Chacal
Un chacal ye un miembru de cualesquier de trés[1] especies de medianu tamañu de depredadores del xéneru Canis, topaes n'África, Asia, y el sureste d'Europa.[2] Los chacales ocupen un nichu ecolóxicu similar al de los coyotes[3] n'América del Norte. Los trés especies son depredadores omnívoros d'animales de talla mediana, como tamién carroñeros de ser necesariu. Les pates llargues y los dientes caninos curvos tán afechos pa la caza de pequeños mamíferos, aves, y reptiles. Les sos plantes grandes y los güesos llargos de les sos pates preparar físicamente pa carreres de llarga distancia, son capaces de caltener velocidaes de 16 km/h por estensos periodos de tiempu. Tán más activos mientres el tapecer.
Chacal  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Mammalia | |
| Orde: | Carnivora | |
| Familia: | Canidae | |
| Xéneru: |
Canis en parte | |
| Distribución | ||
 | ||
| Especies | ||
Canis aureus, chacal doráu | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Na sociedá de los chacales, una pareya monogámica defende'l so territoriu d'otres pareyes. Estos territorios son defendíos puxantemente desafiando a los intrusos y marcando el so territoriu col so orina y les sos fieces. El territoriu pue ser lo suficientemente grande como p'allugar adultos nuevos que tán colos sos padres hasta establecer los sos propios territorios. Los chacales pueden atopase dacuando en pequeños grupos, como cuando tán frente a un cachu de carroña, pero de normal cacen solos o en pareyes.
Etimoloxía
editarLa pallabra española "chacal" deriva del francés ciacale, tomada del turcu çakal, de la mesma del persa shaghāl شغال y esti d'últimes del sánscritu sṛgālaḥ.[4][5][6]
Taxonomía y rellaciones
editar
En 1816, Lorenz Oken nel so tercer volume de Lehrbuch der Naturgeschichte, topó abondes semeyances na dentición de chacales y coyotes como pa estremar diches especies nun xéneru separáu Thos (gr. θώς).[ensin referencies] La nomenclatura idiosincrática de Oken, sicasí, espertó'l despreciu d'una serie de zoólogos sistemáticos. Cuasi toles pallabres descriptives usaes pa xustificar la división del xéneru yeren términos relativos, ensin una midida de referencia, y esi argumentu nun tenía en cuenta que la diferencia en tamañu ente especies podía ser considerable. Ángel Cabrera, en 1932, na so monografía de los mamíferos de Marruecos, refirióse de volao a si la cuestión de la presencia o non de cíngulo nos molares cimeros de los chacales, anque la so ausencia nel restu de les especies de Canis xustificaría una subdivisión del xéneru Canis. Na práctica'l nun lo subdividió, y llamó a los chacales como Canis.[7]
La teoría Thos de Oken tuvo escasu impautu na taxonomía, pero foi alicada en 1914 por Edmund Heller que sofitó la separación nun nuevu xéneru. La designación de Heller persiste nel nome de les especies y subespecies, pero'l xéneru foi camudáu de Thos a Canis.[7]
Descubrimientos modernos han clarificado la rellación ente les especies de chacal. A pesar de la so semeyanza esterna, non siempres tán estrechamente rellacionaos ente sigo. El chacal rayáu y el chacal de llombu negru tán rellacionaos ente sigo, pero separaos de les otres especies de Canis. El chacal doráu y el llobu etíope son parte d'un grupu qu'inclúi al llobu gris, el perru, y el coyote.[8] Esperimentos d'hibridación n'Alemaña ente caniches y chacales, resultaron n'híbridos distintos a los d'ente perru y llobu, amosando un amenorgamientu na fertilidá, problemes de comunicación significativos, como tamién medría n'enfermedaes xenétiques depués de tres generación d'hibridación.[9]
Especies
editar| Especie !Autoridá trinomial | Descripción | ---- | El chacal fema llámase “Chacala” y hai Chacal rayáu Canis adustus 
|
Sundevall, 1847 | Mora principalmente n'árees montiegues, a diferencia de les otres especies. Ye'l menos agresivu de los chacales, escasamente ataca grandes mamíferos.[10] | África central y austral |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Chacal doráu Canis aureus 
|
Linnaeus, 1758 | El más pesáu de los chacales, y la única especie que subsiste fora d'África. Anque lo arrexuntaba coles otres especies, analises xenéticos y morfolóxicos rellacionar más col llobu gris y el coyote.[11][12] | África del Norte, Sureste d'Europa, Oriente Mediu, Asia Occidental, y Asia del Sur | |||
| Chacal de llombu negru Canis mesomelas
|
Schreber, 1775 | Ye'l más llixeru de los chacales, considerar el miembru viviente más antiguu del xéneru Canis.[13] Ye'l más agresivu y voraz de los chacales, conocíu por atacar animales con delles vegaes el so pesu.[14] | África austral y mariña este de Kenia, Somalia, y Etiopía |
El llobu etíope (Ruppell, 1840) tamién ye llamáu chacal.
Bibliografía
editar- The New Encyclopedia of Mammals edited by David Macdonald, Oxford University Press, 2001; ISBN 0-19-850823-9
- Cry of the Kalahari, by Mark and Delia Owens, Mariner Books, 1992.
- The Velvet Claw: A Natural History of the Carnivores, by David MacDonald, BBC Books, 1992.
- Foxes, Wolves, and Wild Dogs of the World, by David Alderton, Facts on File, 2004.
Referencies
editar- ↑ Seríen cuatro, si incluyir al llobu etíope.
- ↑ Esta última área nun ye tomada pola definición de la RAE. Definición de la RAE
- ↑ 4.1 Coyote Canis latrans Say, 1823 Least concern (2004) by Y.M. Gese & M. Bekoff
- ↑ «American Heritage Dictionary - Jackal entry». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-01.
- ↑ Online Etymology Dictionary - Jackal entry
- ↑ Etimoloxía de "chacal"
- ↑ 7,0 7,1 Thos vs Canis
- ↑ Lindblad-Toh et al. 2005. Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog. Nature 438: 803-819.
- ↑ Doris Feddersen-Petersen, Hundepsychologie, 4. Auflage, 2004, Franck-Kosmos-Verlag 2004
- ↑ «Side-Striped Jackal». Canids.org. Archiváu dende l'orixinal, el 20 de febreru de 2009. Consultáu'l 19 de marzu de 2010.
- ↑ Lindblad-Toh et al. 2005. Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog. Nature 438: 803-819.
- ↑ «Golden Jackal». Canids.org. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'ochobre de 2007. Consultáu'l 15 d'agostu de 2007.
- ↑ Macdonald, David (1992). The Velvet Claw, páx. 256. ISBN 0563208449.
- ↑ The behavior guide to African mammals: including hoofed mammals, carnivores, primates by Richard Estes, publicáu por University of California Press, 1992, ISBN 0-520-08085-8
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Chacal.
| Wikispecies tien un artículu sobre Chacal. |
- AWF.org Archiváu 2008-10-11 en Wayback Machine, Jackal: Wildlife summary from the African Wildlife Foundation (n'inglés)
- Información adicional (n'inglés)
