Xosé Manuel Beiras
Xosé Manuel Hixinio Beiras Torrado (7 d'abril de 1936, Santiago de Compostela), conocíu como Xosé Manuel Beiras, ye un políticu y economista español, dirixente históricu del nacionalismu gallego. Ye'l voceru nacional d'Anova-Irmandade Nacionalista,[1] partíu políticu d'ámbitu gallegu. Como líder de la coalición Alternativa Galega de Esquerda llogró grupu parllamentariu propiu nel parllamentu gallegu, tres dos décades nes que namái otros trés partíos formaron parte del mesmu.[2]
Xosé Manuel Beiras | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||
13 payares 2012 - 21 ochobre 2016 Distritu: La Coruña (es) 
24 payares 1985 - 19 xunu 2005 Distritu: La Coruña (es)
1982 - 2002 - Anxo Quintana → | |||||||
| Vida | |||||||
| Nacimientu | Santiago de Compostela, 7 d'abril de 1936 (88 años) | ||||||
| Nacionalidá |
 España | ||||||
| Familia | |||||||
| Padre | Manuel Beiras | ||||||
| Casáu con |
Aurichu Pereira Teresa García-Sabell Tormo | ||||||
| Fíos/es |
Ricardo Beiras (es) | ||||||
| Estudios | |||||||
| Estudios |
Universidá de Santiago de Compostela London School of Economics Universidá de París | ||||||
| Llingües falaes | gallegu | ||||||
| Oficiu | economista, políticu, profesor universitariu | ||||||
| Premios |
ver
| ||||||
| Creencies | |||||||
| Partíu políticu |
ANOVA-Irmandade Nacionalista (dende 2012) Bloque Nacionalista Galego (de 1982 a 2012) Partíu Socialista Galego | ||||||
| IMDb | nm2786462 | ||||||
 | |||||||
En siendo, ente 2001 y 2012, el Presidente del Conseyu Nacional (CN) del Bloque Nacionalista Galego, el so voceru nel Parllamentu de Galicia y candidatu a la Presidencia de la Xunta de Galicia, abandonó'l so cargu directivu pa encabezar una corriente interna denomada "Encontro Irmandiño" que, finalmente, biforcaríase dafechu del Bloque pa constituyise nuna formación independiente sol nome d'Anova.
Sigue, amás, al mandu de la cátedra d'Estructura Económica de la Facultá de Ciencies Económiques na Universidá de Santiago de Compostela. Tamién ye un prolíficu escritor, exacadémico numerario de la Real Academia Gallega.
Biografía
editarEl so padre foi'l galleguista históricu Manuel Beiras, que amás de tener un establecimientu de paquetería,[3] foi miembru del Partíu Galeguista mientres la Segunda República y conceyal de Santiago nes primeres eleiciones democrátiques.[4]
Formación y actividá mientres el franquismu
editarDende 1952 estudió Derechu na Universidá de Santiago de Compostela. En 1957 llicencióse y treslladóse a París, onde se matriculó na Facultá de Derechu y Ciencies Económiques de La Sorbona.[5] Tamién estudió Llingua y Lliteratura Francesa na Universidá de La Sorbona (1960).[6] En 1961 treslladar a la Escuela d'Economía de Londres (London School of Economics o LSE) p'ampliar les sos conocencies nel área de les Ciencies Económiques.[5] Otros biógrafos asitien la estancia de Beiras en Londres nos años 1964/65, tres la que darréu diría unos meses a Galicia (1965/66) para, como profesor, dar clase na Escuela d'Economía Política de la Facultá de Derechu de Santiago. Más tarde (1966/67), gracies a una bolsa d'estudios de la Fundación March, siguió un cursu d'especialización avanzada ya investigación con François Perrou nel Institut de Sciencie Economique Aplliquée (ISEA) de París.[5]
En 1963 foi miembru fundador del Partíu Socialista Galego na clandestinidá.[6] Tamién se fixo cargu de la subdireción de la Revista d'Economía de Galicia (cargu que dexaría nel intre de 1968). Yá en 1964 asumió'l cargu de Rellaciones Internacionales del partíu. Esti cargu volver a asumir en 1970. Nesta etapa rellacionar con otres formaciones europees socialistes y col Moviment Socialista de Catalunya de Josep Pallach y Joan Reventós.
En 1967 recibe'l Premiu de la Casa Galicia de Nueva York pol so llibru El problema del desenvolvimientu na Galicia rural.[5] En 1968 torna a Galicia pa vivir ellí definitivamente, exerciendo como profesor d'Estructura ya Instituciones Económiques na Faculdad d'Económiques de Santiago de Compostela.[7] En 1969, collabora nuna obra coleutiva Introducción á economía galega de hoxe publicada en Vigo, y foi relator na ellaboración del Documentu Conxuntu Partíu Socialista Galego-Unión do Povo Galego. En 1970 tando unos meses en Madrid, nel Colexu Mayor Universitariu César Carlos, publica la so tesis doctoral sobre'l desenvolvimientu económico y demográfico en Galicia ente 1900 y 1960 col títulu Estructura y problemes de la población gallega, col que gana'l Premiu Estraordinariu de Doctoráu y consigue, tamién, ser profesor axuntu na Cátedra d'Estructura Económica.
En 1971 asume'l cargu de secretariu xeneral del PSG.[7] En 1972 publica en Vigo O atrasu económicu de Galiza. Nesi mesmu añu ufiérten-y el puestu de Decanu en funciones mientres les revueltes estudiantiles y obreres;[8] yá que reafitaría años más palantre.
Actividá dende 1975
editarAños 1970
editarDientro de les sos collaboraciones coleutives surden en 1975, publicaes en Vigo, dos obres; A Galiza rural na encrucillada y Contaminación industrial y desenvolvimento. En 1977 dexa'l cargu de secretariu xeneral del PSG,[9] dempués d'encabezar les llistes por La Coruña nes primeres eleiciones xenerales de la transición democrática nes que nun consiguió nin un solu escañu[5] (llogró 16.660 votos, el 3,69% en Galicia),[10] según el partíu, pa ser designáu académicu numerario de la Real Academia Gallega, dignidá a la qu'arrenunció tiempu más tarde. Tamién nesti mesmu añu encargar de la direición d'una investigación sobre'l procesu de modernización de l'agricultura gallega, colos fondos proporcionaos pola Fundación Pedro Barrié y la Universidá de Montpellier.
Años 1980
editarEn 1980 Beiras aportó a la Cátedra d'Estructura Económica na Universidá de Santiago de Compostela.[9] Cuerre 1982 y participa na constitución del Bloque Nacionalista Galego (BNG),[9] nel cual entra na so Direición Nacional y Permanente en representación d'Esquerda Nacionalista. Nesi añu sale la so publicación O atrasu y Nós. Aportación pa un alderique encol o atrasu económicu. En febreru d'este mesmu añu ye escoyíu Decanu de la Facultá de Ciencies Económiques. Yá entraos en 1984, Beiras, en compañía d'otros autores, publica la obra Dende Galiza: Marx. Homenaxe a Marx non 1º centenariu da súa morte. En solitariu namái publicaría otru llibru, Por unha Galiza lliberada, obra na que venía trabayando dende 1976. Nesti mesmu añu, en xineru, vuelve reafitar el so cargu como Decanu de la Faculdad.
Nes eleiciones autonómiques del 24 de payares de 1985, Beiras ye escoyíu diputáu del Parllamentu de Galicia. Tamién publica Constitución española y nacionalismu galego: unha visión socialista. Nel intre d'anguaño, Beiras, dempués d'una discrepancia cola presidencia de la RAG sobre de la Llei de Normalización Llingüística del Gallego, dexa la Real Academia Gallega. En 1987 traduz al gallegu la pieza teatral Los xustos d'Albert Camus (Beiras yá tuviera delles esperiencies nel ámbitu de la traducción; frutu d'elles son: Cartes a un amigu alemán, tamién del mesmu autor, y les obres de teatru traducíes xunto con Xosé Luis Franco Grande alredor de los años 1958/59: Antígona, de Jean Anouilh y Nun va haber guerra de Troya de Jean Giraudoux). Tamién, y dientro d'este mesmu añu, emprestó la so collaboración nel Homenaxe ó Mestre Sampedro (Homenaxe al Profesor Sampedro). Tuvo como profesor convidáu na Universidá de Toulouse. Yá enantes tuviera na de Coímbra (1976). En 1988 tradució del francés la obra d'Anne Philipe El Tiempu d'un sollutu. El 17 d'avientu de 1989 vuelve presentase a les eleiciones autonómiques, y de nuevu gana l'escañu por La Coruña, xunto con otros cuatro representantes, y asume el cargu de voceru del grupu del BNG.[11] Sobre'l so pensamientu políticu y la so trayectoria los escritores Francisco Pillado Maior y Miguel Anxo Fernán-Vello publiquen un llibru tituláu Converses con Xosé Manuel Beiras.
Años 1990
editarEn xineru de 1990, tanto Beiras como los del so grupu nun aprueben una proposición non de llei sobre l'autodeterminación del PSG-EG por non ve-y sentíu yá que la Cámara nun tenía soberanía por haber grupos españoles. Na llexislatura de 1989/1993 foi espulsáu delles vegaes de la Cámara por oponese y, inclusive, intentar plantega-y una moción de censura a Manuel Fraga. Nesi mesmu periodu, na propuesta del plenu estraordinariu de quemes forestales, presentó una propuesta d'independencia pa Galicia y la reforma de la Constitución, votando en contra de la propuesta de Manuel Fraga sobre l'alministración única. Entraos en 1991, Beiras publica otru llibru: Proses de combate y maldicir. El 10 de marzu de 1993 nun s'amosó d'alcuerdu ante la iniciativa del Partíu Popular, gobernante en Galicia, de modificar la Llexislación del Parllamentu y amosó el so descontentu cutiendo nel so escañu con un zapatu.[12][6] Amosó una actitú inconformista mientres los alderiques de ponencia y comisión sobre esta tema polo que foi espulsáu de la Cámara'l 15 y el 17 de xunu con una sanción d'un mes ensin derechos parllamentarios.[13][14] Beiras recurrió al Tribunal Constitucional el 12 de xunetu de 1993, que almitió a trámite'l recursu'l 4 de payares del mesmu añu, siendo darréu tornáu[13][15] Amás caltuvo un llargu discutiniu y un enfrentamientu con un diputáu del executivu rexonal de Fraga pola compra de derechos de les marques del Xacobéu 93,[13][16] al qu'acusó de falsedá en documentu públicu, prevaricación y malversación de fondos.[13]
El 17 d'ochobre de 1993 presentar por tercer vegada como cabeza de llista por La Coruña y como candidatu a la Presidencia de la Xunta de Galicia. Consiguió la renovación de la so acta de diputáu y el so grupu pasa de 5 a 13 diputaos. Entráu 1995, Beiras ye propuestu como Voceru Nacional del grupu, cargu nel que resulta escoyíu na VII Asamblea. Yá se presentara en xineru de 1991 y marzu de 1993, llogrando yá naquellos sofitos significativos. N'avientu de 1995 fai un viaxe d'unos díes a Arxentina y Uruguái, nel que fai tien delles xuntes con representantes de centros gallegos, dirixentes políticos y sindicales y ufierta dalgún discursu en delles universidaes. Frutu d'esto, publica en 1996 un llibru col títulu O estáu da nación, nel cual añade los sos discursos dende 1989 a 1995. El 19 d'ochobre de 1997 presentar de nuevu como candidatu del BNG a la Presidencia de la Xunta, anueva l'escañu y ve crecer el so grupu a 18 diputaos pasando a ser la segunda fuercia en Galicia. En 1998 vuelve anovar el cargu como voceru nacional del BNG. Coles mesmes llevó a una alianza ente'l so partíu con otres fuercies nacionalistes perifériques españoles (CiU y PNV) al traviés del Pactu de Barcelona. Tres les eleiciones municipales del 13 de xunu de 1999, llega a un pactu col PSdeG pal repartu d'alcaldíes en dellos conceyos, en cuantes que como frutu del Pactu de Barcelona, el BNG llogra'l so primer escañu nel Parllamentu Européu.
Años 2000
editar
Nes eleiciones autonómiques de 2001 anueva otra vegada'l so escañu, pero ve cómo'l so grupu baxa un diputáu quedando en 17. El 27 d'abril de 2004 firma, xunto col so compañeru de grupu, Anxo Quintana, en representación del BNG un alcuerdu pa dar desenvolvimientu al documentu base robláu pol BNG, CIU y EAJ-PNV el 6 d'abril de dichu añu. Por aciu esi alcuerdu formaría la coalición "Galeusca-Pueblos d'Europa" pa la celebración de les eleiciones al Parllamentu Européu del 13 de xunu de 2004, nes cualos esti grupu va consiguir 3 escaños. Sicasí, el 11 d'abril de 2005 presentó la so dimisión como Presidente del Conseyu Nacional del BNG y el so arrenunciu a formar parte de les llistes eleutorales del BNG a la Xunta.[5][17]
Darréu encabezó una corriente crítica nel senu del BNG denomada Encontro Irmandiño, que llogró na XII Asamblea Nacional de la formación nacionalista 15 miembros nel Consello Nacional y 3 na Comisión Executiva (unu d'ellos, el mesmu Beiras). N'avientu de 2005 empecipió una collaboración selmanal nel diariu Galicia Hoxe, que dio llugar en 2007 al llibru recopilatorio De Nunca Mais a Mais Alá. Beiras, xunto con Xaime Isla Couto, tamién foi unu de los promotores de les coleiciones Enquisa, Agra aberta y Vos percusores de la Editorial Galaxa, na que foi direutor de la coleición Alén-Nós; d'esta esperiencia surdió la participación na creación d'Edicións Laiovento. Na actualidá ye columnista dominical del periódicu en gallegu Galicia Hoxe y sigue collaborando, de xemes en cuando, nes publicaciones Grial y A Nosa Terra. Ye miembru de la revista política internacional Ensin Permisu dende la so fundación en 2006.
Años 2010
editarEn febreru de 2012, Beiras abandonó'l BNG xunto col Encontro Irmandiño.[18] El 14 de xunetu de 2012 fundóse'l partíu Anova-Irmandade Nacionalista, surdíu a partir del Encontro Irmandiño. El 4 d'agostu, Beiras convertir nel voceru nacional del partíu.[1] Nes eleiciones gallegues de 2012 Anova presentóse xunto a Esquerda Xunida (y otros partíos) dientro de la coalición Alternativa Galega de Esquerda, llogrando 187.545 votos y nueve escaños, tornando Beiras al Parllamentu tres siete años alloñáu de la política parllamentaria.[19]
En xunu 2013 defende a presos independentistes gallegos y aprofia que "en Galicia nun esiste nenguna banda terrorista" en referencia al polémicu grupu Resistencia Galega[20]
Obra
editarEnsayu
editar- El problema del desenvolvimientu na Galicia rural, 1967, Galaxa.
- Estructura y problemes de la población gallega, 1970, Bancu del Noroeste.
- O atrasu económicu da Galicia, 1972, Galaxa. 2ª edición de O atrasu económicu da Galiza (2005) en Laiovento.
- La economía gallega nos escritos de Pedro Antonio Sánchez, 1973, Galaxa.
- Constitución española y nacionalismu galego: unha visión socialista, 1985, Asociación Cultural Alexandre Bóveda.
- Proses de combate y maldicer, 1991, Laiovento.
- O Estáu da Nación, 1996, Laiovento. 2ª edición aumentada non 2001.
- (2003) A catástrofe do "Prestige". ISBN 978-84-8487-024-3.
- Economía galega y autonomía política, 2006, Universidade de Santiago de Compostela.
- De nunca máis a máis alá, 2007, Editorial Compostela.
- (2008) Por unha Galiza lliberada y novos ensaios. ISBN 978-84-9647-584-7. Primeira edición, de 1984, en Xerais.
Obres coleutives
editar- ¿Patria ou Terra Nai? Ensaios sobre a cuestión nacional, 1999, Laiovento. Con Antonia Tato Fontaíña y Estrella Tato Fontaíña.
- A poboación galega no século XX, 2000, Laiovento. Con Abel López Rodríguez.
- Avilés de Taramancos: A paixón pola terra, 2004, Consello da Xuventude de Galicia.
- O Tratáu da Constitución Europea. Visións dende Galiza, 2005, Baía Edicións.
- Marcos Valcárcel. O valor da xenerosidade, 2009, Difusora.
- 15-M: O pobo indignáu, 2011, Laiovento.
| Predecesor: Nengún |
Voceru nacional del BNG 1982-2002 |
Socesor: Anxo Quintana |
| Predecesor: Nengún |
Vocera del Grupu del BNG nel Parllamentu de Galicia 1989-2005 |
Socesor: Carlos Aymerich |
| Predecesor: Nengún |
 Voceru nacional d'Anova-Irmandade Nacionalista 2012-2017 |
Socesor: Antón Sánchez |
| Predecesor: Nengún |
 Vocera del Grupu d'AGE nel Parllamentu de Galicia 2012-2016 |
Socesor: Luis Villares (En Marea) |
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Cf. Daniel Salgado, «Anova constitúi la so direición permanente con Beiras, Martiño Noriega y militantes de la FPG», ccaa.elpais.com, 4-8-2012.
- ↑ «El fin del tripartidismo». La Voz de Galicia (21 d'ochobre de 2012). Consultáu'l 13 d'avientu de 2013.
- ↑ Xosé Manuel Beiras. El Mundo. Consultáu'l 26-10-2012.
- ↑ Manuel Beiras, políticu y periodista (30 de xunetu de 1996). El País. Consultáu'l 26-10-2012.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Xosé Manuel Beiras. Biblioteca Virtual Galega. Consultáu'l 21-10-2012.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 L'intelectual que dio'l retruque a Fraga. El Mundo.es. Consultáu'l 21-10-2012.
- ↑ 7,0 7,1 Beiras vuelve al Parllamentu pa encabezar el nacionalismu. La Opinión A Coruña. Consultáu'l 21-10-2012.
- ↑ X. Manuel Beiras. Curtia reseña biográfica Archiváu 2016-03-05 en Wayback Machine. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Beiras torna al Parllamentu gallegu pa encabezar el nacionalismu. La Vanguardia. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ Galicia, trinta anos despois (15-6-2007). El Progresu. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ Xosé Manuel Beiras, la 'Alternativa Gallega' de los partíos nacionalistes. Antena 3. Consultáu'l 28-10-2012.
- ↑ L'añu del zapatazu Archiváu 2017-11-08 en Wayback Machine. El Correo Gallego.es. Consultáu'l 21-10-2012.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Beiras Torrado, Xosé Manuel. Mcnbiografias.com. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ Beiras, espulsáu del Parllamentu gallegu (18-6-1993). El País. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ El Constitucional va pronunciase sobre la suspensión de derechos de Beiras (5-11-1993). El País. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ Dos diputaos gallegos intenten afrellase nun plenu sobre'l Xacobeo 93 (7 d'ochobre de 1992). El País. Consultáu'l 22-10-2012.
- ↑ Beiras dimite como presidente del Consello Nacional del BNG y refuga dir nes llistes. El País. Consultáu'l 26-10-2012.
- ↑ Xosé Manuel Beiras abandona'l BNG, el frente nacionalista que contribuyó a fundar en 1982. Europa Press. Consultáu'l 26-10-2012.
- ↑ Xosé Manuel Beiras (AGE): "Dímos-y salida a la rebelión cívica que ta en marcha". 20 minutos. Consultáu'l 26-10-2012.
- ↑ [1].
Bibliografía
editar- Miguel Anxo Fernán Vello, Francisco Pillado Maior (2000). A nación incesante. Converses con Xosé Manuel Beiras. Santiago de Compostela. Ediciones Laiovento - Espiral Maior. ISBN 84-8989-672-0.
- Miguel Anxo Fernán Vello, Francisco Pillado Maior (2004). A estrela na palabra. Novas conversas con Xosé Manuel Beiras. Santiago de Compostela. Ediciones Laiovento - Espiral Maior. ISBN 84-8487-066-9.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Xosé Manuel Beiras.- Xosé Manuel Beiras en Twitter
- Xosé Manuel Beiras en Facebook
- Xosé Manuel Beiras en YouTube
Datos: Q3319856- Multimedia: Xosé Manuel Beiras Torrado
