Pixar Animation Studios (Pixar) ye un estudiu cinematográficu d'animación per ordenador subsidiario de The Walt Disney Company con sede en Emeryville, Estaos Xuníos.[1] El so orixe remontar a 1979, cuando empezó a operar como The Graphics Group, la división computacional de Lucasfilm.[2] Casi una década dempués foi adquirida por Steve Jobs, qu'amás invirtió na so capital pa establecela como una empresa independiente d'animación.[3] En 1995 Pixar produció Toy Story, el primer llargumetraxe animáu por ordenador na historia del cine.[4] Dempués de dellos años de collaboración marcaos por delles producciones esitoses, Disney adquirió l'estudiu en 2006.[5]

Pixar
estudio de animación (es) Traducir, productora de cine y negociu
Llocalización
Sede Emeryville (es) Traducir
Direición Estaos Xuníos
Forma xurídica filial
Historia
Fundación3 febreru 1986
Fundador Edwin Catmull
Alvy Ray Smith
Organigrama
Dueñu The Walt Disney Company (5 mayu 2006)
Steve Jobs (1986)
Sector
Industria industria cinematográfica (es) Traducir
Productos destacaos software
Participación empresarial
Organización matriz The Walt Disney Studios
Datos económicos
Emplegaos 1233 (xineru 2020)
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

La so filmografía, producida col so propiu software RenderMan, inclúi dalgunes de les películes animaes más esitoses y emponderaes de tolos tiempos. Coles mesmes l'equipu de Pixar recibió dellos premios polos sos llogros téunicos nel cine d'animación. Pa la producción de los sos llargumetraxes el personal del estudiu desenvolvió la metodoloxía Pixar Braintrust que destinaron pa la comunicación, supervisión y siguimientu del equipu arreyáu nuna película. Amás de les sos producciones cinematográfiques, otros productos de Pixar inclúin videoxuegos, programes de televisión, software d'animación y anuncios comerciales.

Historia

editar

1976-1989: Antecedentes y primeres animaciones

editar

Los antecedentes de Pixar remontar a 1974 cuando Alexander Schure, fundador del Institutu de Teunoloxía de Nueva York y propietariu d'un estudiu d'animación, creó'l Computer Graphics Lab col enfotu de producir la primer película animada por ordenador na historia del cine. Los sos primeros emplegaos fueron Ed Catmull, Malcolm Blanchard, Alvy Ray Smith y David DiFrancesco.[6] Magar que l'área foi pionera en téuniques fundacionales de la computación gráfica y llegó a producir una cinta esperimental titulada The Works,[7] llueu tuvo problemes financieros[8] y seis de los sos emplegaos, ente ellos Catmull y Smith,[9] arrenunciaron pa dise a trabayar con George Lucas en The Graphics Group, la división computacional del estudiu Lucasfilm.[2][10] Esta empezara les sos operaciones en 1979[11] al envís de desenvolver «teunoloxía computacional de vanguardia».[12] Catmull y Smith arreyar na producción del precursor de RenderMan, un algoritmu de renderizado conocíu como REYES (poles sos sigles n'inglés: «renders everything you ever saw»), y desenvolvieron otres teunoloxíes como los efeutos de partícules» y ciertes ferramientes d'animación.

 
Fotografia d'una Pixar Image Computer, nel Muséu Históricu d'Ordenadores.

En 1982 l'equipu empezó a collaborar con Industrial Light & Magic na producción de secuencies cinematográfiques d'efeutos especiales[9] y, dos años dempués, estrenó l'animación Les Aventures de André y Wally B. de John Lasseter nel SIGGRAPH.[12][13] Dempués d'años d'investigación y afitaos claves pal estudiu como l'efeutu Xénesis» de Star Trek II: The Wrath of Khan[9] y el caballeru del vitral de Young Sherlock Holmes,[14] Lucasfilm buscó biforcar l'equipu y entabló conversaciones con General Motors y Philips pa la eventual transaición de The Graphics Group. La primera tenía pensáu destinalo al diseñu d'automóviles, ente que Philips quería utilizar la so teunoloxía pal renderizado de tomografíes. Sicasí l'alcuerdu nun se concretó[15] y, sicasí, foi adquirida por Steve Jobs por cinco millones de dólares, pocu dempués de la so salida d'Apple Computer. Esti postreru decidió establecela como una nueva compañía conformada polos 40 emplegaos de The Graphics Group, capitalizó cinco millones de dólares adicionales y nomó a Catmull y Smith como presidente y vicepresidente, respeutivamente.[3]

Anque la intención de la nueva empresa, y unu de los motivos polos que foi refugada la transaición con General Motors y Philips,[3] yera producir el primer llargumetraxe animáu digitalmente na historia del cine, por un tiempu tuvieron funcionando como una compañía de venta de hardware que la so principal ufierta yera la Pixar Image Computer. Dichu sistema taba dirixíu principalmente a axencies gubernamentales y a la comunidá médica,[16] anque nun tuvo l'algame esperáu, yera costosu y solo vendió 300 unidaes.[17][18] Walt Disney Studios yera unu de los sos veceros y buscaba incorporar el llinguaxe de la Image Computer al so proyeutu Computer Animation Production System (CAPS), col qu'esperaba automatizar l'animación de les sos películes.[16] N'agostu del mesmu añu, Lasseter, qu'hasta entós tuviera trabayando en delles animaciones pa probar la capacidá de la Image Computer, estrenó Luxo Jr. nel SIGGRAPH. La reaición de l'audiencia foi positiva[19][20] y el primer curtiumetraxe de Pixar recibió una nominación a los premios Óscar como «Meyor curtiu animáu».[12] En 1987, de vuelta nel SIGGRAPH, Pixar amosó'l curtiu Rede's Dream qu'incluyó escenes renderizadas cola Image Computer ya innovadores efeutos d'agua y llume en comparanza con Luxo Jr.[12] El siguiente curtiumetraxe, Tin Toy, amás de ser presentáu tantu nel SIGGRAPH como nel Ottawa International Film Festival, llogró l'Óscar como «Meyor curtiumetraxe animáu».[12][21]

En 1988 la compañía llanzó la Pixar Image Computer II (P-II) y empezó a trabayar nel software d'animación RenderMan.[22] En xunetu de 1989 Jobs robló un conveniu col estudiu Colossal Pictures pa la creación d'anuncios televisivos y películes promocionales. D'esta collaboración surdieron comerciales pa diversos productos, ente ellos una marca de dulces de Life Savers (que tardó tres meses en ser completáu), la Llotería de California, Trident y Listerine.[23] Amás, RenderMan empezaba a llamar l'atención de delles empreses teunolóxiques como IBM y Intel, qu'adquirieron la so llicencia mientres esta etapa.[24] Esi mesmu añu l'estudiu estrenó un nuevu curtiumetraxe tituláu Knick Knack, producíu en 3D estereoscópicu y «unu de los postreros curtios animaos personalmente por Lasseter mientres los años independientes de Pixar».[12][25]

1990-2000: Primeros llargumetraxes animaos por ordenador

editar

N'abril de 1990 Pixar vendió la so división de hardware a Vicom Systems,[26] y esi mesmu añu los estudios fueron treslladaos al parque científicu Point Richmond Tech Center, na ciudá de Richmond, California.[27] Mientres esi periodu surdieron les primeres conversaciones con Walt Disney Feature Animation, que taba interesáu en realizar una película basada nel esitosu Tin Toy.[26] Con tal d'amenorgar los costos operativos del estudiu y ameyorar la so situación financiera, Jobs fixo retayos masivos de personal a principios de 1991.[24][28] Pa marzu de 1991 la cantidá d'emplegaos en Pixar yera la mesma que tuvo nos sos primeros años de funcionamientu.[29] A mediaos d'esi añu llegó a un alcuerdu por 26 millones de dólares con Disney pa la realización de tres películes animaes, qu'incluyía al filme basáu en Tin Toy que más tarde se convertiría en Toy Story. L'alcuerdu axustó que Pixar habría de crear les películes, ente que Disney brindaría los recursos necesarios pa la so producción, promoción y distribución, quedándose colos derechos y llicencies de mercadotecnia de los sos productos. Tamién llograría la mayor parte de les ganancies, y Pixar solo llograría un amenorgáu porcentaxe de los ingresos de taquilla y de la venta de los formatos de videu.[24][30][31]

Pixar siguió realizando anuncios comerciales de Listerine y dellos productos de Lifesavers, mientres llevaba a cabu la producción del so primer llargumetraxe. Les sos animaciones concediéron-y dellos premios y distinciones ente 1992 y 1994,[24] y a mediaos de 1994 Lasseter, Andrew Stanton, Pete Docter y Joe Ranft esbozaron los argumentos de A Bug's Life, Monsters, Inc. y Finding Nemo.[32] Magar lo anterior, l'estudiu rexistró perdes por 2,4 millones de dólares esi añu por causa de los sos problemes financieros. Dicha situación llevó a que Jobs considerara la so venta a Microsoft,[30][33] sicasí camudó de decisión cuando The New York Times publicó una reseña na qu'agoraba que Toy Story acabaría siendo un ésitu notable pal estudiu, sumáu al esperáu anunciu per parte de Disney nel que daba a conocer la distribución de dicha película pa la temporada navidiega de 1995.[33][34][35] En febreru de 1995 Jobs nomóse asina mesmu presidente y direutor executivu,[36] coles mesmes que se llevaben a cabu los llabores de producción de A Bug's Life, tamién dirixida por Lasseter en coordinación con Stanton.[32] La firma d'un nuevu contratu con Microsoft consistente na adquisición de delles llicencies de RenderMan dexó que Pixar rexistrara les sos primeres ganancies a lo llargo de la so historia, al xenerar 3,1 millones d'ingresos netos.[24]

Logotipu usáu nos llargumetraxes y curtios producíos mientres la collaboración de Disney y Pixar.
Fotografía de la mascota de Pixar, Luxo Jr.[37] xunto a la pelota carauterística de Toy Story, mientres una exhibición del estudiu n'Italia.

Toy Story recaldó más de 361 millones de dólares en tol mundu[38] y llogró tres nominaciones nos premios Óscar. L'Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques reconoció la direición de Lasseter con una estauína especial por «desenvolver ya inspirar l'aplicación de téuniques que fixeron posible'l primer llargumetraxe animáu por ordenador».[12][39][40] En payares de 1995 la compañía realizó'l so primera ufierta pública de venta (OPV) y superó a Netscape como la mayor OPV del añu; tan solo na primera media hora de venta, les sos aiciones pasaron de 22 a 45 USD ya inclusive la venta tuvo que ser retrasada por cuenta de la gran cantidá d'ordes de compra que se rexistraron.[41][42] L'ésitu de Toy Story dexó que Pixar invirtiera na construcción de les sos nueves oficines en Emeryville, California, diseñaes pola firma PWP Landscape Architecture ya inauguraes el 27 de payares del añu 2000.[43] L'estudiu siguió produciendo comerciales pa empreses como The Coca-Cola Company y desenvolviendo los sos siguientes llargumetraxes como parte del alcuerdu con Disney.[24]

En febreru de 1997 Disney y Pixar estendieron la so collaboración y alcordaron la producción d'otros cinco películes más a estrenase nun ralu de diez años, cola mesma distribución de ganancies pa dambos estudios.[12][44] Al mes siguiente Pixar confirmó la producción de Toy Story 2,[45][46] sicasí Disney nun lo consideró como parte del nuevu alcuerdu[47] pos tenía por costume destinar les remortines de los sos filmes puramente al mercáu de formatos de videu. Sicasí, una vegada que Pixar amosó-y delles escenes de la película, camudó d'opinión y anunció la so distribución en sales de cine, siendo la segunda vegada en que Disney exhibía una secuela en cines en tola so historia (l'anterior fuera The Rescuers Down Under, en 1990).[48][24] A finales d'esi añu Pixar estrenó Geri's Game, el so primer curtiumetraxe dende Knick Knack,[12][49] que se fixo acreedor al Óscar como «Meyor curtiumetraxe animáu» en 1998.[50] Pela so parte, A Bug's Life estrenar en payares de 1998 y llogró una recaldación mundial de 363 millones de dólares, amás d'una nominación al Óscar.[12][51] Al mes siguiente Lasseter, Stanton y Docter integrar al equipu de producción de Toy Story 2 y el guión de la película foi reescritu. Lasseter asumió la direición xunto con Lee Unkrich y Ash Brannon. La so producción empezó en xineru de 1999 y mientres los siguientes nueve meses el personal tuvo que trabayar contra reló pa cumplir cola fecha programada d'estrenu.[52] Les llargues ya intenses xornaes de trabayu causaron síndrome del túnel carpiano en dellos animadores y mancadures por movimientos repetitivos n'otros.[53][54] Finalmente en payares d'esi añu estrenóse Toy Story 2 y recaldó 485 millones de dólares en total. Foi la película animada con mayores recaldaciones del añu, superando de forma significativa los ingresos llograos poles anteriores producciones del estudiu. Ye la tercer película con más ingresos en sales de cine en 1999, solo superada por The Sixth Sense y Star Wars: Episode I - The Phantom Menace.[12][55] Recibió crítiques positives na so gran mayoría, una nominación al Óscar y otros premios como'l Globu d'Oru a la «Meyor película (comedia o musical)» y dellos gallardones Annie.[56]

2001-2004: Conflictu con Disney

editar

La producción de Toy Story 2 deterioró la rellación sostenida por dambos estudios hasta entós.[57] Pixar consideraba que les ganancies nun yeren equitativas, yá que Disney taba a cargu solu de la mercadotecnia y distribución ente que ellos encargábense de toa'l llabor creativu. Magar agora los costos de producción yeren sufragaos a partes iguales, l'alcuerdu siguía otorgándo-y a Disney los derechos y llicencies de cualesquier de los sos llargumetraxes, amás d'una cuota por distribución d'ente'l 10 y 15 % per cada película.[58]

Entrada a l'atraición A Bug's Land, inspirada en A Bug's Life y allugada nel parque Disney California Adventure.
Atraición Turtle Talk with Crush, basada en Finding Nemo, nel parque Epcot.

En 2001 Catmull asumió la presidencia del estudiu,[59] y en payares del mesmu añu estrenóse Monsters, Inc.,[12] empobinada por Docter. La so producción riquió delles meyores teunolóxiques inéditos pal estudiu: dende la medría de la granxa de render (qu'aumentó a 3500 procesadores Sun Microsystems, en comparanza colos 1400 de Toy Story 2 y los 200 de Toy Story)[60] hasta la creación de nuevu software de renderización p'apurrir una mayor sensación de realismu a la interaición ente los distintos elementos animaos de la película.[61][62][63] Llogró recaldar 562 millones de dólares en tol mundu.[64] Más tarde, Rob Cook, Loren Carpenter y Ed Catmull recibieron un premiu Óscar al méritu polos significativos meyores na renderización de películes, ejemplificados pol RenderMan de Pixar».[12][65] En mayu de 2003 Pixar estrenó la so quinta película, Finding Nemo (dirixida por Stanton y Unkrich) que representó otru ésitu en taquilla y crítica amás de ser la so primer producción en recibir l'Óscar como la «Meyor película d'animación», amás d'otros trés nominaciones.[66] Con una recaldación total de 936 millones de dólares nos países en que foi estrenada, Finding Nemo convertir na 32ª película con mayores recaldaciones de la historia, y la quinta con mayores ingresos nel apartáu de l'animación. Ye la segunda película con mayores recaldaciones en 2003, solo superada por The Lord of the Rings: The Return of the King.[67]

Mentanto Disney y Pixar siguíen ensin alcordar los términos de la so collaboración: nesta ocasión Pixar suxería que Disney llindar a la distribución, y dexára-yos dafechu'l control de la producción y los derechos de mercadotecnia de les sos películes. A cambéu habría de llograr hasta un 10 % de les ganancies como cuota de distribución, ente que Pixar llograría les ganancies restantes. Diches condiciones teníen d'entrar en vixencia a partir d'esi momentu, incluyendo les últimes dos películes del so últimu alcuerdu (The Incredibles y Cars, so les direiciones respeutives de Brad Bird y Lasseter), que yá atopar produciendo l'estudiu nesi momentu.[68] Magar que los estudios vencieron en ciertes condiciones,[69] les negociaciones colapsaron. Tres el llanzamientu del curtiu Boundin',[70] el 30 de xineru de 2004 Pixar rompió rellaciones con Disney,[71][72] nesi entós encabezada por Michael Eisner. La prensa especuló que les diferencies ente Eisner y Jobs fueren cruciales naquella decisión.[73] Dempués del estrenu de Cars, la última collaboración ente dambes empreses,[72] Jobs reveló les sos intenciones d'esplorar otres opciones de distribución a partir de 2006,[71] coles mesmes que Disney, inda posesora de los derechos sobre los llargumetraxes de Pixar, establecía Circle 7 Animation. Con esta nueva división d'animación esperaba producir Toy Story 3 y Monsters, Inc. 2.[74] N'agostu de 2004 Pixar robló un alcuerdu con THQ pa la producción de videoxuegos inspiraos nes sos siguientes películes.[75]

2005-actualidá: Alquisición, subsidiaria y producción de remortines

editar

En marzu de 2005 Robert Iger sustituyó a Eisner como presidente de Disney[76] y restableció les rellaciones con Pixar.[77] N'analizando la situación financiera de Disney nesos últimos años y consciente de la popularidá alcanzada poles producciones de Pixar, Iger sometió a consulta la posible adquisición de Pixar ante'l conseyu d'alministración y accionistes del estudiu. Finalmente, el 26 de xineru de 2006 Disney anunció la compra de Pixar por 7400 millones de dólares,[5][78] la clausura de Circle 7,[79] y los nomamientos de Catmull y Lasseter como presidente y direutor creativu de Walt Disney Feature Animation, respeutivamente (más tarde renombrada a Walt Disney Animation Studios).[80][81] L'adquisición nun implicó la fusión ente diches compañíes, polo que Pixar siguiría funcionando como una entidá separada y caltendría intactu dende'l nome y sede hasta ciertes polítiques internes. Igualmente Catmull siguiría al mandu de la presidencia de Pixar.[82][83] La primer película estrenada tres la compra del estudiu foi Cars,[84] siguida del curtiumetraxe Lifted.[12]

Plantía:Cuadru azul

Ente 2007 y 2008 Pixar estrenó Ratatouille y WALL·E,[12] empobinaos por Bird y Stanton, respeutivamente. Esta última película tuvo'l mayor presupuestu na historia de la compañía hasta entós (180 millones de dólares).[85] Unu de los sos productores, Jim Morris, foi nomáu xerente xeneral de Pixar en setiembre de 2008.[86] En 2009 asocedió'l llanzamientu de Up, cinta empobinada por Docter que los sos ingresos en taquilla lleváronlu a ser la segunda película con mayores recaldaciones del estudiu, solo per debaxo de Finding Nemo.[87] Ganó'l premiu Óscar como «Meyor película animada» y Catmull recibió la reconocencia Gordon Y. Sawyer.[12] En setiembre del mesmu añu la compañía Luxo demandó a Pixar por infringir los derechos del so marca rexistrada al ufiertar a la venta retruques de Luxo Jr.[88] L'asuntu quedó resueltu cuando Disney informó'l cese de producción de diches llámpares.[89]

Tamién en 2009 Lasseter, Bird, Docter, Stanton y Unkrich recibieron el Lleón d'Oru especial a toa una carrera nel Festival Internacional de Cine de Venecia, premiu que-yos foi apurríu por George Lucas. Mientres la premiación, amosáronse les primeres escenes de Toy Story 3 (dirixida por Unkrich) y la reedición de Toy Story 2 en formatu 3D.[90] La tercer película de Toy Story representó un desafíu adicional pa los animadores de Pixar al tener que volver crear cada unu de los elementos y modelos que yá usaren nes dos películes anteriores de la serie.[91][92] Tres el so estrenu en 2010, superó inclusive les recaldaciones llograes conxuntamente por Toy Story y Toy Story 2[93] y convirtióse na película animada más esitosa na historia del cine, récor degoláu cuatro años dempués por Frozen, de Disney.[94][95] Ye una de los diez películes coles mayores recaldaciones de tolos tiempos[96] y la primera en degolar la recaldación de 1000 millones de dólares.[12] El siguiente curtiumetraxe de Pixar, Día y nueche, combinó elementos d'animación en 2D y 3D,[97] y llogró una nominación al Óscar al «Meyor curtiumetraxe animáu».[98] Pela so parte, el Producers Guild of America premió a Lasseter col premiu especial David O. Selznick.[12]

 
Decoraciones alusives a Up nel so estrenu nel Festival Internacional de Cine de Venecia, en 2009.

N'abril de 2010 l'estudiu fundó Pixar Canada, una subsidiaria con sede en Vancouver y encargada de producir curtiumetraxes alrodiu de dellos personaxes de Pixar.[99] Nos sos trés años d'esistencia, Pixar Canada produció ocho curtiu basaos en Toy Story y Cars.[100] Ente 2011 y 2013 Pixar estrenó Cars 2, Brave y Monsters University (dirixíes por Lasseter, Mark Andrews y Brenda Chapman, y Dan Scanlon, respeutivamente) según el curtiu Vacaciones en Hawaii de Pixar Canada.[12] Magar les mires, Cars 2 algamó una calificación aprobatoria de 39 % nel sitiu web recopilador Rotten Tomatoes,[101] amás de ser el primer filme de Pixar que nun llogró nenguna nominación pola Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques. En xunu de 2013 Pixar enfrentó una nueva demanda por torgar la contratación d'emplegaos d'otres compañíes de Lucasfilm, Google y Intel.[102] El retrasu nel estrenu de la siguiente producción de Pixar, The Good Dinosaur (orixinalmente consideráu pa mayu de 2014 pero movíu hasta payares de 2015) causó'l retayu d'un 5 % de los emplegaos del estudiu.[103] Dellos medios como Indiewire fixeron notar que l'estudiu presentaba un cayente na calidá de les sos últimes producciones marcáu pola so dependencia na producción de remortines.[104] Con esceición de Cars en 2006, les películes estrenaes ente 2011 y 2013 tuvieron les peores reseñes enxamás apurríes per dalgún mediu a una producción de Pixar.[105]

Per primer vegada en casi una década, debíu al retrasu de The Good Dinosaur y Finding Dory (secuela de Finding Nemo),[106] Pixar nun estrenó nengún llargumetraxe en 2014.[107][108] En payares d'esi añu Jim Morris foi nomáu presidente de Pixar[109] y anuncióse la producción de Toy Story 4 so la direición nuevamente de Lasseter.[110] A mediaos de 2015 estrenóse Inside Out, la tercer película con mayores recaldaciones del estudiu hasta entós, so la direición de Docter.[111][112] Pa dellos críticos, Inside Out representó la torna de Pixar a «un meyor estáu».[113][114][115][116][117] En contraste, The Good Dinosaur, estrenáu en payares del mesmu añu y empobináu por Peter Sohn, recaldó 332 millones de dólares y pasó a ser la película con menores ingresos del estudiu.[118] En xunu de 2016 apaeció en carteleres Finding Dory, dirixida por Stanton, que rompió dellos récores de taquilla ente ellos la película animada con mayores recaldaciones nel so día d'estrenu en EE. UU. y Canadá.[119][120] Al añu siguiente estrenóse Cars 3, que llogró crítiques llixeramente meyores que Cars 2, especialmente pola so calidá d'animación y l'emotividá de la so trama,[121] siendo la primer película empobinada por Brian Fee pal estudiu. N'ochobre de 2017 estrenóse Cocu, dirixida por Unkrich y que la so entama ta ambientada na festividá mexicana del Día de Muertos. Nes sos primeres dos selmanes d'exhibición en Méxicu recaldó más de 36 millones de dólares, siendo la película animada más taquillera na historia del país.[122]

Filmografía

editar
 
Atriu de les oficines de Pixar, en Emeryville California, en 2010.

Películes

editar

El so primer llargumetraxe, Toy Story, foi estrenáu en 1995. Dalgunos de los cineastes habituales del estudiu son John Lasseter (que la so primer película foi Toy Story), Pete Docter (Monsters, Inc.), Andrew Stanton (Finding Nemo), Lee Unkrich (Toy Story 3) y Brad Bird (The Incredibles).

Curtiumetraxes

editar

Los curtios suelen proyeutase xunto con dalgún llargumetraxe del estudiu, qu'utiliza esti tipu de producciones pa desenvolver la so teunoloxía d'animación.[123] El so primer curtiu, Les Aventures de André y Wally B., foi estrenáu en 1984 y cuntó cola direición de Lasseter.[124] Dalgunos son protagonizaos por personaxes de los sos llargumetraxes, como ye'l casu de Mike's New Car (2002; inspiráu en Monsters, Inc.)[125]

Programes de televisión

editar

La so primer producción televisiva, Buzz Lightyear, Comandu Estelar: L'aventura empieza, consistió nuna obra derivada de Toy Story. Disney encargar de la so producción al igual que de la serie Buzz Lightyear of Star Command, tresmitida orixinalmente pola cadena American Broadcasting Company nel añu 2000.[126][127]

Otros programes de televisión inclúin la serie de curtios Cars Toons, tresmitíos por Toon Disney y Disney Channel ente 2008 y 2010 y protagonizaos polos personaxes de Cars;[128] Toy Story Toons, producíos por Pixar Canada; y los especiales Toy Story of Terror! y Toy Story That Time Forgot basaos tamién en Toy Story.[129][130] Nesti apartáu atópense amás les retresmisiones de los sos llargumetraxes por dalguna cadena televisiva; A Bug's Life foi la primer película de Pixar en ser tresmitida so la modalidá de pago por eventu, nel añu 2000.[123] Tres años dempués, Monsters Inc foi la primer película del estudiu n'espublizase nuna canal de televisión per cable.[1]

Otros productos

editar

Magar el xiru principal de Pixar ye la producción de material cinematográficu y televisivu, tamién cunta con otres llinies de productos.

La mayoría de les sos películes cunten coles sos respeutives adautaciones a videoxuegos. A principios de los años 1990 l'estudiu cuntaba cola so propia área especializada, Pixar Interactive Division, que llegó a producir dos títulos: Toy Story Animated Storybook y Toy Story Activity Centre. La división foi clausurada en 1997, col enfotu de centrase primordialmente na industria del cine.[131] Dende entós otros xuegos fueron producíos y distribuyíos por Disney Interactive Studios, anque dacuando los productores de Pixar suelen participar nel so desenvolvimientu.[131]

El software de renderizado RenderMan, que surdió mientres los años iniciales de Pixar, empezó a ser distribuyíu al públicu polo xeneral en 2015,[132] xunto col programa Tractor, utilizáu na producción d'efeutos visuales a gran escala. Dambos son compatibles col programa informáticu Maya.[133] Estes aplicaciones fueron usaes nel desenvolvimientu de filmes como Stuart Little,[134] Jurassic Park, Jumanji, Armageddon y, más apocayá, Suicide Squad, Rogue One: A Star Wars Story y El llibru de la selva, ente otros.[135] Igualmente dellos escritores de Pixar collaboraron na producción del asistente personal intelixente Google Assistant.[136]

Pixar tamién produció secuencies animaes pa delles atraiciones de los parques temáticos de Disney inspiraes nes sos películes. Tal ye'l casu de Tree of Life, filme exhibíu en Animal Kingdom. Otres animaciones inclúin anuncios comerciales con fines promocionales de los sos propios llargumetraxes.[123] La mercadotecnia de Pixar ta conformada tamién per una llinia de ropa y accesorios con Forever 21;[137] llibros, xuguetes y artículos coleicionables disponibles na Pixar Studio Store, allugada nel Steve Jobs Building;[138] la plataforma virtual educativa Pixar in a Box,[139][140] y otros productos con llicencia ufiertaos por diverses compañíes.

Organización

editar
 
Los principales direutores de Pixar mientres el 66° Festival Internacional de Cine de Venecia en 2009. D'esquierda a derecha: Andrew Stanton, Pete Docter, John Lasseter, Lucas, Lee Unkrich y Brad Bird.
 
Lasseter y Catmull.

Les primeres oficines de Pixar atópase en San Rafael, California xunto con Lucasfilm.[141] A finales de 1990 l'estudiu treslladar al Point Richmond Tech Center, na ciudá de Richmond.[27] La sede actual de los estudios d'animación atópase en 1200 Park Avenue, Emeryville,[1][27] ya inclúi el Steve Jobs Building[142] y la Pixar Studio Store.[138] Les oficines del equipu a cargu del desenvolvimientu de RenderMan atópase en Seattle, Washington.[75]

Hasta 2006, el conseyu d'alministración de Pixar taba integráu por siquier seis executivos que yeren escoyíos añalmente polos accionistes del estudiu, y un par de comités d'auditoríes y de compensaciones. El so presidente y direutor executivu yera Steve Jobs, y ente los principales executivos atopábense Ann Mather —vicepresidenta executiva y direutora de finances—, John Lasseter, Sarah McArthur, Lawrence B. Levy y Larry W. Sonsini.[143] A partir de l'adquisición del estudiu per parte de Disney, el vicepresidente de Pixar John Lasseter asumió la direición creativa del departamentu d'animación de Disney, amás de recibir el nomamientu d'asesor de Walt Disney Imagineering, división responsable de les atraiciones de los parques temáticos de la empresa. Catmull ye'l presidente de dambos estudios d'animación; la so xestión en Pixar remontar al añu 2001.[59] Les actividaes de dambos tán so supervisión de Iger, presidente de Disney.[144] Jobs foi'l mayor accionista de Disney, según miembru del so conseyu d'alministración ente 2006 y 2011.[145] La estructura de Pixar inclúi tamién dos grupos universitarios conformaos por analistes de teunoloxía.[146] Dende 2002 la empresa cotiza na bolsa de valores NASDAQ.[147]

La plantía de Pixar foi n'aumentu de manera gradual; en 1990 cuntaba con 100 emplegaos,[24] y una década dempués taba conformada por 581 emplegaos.[123] En 2003 años la cifra amontar a 700 trabayadores.[1] Finalmente en 2005 yeren 775 emplegaos en total.[148]

Información financiera

editar

De siguío dellos datos financieros de Pixar ente 1996 y 2005.[1][75][123][148]

Añu Ingresos brutos (en millones de USD) Ingresos netos (en millones de USD) BPA
1996 35 218 25 319 0,66
1997 34 699 22 190 0,54
1998 14 307 7 822 0,18
1999 121 037 49 224 1,07
2000 172 267 78 433 1,66
2001 70 223 36 217 0,75
2002 201 724 89 950 1,78
2003 262 498 124 768 2,3
2004 273 472 141 722 2,5
2005 289 100 152 900 1,24

Teunoloxía emplegada

editar

Los animadores utilicen primordialmente tres sistemes d'animación: Marionette, pa l'articulación, animación y efeutos de llume; Ringmaster, pa la coordinación y siguimientu de proyeutos; y RenderMan, pa los efeutos fotorrealistas.[123] Los estudios cunten de la mesma col Pixar Co-Op Program, una alternativa del so programa de formación profesional que-y brinda la oportunidá a los sos animadores d'utilizar la teunoloxía de Pixar pa producir filmes independientes.[149] El primer proyeutu animáu resultante de dichu programa foi Borrowed Time (2016).[150]

Filosofía de trabayu y temátiques

editar

Plantía:Cuadru azul

El personal de Pixar ye responsable del desenvolvimientu de les temes, personaxes, escenarios y demás elementos que formen parte d'una película.[151] Pa ello recurren al Pixar Braintrust —traducíu como «grupu d'espertos de Pixar»—, consistente nun panel onde participen el direutor, los guionistes y l'equipu de producción pa proponer idees y suxerencies en redol al desenvolvimientu de la trama. Polo xeneral estes xuntes son convocaes cuando'l direutor yá cunta con una idea en mente, de cuenta que'l panel pueda sirvir como un grupu d'incubación» que dea forma al conceutu definitivu.[151][152] Esta metodoloxía foi utilizada constantemente por Pixar dende la producción del so primer llargumetraxe, Toy Story. D'alcuerdu a Catmull, l'ésitu d'estes xuntes deber a la «bona comunicación del grupu, la so franqueza al momentu d'apurrir idees y la creatividá». Nes sos pallabres: «tratamos de crear una redolada nel que toos quieran escuchase ente sigo (inclusive les suxerencies griespes) y nel que toos amuesen un interés evidente nel ésitu del otru. [D'esta forma] apurrímos-y llibertá y responsabilidá a los nuesos direutores».[153]

Una vegada que la trama foi desenvuelta por completu, la producción sigue cola creación de los guiones gráficos, qu'inclúin diálogos y dacuando composiciones musicales. El personal catalogar como «los carretes de la historia» (del inglés story reels).[151] De siguío siguen los procesos de modeláu y animación per ordenador de los personaxes, qu'inclúin la adición d'efeutos de llume y testura. Polo xeneral un solu cuadru renderizado trai siquier una hora, pudiendo estendese la duración sobre la base de la complexidá de la secuencia animada. Finalmente na etapa de posproducción llevar a cabu les correiciones del productu termináu, y la incorporación de los efeuto de soníu.[123] A lo llargo de les sos producciones s'inclúin referencies a otros de los sos trabayos y otros güevos de pascua que tienen rellación col personal de Pixar.

Unu de los aspeutos más valoraos del so filmografía ye la capacidá pa «crear nuevos mundos, animar personaxes únicos y cuntar hestories per mediu de l'animación».[139] D'acordies con Catmull, les películes de Disney estrenaes a partir de los años 1960 escarecíen de trames memorables y dáben-y prioridá al arte sobre'l rellatu». La intención de Pixar sería anteponer el desenvolvimientu de les hestories a la teunoloxía d'animación.[154] De normal el ciclu de producción d'unu de los sos filmes dura cinco años, de los cualos trés son emplegaos pa la redaición y desenvolvimientu del rellatu, que surde del procesu creativu Pixar Braintrust.[155][152] En cada historia busquen que «el personaxe principal creza, camude y conviértase en daquién meyor [...] Nun importa si ye un xuguete, un inseutu, una bisarma o un automóvil»,[156] tresmitiendo a l'audiencia un mensaxe inspirador al traviés de «la emotividá del rellatu».[157] Polo xeneral, los sos personaxes son oxetos, animales y criatures antropomorfas parlantes[158] que s'embarquen n'aventures que los lleven a camudar la so perspeutiva sobre la vida.[159] Ente les temes encetaes con frecuencia inclúyense l'amistá y la llealtá,[157] la cooperación y el trabayu n'equipu,[160] y la familia.[161][162] Esti últimu conceutu, d'acordies cola revista Slant Magazine, ye'l más representativu de les sos producciones, que na so mayoría destaquen la importancia de caltener la unión familiar frente a les adversidaes.[163]

Impautu

editar

La estrecha asociación ente Disney y Pixar mientres los años 1990 y 2000 tuvo'l so orixe na visión empresarial de Pixar, que'l so oxetivu yera «convertise nuna marca líder nel entretenimientu familiar por aciu el desenvolvimientu y producción de llargumetraxes animaos y productos rellacionaos d'alta calidá, como xuguetes, bandes sonores, videoxuegos y similares. Esti alcuerdu [con Disney] dexa centrar na producción y desenvolvimientu creativu de les películes, mientres faemos usu de la esperiencia en mercadotecnia y notable infraestructura de distribución de Disney».[123]

Plantía:Cuadru azul

La so collaboración dio como resultáu la producción del primer llargumetraxe animáu por ordenador de la historia. En pallabres de Eisner, direutor executivu de Disney: «nengún de nós [Disney y Pixar] pensábamos que Toy Story funcionaría tan bien como lo fixo. La teunoloxía ye brillosa, la repartida ta inspiráu y a la mio paecer la historia va llograr tocar un nerviu [...] Cuando aportemos a trabayar xuntos per primer vegada, nunca consideramos que la so primer película sería'l nuesu llanzamientu pa la dómina navidiega de 1995». Pa Jobs, Toy Story representó'l mayor progresu de l'animación dende'l primer llargumetraxe animáu de Disney, Snow White and the Seven Dwarfs (1937).[4] La teunoloxía emplegada pol estudiu marcó un finxu na industria del cine y facilitó la edición d'imáxenes en movimientu, amás de garantizar una calidá d'animación más entrevesgada que'l procesu tradicional de dibuxu animáu, magar la complexidá inherente a la producción d'animaciones per ordenador entós daquella.[123] A partir del ésitu de Toy Story otros estudios empezaron a desenvolver la so teunoloxía d'animación pa producir llargumetraxes, como foi'l casu de DreamWorks Animation (que la so primer película animada foi Antz, estrenada en 1997), Turner Broadcasting System y Warner Bros.[24]

 
Vitrina con dalgunos de los premios llograos por Pixar, nel interior de la so sede en Emeryville, California.

Nel so últimu añu como compañía independiente Pixar llogró ganancies envaloraes en 152,9 millones de dólares, siendo l'añu más rentable pal estudiu. Los sos seis llargumetraxes producíos hasta entós recaldaren más de 3 mil millones de dólares en tol mundu.[75] Polo xeneral, el so filmografía cuenta mayormente con crítiques favorables centraes nel so entretenimientu atélite, encantador y coloríu pa tola familia, estremáu pol so exuberante ya innovadora animación y poles sos reconfortantes trames poblaes de personaxes memorables». Lo anterior magar que dellos filmes como Cars, Cars 2, Brave, Monsters University, The Good Dinosaur y Cars 3 tuvieron una receición más bien adversa[164] y, en dellos casos, una recaldación significativamente inferior al restu de les sos películes. Hasta febreru de 2018 cada unu de los sos filmes recaldó en permediu 255,9 millones de dólares en tol mundu.[165] Amás de les diverses reconocencies llograes poles sos producciones (Finding Nemo foi'l so primer llargumetraxe en llograr el premiu Óscar como «Meyor película animada», ente que Tin Toy foi'l primeru en llograr la distinción como «Meyor curtiumetraxe animáu» pola Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques),[12][166] los animadores y personal del estudiu fixéronse acreedores a dellos gallardones pol so trabayu, incluyendo premiu Óscar honoríficos pola so collaboración nel desenvolvimientu de CAPS en 1992 (xunto con Disney),[24] según por RenderMan en 1993.[167] Otramiente, Lasseter recibió un Óscar especial pola producción de Toy Story;[40] Rob Cook, Loren Carpenter y Ed Catmull llograron otru en 2001 poles meyores na renderización de películes al traviés de RenderMan; en adición al Lleón d'Oru especial a toa una carrera apurríu a Lasseter, Bird, Docter, Stanton y Unkrich en 2009.[12] En 2008 la revista Newsweek incluyó a Lasseter nel so llistáu de los cincuenta persones más poderoses del mundu.[168] Dellos otros premios llograos pola filmografía de Pixar inclúin reconocencies Annie, BAFTA, Globu d'Oru y Grammys.

Pixar celebró'l so ventenu aniversariu en 2006 con exhibiciones nel MoMA onde amosaron más de 500 obres orixinales, incluyendo dibuxos, bocetos y arte conceptual de les sos producciones.[169] Pal so ventenu quintu aniversariu en 2011 estrenóse la esposición Pixar: 25 Years of Animation que, amás d'incluyir el material amosáu na exhibición de 2006, incorporó arte conceptual de Ratatouille, WALL-E, Up y Toy Story 3. Dende entós la exhibición treslladóse al Muséu de Ciencies de Londres, el Australian Centre for the Moving Image de Melbourne, el Muséu d'Arte Contemporáneo de Monterrey, el Science Centre Singapore de Singapur, el Oakland Museum of California d'Oakland, el Padiglione d'Arte Contemporánea de Milán, el Art Ludique -y Musée de París y la Ciudá de les Artes y les Ciencies de Valencia, ente otros.[170] En 2015 estrenóse la exhibición itinerante The Science Behind Pixar nel Muséu de la Ciencia, na ciudá de Boston. Consiste nuna esposición interactiva estremada n'ocho fases qu'espliquen al visitante'l procesu de producción del estudiu. La esposición tamién se presentó n'otres ciudaes estauxunidenses como Filadelfia y Los Angeles.[171]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «2002 Pixar Annual Report» (inglés). Getfilings.com. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2016.
  2. 2,0 2,1 Loweandmac.com. «CGI Story: The Development of Computer Generated Imaging». Consultáu'l 17 de xunetu de 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 Smith, Alvy Ray. «Pixar Founding Documents» (inglés). Alvy Pixar History Page. Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'abril de 2005. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  4. 4,0 4,1 «'Toy Story' Turns 20: How It Changed Animated Films Forever» (inglés). Abcnews.go.com. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2016.
  5. 5,0 5,1 «Disney completes Pixar acquisition». The Walt Disney Company (5 de mayu de 2006). Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
  6. Cs.cmu.edu. «Brief History of the New York Institute of Technology Computer Graphics Lab.» (n'inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2016.
  7. Smith, Alvy Ray (15 d'agostu de 1995). «Alpha and the History of Digital Compositing» (inglés). Princeton University—Department of Computer Science. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  8. Mixergy.com. «The Story Behind Pixar» (n'inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2016.
  9. 9,0 9,1 9,2 Tom Hormby (14 d'agostu de 2013). «The Pixar Story: Dick Shoup, Alex Schure, George Lucas, Steve Jobs, and Disney» (inglés). Low End Mac. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  10. Design.osu.edu. «NYIT Magacín – Article – Out of this World» Archiváu 2016-01-10 en Wayback Machine (n'inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2016.
  11. Hormby, Thomas (22 de xineru de 2007). «The Pixar Story: Fallon Forbes, Dick Shoup, Alex Schure, George Lucas and Disney». Low End Mac. Consultáu'l 17 de xunetu de 2016.
  12. 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 12,20 «Our Story». Pixar. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-05. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  13. Smith, Alvy Ray (20 de xunetu de 1984). «The Adventures of André and Wally B. Summary» (inglés). Alvy Ray Smith. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  14. Telotte, Jay P. (2008). The Mouse Machine: Disney and Technology (n'inglés). University of Illinois Press, páx. 160. ISBN 978-0-2520-9263-3. Consultáu'l 5 de payares de 2015.
  15. «GM and Philips nearly bought Pixar, but deal's collapse allowed Steve Jobs to invest» (inglés). Appleinsider.com. Consultáu'l 23 d'ochobre de 2016.
  16. 16,0 16,1 «Pixar Animation Studios» (inglés). Universidá Estatal d'Ohio. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-06-24. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  17. «Pixar Animation Studios». Ohio State University. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-06-24. Consultáu'l 24 de xunetu de 2016.
  18. «Cuando Pixar fabricó un ordenador y solo vendiéronse 300 unidaes». Eldiario.es. Consultáu'l 23 d'ochobre de 2016.
  19. «Luxo Jr. (1986)» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  20. Beson, Paula (12 de mayu de 2012). «The legend of Lasseter and the Pixar Luxo lamp» (inglés). Film and Furniture. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  21. «The 61st Academy Awards - 1989» (inglés). Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  22. «Steve Jobs - Timeline» (inglés). Allaboutstevejobs.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-05-06. Consultáu'l 23 d'ochobre de 2016.
  23. New York Media, 1990, p. 22
  24. 24,00 24,01 24,02 24,03 24,04 24,05 24,06 24,07 24,08 24,09 «Pixar Animation Studios History» (inglés). Fundinguniverse.com. Consultáu'l 23 d'ochobre de 2016.
  25. Price, 2008, páxs. 108.
  26. 26,0 26,1 Price, 2008, pp. 112-113
  27. 27,0 27,1 27,2 «Lucasfilm Unit Looking at Move To Richmond / Pixar shifting to Emeryville». Hearst Corporation. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de febreru de 2015.
  28. «Long Bio (6/12)» (inglés). All About Steve Jobs. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  29. Fisher, Lawrence M. (29 de marzu de 1991). «Hard Times For Innovator In Graphics» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  30. 30,0 30,1 Graham, John L.; Lawrence, Lynda; Hernandez Requejo, William (2014). «Chapter 14. Reviewing and Improving», Inventive Negotiation: Getting Beyond Yes (n'inglés). Palgrave Macmillan, páx. 207. ISBN 978-1-137-37016-7. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  31. Redaición (12 de xunetu de 1991). «COMPANY NEWS; Pixar Film Deal With Disney» (inglés). Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  32. 32,0 32,1 Price, 2008, pp. 157-159
  33. 33,0 33,1 Isaacson, Walter (2011). Steve Jobs (n'inglés). Nueva York: Simon & Schuster, páx. 289. ISBN 978-1-4516-4853-9.
  34. Schlender, Brent (18 de setiembre de 1995). «Steve Jobs' amazing movie adventure disney is betting on computerdom's ex-boy wonder to deliver this year's animated christmas blockbuster. can he do for Hollywood what he did for Silicon Valley?» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  35. Nevius, C. W. (23 d'agostu de 2005). «Pixar tells story behind 'Toy Story'» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  36. «Timeline» (inglés). All About Steve Jobs. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-05-06. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  37. Nevius, C. W.. «mascota-de-pixar-convertir en-una-atraccion-de-disney-79593.html Luxo Jr, la mascota de Pixar, convertir nuna atraición de Disney». Itespresso.es. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2016.
  38. «Toy Story (1995)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  39. «John Lasseter: Awards» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  40. 40,0 40,1 «The 68st Academy Awards - 1996» (inglés). Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  41. Isaacson, Walter (2011). Steve Jobs (n'inglés). Nueva York: Simon & Schuster, páx. 291. ISBN 978-1-4516-4853-9.
  42. Harmon, Amy (30 de payares de 1995). «Like 'Toy Story,' Pixar Stock Is a Hit Its First Day on the Street : IPOs: $47 opening is double its offering price. But analysts warn that the frenzy for the computer animation firm may fizzle» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  43. «Pixar Animation Studios». Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  44. Lohr, Steve (25 de febreru de 1997). «Disney in 10-Year, 5-Film Deal With Pixar» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  45. McNary, Dave (14 de marzu de 1997). Disney plans 'Toy Story' sequel. https://news.google.com/newspapers?nid=1842&dat=19970314&id=yE8eAAAAIBAJ&sjid=XccEAAAAIBAJ&pg=1128,1865063&hl=es. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015. 
  46. Price, 2008, pp. 174-177
  47. Beck, Jerry (2005). The Animated Movie Guide (n'inglés). Chicago Review Press, páx. 287. ISBN 978-1-569-76222-6. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  48. Price, 2008, páxs. 178.
  49. «Geri's Game». Pixar. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-05. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  50. «The 70st Academy Awards - 1998» (inglés). Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  51. «A Bug's Life (1998)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 17 d'agostu de 2015.
  52. Price 2008
  53. Price, 2008, páxs. 183.
  54. Davis, Glyn; Dickinson, Kay; Patti, Llisa; Villarejo, Amy (2015). «Chapter Seven: Film Production Practices», Film Studies: A Global Introduction (n'inglés). Routledge, páx. 205. ISBN 978-1-317-62338-0. Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  55. «Toy Story 2 (1999)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  56. «Toy Story 2 Awards» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  57. Figueroa, Dariel (19 de xunu de 2015). «How 'Toy Story 2' Almost Didn't Get Made And Created A Rift Between Pixar And Disney» (inglés). Uproxx. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  58. Claudia Eller y James Bates (22 d'ochobre de 2001). «Disney, Pixar in Apueste Over Pact» (inglés). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  59. 59,0 59,1 Reuters (20 de xineru de 2001). «Ed Catmull Named President at Pixar» (inglés). Consultáu'l 21 d'agostu de 2015.
  60. Price, 2008, páxs. 201.
  61. «Monsters, Inc.: The Secret Behind Why Pixar Is So Good». Animation World Network (26 d'ochobre de 2001). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  62. «Monsters, Inc. Used Monster Tools». Wired (2 d'ochobre de 2001). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  63. Robertson, Barbara (2001). «Monster Mash». Computer Graphics World 24 (10). http://www.cgw.com/Publications/CGW/2001/Volume-24-Issue-10-October-2001-/Monster-Mash.aspx. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015. 
  64. «Monters, Inc. (2001)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 21 d'agostu de 2015.
  65. Price, 2008, páxs. 267.
  66. «Finding Nemo — Awards» (inglés). Internet Movie Database. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  67. «Finding Nemo (2003)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  68. «Disney, Pixar Seas Apart in Contract Talks» (11 de setiembre de 2003). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  69. «Pixar-Disney Talks Said to Show Progress» (9 d'ochobre de 2003). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  70. «Pixar, Disney Partnership Talks Collapse» (30 de xineru de 2004). Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  71. 71,0 71,1 Redaición (30 de xineru de 2004). «Pixar dumps Disney». CNN Money. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  72. 72,0 72,1 Redaición (30 de xineru de 2004). «Disney pierde a Pixar». BBC Mundo. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  73. Richard Verrier y Claudia Eller (2 de febreru de 2004). «A Clash of CEO Egos Gets Blame in Disney-Pixar Split». Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  74. Frappier, Rob (3 d'ochobre de 2011). «Circle 7's Abandoned 'Monsters, Inc.' Sequel Trailer Hits the Web». Screen Rant. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  75. 75,0 75,1 75,2 75,3 «Pixar Reports Record Results for 2005» (inglés). Prnewswire.com. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2016.
  76. Redaición (14 de marzu de 2005). «Disney va tener nuevu xefe anguaño». BBC Mundo. Consultáu'l 23 d'agostu de 2015.
  77. «Disney and Pixar renew negotiations, Iger says» (8 de xunu de 2005). Consultáu'l 23 d'agostu de 2015.
  78. Redaición (24 de xineru de 2006). «Disney compra Pixar». BBC Mundo. Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
  79. Eller, Claudia (21 de marzu de 2006). «Disney Closes Unit Devoted to Pixar Sequels». Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
  80. «Disney to acquire Pixar». The Walt Disney Company (24 de xineru de 2006). Consultáu'l 24 d'agostu de 2015.
  81. Schlender, Brent (17 de mayu de 2006). «Pixar's magic man». Fortune. Consultáu'l 28 d'agostu de 2015.
  82. «Agreement and Plan of Merger by and among The Walt Disney Company, Lux Acquisition Corp. and Pixar». U.S. Securities and Exchange Commission (24 de xineru de 2006). Consultáu'l 28 d'agostu de 2015.
  83. Bunk, Matthew (21 de xineru de 2006). «Sale unlikely to change Pixar culture». Inside Bay Area. Consultáu'l 28 d'agostu de 2015.
  84. «Cars (2006)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 22 d'agostu de 2015.
  85. «WALL-E (2008)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2015.
  86. Graser, Marc (10 de setiembre de 2008). Millstein to head Disney Animation. Variety. http://variety.com/2008/digital/features/millstein-to-head-disney-animation-1117991985/. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2015. 
  87. «Up (2009)» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 5 de payares de 2015.
  88. Conelly, Brendon (6 de setiembre de 2009). The Creators of The Luxo Lamp Are Suing Pixar. Slash Film. http://www.slashfilm.com/the-creators-of-the-luxo-lamp-are-suing-pixar/. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  89. Gardner, Eriq (4 de payares de 2009). Disney settles Pixar 'Luxo, Jr.' lamp case. The Hollywood Reporter. http://reporter.blogs.com/thresq/2009/11/pixar-luxo-lamp-settlement.html. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  90. Cabanillas, Miguel (6 de setiembre de 2009). El 'padre' de Toy Story y Pixar, Lleón d'Oru de la Mostra a toa una carrera. El Mundo. https://www.elmundo.es/elmundo/2009/09/06/cultura/1252255776.html. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  91. Slotek, Jim (13 de xunu de 2010). 'Toy Story 3': After the Golden Age. Toronto Sun. http://www.torontosun.com/entertainment/movies/2010/06/11/14350796.html. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  92. Medsker, David (16 de xunu de 2010). A chat with Lee Unkrich, direutor of Toy Story 3. Bullz-Eye. http://www.bullz-eye.com/movies/interviews/2010/llei_unkrich.htm. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  93. «Toy Story Movies» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 6 de payares de 2015.
  94. Tartaglione, Nancy (30 de marzu de 2014). 'Frozen' Passes 'Toy Story 3' As #1 Animated Film Ever With $1.072B Worldwide. Deadline. http://deadline.com/2014/03/frozen-passes-toy-story-3-as-number-1-animated-film-ever-with-1-072b-worldwide-706670/. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  95. Sperling, Nicole (13 d'agostu de 2010). 'Toy Story 3' becomes highest-grossing animated flick of all time. Entertainment Weekly. Archivado del original el 2018-06-15. https://web.archive.org/web/20180615214902/http://www.ew.com/article/2010/08/13/toy-story-3-box-office-record/. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  96. «All Time Box Office: Worldwide Grosses (2010)» (inglés). Box Office Mojo. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2010. Consultáu'l 6 de payares de 2015.
  97. Amidi, Amid (10 de mayu de 2010). Teddy Newton's “Day and Night” is Called A 3-D Must-See. Cartoon Brew. http://www.cartoonbrew.com/shorts/teddy-newtons-day-and-night-labeled-a-3-d-must-see-23282.html. Consultáu'l 6 de payares de 2015. 
  98. «The 83rd Academy Awards» (inglés). Academia d'Artes y Ciencies Cinematográfiques. Consultáu'l 6 de payares de 2015.
  99. Lederman, Marsha (21 d'abril de 2010). Pixar studio opens in Vancouver. The Globe and Mail. http://www.theglobeandmail.com/arts/pixar-studio-opens-in-vancouver/article1210790/. Consultáu'l 12 de payares de 2015. 
  100. Cohen, David S. (8 d'ochobre de 2013). Pixar Canada Closed In Surprise Move, Disney Lays Off 100 Employees. Variety. http://variety.com/2013/film/news/pixar-canada-closed-in-surprise-move-1200706910/. Consultáu'l 12 de payares de 2015. 
  101. «Cars 2 (2011)» (inglés). Rotten Tomatoes. Consultáu'l 12 de payares de 2015.
  102. Levine, Dan (12 de xunetu de 2013). Disney filme units settle Silicon Valley anti-poaching lawsuit. Reuters. http://www.reuters.com/article/2013/07/13/us-recruiting-settlement-idUSBRE96C01G20130713. Consultáu'l 12 de payares de 2015. 
  103. Madler, Mark (22 de payares de 2013). Disney's Pixar Cutting Jobs. San Fernando Valley Business Journal. http://www.sfvbj.com/news/2013/nov/22/disneys-pixar-cutting-jobs/. Consultáu'l 12 de payares de 2015. 
  104. Kohn, Eric (15 de xunu de 2012). Critic's Notebook: Has Pixar Gone the Way of 'The Simpsons'?. IndieWire. http://www.indiewire.com/article/critics-notebook-has-pixar-gone-the-way-of-the-simpsons. Consultáu'l 18 de febreru de 2016. 
  105. Orr, Christopher (24 de xunu de 2013). Pixar's Sad Torne—in 1 Chart. The Atlantic. http://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2013/06/pixars-sad-torne-in-1-chart/277155/. Consultáu'l 18 de febreru de 2016. 
  106. Zakarin, Jordan (4 de febreru de 2013). Pixar's 'Finding Nemo' Sequel Titled 'Finding Dory,' Set for 2015. Hollywood Reporter. http://www.hollywoodreporter.com/news/finding-dory-pixars-finding-nemo-432329. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  107. Labrecque, Jeff (19 de setiembre de 2013). Pixar pushes 'Good Dinosaur,' leaving it without a 2014 movie. Entertainment Weekly. Archivado del original el 2018-06-15. https://web.archive.org/web/20180615214824/http://www.ew.com/article/2013/09/19/pixar-pushes-good-dinosaur/. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  108. Non Pixar filme in 2014: 'The Good Dinosaur' and 'Finding Dory' both delayed a year. The Verge. 18 de setiembre de 2013. http://www.theverge.com/2013/9/18/4745576/non-pixar-filme-in-2014-the-good-dinosaur-finding-dory. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  109. Graser, Marc (18 de payares de 2014). Walt Disney Animation, Pixar Promote Andrew Millstein, Jim Morris to President. Variety. https://variety.com/2014/film/news/walt-disney-animation-pixar-promote-andrew-millstein-jim-morris-to-president-1201359728/. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  110. Graser, Marc (6 de payares de 2014). Pixar's 'Toy Story 4' Set to Play in Theaters in 2017. Variety. http://variety.com/2014/biz/news/john-lasseter-to-direct-toy-story-4-out-in-2017-1201349848/. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  111. «Inside Out» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 19 de payares de 2015.
  112. Coggan, Devan (21 de xunu de 2015). Box office report: Inside Out scores biggest orixinal debú ever with $91 million. Entertainment Weekly. http://www.ew.com/article/2015/06/21/box-office-report-inside-out. Consultáu'l 19 de payares de 2015. 
  113. Clarke, Donald (19 de mayu de 2015) (n'inglés). Inside Out: a return to form for Pixar. http://www.irishtimes.com/culture/film/inside-out-a-return-to-form-for-pixar-cannes-review-1.2216664. Consultáu'l 14 de febreru de 2016. 
  114. Kohn, Erik (16 de xunu de 2015) (n'inglés). Review: Why 'Inside Out' is a Return to Form for Pixar. http://www.indiewire.com/article/review-why-inside-out-is-a-return-to-form-for-pixar-20150616. Consultáu'l 14 de febreru de 2016. 
  115. Scott, A. O. (18 de xunu de 2015) (n'inglés). Review: Pixar's 'Inside Out' Finds the Joy in Sadness, and Vice Trata. http://www.nytimes.com/2015/06/19/movies/review-pixars-inside-out-finds-the-joy-in-sadness-and-vice-trata.html. Consultáu'l 14 de febreru de 2016. 
  116. Orr, Christopher (19 de xunu de 2015) (n'inglés). With Inside Out, Pixar Returns to Form. http://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2015/06/inside-out-review-pixar/396311/. Consultáu'l 14 de febreru de 2016. 
  117. Berardinelli, James (19 de xunu de 2015) (n'inglés). Inside Out (United States, 2015). http://www.reelviews.net/reelviews/inside-out. Consultáu'l 14 de febreru de 2016. 
  118. McClintock, Pamela (22 de xineru de 2016) (n'inglés). 'Good Dinosaur': Analyzing Pixar's First Box-Office Disaster. http://www.hollywoodreporter.com/news/good-dinosaur-analyzing-pixars-first-857317. Consultáu'l 18 de febreru de 2016. 
  119. Scott Mendelson (18 de xunu de 2016). «Pixar's 'Finding Dory' Finds Record-Crushing $55 Million Friday (Box Office)» (inglés). Forbes. Consultáu'l 20 de payares de 2017.
  120. Brad Brevet (16 de xunu de 2016). «'Finding Dory' Set to Break the Animated Opening Weekend Record» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 20 de payares de 2017.
  121. «'Cars 3': Here's What Critics Are Saying About Pixar's Latest Film» (n'inglés). Entertainment Weekly (Time Inc.). 12 de xunu de 2017. http://ew.com/movies/2017/06/12/cars-3-reviews-pixar/. Consultáu'l 20 de payares de 2017. 
  122. 'Cocu', la película d'animación más vista de la historia de Méxicu. Excélsior. 15 de payares de 2017. http://www.excelsior.com.mx/funcion/2017/11/15/1201448. Consultáu'l 20 de payares de 2017. 
  123. 123,0 123,1 123,2 123,3 123,4 123,5 123,6 123,7 123,8 «2000 Pixar Annual Report» (inglés). Getfilings.com. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2016.
  124. «Theatrical Shorts». Pixar. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-10-17. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015.
  125. «Home Entertainment Shorts». Pixar. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-06. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015.
  126. «Buzz Lightyear of Star Command». Internet Movie Database. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015.
  127. «Buzz Lightyear of Star Command». TV.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-10-30. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015.
  128. Moody, Annemarie (26 de setiembre de 2008). Cars Toons Coming In October To Disney Channel. Animation World Network. http://www.awn.com/news/cars-toons-coming-october-disney-channel. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015. 
  129. Lowry, Brian (13 d'ochobre de 2013). TV Review: Pixar's 'Toy Story of Terror!'. Variety. http://variety.com/2013/tv/reviews/tv-review-toy-story-of-terror-1200709182/. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015. 
  130. Lowry, Brian (1 d'avientu de 2014). TV Review: 'Toy Story That Time Forgot'. Variety. http://variety.com/2014/tv/reviews/tv-review-toy-story-that-time-forgot-1201365508/. Consultáu'l 10 d'ochobre de 2015. 
  131. 131,0 131,1 «Imagine a Pixar video game…» (inglés). Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  132. «Pixar Releases RenderMan Software Used for Toy Story and Other Films…for Free» (inglés). Solidsmack.com. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  133. «RenderMan» (inglés). Pixar. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  134. «RenderMan on Film» (inglés). Pixar. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  135. «Movies» (inglés). Pixar. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  136. «Disney's Pixar helped in making Google Assistant better: Report» (inglés). Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  137. «Forever 21 launches Disney Pixar capsule collection» (inglés). Inquirer.net. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  138. 138,0 138,1 «Pixar's only store is locked away in a gated Bay Area campus – Here are the coolest things you can buy there» (inglés). Businessinsider.com. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2016.
  139. 139,0 139,1 «so-propia-academia-de-creatividad Pixar desenvolvió la so propia academia de creatividá». Diariocambio.mx (15 de xunu de 2016). Consultáu'l 7 d'agostu de 2016.
  140. «Pixar quier enseñate matemátiques de manera gratuita con esta ferramienta». Dineroenimagen.com. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2016.
  141. «Industrial Light & Film» (inglés). Consultáu'l 2 d'agostu de 2016.
  142. «Pixar Animation Studios, The Steve Jobs Building» (inglés). Auerbach Consultants.
  143. «NOTICE OF ANNUAL MEETING OF SHAREHOLDERS» (inglés). Sec.gov.
  144. «Disney buying Pixar for $7.4 billion» (inglés). Auerbach Consultants.
  145. «Steve Jobs» (inglés). D23.com.
  146. «Staying one step ahead at Pixar: An interview with Ed Catmull» (inglés). Auerbach Consultants.
  147. «Jack Wadsworth Joins Pixar Board As Pixar Joins The Nasdaq 100» (inglés). Awn.com.
  148. 148,0 148,1 «2004 Pixar Annual Report» (inglés). Getfilings.com. Consultáu'l 22 d'ochobre de 2016.
  149. Hill, Libby (17 d'ochobre de 2016). «Two Pixar animators explore the depths of grief and guilt in 'Borrowed Time'» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 26 de payares de 2017.
  150. Failes, Ian (29 de xunetu de 2016). «How Andrew Coats and Lou Hamou-Lhadj Made The Independent Short 'Borrowed Time' Inside Pixar» (inglés). Cartoon Brew. Consultáu'l 26 de payares de 2017.
  151. 151,0 151,1 151,2 «How Pixar Fosters Collective Creativity» (inglés). Hbr.org (setiembre de 2008). Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  152. 152,0 152,1 Catmull, Ed (12 de marzu de 2014). «Inside The Pixar Braintrust» (inglés). Consultáu'l 16 d'agostu de 2015.
  153. «Inside The Pixar Braintrust» (inglés). Fastcompany.com (3 d'avientu de 2014). Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  154. «How Toy Story Changed Movie History» (inglés). Time (19 de payares de 2015). Consultáu'l 7 d'agostu de 2016.
  155. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Formula nación
  156. «Wednesday January 24th 2007. Transcript: Rep. Steny Hoyer, John Lasseter» (inglés). Tavis Smiley. PBS (24 de xineru de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 24 de payares de 2007. Consultáu'l 5 de payares de 2015.
  157. 157,0 157,1 «Toy story 3 apondera valores como amistá, llealtá y trabayu». Informador.com.mx (15 de xunu de 2010). Consultáu'l 7 d'agostu de 2016.
  158. «A Look Into How Disney and Pixar Bring Life to Their Characters» (inglés). Inverse.com (31 de marzu de 2016). Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  159. «The Secret Themes Behind All Pixar Movies» (inglés) (12 de xineru de 2015). Consultáu'l 4 d'agostu de 2015.
  160. «La cooperación en Bichos, la película». Televisa.org. Consultáu'l 7 d'agostu de 2016.
  161. «Finding Nemo» (inglés). Avclub.com. Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  162. «The Incredibles (Blu-ray)» (inglés). Dvdtown.com. Archiváu dende l'orixinal, el 14 d'abril de 2011. Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  163. «Focus on the Family: Pixar's Small-c Conservatism» (inglés). Slant Magazine. Consultáu'l 14 d'agostu de 2016.
  164. «Pixar» (inglés). Rotten Tomatoes. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2016.
  165. «Pixar Movies» (inglés). Boxofficemojo.com. Consultáu'l 26 de npayares de 2017.
  166. «2003 Academy Awards» (inglés). Infoplease.com. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2016.
  167. «Pixar Animation Studios Releases RenderMan 21» (inglés). Cgsociety.org. Consultáu'l 29 d'ochobre de 2016.
  168. «Newsweek: The Global Elite» (inglés). Huffingtonpost.com. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2016.
  169. «Pixar: 20 Years of Animation» (inglés). MoMA. Consultáu'l 5 de payares de 2015.
  170. «The Exhibition» (inglés). Pixar. Consultáu'l 5 de payares de 2015.
  171. «The Science Behind Pixar at pixar.com» (inglés). Pixar. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-07-08. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2016.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar