The World Without Us
The World Without Us (n'asturianu El mundu ensin nós) ye un llibru científicu que trata del impautu que tendría sobre la Tierra la desapaición de los seres humanos. El so autor ye'l periodista d'Estaos Xuníos Alan Weisman y foi publicáu por St. Martin's Thomas Dunne Books nel 2007.[1]
The World Without Us | |
---|---|
obra escrita | |
Datos | |
Autor | Alan Weisman |
Fecha | 2007 |
Xéneru | non ficción y ensayu |
Llingua de la obra | inglés |
Editorial orixinal | St. Martin's Press |
País orixinal | Estaos Xuníos |
La obra ye una versión espandida del artículu «Earth Without People» del mesmu autor, publicáu na revista Discover en febreru de 2005.[2] Redactáu primordialmente a manera d'esperimentu mental, The World Without Us resume, por casu, la forma en que les ciudaes y llares haber de deteriorar, cuántos artefautos artificiales prevaleceríen y cómo evolucionaríen les formes de vida restantes. Weisman conclúi en que los barrios residenciales pasaríen a convertise en montes dientro d'un periodu non mayor a 500 años y que los refugayes radiactives, les estatues de bronce, los plásticos, según el monte Rushmore, quedaríen ente les pruebes más perdurables de la presencia humana nel planeta.
N'escribiendo primeramente cuatro llibros y numberosos artículos pa revistes, Weisman viaxó a dellos llugares pa entrevistar a académicos, científicos y otres autoridaes. Una vegada fechu esto, usó les cites de dichos diálogos pa esplicar los efeutos resultantes na naturaleza y, al empar, encontar les predicciones realizaes hasta esi momentu en redol a la tema. La obra foi traducida y publicada en dellos países. N'Estaos Xuníos algamó'l puestu númberu seis na llista de «Los llibros más vendíos» de The New York Times[3] y el primer llugar del San Francisco Chronicle en setiembre de 2007.[4] Igualmente, ocupó'l primer puestu ente los llibros más comercializaos de los llistaos ellaboraos por Time[5] y Entertainment Weekly.[6] Tocantes a crítiques, l'estilu de redaición y la manera d'encetar les temes científiques fueron dos aspeutos emponderaos, anque dellos periodistes, ente ellos unu de The Washington Post,[7] manifestaron el so desalcuerdu al respective de l'ausencia d'un analís antropomórfico del conteníu.
Antecedentes
editarAntes de The World Without Us, l'autor, Alan Weisman, escribiera cuatro llibros, ente los cualos atopábense Gaviluetes: una aldega pa reinventar el mundu (en 1998), sobre una ecoaldea en Colombia, y An Echo In My Blood (publicáu en 1999), sobre la hestoria de la inmigración de la so familia dende Ucraína hasta territoriu estauxunidense. Amás collaborara como periodista pa revistes internacionales y periódicos estauxunidenses y al momentu d'escribir les obres mentaes enantes yera un profesor acomuñáu de Periodismu y Estudios Llatinoamericanos na Universidá d'Arizona. Dicha oficiu obligába-y solamente a dar una única clase mientres cada semestre, na dómina primaveral, polo que'l restu del añu gociaba de llibertá pa viaxar y llevar a cabo investigaciones.[8]
En 2003, Josie Glausiusz, editora de la revista Discover, suxirió-y el conceutu de The World Without Us.[10] Ella tuviera considerando la idea dende diba años, polo que-y pidió qu'escribiera un artículu sobre ello en relleendo «Journey through a Doomed Land», un artículu publicáu por él na revista Harper's en 1994, que'l so conteníu trata sobre l'estáu en que s'atopaba Chernóbil a ocho años del so abandonu.[10] El so artículu pa Discover, «Earth Without People», publicar nel exemplar correspondiente a febreru de 2005, y se reimprimió na antoloxía The Best American Science Writing 2006.[11] Nél describe la manera en que'l mediu natural espolletó na abandonada zona desmilitarizada de Corea y cómo la naturaleza mesma habría d'acorviar l'espaciu urbanu de la ciudá de Nueva York.[2] Faciendo usu d'entrevistes con paleoecoloxistes, l'artículu especula que la megafauna tornaría y la cubierta forestal, como'l Monte de Białowieża n'Europa, estender por tol continente européu y la rexón esti d'Estaos Xuníos. Coles mesmes, l'ensayu plantega la posibilidá de la escasez de centrales enerxétiques, plantes químiques, banzaos y tanques de petroleu.
P'ampliar esti conteníu nun llibru, el so axente atopó a un editor en St. Martin's Press; ente los ventitrés páxines de bibliografía hai dos artículos qu'escribió pa la revista de Los Angeles Times —«Naked Planet», alrodiu de los contaminantes orgánicos persistentes y «The Real Indiana Jones», sobre la cultura maya— según unu más publicáu en Condé Nast Traveler —«Diamond in the Wild», qu'enceta'l procesu d'estracción de diamantes—, xunto con «Earth Without People» de Discover.[12] Con tal d'ampliar la so investigación orixinal, realizó un sondéu adicional en Inglaterra, Xipre, Turquía, Panamá y Kenia, onde entrevistó a académicos como'l biólogu Edward Osborne Wilson pa llograr información sobre la zona desmilitarizada de Corea.[13] Recurrió tamién a especialistes, como l'arqueólogu William Rathje, a quien entrevistó sobre la temática de los plásticos como residuos de bagazu;[14] el botánicu especialista en montes Oliver Rackham, con quien faló sobre la cubierta vexetal na rexón británica;[15] l'antropólogu Arthur Demarest, pa tratar sobre'l final de la civilización maya;[9] el paleobiólogo Douglas Erwin, pa parolar sobre cuestiones rellacionaes col procesu d'evolución;[16] y el filósofu Nick Bostrom, pa llograr detalles sobre'l movimientu transhumanista.[17]
Sinopsis
editarLes plantes añorarían de xuru la música de Beethoven, y munches especies estimaríennos dexar les pontes, otra de les maravíes creaes pol ser humanu. Agora bien, ¿la Tierra nel so conxuntu echaríanos en falta? Habría que poner nuna balanza la destrucción y la creación causada pol home [...] Prefiero dexar esa cuestión nel aire.Alan Weisman, autor de The World Without Us.[18]
El llibru ta estremáu en diecinueve capítulos, con un prólogu, un epílogu, bibliografía y índiz. Cada capítulu trata sobre una tema distinta, como'l destín potencial de los plásticos, la infraestructura petrolera, les instalaciones nucleares y les obres d'arte. Ta escritu dende'l puntu de vista d'un periodista científicu, con esplicaciones y testimonios que sofiten les sos afirmaciones. Hai de solliñar que nun hai nenguna apreciación narrativa global tratada nun solu capítulu que cohesione o unifique'l conteníu en forma de tesis.[19][20]
El esperimentu mental de Weisman enfocar en dos cuestiones primaries: ¿cómo reaccionaría la naturaleza frente a la desapaición de la humanidá? y ¿qué legáu dexaríen los humanos nella tres la so ausencia? Pa prever cómo podría siguir la vida ensin la presencia humana, esaminó árees onde l'ambiente natural esiste con una mínima intervención humana, tales como'l monte de Białowieża, el petón Kingman y l'atolón Palmyra. Coles mesmes, entrevistó al biólogu E. O. Wilson y visitó a los miembros de la Federación Coreana del Movimientu Ecoloxista, na zona desmilitarizada de Corea, onde solamente una pequeña cantidá de persones ingresaron dende 1953.[21] De la mesma intentó concebir cómo la vida habría d'evolucionar por aciu la descripción de la evolución de plantes y animales prehistóricos, anque Douglas Erwin alvirtió al respeutu: «nun podemos predicir lo que va ser el mundu dientro de cinco millones d'años con solo estudiar a los sobrevivientes».[22] Dellos capítulos tán dedicaos a la megafauna, que predixo qu'habría d'abondar. Nel so analís, esamina muestres de tierra de los últimos dos sieglos y extrapola les concentraciones de metales pesaos y sustancies estrañes nun futuru onde nun hai noción de insumos industriales. Tamién esamina los niveles de dióxidu de carbonu na atmósfera y les sos implicaciones nel cambéu climáticu.
Con material proveniente de los sos artículos anteriores, utilizó'l final de la civilización maya pa ilustrar la posibilidá d'una sociedá enraigonada que va sumiendo y cómo l'ambiente natural oculta con rapidez cualquier rastru.[23] Pa demostrar la forma en que la vexetación podría poner en riesgu la infraestructura creada pol humanu, entrevistó a hidrólogos y emplegaos na canal de Panamá, onde se riquir un caltenimientu constante pa evitar la meyora de la vexetación selvática y retirar el llimu de les preses.[24] Pa ilustrar ciudaes que tendríen que ser abandonaes en venciendo ante los efeutos de la redolada natural, recurre a Chernóbil (Ucraína, abandonada en 1986) y Varosha (Xipre, abandonada en 1974). Sobre la tema, considera que les estructures se desmoronan cuando'l clima provoca daños que nun son reparaos y otres formes de vida crean nuevos hábitats nesos llugares. En Turquía oldeó les práutiques de construcción de la creciente ciudá d'Istambul, que considera típiques de grandes ciudaes en países menos desenvueltos, coles ciudaes soterrañes de Capadocia. Por cuenta de la gran demanda de vivienda n'Istambul, gran parte de la ciudá desenvolvióse rápido con cualquier material disponible, polo que podría derrumbar ante un gran terremotu o otru desastre natural.[25] Contrariamente, les rexones soterrañes de Capadocia construyéronse fai miles d'años sobre rexones onde hai toba volcánica, polo que ye más probable que sobrevivan mientres dellos sieglos.[26]
L'autor usó tamién a la ciudá de Nueva York como modelu pa dar una idea xeneral de la forma na que l'área urbana nun caltendría la so forma; na so obra esplica que les alcantarielles apexaríense, les corrientes soterrañes anubriríen los pasiellos del metro y el suelu so les carreteres se erosionaría y, finalmente, destruyiríase. Sobre la base de les sos entrevistes con miembros de la Wildlife Conservation Society[27] y del Xardín Botánicu de Nueva York[28] prediz que la vexetación nativa tornaría, esvalixándose dende los parques y sobreponiéndose a especies invasores. Ensin humanos qu'apurran alimentu y calor, les aguarones y cucaraches escastaríense.
Coles mesmes, esplica qu'una casa habitual empezaría a cayese asina l'agua penerar pol techu o alredor de los tapajuntas, provocando la erosión de la madera y la oxidación de los clavos, situación que conduciría a la cayida de los murios y a un eventual derrumbe de la integridá de la estructura. Cinco sieglos dempués, tou lo que quedaría nel llugar seríen les partes d'aluminiu del fregaplatos, instrumentos de cocina d'aceru inoxidable y ases de plásticu.[29] Los instrumentos artificiales de mayor duración na Tierra seríen los materiales radiactivos, cerámicos, estatues de bronce y el monte Rushmore, ente que, nel espaciu esterior, les plaques de la Pioneer, los discu d'oru de les Voyager y les ondes radiofóniques duraríen, inclusive, más tiempu que la Tierra.[30]
Dexando de llau la tema del mediu ambiente y la so evolución una vegada que dexara d'esistir la vida humana, analiza qué ye lo que podría llevar a la desapaición súbita y completa de la humanidá ensin qu'ello cause un dañu seriu al ambiente natural y l'espaciu urbanu. Tal escenariu, conclúi, ye por demás improbable. Pa ello toma en considerancia primordialmente tres aspecto: el transhumanismu, el Movimientu pola Estinción Humana Voluntaria (VHEMT) y la obra El fin del mundu: la ciencia y ética d'estinción humana, de John A. Leslie.[31] El llibru remata cola propuesta d'una nueva versión de la política del fíu únicu; n'almitiendo que la vixente ye una midida draconiana»,[32] declara: «El fondu de too l'asuntu ye que cualquier especie que devasa los recursos de los que dispón sufre una cayida nel númberu de la so población. Llindar la nuesa reproducción sería difícil, pero llindar los nuesos instintos puede aportar a entá más duru».[33] Weisman respondió a les crítiques derivaes d'estes afirmaciones señalando: «supi de mano que tocaría la sensibilidá de delles persones plantegando'l problema de la población, pero facer porque se tuvo perdiendo demasiáu tiempu nel discutiniu de cómo tenemos de tratar la situación de la nuesa crecedera económico y demográfico qu'anguaño nos solmenó demasiáu [sic]».[33]
Xéneru
editarEntá cuando'l llibru ye catalogáu como una «obra de non ficción», delles comentaristes enfatizan que sería meyor describilo como «ficción especulativa».[35] The World Without Us atópase coles mesmes nes categoríes de periodismu científicu y ambiental. Al igual qu'otros llibros ambientales, alderica l'impautu que los humanos causaron nel planeta.[36] L'esperimentu mental de Weisman remueve los xuicios y sufrimientos de los humanos al enfocase nun hipotéticu mundu posthumano. Esti enfoque del xéneru, que «centra l'atención na mesma Tierra»,[37] foi consideráu como creativu y oxetivu.[19] Esistieron otres publicaciones qu'enceten temes asemeyaes, como'l llibru de Gregory Benford Deep Time: How Humanity Communicates Across Millennia (1999). Dellos escritores de ciencia ficción como H. G. Wells (La guerra de los mundos, 1898) y John Wyndham (El día de los trífidos, 1951) yá escribieren sobre'l posible destín de les ciudaes y otres estructures creaes pol ser humanu dempués de la repentina desapaición de los sos creadores. Detalles similares alrodiu de la decadencia de la civilización incorpórense igualmente na novela postapocalíptica de ciencia-ficción La Tierra permanez (1949) del profesor inglés George R. Stewart.
Sobre l'enfoque ambientalista, l'escritor mentó que al erradicar l'elementu humanu esanicióse'l factor mieu» de que la xente tea faciendo daqué mal o que van morrer; polo que según l'autor tien de lleese como si d'una fantasía tratárase.[34] Josie Appleton, de Spiked, rellacionó'l llibru cola idealización contemporánea de la naturaleza» nel sentíu de qu'enllazó «la decadencia y desprendimientu d'una sociedá consumista moderna» con una evidente inorancia nos esfuercios que se riquir pa xenerar productos.[20] Appleton percibió tamién que la obra compensó la noción de que «la naturaleza ye sabia» al destacar la aleatoriedad de les fuercies naturales.[20]
L'estilu de periodismu científicu utiliza coles mesmes entevistes con autoridaes académiques y profesionales pa encontar les conclusiones, mientres caltién el «[tonu] frescu y desapasionáu [...] d'un observador científicu más que d'un activista».[19] Weisman señaló qu'él evitara, de camín, la etiqueta activista nel conteníu: «Parte de los nuesos meyores escritores científicos y ambientalistas namái son lleíos por xente que ta acordies coles sos perceiciones. Ye prestosu tener daqué d'afirmación pa cualquier cosa que tu consideres como verdadera, inclusive si la tema ye esmolecedora, anque quería escribir realmente daqué que la xente quixera lleer [...] ensin embrivir la importancia de lo que ta pasando, non trivializándolo, nin simplificándolo en demasía».[34] Richard Fortey comparó'l llibru colos trabayos de Jared Diamond, Tim Flannery y E. O. Wilson, señalando al respeutu que The World Without Us «evita por pocu la concepción de murnia, fadiu y odiu que tiende a englobar al probe llector dempués de lleer un catálogu sobre la rapacidad humana».[38] Mark Lynas, en New Statesman, aseguró: «teniendo en cuenta que la mayoría de los llibros de mediu ambiente cayen sol pesu de les sos males noticies acumulaes, The World Without Us paez refrescante y positivu».[36] Pa demostrar l'optimismu en cuanto a la tema más descuayante, Appleton citó a un ecoloxista del llibru diciendo: «si'l planeta pudo salvase del Permianu, entós tamién puede recuperase de los humanos».[20]
Publicación
editarEl llibru publicar por primer vegada'l 10 de xunetu de 2007, siendo una edición de tapa dura que llegó a los estantes d'Estaos Xuníos al cargu de la editorial St. Martin's Thomas Dunne Books, ente qu'en Reinu Xuníu, Canadá y Hispanoamérica el llibru consiguió distribuyise al traviés de les editoriales Virgin Books, HarperCollins y Alderique, esta postrera del grupu Random House Mondadori.[39] Más tarde, en xunetu de 2008, apaeció la versión de bolsu.
The World Without Us foi traducíu y publicáu en Francia pola editorial Groupe Flammarion sol nome de Homo disparitus,[40] n'Alemaña por Piper y renombráu a Die Welt ohne uns,[41] en Portugal por Estrela Polar como O Mundu Sem Nós,[42] n'Italia por Einaudi como Il mondo senza di noi,[43] en Polonia por CKA como Świat bez nas[44] y en Xapón por Hayakawa Publishing sol títulu de Jinrui ga kieta sekai.[45]
Pete Garceau diseñó la portada de la publicación pal so llanzamientu nel continente americanu; un críticu consideró que la resultancia yera «una gruesa capa d'azucre, recubierta con un tonu de dulzura nun esfuerciu pa nun sollertar a los llectores potenciales. "Sí, soi un llibru sobre'l mediu ambiente. ¡Pero soi inofensivu! [...] ¡Bonu, nun lo soi!"».[46] La versión canadiense, diseñada por Ellen Cipriano, ye bien paecida a la portada estauxunidense, anque incorpora una fotografía en cuenta de una ilustración caricaturesca, ente que'l diseñu pa los llanzamientos internacionales oldea la redolada natural con un ambiente urbano decadente. Adam Grupper encargar de narrar el audiollibru n'inglés, que tien una duración total de diez hores; Macmillan Audiu y BBC Audiobooks distribuyeron la versión grabada, llanzándola de manera simultánea a la fecha de llanzamientu de la edición de tapa dura.[47][48] La revista AudioFile estremó con un premiu Earphones a la presentación sonora, escribiendo que: «Ensin afondar nel sensacionalismu y permanecer oxetivu y flemático, Grupper toma lo que podría ser una tema deprimente pa convertilo nun llibru qu'a cencielles non se puede dexar d'escuchar».[49]
Receición
editarPa cuando publicóse'l llibru, Weisman realizó una xira con escales n'Estaos Xuníos, Canadá y ciudaes como Lisboa y Bruxeles.[50] Amás, aportó a conceder entrevistes nos programes de televisión The Daily Show y The Today Show, según nos programes radiofónicos Weekend Edition, Talk of the Nation, The Diane Rehm Show, Living on Earth, Marketplace y As It Happens.[51] Mentanto, el 29 de xunetu, The World Without Us debutó na llista de best seller de The New York Times, ingresando nel puestu númberu diez dientro de la categoría d'ediciones de tapa dura que'l so conteníu nun ye ficticiu,[52] perdurando hasta nueve selmanes nel top ten[53] y algamando el sestu llugar el 12 d'agostu y el 9 de setiembre.[3][54] Nel mercáu canadiense, tuvo mientres diez selmanes nel llistáu de los llibros más vendíos de The Globe and Mail, llogrando'l tercer puestu del top ten el 11 d'agostu.[55][56] Coles mesmes, encabezó'l catálogu de San Francisco Chronicle el 21 de setiembre,[4] permaneciendo un total d'once selmanes nel top 150 de los llibros más comercializaos de la selmana de USA Today, onde s'allugó nel puestu 48.[57] Críticos de la publicación Library Journal encamentaron el llibru pa toles coleiciones qu'enceten conteníu sobre'l mediu ambiente, ente que el audiollibru suxerir pa les coleiciones d'audiollibros pertenecientes a la mayoría de les biblioteques estauxunidenses, tanto públiques como académiques.[58][59] De la mesma, la obra algamó'l primer puestu del top ten de 2007 de les revistes Time[5] y Entertainment Weekly, figurando tamién nel llistáu de «les meyores publicaciones en 2007» de Hudson Booksellers.[60][61][62] Na categoría meyores llibros de 2007» publicada pol sitiu web Amazon.com, el llibru apaeció nel cuartu puestu a nivel xeneral n'Estaos Xuníos, ente qu'en Canadá encabezó'l conxuntu de llibros non ficticios.[63][64]
L'estilu de redaición tamién consiguió una receición positiva, siendo calificáu como intensu, bonu y n'ocasiones murnia, pero con un usu apropiáu del llinguaxe.[37] Inclusive, nuna reseña negativa en términos xenerales, Michael Grunwald del The Washington Post señaló que la redaición yera «siempres lúcida y, dacuando, elegante».[7] En The New York Times Book Review, Jennifer Schuessler mentó que Weisman tien un «coqueteo col llinguaxe relixosu, ente que la so impasibilidá de xemes en cuando portentosa da llugar a la retórica familiar del infiernu ecolóxicu».[65] Janet Maslin de The New York Times demostró que la redaición tenía un estilu grebu y llanu», siendo «extrañamente uniforme en tonu».[66] Nes téuniques usaes pal reporte, Kamiya escribió que «la manera científica de reportar [de Weisman], al empar lúcida y maraviyosa [...] ye'l corazón y l'alma d'esti llibru», añadiendo que «ta escritu como si l'autor fuera un observador interesao y caritatible proveniente d'otru planeta».[37] De la mesma, la editora Karen Long, de The Plain Dealer, dixo que Weisman «usa'l llinguaxe preciso y paciente d'un bon escritor científicu, amosando amás una habilidá p'analizar fontes de fechos inesperaos y provocatibles».[67]
Sicasí, dellos críticos notaron que la falta d'un puntu de vista antropomórfico estropiaba en cierta forma la relevancia del so conteníu.[67] Robert Braile, de The Boston Globe, escribió avera del llibru: «nun tien un contestu real [...] nin racional pa probar qu'esta fantasía ensin demostrar de Weisman nun sía más qu'una premisa que la xente atopa fascinante».[68] Michael Grunwald, de The Washington Post, tamién cuestionó la premisa: «Imaxinar el pasu de la humanidá nun planeta posthumano ten de ser prestáu pa porreros inorantes que, ello ye que yá resolvieron les duldes sobre la esistencia de Dios y lo escitante de Fergie, pero nun ta claru porqué'l restu de nós precise esti nivel de prueba documental».[7] Per otra parte, Alanna Mitchel, nel so reseña pa Globe and Mail, notó un nivel de relevancia nel contestu de la pasividá de la xente pa escosar los recursos, una perceición combinada con una vanidá antropomórfica: «El llibru ta diseñáu p'ayudar a atopar la forma de sobrevivir, intentando pa ello sacanos del nuesu baille pasivu cola muerte».[69]
L'enfoque ambiental del llibru tamién foi oxetu de crítica por dellos analistes, como'l casu de Christopher Orlet, de The American Spectator, quien escribió: «ye un primer exemplu de los puntos de vista estremistes y equivocaos de los ecoloxistes».[70] Braile tuvo d'alcuerdu en que'l llibru podía ser «una velea de los ambientalistas, que posiblemente alimenta los golpes baxos adoptaos pol movimientu verde [...] polos críticos que dicen que los ambientalistas esmolécense más pola naturaleza que pola xente».[68] El ambientalista Alex Steffen notó que'l llibru nun contién material nuevo, sacante que al usar la desapaición repentina y total de los humanos da una estructura única, anque desaxeradamente improbable ya insensible.[71] Curiosamente, anque dos críticos catalogaron la obra como una «jeremiada», diéron-y una evaluación positiva.[37][72] El periódicu británicu The Guardian señaló: «aprendemos nel intre d'esti llibru a sentinos bien pola desapaición de los seres humanos de la Tierra».[73]
Otros críticos sicasí aclamaron la perspeutiva ambiental; Chauncey Mabe, de South Florida Sun-Sentinel, referir al llibru como «unu de los llibros ambientales más satisfactorios de la dómina recién, unu desprovistu de autojusticia, alarmismo o aburríes predicciones».[74] Tom Spears, de CanWest News Service, concluyó: «ye más como una semeya de nós mesmos, tomáu al traviés d'una lente estraña [...] dacuando un obituariu ye la meyor biografía».[75]
Ver tamién
editar- Movimientu pola Estinción Humana Voluntaria (VHEMT)
- After Man ye un llibru que considera la evolución de la vida na Tierra 50 millones d'años dempués de la estinción de la raza humana.
- Fundación y Tierra ye una novela escrita por Isaac Asimov qu'amuesa al planeta Aurora, un llugar habitable que foi abandonáu pelos humanos miles d'años tras pero que foi pobláu dalguna vegada por quien manteníam n'equilibriu la so llindada ecoloxía. Ante l'ausencia de seres humanos, el planeta empezó a deteriorase de forma inevitable.
Coles mesmes, esisten dellos especiales de televisión rellacionaos cola mesma tema encetáu por The World Without Us. Estos son:[76]
- La Tierra ensin humanos, tresmitíu por History Channel, amuesa qué asocedería si la humanidá sumiera de forma instantánea.
- Aftermath: Population Zero, tresmitíu por National Geographic Channel, ye bien paecíu a La Tierra ensin humanos, pero ufierta más detalles sobre aspeutos específicos.
- The future is wild, tresmitíu por Discovery Channel, a pesar de que nun afonda n'esplicar la nuesa desapaición, amuesa cómo la vida nel planeta (ensin humanos) evolucionaría en cinco, cien y doscientos millones d'años nel futuru.
Referencies
editar- ↑ Weisman, Alan (10 de xunetu de 2007). The World Without Us. Nueva York: Thomas Dunne Books/St. Martin's Press. ISBN 0312347294.
- ↑ 2,0 2,1 (n'inglés) Earth Without People, 26, febrero de 2005, http://discovermagazine.com/2005/feb/earth-without-people/, consultáu'l 10 de payares de 2007
- ↑ 3,0 3,1 (n'inglés) Best Sellers: Hardcover Nonfiction, 9 de setiembre de 2007, http://www.nytimes.com/2007/09/09/books/bestseller/0909besthardnonfiction.html?_r=1&oref=slogin, consultáu'l 2 de payares de 2007
- ↑ 4,0 4,1 (n'inglés) San Francisco Chronicle Best-Sellers: Nonfiction Bay Area, 23 de setiembre de 2007, http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2007/09/23/RV0SS7TK4.DTL&hw=world+without+us&sn=004&sc=995, consultáu'l 2 de payares de 2007
- ↑ 5,0 5,1 «Poniewozik, James; Top 10 New TV Series; time.com». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-09-13.
- ↑ «Books: EW's Top 10 in Non-Fiction for 2007» (inglés). Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-31. Consultáu'l 28 de payares de 2009.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 (n'inglés) What would Earth be like if all the humans died out?, 29 de xunetu de 2007, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/07/27/AR2007072701593.html, consultáu'l 31 d'ochobre de 2007
- ↑ «The Lonely Planet», Library Journal (Reed Business Information) 132 (9), 15 de mayu de 2007, ISSN 0363-0277
- ↑ 9,0 9,1 Weisman (2007), 224-229.
- ↑ 10,0 10,1 Weisman (2007), 277.
- ↑ «Earth Without People» (n'inglés), The Best American Science Writing (2006 edición), Nueva York: Harper Perennial, febreru de 2005 (publicado el 5 de setiembre de 2006), ISBN 9780060726447
- ↑ Weisman (2007), 289-311.
- ↑ Weisman (2007), 129, 189-190.
- ↑ Weisman (2007), 119-120.
- ↑ Weisman (2007), 150-151.
- ↑ Weisman (2007), 229-232.
- ↑ Weisman (2007), 240-244.
- ↑ Carlos Fresneda. «El mundo sin nosotros» (castellán). Terra.org. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-12-27. Consultáu'l 2 de mayu de 2010.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 (n'inglés) And the wild things shall inherit the Earth, 12 d'agostu de 2007, http://www.thestar.com/entertainment/article/245456, consultáu'l 31 d'ochobre de 2007
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 (n'inglés) Unleashing nature's terror, Revista Spiked, xunetu de 2007, http://www.spiked-online.com/index.php?/site/reviewofbooks_article/3628/, consultáu'l 4 d'avientu de 2007
- ↑ Weisman (2007), 183-188.
- ↑ Weisman (2007), 232.
- ↑ Weisman (2007), 223-8.
- ↑ Weisman (2007), 173-178.
- ↑ Weisman (2007), 103-105.
- ↑ Weisman (2007), 106-111.
- ↑ Weisman (2007), 22-24.
- ↑ Weisman (2007), 28-32.
- ↑ Weisman (2007), 18.
- ↑ Weisman (2007), 249-254.
- ↑ Weisman (2007), 239-244.
- ↑ Weisman (2007), 272.
- ↑ 33,0 33,1 Alan Weisman (31 de xunetu de 2007). «Book World» (inglés). The Washington Post Company. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 Alan Weisman (19 de xunetu de 2007). «With People out of the Picture, Alan Weisman Gets Creative» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'avientu de 2007. Consultáu'l 10 de payares de 2007.
- ↑ (n'inglés) Book review: The World Without Us By Alan Weisman, 1, http://www.ejsd.org/docs/REVIEW_OF_THE_WORLD_WITHOUT_US.pdf, consultáu'l 17 de xunu de 2008 Archiváu 2017-11-10 en Wayback Machine
- ↑ 36,0 36,1 (n'inglés) Back to the future, 27 de setiembre de 2007, http://www.newstatesman.com/200709270042, consultáu'l 4 d'avientu de 2007
- ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 Gary Kamiya (23 de xunetu editorial=Salon.com). «"The World Without Us"» (inglés). Consultáu'l 1 de payares de 2007.
- ↑ (n'inglés) How would Nature clean up our mess?, Londres, 16 d'agostu de 2007, http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2007/08/16/boweis112.xml, consultáu'l 4 d'avientu de 2007
- ↑ «Páxina de Debate - División de Random House Mondadori». Random House Mondadori. Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xineru de 2010. Consultáu'l 2 d'avientu de 2009.
- ↑ Weisman, Alan (4 de mayu de 2007). Homo disparitus (en francés). Paris: Groupe Flammarion. ISBN 9782081204935.
- ↑ Weisman, Alan (agostu de 2007). Die Welt ohne uns (n'alemán). Munich: Piper Verlag GmbH. ISBN 9783492051323.
- ↑ Weisman, Alan (2007). O Mundu Sem Nós (en portugués). Cruz Quebrada: Estrela Polar. ISBN 8576653028.
- ↑ Weisman, Alan (2008). Il mondo senza di noi (n'italianu). Turín: Einaudi. ISBN 9788806191375.
- ↑ Weisman, Alan (2007). Świat bez nas (en polacu). Gliwice: CKA. ISBN 8360206902.
- ↑ Weisman, Alan (2008). Jinrui ga kieta sekai (en xaponés). Tokiu: Hayakawa. ISBN 9784152089182.
- ↑ Fwis (21 d'agostu de 2007). «Jackets Required: The World Without Us» (inglés). Publishers Weekly. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
- ↑ «The World Without Us» (inglés). Macmillan. Consultáu'l 11 de payares.
- ↑ «The World Without Us» (inglés). Arlington Public Library. Consultáu'l 3 de mayu.
- ↑ «Current Reviews: Contemporary Culture – The World Without Us» (n'inglés), Revista AudioFile (AudioFile Publications), ochobre/payares de 2007, http://www.audiofilemagazine.com/reviews/showreview_pub.cfm?Num=30911, consultáu'l 6 d'avientu de 2007 Archiváu 2007-12-25 en Wayback Machine
- ↑ «World Without Us: Tour Dates» (inglés). St. Martin's Press / Thomas Dunne Books (23 d'ochobre de 2007). Consultáu'l 2 de payares de 2007.
- ↑ «World Without Us: Podcasts & Videos» (inglés). St. Martin's Press / Thomas Dunne Books. Consultáu'l 2 de payares de 2007.
- ↑ (n'inglés) Best Sellers: Hardcover Nonfiction, 29 de xunetu de 2007, http://www.nytimes.com/2007/07/29/books/bestseller/0729besthardnonfiction.html?_r=1&oref=slogin, consultáu'l 2 de payares de 2007
- ↑ (n'inglés) Best Sellers: Hardcover Nonfiction, 30 de setiembre de 2007, http://www.nytimes.com/2007/09/30/books/bestseller/0930besthardnonfiction.html?_r=1&oref=slogin, consultáu'l 2 de payares de 2007
- ↑ (n'inglés) Best Sellers: Hardcover Nonfiction, 12 d'agostu de 2007, http://www.nytimes.com/2007/08/12/books/bestseller/0812besthardnonfiction.html?_r=1&oref=slogin, consultáu'l 2 de payares de 2007
- ↑ (n'inglés) Hardcover bestsellers, CTVglobemedia, 11 d'agostu de 2008
- ↑ (n'inglés) Hardcover bestsellers, CTVglobemedia, 29 de setiembre de 2007
- ↑ «This week's top 150 best sellers», Best-Selling Books Database, 28 d'ochobre de 2007, http://asp.usatoday.com/life/books/booksdatabase/default.aspx, consultáu'l 2 de payares de 2007. Rique escribir la entrada The World Without Us.
- ↑ «The World Without Us» (n'inglés), Library Journal (Reed Business Information) 132 (9), 15 de mayu de 2007, ISSN 0363-0277
- ↑ «The World Without Us» (n'inglés), Library Journal (Reed Business Information) 132 (15), 15 de setiembre de 2007, ISSN 0363-0277
- ↑ Kate Harrison (14 d'avientu de 2007). «UA Journalism Prof Collecting Year-end Kudos for Book» (inglés). University of Arizona. Consultáu'l 20 d'avientu de 2007.
- ↑ Jennifer Reese (18 d'avientu de 2007). «The Best Books of 2007» (inglés). Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-29. Consultáu'l 3 de xineru de 2008.
- ↑ «Hudson Booksellers Announces the Best Books of 2007» (inglés). Hudson Group (23 d'ochobre de 2007). Consultáu'l 2 de payares de 2007.
- ↑ «Best Books of 2007: Editors' Top 100» (inglés). Amazon.com. Consultáu'l 2 d'avientu de 2007.
- ↑ «Editors' Picks: 2007's Top 25 in Nonfiction» (inglés). Amazon.ca. Consultáu'l 20 d'avientu de 2007.
- ↑ (n'inglés) Starting Over, 2 de setiembre de 2007, http://www.nytimes.com/2007/09/02/books/review/Schuessler-t.html?_r=3&oref=slogin&oref=slogin&oref=slogin, consultáu'l 31 d'ochobre de 2007
- ↑ (n'inglés) A World Without Humans? It All Falls Apart, 13 d'agostu de 2007, http://www.nytimes.com/2007/08/13/books/13masl.html?_r=2&ref=books&oref=slogin&oref=slogin, consultáu'l 1 de payares de 2007
- ↑ 67,0 67,1 (n'inglés) 'World Without Us' offers fascinating science read – book review, 19 d'agostu de 2007, http://www.cleveland.com/entertainment/plaindealer/index.ssf?/base/entertainment-0/1187428219238390.xml&coll=2, consultáu'l 31 d'ochobre de 2007 Archiváu 2013-01-02 en archive.today
- ↑ 68,0 68,1 (n'inglés) imaxines_a_world_without_people_but_why/ He imaxines a world without people. But why?, 18 d'agostu de 2007, http://www.boston.com/news/globe/living/articles/2007/08/18/he imaxines_a_world_without_people_but_why/, consultáu'l 31 d'ochobre de 2007
- ↑ (n'inglés) Good riddance to us and our bad rubbish, CTVglobemedia, 21 de xunetu de 2007
- ↑ Orlet, Christopher (1 d'agostu de 2007). «Better Off Dead» (inglés). The American Spectator. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunu de 2012. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2007.
- ↑ Alex Steffen (23 de xunetu de 2007). «The World With Us» (inglés). Worldchanging. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-09-02. Consultáu'l 20 d'avientu de 2007.
- ↑ «The World Without Us» (n'inglés), America (America Press) 197 (16), 15 de setiembre de 2007, ISSN 0002-7049
- ↑ Books: «Review: The World Without Us by Alan Weisman.» The Guardian.
- ↑ (n'inglés) 'The World Without Us' by Alan Weisman: Don't think about us when we're gone, 12 d'agostu de 2007, http://www.post-gazette.com/pg/07224/808312-148.stm, consultáu'l 1 de payares de 2007
- ↑ (n'inglés) World would go on without us: New book looks at what would happen without people, CanWest News Service, 2 de setiembre de 2007, http://www.canada.com/theprovince/news/story.html?id=0146ef3d-9418-4bca-9922-7d211095aecd, consultáu'l 1 de payares de 2007
- ↑ «Depopulation Boom», The Washington Post, 8 de marzu de 2008, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/03/07/AR2008030703256.html, consultáu'l 20 de mayu de 2010.
Enllaces esternos
editar- Páxina web oficial (n'inglés)