Proxima Centauri[nb 1] (del llatín proximus, -a, -um: «siguiente a» o «cercana a»)[9] ye una estrella nana colorada de 11ª magnitú aparente asitiada a aproximao 4,22 años lluz (1,295 pársecs)[nb 2] de la Tierra, na constelación de Centaurus y posiblemente perteneciente al sistema d'Alfa Centauri. Descubierta en 1915 por Robert Innes, direutor del Observatoriu Union de Sudáfrica, ye la estrella más cercana al Sol,[6] anque la so intensidá llumínica ye demasiáu débil pa ser reparada ensin preseos astronómicos. La so distancia coles estrelles que formen l'sistema binariu Alfa Centauri ye de 15.000 ± 700 unidaes astronómiques [UA] (0,237 ± 0,011 años lluz).[10] Proxima Centauri puede formar parte d'un sistema estelar triple con Alfa Centauri A y B, pero esti estremu nun foi confirmáu.

Proxima Centauri

Proxima Centauri
Descubrimientu
Descubridor Robert Innes
Fecha 1915
Datos d'observación
(Dómina J2000.0 (ICRS))
Constelación Centaurus
Ascensión reuta (α) 14h 29m 42,95s[1]
Declinación (δ) −62° 40′ 46,1″[1]
Mag. aparente (V) 11.05[1]
Carauterístiques físiques
Clasificación estelar M5.5 Ve[1]
Tipu Estrella acandilante
Masa solar 0,123 ± 0,006[2] M
Radiu (0,145 ± 0,011[2] R)
Índiz de color 1,90[1] (B-V)
1,43[1] (U-B)
Magnitú absoluta 15,49[3]
Gravedá superficial 5,20 ± 0,23[2] (log g)
Lluminosidá 0,0017[4] L
Temperatura superficial 3.042 ± 117[2] K
Periodu de rotación 83,5 díes[5]
Astrometría
Mov. propiu n'α 3775,40[1] mas/añu
Mov. propiu en δ 769,33[1] mas/añu
Velocidá radial 21,7 ± 1,8[7] km/s
Distancia 4,22 ± 0,01 años lluz
Paralax 768,7 ± 0,3[8] mas
Referencies
SIMBAD enllaz
Otres designaciones
Alfa Centauri C, CCDM J14396-6050C, GCTP 3278.00, GJ 551, HIP 70890, LFT 1110, LHS 49, LPM 526, LTT 5721, NLTT 37460, V645 Centauri[1]
[editar datos en Wikidata]

Por cuenta de la proximidá d'esta estrella, la so diámetru angular puede midise direutamente, y foi calculáu nun séptimu del diámetru solar.[6] La masa de Proxima Centauri ye aproximao un octavu de la del Sol, y el so densidá ye unes 40 vegaes mayor. Anque tien una lluminosidá media bien baxa, Proxima ye una estrella acandilante que sufre espectaculares aumentos aleatorios de rellumu por cuenta de la actividá magnética.[11] El campu magnéticu de la estrella ye creáu por conveición en tol cuerpu estelar, y l'actividá de rellumos resultante xenera una emisión de rayos X total similar a la producida pol Sol.[12] L'amiestu del combustible» nel nucleu de Proxima Centauri al traviés de la conveición y la tasa de producción d'enerxía relativamente baxa de la estrella suxeren que va ser una estrella de secuencia principal, mientres otros cuatro billones d'años,[13] o casi 300 vegaes l'actual edá del universu.[14]

La busca d'otros oxetos estelares n'órbita de Proxima Centauri foi infructuosa, refugando la presencia de nanes marrones y planetes supermasivos.[15][16] Los estudios del so velocidá radial con precisión tamién refugaron la presencia de Súper-Tierres dientro de la zona habitable de la estrella.[17][nb 3] La detección d'oxetos más pequeños va riquir l'usu de nuevos preseos, como'l Telescopiu Espacial James Webb.[18] Yá que Proxima Centauri ye una nana colorada y una estrella acandilante, alderícase si un planeta orbitando esta estrella podría allugar vida.[19][20] Sicasí, por cuenta de la proximidá de la estrella a la Tierra, propúnxose como un destín pa los viaxes interestelares.[21]

Observación

editar

En 1915 l'astrónomu Robert Innes, direutor del Observatoriu Union en Johannesburgu (Sudáfrica), afayó que Proxima Centauri compartía'l mesmu movimientu propiu que Alfa Centauri.[22] Innes suxirió amás el nome de Proxima Centauri pa la estrella.[23] En 1917, nel Real Observatoriu del Cabu, de Ciudá del Cabu, l'astrónomu holandés Joan Voûte midió la distancia per aciu la paralax trigonométrica y determinó que la distancia de Proxima Centauri al Sol yera de 4,22 años lluz. Llueu se vio que Proxima Centauri yera bien pocu lluminosa, una de les estrelles con menor lluminosidá conocíes entós daquella.[24] La primer determinación precisa de la paralax de Proxima Centauri foi realizada pol astrónomu estauxunidense Harold l. Alden en 1928, que confirmó los resultaos anteriores con una paralax de 0,783 ± 0,005 segundos d'arcu.[25][23]

En 1951, Harlow Shapley anunció que Proxima Centauri yera una estrella acandilante. Los exámenes fechos en series de fotografíes tomaes enantes amosaron que la estrella presentaba variaciones na so lluminosidá d'alredor del 8%, faciendo d'esta estrella la más activa ente les estrelles acandilantes afayaes hasta la fecha.[26]

La proximidá de la estrella dexa la observación detallada de la so actividá acandilante. En 1980, l'Observatoriu Einstein produció una detallada curva d'enerxía de rayos X d'un rellumu estelar de Proxima Centauri. Otres observaciones de los rellumos facer colos satélites Exosat y ROSAT, ente qu'emisiones menores de rayos X, similares a rellumos solares, fueron reparaos pol satélite xaponés ASCA en 1995.[27] Proxima Centauri dende entós foi oxetu d'estudiu pola mayoría los observatorios de rayos X, incluyendo XMM-Newton y Chandra.[28]

Por cuenta de la declinación escontra'l sur de Proxima Centauri, namái puede vese al sur de los 27° N de llatitú.[nb 4] Les nanes coloraes como Proxima son demasiáu tenues pa ser reparaes a güeyu; inclusive dende Alfa Centauri A y B, Proxima namái sería observable como una estrella de quinta magnitú.[29][30] Tien una magnitú visual aparente de 11, polo que se precisa un telescopiu con una apertura de siquier 8 cm pa ser reparada, inclusive en condiciones de visualización ideal.[31]

Carauterístiques

editar
 
Tamaños relativos del Sol (Sun), Alfa Centauri A y B y Proxima Centauri.

Proxima Centauri ye una nana colorada —lo qu'implica que ta na secuencia principal nel diagrama de Hertzsprung–Russell— de tipu espectral ye M5.5.[1] Amás clasificar como «nana tipu M tardida», lo que significa que s'asitia escontra l'estremu de menor masa y temperatura dientro d'esti tipu d'estrelles.[6] La so magnitú absoluta, o la so magnitú visual dende una distancia de 10 pársecs, ye +15,5.[3]

Catalogada como una estrella acandilante cola denominación de variable V645 Centauri,[1] amuesa variaciones aleatories de lluminosidá debíu en parte a la so actividá magnética. Tien una masa equivalente a una octava parte de la masa solar y, poro, ye una estrella de bien baxa lluminosidá. La so lluminosidá total en tol espectru electromagnéticu equival a un 0,17% de la del Sol,[4] pero cuando la repara nes llonxitúes d'onda de la lluz visible, nes que'l güeyu ye más sensible, la so lluminosidá cai hasta'l 0,0056% de la lluminosidá solar,[32] yá que más del 85% de la so enerxía irradiar en llonxitúes d'onda correspondientes al infrarroxu.[33]

Como Proxima Centauri ye la estrella más cercana al Sistema Solar, deduzse que nun hai nanes coloraes que puedan trate a güeyu. Inclusive dende les cercanes Alfa Centauri A y B, apenes se vería como una estrella de magnitú 5.[34]


Considerando la paralax de 772,3 ± 2,4 milisegundos d'arcu midida pol satélite Hipparcos (y la paralax más precisa determinada pol telescopiu espacial Hubble de 768,7 ± 0,3 milisegundos d'arcu),[8] Proxima Centauri atopar con casi toa certidume a una distancia de 4,2 años lluz de distancia de la Tierra, o lo que ye lo mesmo, ta 270.000 vegaes más alloñada que'l Sol. Nes sos cercaníes atópense Alfa Centauri A y B (a 0,21 años lluz), el Sol, la Estrella de Barnard (a 6,6 años lluz) y Ross 154 (a 8,1 años lluz).[35][36] Vista dende la Tierra, Proxima ta dixebrada 2,2° d'Alfa Centauri,[37] lo qu'equival a 4 vegaes el diámetru angular de la lluna llena.

Ente les estrelles conocíes, Proxima Centauri foi la estrella más cercana al Sol mientres siquier 32.000 años y va ser asina mientres siquier otros 9.000 años, cuando va ser reemplazada pola Estrella de Barnard.[38] Proxima Centauri tien un movimientu propiu relativamente grande, moviéndose cerca de 3,85 segundos d'arcu per añu nel cielu.[39]

Nel añu 2002 el Very Large Telescope (VLT) utilizó interferometría óptica pa midir el diámetru angular de Proxima Centauri, que resultó ser de 1,02 ± 0,08 milisegundos d'arcu. Como la distancia a la que s'atopa ye bien conocida, pudo calculase'l radiu de Proxima Centauri, llográndose'l valor de 1/7 del radiu solar o 1,5 vegaes el de Xúpiter.[22][40]

Por cuenta de la so relativa baxa masa, l'interior de la estrella ye dafechu convectivo, lo que significa que la enerxía ye tresferida al esterior pol movimientu físicu del plasma y non por radiación. La conveición ta acomuñada cola xeneración y almacenamientu d'un campu magnéticu. La enerxía magnética d'esti campu sale a la superficie per aciu erupciones solares qu'amonten por momentos la lluminosidá de la estrella. Estos fogarales tienen enerxía abonda como pa radiar rayos X,[41] y de fechu la so lluminosidá nesi rangu ye equivalente a la del Sol. Sicasí, l'actividá de la estrella ye relativamente baxa comparada con otres estrelles del mesmu tipu[42] y dicha actividá paez variar nun periodu d'aproximao 442 díes.[43] Por causa de los procesos d'amiestu del combustible nuclear que se producen nel so nucleu y a la relativamente baxa tasa de producción d'enerxía que tien, Proxima va permanecer na secuencia principal mientres 4 × 1012 años[44] (unes 300 vegaes la edá actual del Universu).

Posibles compañeros subestelares

editar
Masa máximo del oxetu acompañante[45]
Periodu orbital
(díes)
Separación
(UA)
Masa máximo
(MJup)
50 0.13 3.7
600 0.69 8.3
3000 1.00 22

La busca de compañeros subestelares orbitando en redol a Proxima Centauri nun tuvo ésitu hasta la fecha, refugando la presencia de nanes marrones y planetes supermasivos.[45][46] Midíes de precisión de la so velocidá radial tamién refugaron la presencia de «Supertierras» dientro de la zona d'habitabilidá de la estrella. La detección d'oxetos menores va riquir l'usu de nuevos equipos; por ello, Proxima Centauri, xunto a Alfa Centauri A y B, ta ente los oxetivos del Grupu 1» de la NASA na misión denomada Space Interferometry Mission (SIM). En teoría, SIM va ser capaz de detectar planetes tan pequeños como tres veces la masa de la Tierra.[18] Yá que Proxima Centauri ye una nana colorada acandilante, esiste discutiniu sobre si un planeta que la orbitara podría allugar vida.

La presencia d'un planeta masivu en redol a Proxima Centauri produciría un desplazamientu de la estrella a lo llargo de la órbita. Si'l planu orbital ta inclináu al respective de la llinia de visión dende la Tierra, dichu desplazamientu produciría cambeos na velocidá radial, qu'hasta'l momentu nun fueron detectaos. Ello constriñe de forma significativa la masa máximo del posible oxetu acompañante.[45]

El sistema estelar Alfa Centauri

editar

Yá dende'l so descubrimientu, suxirióse que Proxima Centauri yera una verdadera componente del sistema estelar Alfa Centauri. A una distancia d'apenes 0,21 años lluz o 15.000 ± 700 UA,[10] Proxima Centauri puede orbitar alredor d'Alfa Centauri con un periodu orbital de 500.000 años o más. Por ello, recibe tamién el nome de Alfa Centauri C. Estimaciones modernes, teniendo en cuenta la pequeña diverxencia ente les velocidaes relatives de les estrelles, suxeren que la posibilidá de que l'alliniación reparada sía simple coincidencia ye d'aproximao una ente un millón.[47]

Los trabayos más recién, que combinen datos del satélite Hipparcos con observaciones realizaes dende la Tierra, son coherentes cola hipótesis de que los trés estrelles tán venceyaes ente sigo. Nesti casu, Proxima toparíase anguaño cerca del apoastru (máxima separación respeutu al par interior AB). Sicasí, precísense midíes más precises de la velocidá radial pa confirmar esta conclusión.[10]

Viaxe interestelar

editar

Suxirióse que Proxima Centauri ye'l destín más lóxicu pa un primera viaxe interestelar, pero, por ser una estrella acandilante, posiblemente nun sía bien hospitalaria. Entá asina, suponiendo una velocidá de viaxe de 40 km/s (frente a los 11 km/s del Apolo 10) l'home tardaría en llegar ellí aproximao unos 32.000 años.[nb 5]

  1. Según l'Alfabetu Fonéticu Internacional: ˈprɒksɪmə sɛnˈtɔriː. Proxima pronúnciase ˈprɒksɪmə. Centauri puede pronunciase como /sɛnˈtɔriː/ o /sɛnˈtɔraɪ/.
  2. La distancia a Proxima Centauri en quilómetros ye:
    (4,22 al) × (9,46 × 1012 km/al) = 40.000.000.000.000 km
  3. Esto ye en realidá una llende cimera de la magnitú m sen i, onde i ye l'ángulu ente la órbita normal y la llinia de visión. Si les órbites planetaries tán casi de frente, como nel casu de la Tierra, más planetes masivos podríen evitar la detección pol métodu de la velocidá radial.
  4. Pa una estrella al sur del cénit, l'ángulu al cénit ye igual a la llatitú menos la declinación. La estrella ta oculta a la vista cuando l'ángulu col cénit ye igual o mayor de 90º, esto ye, per debaxo del horizonte. Asina, pa Proxima Centauri:
    Máxima llatitú = 90° + −62.68° = 27.32°.
    Cfr. Campbell, William Wallace (1899). The Elements of Practical Astronomy. London: Macmillan, páx. 109–110. Consultáu'l 12 d'agostu de 2008.
  5. Yá que la distancia a Proxima Centauri ye 4,0 × 1013 km y un añu equival a 32 millones de segundos, completar un viaxe de 32.000 años (o 1011 ~segundos) rique una velocidá (non-relativista) de : (4.0 × 1013 km) / (1.0 × 1012 segundos) = 40 km/s. Comparativamente el Apolo 10 consiguió una velocidá récor de 11 km/s.

Referencies

editar
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 V645 Cen/Proxima Centauri - Flare Star (SIMBAD)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Ségransan, D.; Kervella, P.; Forveille, T.; Queloz, D. (2003). «First radius measurements of very low mass stars with the VLTI». Astronomy and Astrophysics 397:  páxs. L5–L8. doi:10.1051/0004-6361:20021714. http://adsabs.harvard.edu/abs/2003A&A...397L...5S. Consultáu'l 7 d'agostu de 2008. 
  3. 3,0 3,1 Kamper, K. W.; Wesselink, A. J. (1978). «Alpha and Proxima Centauri». Astronomical Journal 83:  páxs. 1653–1659. doi:10.1086/112378. http://adsabs.harvard.edu/abs/1978AJ.....83.1653K. Consultáu'l 3 d'agostu de 2008. 
  4. 4,0 4,1 Vease la primer tabla en Doyle, J. G.; Butler, C. J. (1990). «Optical and infrared photometry of dwarf M and K stars». Astronomy and Astrophysics 235:  páxs. 335–339. Bibcode1990A&A...235..335D.  y la páx. 57 en Peebles, P. J. Y. (1993). Principles of Physical Cosmology. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0691019339.
  5. Benedict, G. Fritz et al. (1998). «Photometry of Proxima Centauri and Barnard's Star Using Hubble Space Telescope Fine Guidance Sensor 3: A Search for Periodic Variations». The Astronomical Journal 116 (1):  páxs. 429–439. doi:10.1086/300420. http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....116..429B. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Kervella, Pierre; Thevenin, Frederic (15 de marzu de 2003). A Family Portrait of the Alpha Centauri System: VLT Interferometer Studies the Nearest Stars. ESO. http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html. Consultáu'l 14 d'ochobre de 2010. 
  7. García-Sánchez, J.; Weissman, P. R.; Preston, R. A.; Jones, D. L.; Lestrade, J.-F.; Latham, D. W.; Stefanik, R. P.; Paredes, J. M. (2001). «Stellar encounters with the solar system». Astronomy and Astrophysics 379 (2):  páxs. 634–659. doi:10.1051/0004-6361:20011330. Bibcode2001A&A...379..634G. 
  8. 8,0 8,1 G. Fritz Benedict et al (1999). «Interferometric Astrometry of Proxima Centauri and Barnard's Star Using HUBBLE SPACE TELESCOPE Fine Guidance Sensor 3: Detection Limits for Substellar Companions». The Astronomical Journal 118 (2):  páxs. 1086-1100. http://adsabs.harvard.edu/abs/1999astru.ph..5318B. Consultáu'l 21 de xunetu de 2007. 
  9. «Latin Resources». Joint Association of Classical Teachers. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-07-08. Consultáu'l 15 de xunetu de 2007.
  10. 10,0 10,1 10,2 Wertheimer, Jeremy G.; Laughlin, Gregory (2006). «Are Proxima and α Centauri Gravitationally Bound?». The Astronomical Journal 132 (5):  páxs. 1995–1997. doi:10.1086/507771. http://adsabs.harvard.edu/abs/2006astru.ph..7401W. Consultáu'l 14 d'ochobre de 2010. 
  11. Christian, D. J.; Mathioudakis, M.; Bloomfield, D. S.; Dupuis, J.; Keenan, F. P. (2004). «A Detailed Study of Opacity in the Upper Atmosphere of Proxima Centauri». The Astrophysical Journal 612 (2):  páxs. 1140–1146. doi:10.1086/422803. http://adsabs.harvard.edu/abs/2004ApJ...612.1140C. Consultáu'l 13 de xunu de 2008. 
  12. Wood, B. Y.; Linsky, J. L.; Müller, H.-R.; Zank, G. P. (2001). «Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of α Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyα Spectra». The Astrophysical Journal 547 (1):  páxs. L49–L52. doi:10.1086/318888. Bibcode2001ApJ...547L..49W. http://iopscience.iop.org/1538-4357/547/1/L49/pdf/1538-4357_547_1_L49.pdf. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  13. Adams, Fred C.; Laughlin, Gregory; Graves, Genevieve J. M. «Red Dwarfs and the End of the Main Sequence». Gravitational Collapse: From Massive Stars to Planets. pp. 46–49. Archivado del original el 2018-12-23. 
  14. Dunkley, J. et al. «Five-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Data Processing, Sky Maps, and Basic Results». NASA. Consultáu'l 6 de marzu de 2008.
  15. Kürster, M. (1999). «Precise radial velocities of Proxima Centauri. Strong constraints on a substellar companion». Astronomy & Astrophysics Letters 344:  páxs. L5–L8. Bibcode1999A&A...344L...5K. 
  16. Schroeder, Daniel J.; Golimowski, David A.; Brukardt, Ryan A.; Burrows, Christopher J.; Caldwell, John J.; Fastie, William G.; Ford, Holland C.; Hesman, Brigette; Kletskin, Ilona; Krist, John Y.; Royle, Patricia; Zubrowski, Richard. A. (2000). «A Search for Faint Companions to Nearby Stars Using the Wide Field Planetary Camera 2». The Astronomical Journal 119 (2):  páxs. 906–922. doi:10.1086/301227. Bibcode2000AJ....119..906S. 
  17. Endl, M. and Kürster, M. (2008). «Toward detection of terrestrial planets in the habitable zone of our closest neighbor: Proxima Centauri». Astronomy and Astrophysics 488 (3):  páxs. 1149–1153. doi:10.1051/0004-6361:200810058. Bibcode2008A&A...488.1149Y. 
  18. 18,0 18,1 Watanabe, Susan (18 d'ochobre de 2006). «Planet-Finding by Numbers». NASA JPL. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-04. Consultáu'l 9 d'ochobre de 2007.
  19. Tarter, Jill C. et al. (2007). «A Reappraisal of The Habitability of Planets around M Dwarf Stars». Astrobiology 7 (1):  páxs. 30–65. doi:10.1089/ast.2006.0124. PMID 17407403. 
  20. Khodachenko, Maxim L. et al. (2007). «Coronal Mass Ejection (CME) Activity of Low Mass M Stars as An Important Factor for The Habitability of Terrestrial Exoplanets. I. CME Impact on Expected Magnetospheres of Earth-Like Exoplanets in Close-In Habitable Zones». Astrobiology 7 (1):  páxs. 167–184. doi:10.1089/ast.2006.0127. PMID 17407406. 
  21. Gilster, Paul (2004). Centauri Dreams: Imagining and Planning. Springer. ISBN 038700436X.
  22. 22,0 22,1 Queloz, Didier (29 de payares de 2002). «How Small are Small Stars Really? VLT Interferometer Measures the Size of Proxima Centauri and Other Nearby Stars». European Southern Observatory. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007.
  23. 23,0 23,1 Alden, Harold L. (1928). «Alpha and Proxima Centauri». Astronomical Journal 39 (913):  páxs. 20–23. doi:10.1086/104871. http://adsabs.harvard.edu/abs/1928AJ.....39...20A. Consultáu'l 28 de xunu de 2008. 
  24. Voûte, J. (1917). «A 13th magnitude star in Centaurus with the same parallax as α Centauri». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 77:  páxs. 650-651. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=1917MNRAS..77..650V&db_key=AST&data_type=HTML&formatu=&high=444c5eb29022736. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  25. Glass, I. S. (July 2007). «The Discovery of the Nearest Star». African Sky 11:  p. 39. Bibcode2007AfrSk..11...39G. 
  26. Shapley, Harlow (1951). «Proxima Centauri as a Flare Star». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 37 (1):  páxs. 15-18. http://adsabs.harvard.edu/abs/1951PNAS...37...15S. Consultáu'l 11 de xunetu de 2007. 
  27. Haisch, Bernhard; Antunes, A.; Schmitt, J. H. M. M. (1995). «Solar-Like M-Class X-ray Flares on Proxima Centauri Observed by the ASCA Satellite». Science 268 (5215):  páxs. 1327–1329. doi:10.1126/science.268.5215.1327. PMID 17778978. 
  28. Guedel, M.; Audard, M.; Reale, F.; Skinner, S. L.; Linsky, J. L. (2004). «Flares from small to large: X-ray spectroscopy of Proxima Centauri with XMM-Newton». Astronomy and Astrophysics 416 (2):  páxs. 713–732. doi:10.1051/0004-6361:20031471. Bibcode2004A&A...416..713G. 
  29. «Proxima Centauri UV Flux Distribution». ESA/Laboratory for Space Astrophysics and Theoretical Physics. Consultáu'l 11 de xunetu de 2007.
  30. Kaler, Jim. «Rigil Kentaurus». University of Illinois. Consultáu'l 3 d'agostu de 2008.
  31. Sherrod, P. Clay; Koed, Thomas L.; Aleichem, Thomas L. Sholem (2003). A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations. Courier Dover Publications. ISBN 0486428206.
  32. Cfr. páx. 8, Binney, James; Scott Tremaine (1987). Galactic Dynamics. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0691084459.
  33. Cfr. páx. 357, Leggett, S. K. (1992). «Infrared colors of low-mass stars». Astrophysical Journal Supplement Series 82 (1):  páxs. 351–394. doi:10.1086/191720. http://adsabs.harvard.edu/abs/1992ApJS...82..351L. Consultáu'l 13 d'agostu de 2008. 
  34. «Proxima Centauri UV Flux Distribution». ESA/Laboratory for Space Astrophysics and Theoretical Physics. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-06-18. Consultáu'l 11 de xunetu de 2007.
  35. «Barnard's Star». SolStation. Consultáu'l 6 d'agostu de 2007.
  36. «Alpha Centauri 3». SolStation. Consultáu'l 21 de xunetu de 2007.
  37. Wargelin, Bradford J.; Drake, Jeremy J. (2002). «Stringent X-Ray Constraints on Mass Loss from Proxima Centauri». The Astrophysical Journal 587:  páxs. 503-514. http://adsabs.harvard.edu/abs/2002ApJ...578..503W. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  38. Bell, George H.. «The Search for the Estrasolar Planets: A Brief History of the Search, the Findings and the Future Implications, Section 2.». Arizona State University. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. — Descripción del discutiniu del planeta de Van de Kamp.
  39. Benedict, G. F. et al. Astrometric Stability and Precision of Fine Guidance Sensor #3: The Parallax and Proper Motion of Proxima Centauri, páx. 380-384. Consultáu'l 11 de xunetu de 2007.
  40. Kervella, Pierre; Thevenin, Frederic (15 de marzu de 2003). A Family Portrait of the Alpha Centauri System: VLT Interferometer Studies the Nearest Stars. ESO. http://www.eso.org/public/outreach/press-rel/pr-2003/pr-05-03.html. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  41. Staff (30 d'agostu de 2006). «Proxima Centauri: The Nearest Star to the Sun». Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007.
  42. Wood, B. Y.; Linsky, J. L.; Müller, H.-R.; Zank, G. P. (2001). «Observational Estimates for the Mass-Loss Rates of α Centauri and Proxima Centauri Using Hubble Space Telescope Lyα Spectra». The Astrophysical Journal 547 (1):  páxs. L49-L52. http://adsabs.harvard.edu/abs/2001ApJ...547L..49W. Consultáu'l 9 de xunetu de 2007. 
  43. Cincunegui, C.; Díaz, R. F.; Mauas, P. J. D. (2007). «A possible activity cycle in Proxima Centauri». Astronomy and Astrophysics 461 (3):  páxs. 1107-1113. http://adsabs.harvard.edu/abs/2007A&A...461.1107C. Consultáu'l 11 de xunetu de 2007. 
  44. Red Dwarfs and the End of the Main Sequence, Revista Mexicana d'Astronomía y Astrofísica, http://adsabs.harvard.edu/abs/2004RMxAC..22...46A, consultáu'l 24 de xunu de 2008 
  45. 45,0 45,1 45,2 Kürster, M. et al. (1999). «Precise radial velocities of Proxima Centauri. Strong constraints on a substellar companion». Astronomy & Astrophysics Letters 344:  páxs. L5–L8. Bibcode1999A&A...344L...5K. http://arxiv.org/abs/astru-ph/9903010v1. Consultáu'l 19 d'avientu de 2008. 
  46. Schroeder, Daniel J.; Golimowski, David A.; Brukardt, Ryan A.; Burrows, Christopher J.; Caldwell, John J.; Fastie, William G.; Ford, Holland C.; Hesman, Brigette; Kletskin, Ilona; Krist, John Y.; Royle, Patricia; Zubrowski, Richard. A. (2000). «A Search for Faint Companions to Nearby Stars Using the Wide Field Planetary Camera 2». The Astronomical Journal 119 (2):  páxs. 906–922. doi:10.1086/301227. http://adsabs.harvard.edu/abs/2000AJ....119..906S. Consultáu'l 25 de xunu de 2008. 
  47. Matthews, Robert; Gilmore, Gerard (1993). «Is Proxima really in orbit about Alpha CEN A/B?». MNRAS 261:  páxs. L5. http://adsabs.harvard.edu/abs/1993MNRAS.261L...5M. 

Enllaces esternos

editar


Coordenaes:   14h 29m 42.946s, -62° 40 46.165