerte de Ymir, el xigante primixeniu, na creación del mundu. De la carne de Ymir, los hermanos crearon el Midgard y de los fragmentos de los sos güesos y los sos dientes fixeron les roques y les piedres. Del sangre y del sudu de Ymir crearon los ríos y los llagos. Col so craniu creóse la bóveda del cielu, aseguráu en cuatro puntos por cuatro nanos: Nordri, Sudri, Austri y Vestri (norte, sur, este y oeste). Del celebru de Ymir, formaron les nubes y de les sos ceyes creáronse les barreres ente'l Jötunheim (el llar de los xigantes) y Midgard, el llugar onde agora habiten los homes.

Dempués de crear la Tierra colos restos de Ymir, los trés hermanos atopar con dos tueros (o un fresnu y un llamera). Odín dio-yos l'aliendu y la vida; Vili dio-yos un celebru y sentimientos; y Ve dio-yos l'oyíu y la vista. Con ello, los tueros convertir nel primer home, Ask, y la primer muyer, Embla, y a partir d'ellos baxen tolos homes. Munchos reis y cases reales clamaben la so descendencia hasta Odín al traviés de Ask y Embla.

Xenealoxía

Odín y los sos hermanos dando muerte a Ymir. Ilustración de Lorenz Frølich.

Ascendencia

L'ascendencia y los hermanos de Odín, según lo que rellata Snorri en Gylfaginning, son:

 

 

 

 

 

 

Buri

 

 

 

 

 

Bolthorn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bor

 

 

 

 

 

Bestla

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vili

 

Ve

 

Odín

 

Descendencia

La descendencia de Odín ye malo de trazar y abondo confusa, yá qu'en distintos testos méntense distintos fíos ya inclusive delles dinastíes reales trazaben la so xenealoxía por distintos personaxes hasta Odín. Los trés fíos, universalmente reconocíos en distintos poemes éddicos y escáldicos, son Thor, Vali y Balder. Sicasí, puede amestáse-y Höðr qu'en munchos rellatos figura como hermanu de Balder y ye mentáu en Skáldskaparmál col kenningar de "fíu de Odín". Vidar ye mentáu como fíu en Skáldskaparmál, y nel Gylfaginning méntase-y como'l fíu silenciosu de Odín. Hermod ye mentáu como fíu en dellos poemes, pero nel Codex Regius interprétase-y como sirviente de Odín, anque a la fin de la obra méntase-y como hermanu de Balder. Nel poema éddico Hárbardsljód, Meili ye mentáu por Thor como'l so hermanu. Tyr figura na Edda prosaica como fíu de Odín, sicasí na Edda poética, en Hymiskviða méntase-y como fíu de Hymir.

Una xenealoxía probable sería:

 

 

 

Jörd

 

 

 

Odín

 

 

 

Frigg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Meili

 

Thor

 

 

 

Hermod

 

Höðr

 

Balder

 

 

 

Gríðr

 

 

 

Odín

 

 

 

Rind

 

 

Odín

 

 

 

Gunnlod

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vidar

 

 

 

Vali

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bragi

Posesiones

La muerte de Odín por Fenrir nun sellu postal feroés.

Odín tenía tres residencies nel Asgard. Primero taba Glaðsheimr, un ampliu salón onde presidía sobre los dolce diar o xueces y onde se regulaben los asuntos del Asgard. Depués taba, Valaskjálf, que yera onde s'atopaba'l so tronu, Hliðskjálf, construyíu dafechu de plata. D'últimes taba'l Valhalla, onde recibía les almes de los guerreros muertos.

Les almes de les guerreres y d'aquelles muyeres fuerte y bellu que Odín favorecía convertir nes sos fíes, les valquiries, que recoyíen les almes nos campos de batalla y sirvíen nel Valhalla ("salón de los cayíos en combate"). Esti enorme palaciu tenía quinientes cuarenta puertes y por caúna d'elles podíen pasar ochocientos guerreros en formación. Amás taba cubiertu d'oru, con llances y escudos doraos colgando de les sos parés.

Tamién tenía numberosos oxetos máxicos que yeren acomuñaos con él, como la so llanza, Gungnir, que nunca fallaba nel so blancu y un aniellu d'oru, Draupnir, que cada nueve nueches producía ocho nuevos aniellos. Estos dos últimes posesiones fueron regalaes a Odín por Loki.

Animales

Odín tien como séquitu distintos animales. Los más conocíos son los sos dos cuervos llamaos Hugin y Munin, que unvia cada mañana a volar, en direiciones opuestes, arrodiando'l mundu por que cuando tornen pela tarde pósense sobre los sos costazos y bisbisar al escuchu lo que vieron. Tamién tien dos llobos llamaos Geri y Freki, a los cualos da-yos lo que-y correspuende como xinta nel Valhalla, una y bones él aliméntase puramente de hidromiel y vinu.

Gera ok Freka seðr gunntamiðr hróðigr Herjaföður; en við vín eitt vápngöfugr Óðinn æ lifir. Huginn ok Muninn fljúga hverjan dag Jörmungrund yfir; óumk ek of Hugin, at hann aftr né komi-t, þó sjámk meir of Munin.	19 Geri y Freki nutre, el guerreru famosu, el gloriosu Heriaföðr. y solo con vinu, el dios de les armes, Odín, vive per siempres. 20 Hugin y Munin vuelen tolos díes alredor del mundu tarrezo menos por Hugin de que nun torne, entá más tarrezo por Munin.
Edda poética - Grímnismál, estrofes 19 y 20.

La rellación esistente ente Odín colos cuervos, amás de ser habitual pa un dios de la guerra, tamién lo ye pa un dios de la muerte, una y bones los cuervos xeneralmente alimentábense de los cadabres de los campos de batalla. Créese que l'estandarte del cuervu que dellos xefes tribales nórdicos portaben en combate yera un símbolu del dios, por que los protexera ya inspirara medrana nos enemigos. Los llobos al igual que los cuervos tamién se rellacionaben cola batalla; dalgunos de los kenningars, que s'utilizaron na poesía escáldica pa faer referencia a esta son "llacuada de cuervos" o "llacuada de llobos".

Otru animal que siempres s'atopa acomuñáu a Odín ye'l so caballu gris d'ocho pates, llamáu Sleipnir, que-y dexa viaxar velozmente pela tierra, l'aire y el mar. Foi un agasayo de Loki y nació como frutu de la unión de Loki (momentáneamente convertíu en yegua) y Svadilfari, el caballu del xigante que construyó parte de les muralles del Asgard.

Nomes

Artículu principal: Los nomes de Odín

Ilustración del añu 1888 realizada por Johannes Gehrts onde s'amuesa una variación nel nome. El mesmu ye escritu como Odhin, con una «h» entrepolada ente les lletres «d» y «i».

Los nórdicos diéron-y a Odín munchos nomatos lo cual, per otru llau, yera parte de la tradición del usu de kenningars per parte de los escaldios y yera un métodu poéticu de referencia indireuta. El nome Alföðr ("padre de toos") apaez na Edda poética de Snorri Sturluson. Probablemente nel so orixe faía referencia a Tiwaz, yá que se rellaciona meyor la idea d'un "dios del cielu" col epítetu de "padre de toos". D'alcuerdu a Bernhard Severin Ingemann, conocer a Odín na mitoloxía de los wendos como Woda o Waidawut.

Odín tamién ye la divinidá nórdica col mayor númberu de nomes, hasta'l puntu de que, dacuando, nun ye fácil estremar ente'l nome verdaderu y los epítetos. En munchos casos ignora la etimoloxía de dalgún de los nomes. Na Edda prosaica, na estrofa 19 hai una estensa llista de los sos nomes, tomaos del poema éddico Grímnismál 46-50 y 54:

Hétumk Grímr, hétumk Gangleri, Herjann ok Hjalmberi, Þekkr ok Þriði, Þundr ok Oðr, Herblindi ok Hár; Saðr ok Svipall ok Sanngetall, Herteitr ok Hnikarr, Bileygr, Báleygr Bölverkr, Fjölnir, Grímr ok Grímnir, Glapsviðr ok Fjölsviðr; Síðhöttr, Síðskeggr, Sigföðr, Hnikuðr, Alföðr, Valföðr, Atríðr ok Farmatýr; einu nafni hétumk aldregi, síz ek með folkum fór. Grímni mik hétu at Geirröðar, en Jálk at Ásmundar, enn þá Kjalar, er ek kjálka dró; Þrór þingum at, Viðurr at vígum, Óski ok Ómi, Jafnhár ok Biflindi, Göndlir ok Hárbarðr með goðum; Sviðurr ok Sviðrir er ek hét at Sökkmímis, ok dulðak þann inn aldna jötun, þá er ek El mioðvitnis vark ins mæra burar orðinn einbani. Óðinn ek nú heiti, Yggr ek áðan hét, hétumk Þundr fyr þat, Vakr ok Skilfingr, Váfuðr ok Hroftatýr, Gautr ok Jalkr með goðum, Ófnir ok Sváfnir, er ek hygg, at orðnir sé allir af einum mér.	46. Llámome Grímr, llámome Gangleri, Herian y Hiálmberi, Þekkr y Þriði, Þoðr y Oðr, Helblindi y Hár; 47. Saðr y Svipall y Sanngetall, Herteitr y Hnikarr, Bileygr, Báleygr Bölverkr, Fiölnir, Grímr y Grímnir, Glapsviðr y Fiölsviðr; 48. Síðhöttr', Síðskeggr, Sigföðr, Hnikuðr, Allföðr, Valföðr, Atríðr y Farmatýr; con un solu nome nun me llamo más cuando viaxo ente la xente. 49. Grímnir llamáronme na casa de Geirröðr, y Iálkr na de Ásmundr, y tamién Kialarr, cuando tiraba un trinéu, Þrór na asamblea Viðurr na batalla, Óski y Ómi, Iafnhár y Biflindi, Göndlir y Hárbarðr ente los dioses; 50. Sviðurr y Sviðrir soi llamáu no de Søkkmímir, y engañé a aquel vieyu xigante cuando del pródigu fíu d'El mioðviðnir convertíme nel so únicu matador. 54. Óðinn llámome agora, Yggr llaméme antes; entá antes fui llamáu Þundr, Vakr y Skilfingr, Váfuðr y Hroptatýr, Gautr y Iálkr ente los dioses, Ofnir y Svafnir, creo que toos fixéronse unu solu en mi.	Odín sobre'l so caballu, Sleipnir. Ilustración d'un manuscritu islandés del sieglu XVIII.
		Odín tresportando'l cuerpu de Sinfjötli al Valhalla. Ilustración de 1893 por Frederik Sander.
Edda poética - Grímnismál, estrofes 46-50, 54

Cultu

Oríxenes

Bracteato escandinavu d'oru, del sieglu V, cola imaxe de Odín.

L'adoración de Odín data del paganismu protoxermánicu. L'historiador romanu Tácito na so obra De origine et situ Germanorum menta que los xermanos adoren y faen sacrificios a Mercuriu. Pablo'l Diáconu, a finales del sieglu VIII nel so Hestoria gentis Langobardorum rellata que Odín (Guodan) yera'l dios principal de los lombardos ya identificaba a Odín tamién con Mercuriu. Amás acomuñáronse ciertos paralelismos ente Odín y el dios celta Lug: dambos son dioses intelectuales, apoderando la maxa y la poesía; dambos tienen cuervos y una llanza, y dambos son tuertos. Xuliu César en De Bello Gallico menta que Mercuriu ye'l dios principal de la relixón celta.

El motivu pol cual acomuñar ye, que al igual que Mercuriu, Odín yera consideráu como un psicopompos, "líder de les almes". Yera común que los historiadores de la dómina creyeren que les deidaes d'otros pueblos y cultures yeren los sos propios dioses baxu distintos nomes.

La Piedra de Tängelgårda, del sieglu VII, amuesa a Odín liderando guerreros con aniellos. Los símbolos del valknut estrémense baxu del caballu.

Un contestu que podría dar llugar al espardimientu d'elementos de rituales celtes na cultura xermánica pudo dase nel pueblu chatti, que vivió nes fronteres ente los celtes y los xermanos, en Hesse mientres los primeros sieglos de la era cristiana. Odín na so forma protogermánica nun yera la d'un dios xefe, sinón que gradualmente foi sustituyendo a Tyr mientres el periodu de les grandes migraciones.

El nome de Óðinn puede atopase n'ilustraciones, cercos rúnicos y bracteatos pertenecientes al periodu de les grandes migraciones, mientres la yera de Vendel describiendo escenes que pueden ser comparaes colos testos ya ilustraciones del medievu nórdicu. El contestu de nueves élites remaneciendo nesti periodu concuerda col rellatu de Snorri Sturluson de que los Vanir, autóctonos, fueron reemplazaos polos Æsir, intrusos continentales.

Dellos eruditos rellacionaron a Odín coles carauterístiques d'un "Dios de la Muerte". Dalgunos d'ellos como Jan de Vries y Thor Templin, rellacionen a Loki y a Odín como un solu individuu hasta l'empiezu del periodu nórdicu.

D'alcuerdu a lo que se rellata na saga de los Ynglings, el Asgard yera un llugar de solemnes sacrificios que yeren presidíos por dolce sacerdotes (llamaos díar o drótnar) quien yeren coles mesmes encargaos de les decisiones y de los xuicios. Dende un puntu de vista evemerista podríen ser sacerdotes o xefes tribales que depués fueron divinizados, pero esto ye imposible de probar. Nel casu de Odín dizse que sintiéndose próximu a la muerte, abandonó Suecia y tornó al so antiguu país d'orixe, llamáu Goðheimr ("país del dios"), y los sos siguidores creyeron qu'en realidá tornara al Ásgarðr pa vivir eternamente.

Escenes de sacrificios nes Piedres de Stora Hammars, Gotland, Suecia.

A pesar de que nel imaxinariu popular dacuando Odín ye consideráu como'l dios principal del panteón nórdicu, esti papel adquirir nos últimos sieglos de puxanza del politeísmu nel norte d'Europa. Presumir que'l cultu a Odín aniciar en Dinamarca alredor del sieglu IV y que depués s'espublizó pola península escandinava, con muncha mayor incidencia en Suecia qu'en Noruega.

Sicasí, ye más difícil atopar muestres del cultu n'Islandia (entá estudiando la toponimia) onde'l cultu a Thor yera'l prevalente. Una de los barruntos ye que los emigrantes escandinavos que colonizaron Islandia yeren más devotos a Thor y a divinidaes rellacionaes cola agricultura como Freyja y Njörðr. Esto marca un contraste ente quien abandonaron la península, poblando Islandia, y el causante d'estes migraciones, el primer rei de Noruega, Haraldr Hárfagri (Harald "Melota Formosa"), fervosu adorador de Odín.

Polo xeneral, al ser Odín un dios de la guerra y de les artes máxiques, yera particularmente importante pa guerreros y pa dellos individuos marxinales de la sociedá. Los granxeros y pescadores preferíen a divinidaes como Thor, Njörðr o de la fertilidá como Freyja o Freyr. Odín yera particularmente veneráu mientres los empiezos de la dómina viquinga mientres el periodu de los saqueos y pillajes de les mariñes del norte d'Europa.

Sacrificios humanos

En delles ocasiones, antes o dempués de los combates, realizábase'l sacrificiu de dellos prisioneros n'honor a Odín. Ye probable que'l home de Tollund, atopáu en Xutlandia, desnudu y aforcáu xunto con otros sía un casu d'esti tipu de sacrificios. Nel casu particular de los sacrificios a Odín, les téuniques utilizaes yeren ahorcamiento, empalamientos con llances afilaes o cremaciones. La saga Orkneyinga ye una de les fontes que cita un ritual bien pocu avezáu llamáu águila de sangre, y que consistía na separación y socesiva apertura de les costielles na columna vertebral.

Blóts

Artículu principal: Blót

Atestiguar en fontes primaries que se faíen sacrificios a Odín mientres los blóts. Adán de Bremen rellata que cada nueve años, la xente de toa Suecia axuntar pa realizar sacrificios nel Templu de Upsala. Homes tomaos como esclavos y machos de cada especie yeren sacrificaos y colgaos nes arbolees sagraes cerca de los templos recordando'l sacrificiu que realizara'l dios pa llograr les runes.

Yá que los suecos teníen el derechu non solo d'escoyer al so rei sinón tamién de deponelo, les sagues rellaten que tanto'l rei Domalde como'l rei Olof Trätälja fueron sacrificaos n'honor a Odín dempués d'una serie d'años de fame. Acotóse al respective de que'l matar a un oponente na batalla yera tamién una forma d'ufiertar un sacrificiu. La inconstancia del dios na batalla ta perbién documentada y en Lokasenna, Loki burllar de Odín pola so actitú cambiante.

Dacuando ufiertábense sacrificios por que camudara les circunstancies del momentu. Un exemplu notable d'ello ye'l sacrificiu del rei Víkar que ye detalláu na Saga de Gautrek y por Saxo Grammaticus. Los marineros d'una flota que'l so aldu taba siendo camudáu pol vientu empezaron a xugase al azar qué miembros de la mesma tripulación sacrificaríen a Odín por qu'ablayara los vientos. El mesmu rei echó suertes y foi colgáu.

Los sacrificios a Odín probablemente realizábense de primeres del branu, una y bones la saga de los Ynglings afirma qu'unos de los más grandes festivales del calendariu yera at sumri, þat var sigrblót "pel branu, pa la victoria". La saga de los Ynglings tamién da detalles de los sacrificios realizaos pol rei suecu Entá, a quien se-y reveló qu'estendería la so vida si sacrificaba un fíu cada diez años. Según la saga, nueve de los sos diez fíos yá morrieren sacrificaos, pero cuando taba a puntu de sacrificar al so últimu fíu, Egil, los suecos detener.

Esconxuros de Merseburgo del sieglu X

Proscripción pol cristianismu

Mientres la cristianización, l'adoración de divinidaes nórdiques, y ente elles a Odín, nun s'escastó dafechu y l'adoración pagana en priváu siguió mientres enforma tiempu siendo tolerada. La estratexa utilizada nel procesu de cristianización foi convertir les deidaes paganes en íconos malinos y el reemplazu gradual con figures cristianes.

Una muestra clara de la continuación de les tradiciones de la mitoloxía nórdica son los Encantamientos de Merseburg, l'únicu testu en antiguu altu alemán con exemplos de creencies paganes y onde se cita a Uuôdan que ye identificáu como Wodan.

Actualidá

Artículu principal: Ásatrú (relixón)

M. Presnyakov (2008) Odín.

Dende la segunda metá del sieglu XX una nueva relixón neopagana surdi remembrando l'antigua tradición nórdica y xermánica. Los que siguieron la tradición nórdica llamaron a esti cultu Ásatrú (n'islandés "Fidelidá a los dioses") y los que siguieron la tradición xermánica llamar Odinismo pol rol central que cumple Odín nesta relixón. Coles mesmes, más tarde sería fundáu'l Wotanismo (nome deriváu de Wotan, términu tradicional xermánicu utilizáu pal nome de Odín), una relixón qu'incorpora creencies y práutiques estrayíes de los teutones y otres tribus xermániques.

Los oríxenes del Odinismo remontar al trabayu del australianu Alexander Rud Mills quien na década de 1930 fundó la primera "Ilesia Anglicana de Odín".

El primer país onde'l Ásatrú foi reconocíu como una relixón, foi en Islandia en 1972, tres los esfuercios del poeta islandés Sveinbjörn Beinteinsson. Este fundó'l grupu Ásatrúarmenn ('Los homes que confíen nos dioses'), anguaño llamáu Ásatrúarfélagið ('Asociación de los que confíen nos dioses'). Esta corriente espiritual busca recuperar les tradiciones y relixón de los pueblos nórdicos.

Anguaño esta relixón ye reconocida oficialmente n'Islandia, Noruega, Dinamarca, Suecia y España pero'l cultu ta presente y entamáu en Gran Bretaña, Francia, Bélxica, Holanda, Alemaña, Italia, Estaos Xuníos y otros países.

En cuanto al Wotanismo, ye difícil esclariar les circunstancies que llevaron a la so creación. Pos, podemos suponer que surdió bonalmente como una forma d'adoración y creencia nes antigües relixones paganes. O como una separación, por cuenta de discrepancies coles anteriores relixones neopaganas.

Cultura popular

Col resurdimientu viquingu románticu d'empiezos a mediaos del sieglu XIX, la popularidá de la figura de Odín aumentó nuevamente:

• Música inspirada por o pal dios inclúi los ballets Odins Schwert (1818) y Orfa (1852) de J. H. Stunz.

• Odín (Wotan) ye unu de los principales protagonistes de la serie d'óperes épiques de Richard Wagner, Der Ring des Nibelungen (1848–1874). Esta representación en particular influyó en munchos escritores de ficción y resultó en variaes referencies y alusiones en distintos medios

• La novela American Gods (2001) de Neil Gaiman, ta protagonizada por Odín llamáu "Mr. Wednesday", onde viaxa a lo llargo de los Estaos Xuníos, nuna particular llucha qu'enfrenta a antiguos y nuevos dioses. Ian McShane va representar Mr. Wednesday na adautación de la novela pa la serie de 2017.

• Dellos personaxes de les noveles de ficción J. R. R. Tolkien fueron inspiraos nel dios Odín. L'apariencia del magu Gandalf, ta particularmente inspirada nel Odín "pelegrín", amás otros aspeutos del dios influyeron a otros personaxes como Saruman o Manwë.

• Odin unu de los personaxes principales de la so versión de la Marvel Comics, na serie The Mighty Thor. La representación de Odín de la serie basar na mitoloxía nórdica, pero con considerables cambeos.

• El rellatu curtiu de Robert E. Howard, The Cairn on the Headland inclúi una descripción particularmente negativa de Odín, como una fuercia demoníaca malévola que fuera soterrada mientres cientos d'años so un misteriosu echizo y a la que se-y torgar nel últimu momentu que surda y cause estragos na moderna Dublín.

• La hestoria de viaxes nel tiempu de Poul Anderson titulada "The Sorrow of Odin the Goth", afirma que Odín foi un viaxeru nel tiempu americanu del sieglu venti, que buscó estudiar la cultura de los antiguos godos y terminó siendo consideráu como un dios, empezando asina'l mitu que conocemos güei.

• Na hestoria alternativa d'Eric Norden, The Ultimate Solution, l'Alemaña Nazi gana la Segunda Guerra Mundial y conquistaron la mayor parte del mundu -onde los nazis victoriosos embárquense, ente otres coses, na agresiva promoción de "La Relixón Odinista" pa eventualmente mover al Cristianismu. Al usar el nome de Odín, la relixón racista nazi representada tien pocu de mancomún cola relixón nórdica orixinal.

Toponimia

Escandinavia

Nel norte d'Europa atopen munchos topónimos que recuerden a la divinidá nórdica. El testu en cursiva indica'l nome antiguu:

Dinamarca

• Odense (Odins Vi, "santuariu de Odín")
• Odinshøj: (llomba de Odín)
• Onsbjerg: (llomba de Odín)

Finlandia

• Udensö: ("islla de Uden", llamada de manera alternativa hasta 1785 "isla de Odín")

Noruega

• Onsøy: (Óđinsøy - islla de Odín), nome d'una península (y nome d'una parroquia y de una municipalidá antigua) nel condáu d'Østfold.

Suecia

• Onsala (Halland), Odensala (Uppland, Sigtuna kommun): Sala de Odín.
• Odensåker (Västergötland): Campu de Odín.
• Odensvi (Småland), Odensvi (Västmanland): santuariu de Odín.
• Onslunda (Skåne): arbolea de Odín.

Restu d'Europa

Trés grandes "túmulos reales" (kungshögarna) en Gamla Uppsala, Suecia. Tumbes del sieglu V inspiraes por Odín según la saga Ynglinga.

Francia

• Audinghen (Odingham),
• Audembert (Odinberg)
• Vatan igual a Wotan

Inglaterra (rellacionáu con Wodan)

• Wednesfield
• Wednesbury

Alemaña

• Odenwald: (monte de Odín)
• Godesberg:
• Wodenesberg
• Odisheim
• Wodensbolt

Restu del mundu

Australia

• Woden Valley, un distritu de Canberra

Canadá

• Mount Odin, na Islla de Baffin Nunavut

Ver tamién

• Hold Nickar
• Odinismo
• Viracocha

Bibliografía

• Branston, Brian (1978). Gods & Heroes from Viking Mythology. Eurobook Limited. ISBN 0-85654-029-3.
• O.Y.G. Turville-Petre (1964). Myth and Religion of the North: The Religion of Ancient Scandinavia. Weidenfeld and Nicolson. ISBN 0-8371-7420-1.
• Gianna Chiesa Isnardi (1991). I miti nordici. Milano, Longanesi. ISBN 88-304-1031-4.
• Mercatante, Anthony S. (2001). Dizionario universale dei miti y delle leggende. Newton & Compton, Roma. ISBN 88-8289-491-6.
• Kershaw, Kris (2004). Odin. ISBN 3-935581-38-6.
• Obleser, Horst (1993). Odin. ISBN 3-926789-14-X.
• Pigott, Grenville (2001). A Manual to Scandinavian Mythology. ISBN 0-89875-539-5.
• Colum, Padraic (1996). Nordic Gods and Heroes. ISBN 0-486-28912-5.
• Sawyer, Peter (1997). The Oxford Illustrated History of the Vikings. ISBN 0-19-285434-8.
• Niedner, Heinrich (1997). Mitología Nórdica. Barcelona: Edicomunicación. ISBN 84-76762-781-x.
• Neil Philip, The Illustrated Book of Myths, 1995, ISBN 0-7894-0202-5
• Sturluson, Snorri; Jean I. Young, trad. (2002). Edda prosaica. ISBN 0-520-23477-4.
• Sturluson, Snorri; Carolyne Larrington, trad. (1999). Edda poética. ISBN 0-19-283946-2.
• Sturluson, Snorri (1987). Texto Mitolóxicos de les Eddas. Madrid: Miraguano Ediciones. ISBN 84-85639-91-X.
• H. R. Ellis Davidson (1972). The Battle God of the Vikings. York. ISBN 0-904157-00-8.
• Bagge, Sverre (1991). Society and Politics in Snorri Sturluson's Heimskringla. ISBN 0-520-06887-4.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Odín.

N'Inglés

• The Children of Odin por Padraic Colum (1920)
• Teutonic Myth and Legend, capítulu 3, The Deeds of Odin por Donald A. Mackenzie (1912)
• A. Asbjorn Jon's "Shamanism and the Image of the Teutonic Deity, Óðinn" (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• W. Wagner's "Asgard and the Home of the Gods" e-book

• Datos: Q43610
• Multimedia: Odin