Malta
La República de Malta[15][16] ye un país perteneciente a la XE asitiáu nunes islles nel mar Mediterraneu ente Sicilia y Libia.
.jpg)
Gobiernu y política
editarLa unicameral Cámara de los Representantes, denomada en Maltés comu Kamra tar-Rappreżentanti ye escoyía por sufraxu direutu universal mediante votu simple trasferible ca cinco años, a menos que la Cámara seya disuelta pol Presidente en consulta col Primer Ministru.
El Presidente de la República ye escoyíu cada cinco años pola Cámara de Representantes.
Los principales partíos políticos yeren el Partíu Nacionalista que ye demócrata cristianu y el Partíu Llaborista de Malta que ye socialdemócrata. Esiste un Partíu de los Verdes. (Alternattiva Demokratika) y un partíu d'estrema drecha (Imperium Europa) que, sicasí, nun tien escaños. El Partíu Nacionalista ye anguaño'l gobernarte, col Primer Ministru Lawrence Gonzi.
Xeografía
editarL'archipiélagu Maltés ta allugáu nel centru del Mediterraniu, a unos 93 km de les costes del sur de Sicilia. Compónenlu las tres islles habitaes de Malta, Gozo y Comino y una cuarta islla mui pequeña, xunto a Comino y que nun s'alcuentra habitada; siendo la mayor de tola islla de Malta. Nes costes alcuéntranse numberoses bahíes que proveen bonos puertos. El tarrén ta carauterizáu por baxes llombes con campos de terrazes. El puntu más altu ye'l Ta'Dmejrek na islla de Malta a 253 m. cerca de Dingli.
El clima llocal ye templáu mediterraneu con iviernos lluviosos y afayadizos (~14 °C) y branos secos y cálidos (~25 °C): n'efeutu namás hai dos estaciones, que fai a les islles atrautives pelos turistes, especialmente durante los meses caldios.
División político-alministrativa
editarDende 1993. Malta sudivídese en 68 llocalidaes o conseyos llocales (Kunsilli Lokali en Maltés), que yeren por otra parte la entidá alministrativa más pequeña, pues nun hai denguna entidá intermediaria ente les llocalidaes y el gobiernu nacional.
Economía
editarLos mayores recursos de Malta yeren la piedra caliar, una posición xeográfica favorable y una fuercia llaboral productiva. Malta produz namás cerca del 20% de los alimentos que necesita, tien suministru llimitáu d'augua dulce y nun poseye fontes d'enerxía propies. La economía ye dependiente del comerciu esterior (sirviendo comu un puntu de treasbordu pelos buques), de las manufactures (especialmente de la eleutrónica y testiles) y del turismu.
A lu caberu privatizara dalgunes robres que taben baxu'l control del estáu y lliberalizáu los mercaos con motivu de preparase pa formar parte de la Xunión Europea, a la cuala xunióuse el 1 de mayu de 2004. Malta y Túnez tan discutiendo l'esplotación comercial de la plataforma continental ente los países, particularmente pela esplotación de petroleu.
Nel 10 de xunetu de 2007 los ministros d'economía de la Xunión Europea dieron el vistu bonu a la incorporación de Malta al euru a partir del 1 de xineru de 2008.
Demografía
editarN'avientu de 2003, Malta tenía una población censada oficialmente de 397.000 habitantes, de los 9.800 vivíen en La Valeta, en Birkirkara 20.350 (38.000 la conurbación), en Qormi 20.300, y en Sliema 13.500. La capital tien una conurbación alredor que supera los 100.000 habitantes.
Malta tien la más alta densidá de población, unos 1.282 hab./km², ente los países de la Xunión Europea.
Turismu
editarNa actualidá la industria del turismu ye una de las principales fontes d'ingresos de los habitantes de la islla .Y gracies al baxu preciu de los autubuses y a la so gran disponibilidá, pue visitase tola islla fácilmente.
Na Catedral de San Xuan, construyida nel 1577, pue apreciase'l llienzu de La decapitación de San Xuan, del maestru Michelangelo da Caravaggio, quien vivió unos meses na islla poro foi espulsáu por cometer asesinatu.
Na sede de gobiernu, allugada nel antiguu Palaciu del Gran Maestre de l'Armería, puen apreciase más de 5.000 armadures de la Orde de Malta. En La Valeta alcuéntrase'l muséu de Belles Artes, el muséu d'Arquiuloxía, el Fuerte San Elmu y el Muséu de l'Inquisición.
En cuantu a historia, los museos Marítimu y del Gran Sitiu de 1565, revelen el pasáu belicosu de les pequeñes islles. El Muséu Nacional de la Guerra y el Refuxu de la Segunda Guerra Mundial amuesan información sobre conflitos más recientes.
Nas nueches, la llocalidá de San Glijan ta poblada de restaurantes, clubs noturnos y discoteques y la xente afayase cola fiesta hasta les tantes de la madrugada.
En Gozo, puen apreciase la mayoría de los Templos Prehestóricos en Malta, consideraos Patrimoniu de la Humanidá pola UNESCO.
Cultura
editarLa cultura de Malta espeya les variaes influyencias de los países que gobernaron Malta hasta 1964, cimeramente d'Italia y del Reinu Xuníu. Los malteses yeren de mayoría católica y la influyencia de la Ilesia ye fuerte, por ellu'l divorciu y l'alguertu tan prohibíos pola llei.
San Xurde Preca, presbíteru Maltés, promotor del llaicáu, fundador de la Sociedá de la Dotrina Cristiana pal apostoláu de la catequesis, foi biatificáu en Malta nel 9 de mayu de 2001 pol entós Papa Ioannes Paulus II y postreramente canonizáu por Benedictus XVI nel 3 de xunu de 2007 na Plaza San Pedru.
El folclor del raigañu y les llendes malteses tovía viven nas mentes de les vieyes xeneraciones, y éstes tan estudiándose y categorizando llentamente, comu cualesquier otra tradición Europea.
L'usu del italianu declinó comu resultáu de la influyencia británica y de la política anti-italiana oficial, demientres l'inglés conviértese na llingua cooficial de la educación, xunto col maltés dende 1934. Ensin embargu, en Malta vese ampliamente la televisión italiana truxu la reaparición del italianu en Malta. Los festivales llocales, similares a los de la Italia meridional, yeren corrientes, celebrándose bodes, bautizos y, más prominentemente, los díes de los santos.
Referencies
editar- ↑ URL de la referencia: https://thecommonwealth.org/our-member-countries/malta. Data de consulta: 21 ochobre 2022. Tipo de referencia: official member page.
- ↑ URL de la referencia: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editorial: Interpol. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: http://www.nuclearsuppliersgroup.org/en/participants1. Editorial: Grupu d'abastecedores nucleares. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editorial: Organización pa la Prohibición d'Armes Químiques. Data de consulta: 7 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en. Editorial: Organización Hidrográfica Internacional. Data de consulta: 8 avientu 2017.
- ↑ URL de la referencia: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
- ↑ URL de la referencia: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consulta: 4 mayu 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.touteleurope.eu/les-pays-membres-de-l-espace-schengen.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.dhs.gov/visa-waiver-program-requirements. Data de consulta: 7 marzu 2020.
- ↑ URL de la referencia: http://icdo.org/who-we-are/members/observer-states.html. Data de consulta: 11 mayu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://public.wmo.int/en/members/malta. Data de consulta: 26 mayu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consulta: 21 xunetu 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consulta: 16 marzu 2024. Páxina: 5. Supports qualifier: data de principiu.
- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ Esti topónimu apaez na traducción al asturianu de los Mapes de l'Associació Bíblica de Catalunya
Esta fonte emplégase como referencia dende'l puntu de vista llingüísticu.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Malta.
