Dinastía Chola

	estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Puhar (en)
Llingües oficiales	tamil
Xeografía

La dinastía Chola (tamil: சோழர் குலம்; IPA pronunciation: ['ʧoːɻə]) que yera d'orixe tamil, gobernó na India meridional hasta'l sieglu XIII de la nuesa era. La dinastía aniciar nel valle fértil del ríu Kaveri. Karikala Chola foi'l más famosu ente los reis del periodu tempranu de la dinastía Chola, ente que Rajaraja Chola, Rajendra Chola y Kulothunga Chola aportaron a emperadores famosos nel periodu medieval.

La dinastía Chola algamó'l so máximu apoxéu mientres los sieglos X y XII de la nuesa era. Sol gobiernu de Rajaraja Chola I (Rajaraja el grande) y del so fíu Rajendra Chola, la dinastía llogró un gran desenvolvimientu militar, económicu y cultural n'Asia. El territoriu espandir dende les islles Maldives nel sur hasta les llendes del ríu Ganges nel norte de Bengala. Rajaraja Chola conquistó'l sur de la India, amestó partes de Sri Lanka y ocupó les islles Maldives. Rajendra Chola tamién realizó incursiones contra los reinos allugaos nel archipiélagu Malayu. El poder de la dinastía Chola tornó alredor del sieglu XIV sieglu cola xubida de los Pandyas y de los Hoysala.

Los Cholas dexaron tres de sigo un heriedu qu'anguaño se ve reflexada na rexón. La so proteición brindada a la lliteratura y el so celu na construcción de los templos, dieron llugar a la creación de grandes trabayos d'arquiteutura y al desenvolvimientu de la poesía tamil. Los reis Chola yeren constructores vidueños y la presencia de los templos nos sos reinos non yá obedecíen a ser llugares d'adoración, sinón tamién centros de l'actividá económica, beneficiando a la comunidá polo xeneral. Empecipiaron una forma de gobiernu centralizáu y establecieron una burocracia disciplinada.

Oríxenes

Nun hai información definida sobre los oríxenes de la pallabra Chola. Les menciones na lliteratura temprana de Sangam (150 d. C.) indiquen que los primeros reis de la dinastía anteceden al añu 100 d. C. Parimelalagar, anotador del testu clásicu Tamil Tirukkural, menta qu'ésti podría ser el nome d'una antigua cla. Lo más probable ye qu'ésta, amás de Cheras y Pandyas, yera'l nome de la familia o del clan predominante nel territoriu. Fixéronse tentatives de coneutar el términu Chola cola pallabra sánscrita Kala (negru) y con Kola, que nos periodos tempranos señalaba a la población prearia de la India meridional, que se caracterizaba pol color escuru de la so piel.

Moneda de plata d'Uttama Chola.

De la hestoria del Imperiu Chola esiste escasa evidencia escrita disponible. Los historiadores mientres los postreros 150 años trataron de conocer alrodiu de esti pueblu valiéndose d'una variedá de fontes posibles, tales como la lliteratura antigua tamil de Sangam, tradiciones orales, inscripciones nos testos relixosos, nos templos y en plaques de cobre. La fonte principal d'información disponible de los Cholas nel so periodu inicial ye la lliteratura temprana Tamil del periodu Sangam. Hai tamién curties menciones avera del país, les sos ciudaes, puertos y comercios conseñaos nel Periplus Maris Erythraei.

Periplus foi'l trabayu d'un comerciante anónimu d'Alexandría, escritu na dómina de Domiciano (81 - 96 d. C.) y contién dalguna información avera del país Chola. Un sieglu dempués, el xeógrafu Ptolemeo brinda más detalles sobre'l país, el so puertu y les sos ciudaes interiores. Mahavamsa, un testu budista, numbera una serie de conflictos ente los habitantes de Ceilán y los inmigrantes tamiles.

Chola ye mentada nes pilastres de les inscripciones del rei Ashoka (inscritu ente los años 273 - 232 e.C. ), y trata alrodiu de la esistencia d'una rellación amistosa ente los reinos.

Historia

Reis de Chola
Periodu tempranu
Ilamcetcenni	Karikala Chola
Nedunkilli	Nalankilli
Killivalavan	Kopperuncholan
Kocengannan	Perunarkilli
Inter-reino - 200-848 dC.
Periodu Chola Medieval
Vijayalaya Chola	848-871(?) CE
Aditya I	871-907 CE
Parantaka Chola I	907-950 CE
Gandaraditya	950-957 CE
Arinjaya Chola	956-957 CE
Sundara Chola	957-970 CE
Uttama Chola	970-985 CE
Rajaraja Chola I	985-1014 CE
Rajendra Chola I	1012-1044 CE
Rajadhiraja Chola	1018-1054 CE
Rajendra Chola II	1051-1063 CE
Virarajendra Chola	1063-1070 CE
Athirajendra Chola	1067-1070 CE
Periodu Chola Chalukya
Kulothunga Chola I	1070-1120 CE
Vikrama Chola	1118-1135 CE
Kulothunga Chola II	1133-1150 CE
Rajaraja Chola II	1146-1163 CE
Rajadhiraja Chola II	1163-1178 CE
Kulothunga Chola III	1178-1218 CE
Rajaraja Chola III	1216-1256 CE
Rajendra Chola III	1246-1279 CE
edit

La hestoria de la dinastía Chola ta basada en cuatro periodu: el periodu tempranu Chola de la lliteratura de Sangam, el inter-reinu ente la cayida de los reis del periodu tempranu y los reis medievales antes de Vijayalaya Chola (C. 848 d. C.), el periodu medieval de la dinastía de Vijayalaya, y finalmente'l periodu de la dinastía de Chalukya Chola de Kulothunga Chola I del sieglu III-IV hasta'l sieglu XI.

Periodu tempranu

De los primeros reis de Chola esiste evidencia tanxible na lliteratura Sangam. Los eruditos convienen xeneralmente qu'esta lliteratura pertenez al sieglu primeru de la nuesa era. La cronoloxía interna d'esta lliteratura nun s'atopa bien definida con rellación al so espaciu históricu. La lliteratura Sangam ta llena de nomes de reis y de príncipes, y de los poetes que pertenecen a la dómina.

A pesar de ser una lliteratura rica que representa la vida y el trabayu d'esta xente, inda nun puede oldease al periodu históricu correspondiente.

La lliteratura Sangam ta llena de lleendes sobre los reis míticos de Chola. El rei Chola yera miráu como un ser que baxaba del Sol. Estos mitos falen avera del rei Kantaman de Chola, supuestu contemporaneu del sabiu Agastya. Dos nomes sobresalen como prominentes ente esos reis de Chola conocíos na lliteratura Sangam: Karikala Chola y Kocengannan.

Nun esisten medios seguros pa definir la orde de socesión, nin d'afitar les sos rellaciones d'unu con otru y con munchos otros príncipes del mesmu periodu. La ciudá d'Urayur (cerca de Thiruchirapalli) yera la so capital.

Inter-reino

Poco se sabe sobre'l periodu de transición, alredor del sieglu III d'alcuerdu a la edá Sangam (C. 300 d. C.), nes cualos los Pandyas y los Pallavas apoderaben el país Tamil. Una dinastía desconocida, los Kalabhras, invadió'l país Tamil, moviendo a los reinos esistentes y gobernando per espaciu de tres sieglos.

Darréu éstos fueron movíos polos Pallavas y los Pandyas nel sieglu VI d. C. Poco se sabe sobre'l pueblu Chola mientres estos trés sieglos hasta la llegada de Vijayalaya nel segundu trimestre del sieglu IX.

La lliteratura de la dómina apenes apurre dellos datos relativos a los tresformamientos que surdieron mientres esti intervalu llargu de tiempu. Lo más seguro ye que cuando'l poder de los Cholas mengua, los Pandyas y los Pallavas aprovechando esta circunstancia llevantar nel norte y nel sur, lo qu'obliga a esta dinastía a buscar abellugu y la proteición de los sos rivales más cercanos.

Los Pallavas y los Pandyas al paecer llograron dixebrase de los Cholas, sicasí, ye posible pola so reputación, qu'aceptaren princeses d'orixe Chola n'unión matrimonial, amás d'emplegaes al so serviciu.

El pelegrín chinu Xuanzang, que pasó dellos meses en Kanchipuram mientres los años 639 - 640 d. C., escribe sobre'l reinu de Culi-yá”. Les numberoses inscripciones de los Pallavas, los Pandyas y los Chalukya d'esti periodu, menten sobre la conquista “del país de Chola”. A pesar d'esta perda d'influencia y poder, ye inverosímil creer que'l reinu Chola perdiera la so hexemonía nel territoriu qu'arrodiaba Urayur, la so capital. Vijayalaya devolvió la prominencia a esta área xeográfica.

Alredor del sieglu VII, un reinu Chola espolletó na actual Andhra Pradesh. Esti reinu de Telugu Cholas remontar al periodu Sangam tempranu. Sicasí, nun se tien nada definíu alrodiu de la so conexón al periodu tempranu del reinu de Chola.

Ye posible qu'una caña Tamil Chola emigrara al norte mientres la dómina de los Pallavas con cuenta d'establecer un reinu propiu, lloñe de les influencies dominantes de los Pandyas y de los Pallavas.

Chola medieval

Ente que per un sitiu esiste poca información confiable relativa a los Chola mientres el periodu qu'entiende a les dinastíes tempranes de Chola y de Vijayalaya, hai una bayura de materiales con referencia a Vijayalaya y a les dinastíes de Chalukya Chola. Una gran cantidá d'inscripciones en piedra realizada por ellos mesmos y polos reis de los reinos rivales, Pandyas y Chalukyas, y grabaciones en plaques de cobre, fueron preseos importantes al construyir la hestoria del pueblu Chola mientres esi periodu.

Alredor del añu 850 d. C., Vijayalaya llevantar n'armes y aprovechó una oportunidá resultante d'un conflictu ente los Pandyas y Pallavas, [21] la ciudá de Thanjavur foi prindada y estableció una eventual llinia imperial nel periodu medieval.

Territoriu Chola mientres Rajendra Chola I.

La dinastía Chola taba nel máximu desenvolvimientu de la so influencia y poder mientres el periodu medieval. Grandes reis, como Rajaraja Chola I y Rajendra Chola ocuparon el tronu, y so la so visión y direición el reinu de Chola espandióse más allá de les llendes tradicionales d'un reinu Tamil. Nel so apoxéu, l'imperiu Chola tomó dende la isla de Sri Lanka nel sur hasta les veres del ríu Godavari nel norte. Los reinos a lo llargo de la mariña este de la India hasta'l ríu Ganges reconocieron la soberanía feudal de los Chola. Les fuercies marítimes de Chola invadieron y conquistaron Srivijaya nel archipiélagu malayu.

Mientres esti periodu, los Cholas fueron constantemente asediados polos Sinhalas, pueblu bien combativu que procuró en cada momentu derrocar la ocupación Chola en Sri Lanka, polos príncipes de Pandya qu'intentaron ganar la independencia pa los sos territorios tradicionales, y poles ambiciones cada vez mayores de los Chalukyas nel Deccan occidental.

Esti periodu carauterizar pola guerra constante ente los Chola y estos pueblos antagonistes. Un equilibriu de poder esistió ente los Chalukyas y los Cholas, y esistió una aceptación tácita al considerar al ríu Tungabhadra como la llende ente los dos imperios. Sicasí, el fondu de la contención ente estos dos poderes yera la influencia cada vez mayor de los Chola nel reinu de Vengi.

Chola Chalukya

Les aliances políticu y matrimonial ente los reis del este de Chalukya alredor de Vengi asitiáu nes veres del sur del ríu Godavari empezaron mientres el reináu de Rajaraja tres la invasión de Vengi. La fía de Rajaraja Chola casóse col príncipe Vimaladitya. Tamién casaron a la fía de Rajendra Chola con un príncipe del este de Chalukya, Rajaraja Narendra. Asesinaron a Athirajendra Chola fíu de Virarajendra Chola nun disturbiu civil nel añu 1070 y Kulothunga Chola I xubió al tronu de Chola, empezaba asina la dinastía de los Chalukya Chola. Kulothunga yera un fíu del rei Rajaraja Narendra de Vengi.

La dinastía de Chalukya Chola tuvo gobernantes bien capaces en Kulothunga Chola I y Vikrama Chola; sicasí, la declinación del poder empezó práuticamente mientres esti periodu. Piérdese'l control de la isla de Sri Lanka y son espulsaos pol renacíu poder de los Sinhala. Alredor del añu 1118 perdieron el control de Vengi (conquistáu pol rei occidental Vikramaditya VI de Chalukya) y Gangavadi (distritos meridionales de Mysore) debíu al poder cada vegada mayor del rei Hoysala Vishnuvardhana, un feudatario Chalukya.

Territorio Chola mientres Kulothunga Chola I.

Nos territorios Pandyas, la falta d'una alministración central que los controlaba, afaló a un númberu de demandantes al tronu de Pandya a provocar una guerra civil na cual los Sinhalas y los Chola fueron movíos del poder. Mientres el sieglu pasáu los Cholas, asitiaron a un exércitu d'orixe Hoysala con calter permanente en Kanchipuram pa protexelos contra la influencia cada vez mayor de los Pandyas.

Los Cholas, sol reináu de Rajendra Chola III, esperimentaron cambeos continuos. A finales del sieglu XII, la influencia cada vez mayor de los Hoysalas sustituyó'l poder de los Chalukyas que tornaba como protagonista principal nel norte. Los feudatarios locales tamién aportaben a abondo capaces pa desafiar l'autoridá central de los Chola. El reinu Chola foi espuestu a los asaltos tanto esternos como internos. Los Pandyas nel sur llevantárense llegando a desenvolver un gran poderíu.

Los Hoysalas nel oeste amenaciaron la esistencia del imperiu Chola. Rajendra intentó sobrevivir alliniándose colos poderes emerxentes alternadamente. A la fin del reináu de Rajendra, l'imperiu Pandyan taba nel apoxéu de la so prosperidá y tomara el llugar del imperiu Chola a los güeyos de los observadores estranxeros.

Nun hai evidencia dalguna que Rajendra fora asocedíu darréu por otru príncipe Chola. L'imperiu Chola foi absorbíu totalmente pol imperiu Pandyan.

Gobiernu y sociedá

El país

Templu de Nataraja en Chidambaram.

Según la tradición Tamil, el vieyu país de Chola tomó la rexón qu'inclúi'l güei modernu Tiruchirapalli, y los distritos de Thanjavur nel estáu de Tamil Nadu (país de los tamiles). El ríu Kaveri y los sos tributarios apoderen esti paisaxe del país xeneralmente planu que s'inclina gradualmente escontra'l mar, peles llombes o los valles importantes. El ríu Kaveri, que tamién yera conocíu como ríu Ponni (d'oru), tenía un llugar especial na cultura de los Chola. Los hinchentes añales nel ríu Kaveri marcaron una fecha especial pa la celebración, el Adiperukku, nel cual la nación entera participaba, dende'l rei hasta'l llabrador más humilde.

Kaverippattinam na mariña, cerca del delta del ríu Kaveri, yera una ciudá portuaria bien importante. Ptolemeo sabía d'esta y d'otra ciudá portuaria llamada Nagappattinam, consideraes como los centros más importantes de los Chola. Estos dos ciudaes cosmopolites convertir n'exes del comerciu y atraxeron munches creencies relixoses, incluyendo'l budismu. Les galeres romanes atoparon bon resguardu dientro d'estos puertos. Monedes romanes fechaes nos primeros sieglos atopáronse cerca del delta del ríu Kaveri.

Otres ciudaes principales yeren Thanjavur, Urayur y Kudanthai. Dempués de que Rajendra Chola treslladara'l so reinu a Gangaikonda Cholapuram, la ciudá de Thanjavur perdió prestíu. Los últimos reis de Chola de la dinastía de Chalukya Chola treslladar con frecuencia alredor del so país y fixeron de ciudaes como Chidambaram, Madurai y Kanchipuram les sos capitales rexonales.

Gobiernu

Nel periodu de los Chola, el sur de la India, tuvo per primer vegada so un solu gobiernu, cuando una tentativa seria foi realizada pa faer frente y solucionar los problemes de l'alministración pública. El sistema de gobiernu de los Chola yera monárquicu, d'alcuerdu a la edá de Sangam. Sicasí, había pocu diferencia ente lo primitivo y común de la vida tribal de la dómina anterior, y los derechos cuasi Bizantinos -de Rajaraja Chola y los sos socesores- colos sos numberosos palacios, y pomposidades acomuñaos a la nueva corte real.

Detalles del templu de Brihadisvara en Thanjavur.

Ente los años 980 y 1150 d. C., l'imperiu Chola tomó íntegramente el sur de la península india, tomando del este al oeste de mariña a mariña, teniendo como frontera al norte per una llinia irregular a lo llargo del ríu Tungabhadra y la frontera del reinu de Vengi. Anque Vengi tenía una esistencia política separada, tuvo siempres bien amestáu al imperiu Chola, pa diversos propósitos (políticos, militares, comerciales), polo que'l dominiu de Chola foi ampliáu entós hasta les veres del ríu Godavari.

Thanjavur y Gangaikonda, y tiempu dempués Cholapuram yeren les capitales imperiales. Sicasí Kanchipuram y Madurai yeren consideraes capitales rexonales, a les cualos les cortes dacuando fueron llevaes. El rei yera'l comandante supremu y dictador. El so papel alministrativu consistió en publicar les órdenes orales a los oficiales responsables cuando les ocasiones riquir.

Una burocracia de gran algame asistió al rei nes xeres de l'alministración y na execución de los sos órdenes. Por cuenta de la falta d'una llexislatura o d'un sistema llexislativu nel sentíu modernu, la imparcialidá de les pidíos escontra'l rei pola so calidá d'home, faltaben enforma de ser imparciales y xustos.

Tolos templos construyíos polos reis Chola y dotaos de gran bayura. Los templos actuaben non yá como llugares d'adoración sinón tamién como centros de l'actividá económica, beneficiando a la comunidá entera.

Gobiernu llocal

Cada aldega yera una unidá autónoma. Un númberu d'aldegues constituyíen una entidá más grande conocida como kurram, nadu o kottram, dependiendo del área xeográfica. Un númberu de kurrams formaba un valanadu. Estes estructures esperimentaron un cambéu y refinamientu constante a lo llargo de la historia de la dinastía.

La xusticia yera sobremanera una cuestión local, los conflictos de menor importancia yeren alministraos y solucionaos a nivel de l'aldega. El castigu pa los crímenes de menor importancia realizar en forma de multes o indicaciones por que'l delincuente donara cierta cantidá de dineru a la caridá. Inclusive los grandes crímenes, como'l homicidiu involuntariu o'l asesinatu, penar con multes. Los crímenes d'Estáu, como la traición, xulgar mesmu rei; el castigu típicu nestos casos yera la execución o la prinda de los bienes.

Comerciu esterior

El pueblu Chola sobresalió nel comerciu esterior y l'actividá marítima, ampliando la so influencia en zones d'ultramar como China y l'Asia Sur-Oriental. Escontra finales del sieglu IX, los países de la India meridional desenvolvieren una actividá marítimo y comercial intensa. Los Chola, pola so privilexada posición xeográfica qu'apoderaben -dende les mariñes del este escontra les del oeste de la India peninsular- taben a la vanguardia d'estes empreses. La dinastía Tang de China, l'imperiu de Srivijaya nel archipiélagu malayu so los Sailendras, y el Califatu Abbasí en Bagdag yeren los principales socios colos qu'axustaben.

Espedientes con informes pertenecientes a la dinastía Song menten qu'una embaxada de Chulian (Chola) llegó a la corte china nel añu 1077 d. C., y que llamaron al rei de Chulien nesi entós Ti-hua-kia-so. Ye posible qu'estes sílabes referir a “Deva Kulo [tunga]” (Kulothunga Chola I). Esta embaxada foi de calter comercial y foi altamente provechosa pa los visitantes, que volvieron con 81.800 cadenes de monedes de cobre llograes en cuenta de los artículos llevaos como tributos, incluyendo artículos de cristal, y les acobiciaes especies.

Una inscripción estazada Tamil atopada en Sumatra cita'l nome d'un gremiu mercantil: Nanadesa Tisaiyayirattu Ainnutruvar (lliteralmente, “los quinientos de los cuatro países y los mil direiciones”), ésti foi un gremiu mercantil famosu nel país Chola. La inscripción ta fechada nel añu 1088, indicando qu'había un comerciu d'ultramar activu mientres el periodu Chola.

Sociedá

Hai poca información sobre'l tamañu y la densidá de la población mientres el reináu Chola. La estabilidá apolmonante na rexón dexó a la xente llevar una vida bien granible y engraciada. Hai solamente un casu rexistráu de disturbiu civil mientres el llargu periodu del reináu Chola. Sicasí, había informes de fame causada por calamidaes naturales.

La calidá de les inscripciones atopaes indica una presencia d'altu nivel d'instrucción y educación na sociedá. El testu nestes inscripciones foi escritu polos poetes de la corte y grabáu polos talentosos artesanos. La educación nel sentíu contemporaneu nun yera considerada importante; hai evidencia circunstancial pa suxerir que dellos conseyos de l'aldegues entamaron escueles pa enseñar los fundamentos de la llectura y de la escritura a los neños, anque nun hai evidencia del sistema educativu sistemáticu pa les mases.

La educación vocacional taba nel entrenamientu de calter hereditariu, nel cual el padre tresmitía les sos habilidaes a los sos fíos y asina socesivamente por xeneraciones. El llinguaxe tamil yera'l mediu d'educación pa les mases; la educación del sánscritu foi acutada a los brahmanes). Los monesterios relixosos (matha o gatika) yeren los centros d'aprendizaxe, que fueron sofitaos pol gobiernu.

Apurras culturales

Bronce del periodu chola: el dios Shivá na forma d'Ardhanarisvara.

So los Chola, el país de los tamiles algamó la excelencia nel arte, la relixón y la lliteratura. En toes estes esferes, el periodu Chola marcó la culminación de los movimientos qu'empezaren nuna edá anterior so los Pallavas. Tanto l'arquiteutura monumental —espresada en forma de templos maxestosos— como la escultura en piedra y bronce nunca algamaron tan gran delicadeza na India.

Los Chola sobresalieron na actividá marítima, tantu nel campu militar como nel mercantil. La so conquista de Kadaram (Kedah) y de Srivijaya y los sos contactos continuos col imperiu chinu, dexaron influyir la cultura llocal. Gran parte de la influencia cultural hindú estendida pol Asia suroriental foi heriedu de l'actividá de los Chola.

Arte

Los Chola siguieron la tradición d'edificación de templos de la dinastía de los Pallava y contribuyeron notablemente al diseñu del templu dravídicu. Construyeron numberosos templos por tol so reinu. Aditya I llevantó un bon númberu de templos dedicaos a Shivá a lo llargo de les riberes del ríu Kaveri. Estos templos, sicasí, nun fueron de gran escala hasta finales del sieglu X.

La edificación de templos recibió gran ímpetu de les conquistes y el xeniu de Rajaraja Chola y del so fíu Rajendra Chola I. El maduror y el grandor desenvueltu na arquiteutura amosar nos dos templos de Tanjavur y de Gangaikondacholapuram. El magníficu templu de Thanjavur, dedicáu a Shivá y que se terminó alredor del añu 1009, ye un monumentu a los llogros materiales del reináu de Rajaraja. Ye'l más grande y más altu de tolos templos indios del so tiempu y considérase el cume de l'arquiteutura de la india meridional.

El templu de Gangaikondcholapuram, creación de Rajendra Chola, foi pensáu pa superar al anterior. Acabar de llevantar alredor del añu 1030, apenes dos décades dempués del templu en Thanjavur y col mesmu estilu. El mayor detalle na decoración atestigua la opulencia del imperiu Chola sol reináu de Rajendra.

El periodu Chola ye tamién notable poles sos escultures y bronces. Ente les pieces que se caltienen nos museos de tol mundu y nos templos del sur de la India, pueden atopase abondoses representaciones del dios Shivá en delles formes, tales como'l dios Vishnú y el so consorte Lakshmī. Anque se ciñeron xeneralmente a les convenciones iconográficas establecíes pola llarga tradición, los escultores trabayaron con mayor llibertá mientres los sieglos XI y XII y algamaron una gran guapura y grandor nes sos creaciones, que se considera clásica. El meyor exemplu d'esto atópase na figura de Nataraja, el baillarín divín.

Lliteratura

La edá imperial de los Chola (ente los años 850-1200) foi la edá d'oru de la cultura tamil, marcada pol importante desenvolvimientu de la lliteratura. Les inscripciones alrodiu de los Chola citen munchos d'estos trabayos, y ye una traxedia que la mayor parte d'estos háyanse perdíu.

La renacencia del hinduismu mientres los Kalabhras aguiyó la construcción de numberosos templos y de estos de la mesma surdió la lliteratura piadosa de Saiva y de Viashnava. Los autores budistes y jainistas espolletaron tamién nesta dómina, anque se cuntaben en menor númberu que nos sieglos anteriores. Jivaka-chintamani de Tirutakkadevar y Sulamani de Tolamoli tán ente les persones notables que representen a los autores non Hindús. L'arte de Tirutakkadevar ye marcáu pola gran calidá de la poesía. Considérase que sirvió como modelu para Kamban al realizar la so obra maestra Ramavatharam.

Kamban espolletó mientres el reináu de Kulothunga Chola III. [49] yá que la so obra Ramavatharam ye la epopeya más grande de la lliteratura Tamil, y anque l'autor indica que siguió a Valmiki, el so trabayu nun ye nenguna traducción mera o adautación simple de la epopeya sánscrita: Kamban impon na so narración el color y el paisaxe del so propiu tiempu; la so descripción de Kosala ye una descripción idealizada de les carauterístiques del país Chola.

La obra maestra Kalingattuparani de Jayamkondar ye un exemplu de la poesía narrativa que dibuxa una llende clara ente la hestoria y les narraciones ficticies. Esta describe los acontecimientos asocedíos mientres la guerra de Kulothunga Chola I en Kalinga y representa non yá la pómpara y la circunstancies de la guerra, sinón amás los detalles espantibles nel campu de batalla. El poeta famosu Tamil Ottakuttan yera un contemporaneu de Kulothunga Chola I. Ottakuttan escribió Kulothunga Solan Ula un poema aponderando les virtúes del rei Chola. Amás sirvió nes cortes de trés de los sos socesores.

L'impulsu por producir lliteratura relixosa piadosa foi siguida nel periodu Chola y l'ordenamientu del canon de Shivá (Saiva) en 11 llibros foi'l trabayu de Nambi Andar Nambi, que vivió a finales del sieglu X. Sicasí, relativamente son pocos los trabayos sobre la relixón vaishnava (vishnuísmu) que fueron compuestos mientres el periodu Chola, posiblemente por cuenta de la animosidad evidente escontra los Vaishnavites polos monarques del periodu Chaluka Chola. [50]

Relixón

Estatua de Nataraja, Muséu Metropolitanu d'Arte, New York.

Los Chola yera xeneralmente siguidores del shivaísmu y del hinduismu. Al traviés de la so historia, nun fueron influyíos pola presencia del budismu y del jainismu al igual que los reis, los Pallavas y los Pandyas. Inclusive mientres el periodu tempranu de los Cholas siguióse una versión clásica de la fe hindú. Hai evidencies en Purananuru sobre la fe de Karikala Chola nos oríxenes del entós hinduismu védicu nel país tamil. Kocengannan, otru rei del periodu tempranu Chola, foi aponderáu na lliteratura Sangam y nel canon de Saiva como un santu.

Mientres los últimos periodos del reinu fueron tamién shivaístas, anque había un sentíu de tolerancia escontra otres sectes y relixones. Parantaka I y Sundara Chola dotaron y construyeron los templos pa Shivá y Vishnú. Rajaraja Chola inclusive patrocinó a los budistes, y construyó un Vihara (templu) en Nagapattinam a pidimientu del rei Sailendra Srivijaya.

Mientres el periodu Chalukya Chola, hubo casos d'intolerancia escontra los vishnuistes (especialmente escontra Ramanuya, el so líder). Esta intolerancia condució a les persecuciones y Ramanuja se exilió nel país de los Chalukyas. Esti líder condució un llevantamientu popular que dio llugar al asesinatu d'Athirajendra Chola.

Kulothunga Chola II ye mentáu por haber quitáu una estatua de Vishnú del templu de Shivá en Chidambaram. Hai amplia evidencia que Kulothunga II yera un fanáticu relixosu que deseyó esbaratar la camaradería esistente ente les creencies hindús del país.

Na cultura popular

La hestoria de la dinastía Chola inspiró a que munchos autores Tamil produzan creaciones lliteraries y artístiques mientres delles décades. Estos trabayos de lliteratura popular ayudaron a siguir la memoria del gran pueblu Chola nes mentes de la xente Tamil. El trabayu más importante d'esti xéneru ye'l popular Ponniyin Selvan (El fíu de Ponni), una novela histórica escritu en Tamil por Kalki Krishnamurthy.

Escritu en cinco volúmenes, narra la hestoria de Rajaraja Chola. Ponniyin Selvan ocupar de los acontecimientos que conducen a l'ascensión de Uttama Chola nel tronu de Chola. Kalki utilizara'l tracamundiu esistente na socesión al tronu de Chola dempués del fallecimientu de Sundara Chola. Esti llibru foi serializado nel periódicu Tamil Kalki a mediaos de los años cincuenta. La serialización duró por cuasi cinco años y cada selmana la so publicación yera aguardada con gran interés pola población.

Kalki quiciabes punxo les bases pa esta novela en Parthiban Kanavu, un llibru románticu y históricu, que s'ocupa de les fortunes d'un príncipe imaxinariu de Chola Vikraman que foi supuestu feudatario del rei Narasimhavarman I de Pallava mientres el sieglu VII. La hestoria céntrase dientro del periodu inter reinos, mientres el cual Chola taba nuna gran decadencia primero que Vijayalaya Chola restableciera'l so dominiu y poderíu. Parthiban Kanavu tamién foi serializado nel selmanariu de Kalki mientres los entamos de los años 50.

Sandilyan, otru novelista popular, escribió Kadal Pura nos años sesenta. Foi serializado nel selmanariu Tamil Kumudam. Kadal Pura allugar mientres el periodu en que Kulothunga Chola taba nel so exiliu nel reinu de Vengi, dempués de que-y negaren el tronu que yera llexítimamente so. Kadal Pura especula sobre la presencia de Kulothunga mientres esti periodu. El trabayu anterior de Sandilyan Yavana Rani escritu nos años sesenta basar na vida de Karikala Chola. Últimamente, Balakumaran escribió'l opus Udaiyar basáu nos acontecimientos qu'arrodien la construcción de Rajaraja Chola del templu de Brihadisvara en Thanjavur.

Hubo producciones basaes na vida de Rajaraja Chola mientres los años 50 y en 1973, Shivaji Ganesan actuaba na adautación d'una obra.

Referencies

Nilakanta Sastri, K. A.: The CōĻas, University of Madras, Madras, 1935 (Reprinted 1984).
Nilakanta Sastri, K. A.: A History of South India, OUP, New Delhi, 1955 (Reprinted 2002).
Nagaswamy, R.: Tamil Coins - a study (monedes tamiles, un estudiu), 1981.
Naga Swami R.: Gangaikondacholapuram. State Department of Archaeology, Government of Tamil Nadu, 1970.
Keay, John: India A History, Nueva Delhi: Harper Collins Publishers, 2000.
LotusSculpture.com
[1] (estensión de los territorios chola).
1UpIndia.com (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (hestoria de Tamil Nadu).
[http://tamilnation.org/culture/architecture/thanjavur.htm TamilNation.org (arquiteutura del Imperiu chola).
[2] (escultures de bronce)
WHC.Unesco.org (patrimonios de la humanidá de la UNESCO construyíes polos cholas).
Sabrizain.Demon.co.uk (conquistes nel sur d'Asia).
TamilNation.org (templu de Thanjavur).