Parque Natural de les Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias

El Parque Natural de les Fontes del Narcea y del Ibias ye un parque natural allugáu n'Asturies, España. Foi declaráu Parque Natural en 2002. Enánchase pel territoriu de los conceyos de Cangas del Narcea, Degaña ya Ibias (allugamientu nel mapa[1]). Llenda al sur col cordal cantábricu en Cangas del Narcea, y al este col Parque Natural de Somiedo. El parque toma'l so nome del ríu Narcea y del ríu Ibias, ocupando una superficie total de 47.589 ha. El parque natural abargana dafechu los cálceres altos d'estos dos ríos, per un llau el Narcea y los sos afluentes dende'l so truéhanu en Colláu Altu hasta la estaya de Rengos. Los afluentes incluyíos del Narcea son los ríos Carabales, Xunqueira, Cibea, Naviegu y Xichón pela riba drecha y pela riba esquierda los ríos Cotu y Munieḷḷos. El ríu Ibias, afluente'l ríu Navia, la estaya la sierra de Degaña y la de La Candanosa. En total pertenez un 75% a la conca'l Narcea y el 25% a la del Ibias. Dientro'l parque tán les sierres de Degaña, Rañadoiru, Obayu, Cazamosa, Caniellas, Soldepuestu y Xenestosu.

Parque Natural de les Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias
Situación
Tipu	área protexida
Coordenaes	43°10′47″N 6°33′00″W
Parque Natural de les Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias Parque Natural de les Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias (España)
Datos
Superficie	57 708,43835 ha

Pueblu de Xichón.

Amás de parque natural esta reserva tien les siguientes figures de proteición:

• Declaráu parcialmente Llugar d'Importancia Comunitaria de Fontes del Narcea y del Ibias.
• Llugar d'Importancia Comunitaria de Munieḷḷos.
• Declaráu parcialmente Zona d'Especial Proteición pa les Aves de Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias.
• Zona d'Especial Proteición pa les Aves de la viesca Munieḷḷos.
• Declaráu Reserva de la Biosfera de Munieḷḷos.

Nel so interior alcuéntrase la reserva de la biosfera del monte Munieḷḷos qu'ocupa una estensión de 60 km cuadraos, y ye una de les zones meyor calteníes d'Asturies y cola reserva natural de Cuetu d'Arbas. Esta zona declaróse Parque Natural por llei el 13 d'avientu del 2002 pero nun foi fasta'l 18 d'agostu de 2005 cuando salió a información público'l Plan rector d'usu y xestión (PRUG).

Flora

Dientro'l parque son a figurar delles estayes desemeyaes:

• Viesques: Nel parque esiste una de les carbayeres más estenses y meyor caltenida d'Europa, nomada viesca de Munieḷḷos que s'espurre pel valle del mesmu nome. Puédese alcontrar una gran estensión de fayes nos avisiegos de los montes onde hai una gran humedanza que permite la medría de mofos y liques. El fayéu más importante que s'alcuentra dientro'l parque ye'l de Valle d'Hermu con una estensión de 10 km. Tamién hai abedurios, castañales, álamos, y tolos árboles comunes nuna viesca atlántica.

• Murugales: Nes zones d'altu monte esisten estensos murugales nes que son a alcontrar anubreros, bercines y miruéndanos.

• Otros: Dientro d'esta categoría son a figurar la vexetación arreyada con llamargues, llagunas y brañes. Nesta categoría cueye figurar la vexetación de les turberes ente la que figura'l folechu, el nenúfar amariellu pequeñu (Nuphar luteum subsp. pumilum) y el xuncu filiforme (Juncus filiformis).

Fauna

Nel Parque Natural de les Fontes del Narcea y del Ibias alfayamos la fauna más representativa d'Asturies, figurando:

Mamíferos

El bardión qu'anguaño presenta una población d'al rodiu de 100 exemplares con nidios señes de recobramientu. Amás tamién tán presentes el llobu, el corciu, el robezu, el gochu xabaz. Nos de menor tamañu son a destacar la raposa, xineta, la fuina, l'algaire, el melandru o la llebre y una gran doyura de furamartes.

Aves

De gran doyura, una amplia estaya declarárase zona d'especial proteición pa las aves (ZEPA de Degaña-Hermu y ZEPA de la Viesca de Munieḷḷos). Figura'l faisán o'l picu medianu, el ferre o'l gaviluchu.

Rutes

A pie

• PR.AS - 8 - Ruta de les llagunes "tixileiras" [2] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine .
• PR.AS - 9 - Ruta da Braña de Llanelu [3] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• PR.AS - 7 - Ruta da Hucha [4] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• PR.AS-132 - Ruta Viesca de Moal [5] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• PR.AS-168 - Pomar de las Montaña s[6] Archiváu 2007-02-09 en Wayback Machine.
• PR.AS-23 - Ruta del Picu Miravalles [7] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• PR.AS-24 - Ruta da Faena [8] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• PR.AS-26 - Ruta das pallozas de Santiso [9] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• PR.AS-28 - Ruta del Chao da Serra[10] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• PR.AS-29 - Ruta del Túmbalu de Seroiro[11] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• Ruta Bosque de Munieḷḷos [12] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta Cueto d'Arbas [13] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta Cueva da Osa - Ruta del Desfiladero de Bustelín [14] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• Ruta de las Brañas [15] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta de las Llagunas de Ḷḷangreiru [16] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta del Cabril [17] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta Llagunas de Fasgueo [18] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta Llagunas de Tablao [19] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Senda Moura [20] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• SL.AS-19 - Ruta del Puertu de Ḷḷeitariegos [21] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.

En coche

• Ruta de los Cunqueirus [22] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• Ruta de los Puertus [23] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine
• Ruta de Sierra [24] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.
• Ruta del Xardón [25] Archiváu 2007-09-12 en Wayback Machine.
• Ruta del Oro [26] Archiváu 2007-09-11 en Wayback Machine.

Gulipu de gran recorríu

Esiste un proyeutu de gulipu de gran recorríu qu'abarganará unos 350 km². los cuales podranse facer a pie, bicicleta y caballu. Esti gran gulipu incorporará la mayoría de les sendes esistentes xuniéndoles ente sí y regulando l'usu senderista'l parque natural. Tamién aprovechará caminos rurales y carreteres comarcales. El gulipu será circular y tará dixebráu en once etapes con aniciu y final nel centru 'interpretación del parque, de les cuales cinco tarán fuera les llendes del Parque. El gulipu costará con dos trazaos alternativos, el primer trazáu tedrá cinco etapes y el segundo tres. En 2005 foron publicaes les informaciones públiques nel BOPA [27],[28], [29].

Edificaciones d'especial interés

• Aldea de Cecos
• Bodegues del Narcea
• Cascu históricu de Cangas del Narcea
• Centru d'Interpretación de Muniellos
• Coleición Museográfica del Tixileiru
• Monesteriu de Courias
• Antiguu pueblu y mines d'oru romanes d'El Corralín
• Muséu Etnográficu del Vinu - Llagar de Santiso
• Palloza de San Antolín
• Pueblu de Besullu
• Pueblu de Riodeporcos

Centru d'Intepretación

El centru d'intepretación allúgase nes antigües cuadres del monesteriu de San Xuan Bautista de Courias a la entrada de la llocalidá de Cangas del Narcea. La esposición tendrá 1.191,87 m². El centru contará con dos plantes nes qu'habrá receición, información, zona de rocades y proyeiciones, sala del molín (al aniciase'l proyeutu afayárase un molín antiguu de cacáu), zones d'esposición, despachos, alministración, almacenes y les oficines alministratives del parque.. Tamién esisten l'aula de la natura de Santantolín, el Centru d'Enformación y Entepretación de Zarréu (Degaña).

Enllaces esternos

• Resolución pola que s'alcuerda'l trámite d'información pública del PRUG en BOPA.

• Web turística sobre'l parque Archiváu 2012-07-14 en Wayback Machine
• Web de afectaos pol Parque Natural de Fontes del Narcea, Degaña ya Ibias
• Información turística de la zona Archiváu 2004-06-16 en Wayback Machine.
• Conceyu de Cangas del Narcea.
• Páxina con semeyes del parque Archiváu 2008-01-29 en Wayback Machine.
• Llei de declaración de parque natural.
• [https://web.archive.org/web/20071009181501/http://www.delrioabogados.com/espeleolex/lexpdf/PNNarcea.PDF Archiváu 2007-10-09 en Wayback Machine Llei de declaración de parque natural (en formatu PDF]).

• Datos: Q597699
• Multimedia: Fuentes del Narcea, Degaña e Ibias Natural Park