Ritu bizantín

El ritu bizantín (o 'constantinopolitano', tamién llamáu 'griegu') ye una de los cinco grandes families de ritos llitúrxicos cristianos, que componen l'Oriente cristianu. Ye practicáu por Ilesies orixinaries del antiguu Imperiu romanu d'Oriente (que la so capital foi Constantinopla). Na so mayoría son Ilesies ortodoxes pero tamién les hai que tán en comunión con Roma (les llamaes Ilesies orientales católiques). Amás, utilízase'l ritu bizantín d'una manera modificada na ilesia luterana protestante d'Ucraína, la comunidá luterana del ritu bizantín (Ostkirchlicher Konvent), la comunidá de San Valentín (Síndo del Gran Callón ELCA) y la ilesia evanxélica luterana de Slovenia. La sociedá del anglicanismu del ritu oriental tamién lu emplega nes sos mises.

San Basilio Magno celebrando Misa pol ritu bizantín.

Historia

La Ilesia de Constantinopla convertir nel centru políticu-relixosu del Imperiu romanu dempués de que l'emperador Constantín refundara nesa ciudá una nueva capital (324-330) nel llugar de l'antigua ciudá de Bizanciu. Constantinopla desenvolvió'l so propiu ritu llitúrxicu de la lliturxa de Santiago, nuna forma d'alcuerdu a la modificada por Basilio el Grande, y nuna más común, según modificada por Juan Crisóstomo. Dempués del cisma d'Oriente de 1054, sacante por curtios periodos de xuntes, la mayoría de los cristianos bizantinos nun hai tao en comunión cola Santa Sede de Roma. Conformen el grupu d'Ilesies ortodoxes del Este, que la so cabeza titular ye'l patriarca de Constantinopla.

Les Ilesies ortodoxes son na so mayoría independientes, xuníes ente sigo pola comunión con Constantinopla, que nun exerz autoridá real sobre elles. Atópense estremaes típicamente n'Ilesies a lo llargo de les fronteres de les naciones. Aquelles que tornaron a la plena comunión con Roma tán representaes poles Ilesies orientales católiques de ritu 'bizantín'.

Iconostasio d'una Ilesia búlgara.

Variedaes nel ritu bizantín

1. Ritu albanés - El albaneses católicos totalizan unos 1.400 anguaño, que volvieron a entamar la so comunión con Roma en 1628. La llingua llitúrxica ye l'albanés. La mayoría de los cristianos albaneses son ortodoxos.
2. Ritu bielorrusu - Hai un númberu desconocíu d'ellos que tornaron a Roma nel Sieglu XVII. La llingua llitúrxica ye l'eslavu antiguu. Los fieles atopar en Bielorrusia, según n'Europa, América y Australia.
3. Ritu búlgaru - Los búlgaros que tornaron a la comunión con Roma en 1861. La llingua llitúrxica ye l'eslavu antiguu. Los 20.000 fieles atopar en Bulgaria. La mayoría de los cristianos búlgaros son búlgaros ortodoxos.
4. Ritu checu - Los católicos checos de ritu bizantín, unos 177.700 (añu 2001), entamáronse como una xurisdicción darréu suxeta a Roma en 1996.
5. Ritu croata - Los católicos croates de ritu bizantín volvieron a entamar la comunión con Roma en 1611. La llingua llitúrxica ye l'eslavu antiguu. Los 50.000 fieles atopar en Croacia y América. La mayoría de los croates son católicos de ritu romanu.
6. Ritu eslovacu - Son unos 225.000 los católicos de ritu bizantín d'orixe eslovacu, y atópense n'Eslovaquia y en Canadá.
7. Ritu griegu - Son los cristianos griegos que tornaron a la comunión con Roma en 1829. La llingua llitúrxica ye'l griegu. Namái hai unos 2.500 fieles en Grecia, Asia Menor (Turquía) y Europa. Los cristianos griegos son na so mayoría griegos ortodoxos.
8. Ritu húngaru - Descendientes de los rutenos que tornaron a la comunión con Roma en 1646. Les llingües llitúrxiques son el griegu, húngaru ya inglés. Los 300.000 fieles atopar n'Hungría, Europa y América.
9. Ritu ítalo-albanés - Nunca se dixebraron de Roma, estos 60.000 católicos de ritu bizantín atopar n'Italia, Sicilia y América. La llingua llitúrxica ye'l griegu y el italo-albanés.
10. Ritu melquita - Son católicos de los que se dixebraron de Roma en Siria y Exiptu, y que volvieron a entamar la comunión con Roma en tiempu de les Cruzaes. Sicasí, la unión definitiva nun foi sinón nel sieglu XVIII. El Patriarca melkita griegu ye de Damascu. Les llingües llitúrxiques son el griegu, árabe, inglés, portugués y español. Los más de 1 millón de católicos melquitas pueden atopase en Siria, El Líbanu, Xordania, Israel, Canadá, Estaos Xuníos, Méxicu, Brasil, Venezuela y Australia.
11. Ritu rumanu - Son rumanos que tornaron a la comunión con Roma en 1697. La llingua llitúrxica ye'l rumanu. Hai más d'un millón de católicos rumanos en Rumanía, Europa y América. La mayoría de los cristianos rumanos son rumanos ortodoxos.
12. Ritu rusu - Los rusos que tornaron a la comunión con Roma en 1905. La llingua llitúrxica ye l'eslavu antiguu. Hai un númberu desconocíu de fieles en Rusia, China, América y Australia. La mayoría de los cristianos rusos son ortodoxos.
13. Ritu ruteno - Son católicos d'aquellos separaos de Roma en Rusia, Hungría y Croacia que tornaron a la comunión con Roma en 1596 (Brest-Litovsk) y en 1646 (Uxhorod).
14. Ritu ucraín - Católicos d'ente los separaos de Roma pol cisma griegu y aconceyaos nuevamente con Roma en 1595. El Patriarca ye'l de Lvov. Les llingües llitúrxiques son l'eslavu antiguu y l'ucraín. Los 5,5 millones de católicos ucraínos pueden atopase n'Ucraína, Polonia, Inglaterra, Alemaña, Francia, Canadá, Estaos Xuníos, Brasil, Arxentina y Australia. Mientres la era soviética, los católicos ucraínos fueron violentamente forzaos a xunise a la Ilesia Ortodoxa Ucraína. La xerarquía que siguió esistiendo fora de la so tierra foi dende entós restablecida n'Ucraína.

Enllaces esternos

• Ritu bizantín Archiváu 2018-09-19 en Wayback Machine