Facendera pola Llingua Llionesa
(Redirixío dende Facendera pola Llengua)
Facendera pola Llingua Llionesa ye una asociación llionesa que trabaya col propósitu de promocionar y caltener l'usu de la llingua llionesa, y d'avanzar nel so estudiu.
| Facendera pola Llingua Llionesa | |
|---|---|
| Direición | España |
 | |
Los sos anicios
editarConocida popularmente como Facendera nació na seronda de 1994 col propósitu de promocionar l'enseñu y esparder la conocencia de la llingua. Foi'l primer coleutivu en poner clas de llionés de forma continuada, na ciudá de Lleón, Astorga, La Bañeza, L'Alfoz de Lleón, ciudá de Zamora o El Bierzu.
Esti coleutivu cultural maureció a partir de delles iniciatives conxuntes y foi socesora de diverses aportaciones personales realizaes na década de los ochenta del sieglu XX. Participaron na so fundación y promoción, ente otres personalidaes de la cultura llionesa, los escritores Héctor Gil y Xosepe Vega, actual voceru de l'asociación.[1][2]
La so razón de ser
editarLa principal xera de Facendera pola Llingua ye trabayar na reivindicación col obxectivu d'algamar la conciencia social mayoritaria en favor de la defensa y promoción del asturleonés. El so mayor interés ye evitar ver baltaos los derechos llingüísticos y recortaes les sos posibilidaes de promoción social pola falta de reconocimientu y de proteición por parte de les instituciones.
Actividades
editar- Foi ún de los primeros coleutivos en poner clase d'asturllionés de forma continuada,[3][4] realizando tamién unes xornaes de trabayu, ciclos de conferencies, charres y meses reondes nes principales localidades de Lleón y Zamora.[5][6] Tamién, llevó a cabo dalgunes actividaes n'apoyu al profesoráu n'institutos y colexos llioneses col envís d'arimar la llingua a los escolares, y xuntes con asociaciones del Asturies y Miranda, asina como conferencies pa los padres de los escolinos de Lleón.
- Varios grupos de llealtá llingüística y de falantes de llionés creáronse a partir d'esta asociación, y anguaño continúen col llabor emprendiu por Facendera (talmente socede esto na cabreirés Jonatán Rodríguez Bayo, autor del vocabulariu de La Baña, editáu pola Academia de la Llingua Asturiana; esti escritor recibió tamién el primer premiu del certame lliterariu de l'asociación cultural La Caleya 2008).[7][8] Posteriormente han colaborado en congresos y debates sobre el leonés.[9][10]
- Facendera participa en comuña xunto a otres asociaciones como la Xunta Pola Defensa de la Llingua Asturiana nos alcuentros anuales denominaos Alcuentros nel Cordal nos que se traten diferentes temes no que cinca a la normalización llingüística de tol dominiu asturllionés.[11]
- Otra de les sos actividades na que participa ye nes reuniones bianuales d'escritores llioneses y asturianos qu'empleen la variante occidental del asturleonés, nel llamáu Alcuentru d'escritores n'asturllionés occidental.[12] Nestos alcuentros fálase y analizase sobre l'estáu de la llingua asturllionesa y presentense les novedaes lliteraries publicaes na variante occidental.[13]
- Pa ochobre del añu 2005 Facendera y les asociaciones culturales Furmientu y Xunta pola Defensa de la Llingua Asturiana faen un comunicáu en comuña nel que piden, atendiendo pal debate de les reformes estatutaries n'Asturies y en Castiella y Lleón, responsabilidá a los representantes políticos pa llograr el máximu grau posible de proteición, estatus xurídicu y normalización del idioma. Nesi sen, estes asociaciones entienden que ye interesante l'usu d'un termín común pa referise al idioma que, según pa cola realidá socio-política de Lleón y Zamora, nun cree confusión énte les instituciones españoles y europees, y esclarie que táse falando de la mesma llingua que la que amenta l'Estatutu d'Autonomía d'Asturies.[14]
Publicaciones
editar- Facendera realizó un diccionariu llionés-español qu'inclúi la definición d'un númberu de pallabres característices de la provincia de Lleón n'español, asina como sinónimos en llionés y otros datos d'interés.[15]
- A ella débese l'asoleyamientu del llibru "Cuentos de Lleón" que recoyía los rellatos de mozos escritores en llingua llionesa y nacíos nesa Rexón.
- Frutu de la collaboración ente les asociaciones culturales Facendera pola Llengua y La Caleya editóse en 2009 El Prencipicu,[16] versión en dialeutu cabreirés de la obra del escritor francés Antoine de Saint-Exupéry El Principín. Esti llibru surde como consecuencia del llabor pedagóxico realizao colos alumnos cabreireses de la Residencia de Estudiantes d'Estorga dientro de la llamada Aula de Cultura Cabreiresa.[17]
- Xeitu. Revista llionesa de llingua y cultura (boletín de la asociación).[18]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ http://www.diariodeleon.es/noticias/noticia.asp?pkid=134741 Noticia nel Diario de León
- ↑ http://www.diariodeleon.es/noticias/noticia.asp?pkid=440558 Artículu d'Opinión nel Diario de León
- ↑ Xeolingüística da periferia románica atlántica: linguas e lugares. Valcárcel Riveiro, Carlos. ISBN 978-84-9750-973-2. Año 2007
- ↑ Language Ideologies: Critical Perspectives on the Official English Movement,. Vol. 2: History, Theory, and Policy. Roseann Dueñas Gonzalez, Ildikó Melis
- ↑ «Textu divulgativu editáu pol colectivo Facendera Pola Llengua». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-26.
- ↑ «Apartáu d'actividaes del boletín de l'asociación (Xeitu).». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-15.
- ↑ «Entrevista a Jonatán Rodríguez Bayo nel Diario de León». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-04.
- ↑ «Lectura nel Certamen Literario La Caleya 2008». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-05.
- ↑ «Documentu sobre Charles organizaes en 2003 en Zamora, noticia extraída dEl Norte de Castilla». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-04.
- ↑ Noticia del 14 d'abril de 2008 del Diario de León sobre un congresu de llingua lleonesa
- ↑ «Noticia en Asturies.com». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-20.
- ↑ «Noticia nel blog de Furmientu». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
- ↑ Artículu nel Diario de León
- ↑ «Comunicáu n'EL Llumbreiru (Cartafueyu dixital de l'asociación Furmientu)». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-14.
- ↑ Según indica'l Centru Virtual Cervantes.
- ↑ Antoine de Saint-Exupéry, El Prencipicu. Ediciones El Búho Viajero. ISB 978-84-96872-03-5, 2009. Noticia rellacionáu nel Diario de León Archiváu 2010-03-30 en Wayback Machine
- ↑ «Web del Aula de Cultura Cabreiresa». Archiváu dende l'orixinal, el 2002-10-31.
- ↑ «Xeitu. Cartafueyu llionés de llingua y cultura». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-15.
Enllaces esternos
editar- Páxina de Facendera
- Rexistru de l'asociación nel Rexistru d'Asociaciones de la Junta de Castiella y Lleón (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
Datos: Q8960686
