Wikipedia

Saparmyrat Nyýazow

Saparmyrat Atáyewiç Nyyázow (en rusu, Сапармура́т Атáевич Ния́зов), (19 de febreru de 1940, Gypjak (en) Traducir – 21 d'avientu de 2006, Axgabat) foi un inxenieru industrial, políticu y dictador[6][7][8][9]turcomanu que gobernó'l so país ente 1985 y 2006, primero como Secretariu Xeneral del Partíu Comunista, y tres la independencia de la Xunión Soviética en 1991, como Presidente de la República. El so nome escríbese "Saparmyrat Atáyewiç Nyyázow" na ortografía llatina turcomana apocayá adoptada, y Saparmurat Atáyevich Niyázov, na treslliteración del alfabetu cirílicu, col que s'escribía oficialmente'l turcomanu hasta'l cambéu d'alfabetu impulsáu por el mesmu Nyyázow.

Saparmyrat Nyýazow
1. presidente de Turkmenistán (es) Traducir

2 payares 1990 - 21 avientu 2006
← ensin valor - Gurbanguly Berdimuhamedow →
diputado del Pueblo de la URSS (es) Traducir

Vida
Nacimientu Gypjak (en) Traducir[1], 19 de febreru de 1940[2]
Nacionalidá Bandera de la Xunión Soviética Xunión Soviética
Bandera de Turkmenistán Turkmenistán [3]
Muerte Axgabat[4], 21 d'avientu de 2006[5] (66 años)
Sepultura Mezquita de Gypjak (es) Traducir
Causa de la muerte infartu de miocardiu
Familia
Padre Atamyrat Nyýazow
Madre Gurbansoltan Eje
Casáu con Muza Niyazova (es) Traducir
Fíos/es Murat Niyazov
Estudios
Estudios Universidá Politéunica Estatal de San Petersburgu
Higher Party School at the Central Committee of the CPSU (en) Traducir
Llingües falaes Turcomanu
rusu
Oficiu políticu, autobiógrafu
Trabayos destacaos Ruhnama (es) Traducir
Himnu nacional de Turkmenistán
Walk of Health (en) Traducir
Premios
Miembru de Buró Político del Comité Central del Partido Comunista de la Unión Soviética (es) Traducir
Serviciu militar
Cuerpu militar Fuerzas Armadas de Turkmenistán (es) Traducir
Graduación Xeneralísimu
supreme commander (en) Traducir
Creencies
Relixón sunismu
islam
Partíu políticu Partíu Comunista de la Xunión Soviética
Partido Democrático de Turkmenistán (es) Traducir
IMDb nm2241304
Cambiar los datos en Wikidata

Mientres el so enllargáu mandatu exerció un réxime autocráticu amás d'excéntrico, promulgando diverses lleis que fueron calificaes d'absurdes o pal beneficiu personal o familiar.[10] Diversos medios de comunicación referir a él como un dictador totalitariu.

Biografía

editar

Primeros años

editar

Nacíu en Turkmenistán cuando'l país yera parte integrante de la Xunión Soviética, en 1940, quedó güérfanu a temprana edá al morrer el so padre en combate contra les fuercies alemanes mientres la Segunda Guerra Mundial. El restu de la so familia pereció dempués de qu'un terremotu afarara Axgabat en 1948, y Nyyázow se crio nun orfanatu. La so madre, Gurbansoltan Exa, finó nel terremotu y con posterioridá formaría parte del cultu a la personalidá del so fíu.[11]

Dempués de terminar la escuela en 1959, trabayó como instructor nel comité exploratorio de los sindicatos turcomanos. Depués estudió nel Institutu Politéunicu de Leningráu, onde en 1967 recibió un diploma como inxenieru llétricu. Trabayó na central llétrica Bezméinskaya, cercana a Aşgabat. Dempués de graduase, foi estudiase en Rusia, pero foi espulsáu unos años dempués del so fracasu académicu.[12].

Carrera política

editar

En 1962, Nyýazow empecipió la so carrera política xuniéndose al Partíu Comunista de Turkmenistán, y empezó a esguilar posiciones dientro del mesmu hasta ser Primer Secretariu del mesmu en 1985. Ganóse esti puestu dempués que'l Secretariu Xeneral del Partíu Comunista de la Xunión Soviética Mikhail Gorbachov espulsara al so predecesor, Muhammetnazar Gapurov, tres un escándalu de corrupción rellacionáu cola producción d'algodón. Sol lideralgu de Nyýazow, el Partíu Comunista de Turkmenistán tenía reputación como una organización de llinia más dura y menos reformada del comunismu. El 13 de xineru de 1990, Niyýazow convertir en Presidente del Sóviet Supremu de la RSS de Turkmenistán, el cuerpu llexislativu supremu de la República. El puestu yera equivalente a la de presidente.

Nyýazow sofitó'l intentu de golpe d'estáu contra Gorbachov en 1991.[13] Tres el fracasu del mesmu, dispunxo la separación pacífica de Turkmenistán de la morrebunda Xunión Soviética. El Sóviet Supremu declaró a Turkmenistán independiente y nomó a Nyýazow como presidente del nuevu estáu'l 27 d'ochobre de 1991.

Presidencia

editar

Eleiciones y cultu a la personalidá

editar
 
Billete de 500 manats turcomanos cola semeya de Nyýazow.

Nes eleiciones pal Sóviet Supremu en 1990, a pesar de la introducción de polítiques multipartidistes, el Partíu Comunista foi l'únicu que pudo presentase,[14] el 7 de xineru, al procesu eleutoral, recibiendo tolos escaños.[15] Darréu, tres la independencia del país, Nýyazow eslleió'l Partíu Comunista y lo ilegalizó. Col acabante fundar Partíu Democráticu de Turkmenistán, que gobernaría en calidá de partíu únicu, Nyýazow foi aprobáu por aciu referendu como únicu candidatu eleutoral el 21 de xunu de 1992.[15] Un añu dempués de la so eleición, Nyýazow declaróse "Türkmenbaşy" (Líder de tolos Turcomanos).

En 1994 celebróse un plebiscitu pa estender el so mandatu por ocho años, con cuenta de pudiera supervisar un plan de desenvolvimientu de diez años, siendo aprobáu con un inverosímil 99.9% de los votos.[16] El 28 d'avientu de 1999,[17] el parllamentu declaró a Nyýazow Presidente vitaliciu de Turkmenistán. Un mes tras celebrárense les eleiciones parllamentaries, nes que Nyýazow escoyera a tolos candidatos, del únicu partíu llegal del país.[18] Los candidatos independientes fueron refugaos o deteníos.[18]

A pesar de qu'unu de los sos primeros actos como presidente foi abolir la pena de muerte y conceder derechos civiles nominales a la población, estos na práutica nunca fueron ratificaos nin respetaos. El so gobiernu foi acusáu d'autoritariu y fraudulento, y tuvo unu de los peores historiales de derechos humanos.[19][20] Amás, empecipióse un ellaboráu cultu a la personalidá en redol a la figura de Nyýazow,[21] so la forma d'estatues doraes d'él en tol país. La so cara atópase en casi tolos billetes de manat turcomanu, nos medios de comunicación, nes autopistes, y botelles de bébores alcohóliques.[21] Tamién afirmó públicamente qu'a cualquier emisor de radiu o televisión que la criticara amostalgaríase-y la llingua.[22]

En 2001 Nyýazow publicó'l so llibru, Ruhnama (n'español: Llibru de l'Alma). La obra ye un tratáu sobre moral y civismu, qu'entemez poesía con conceutos políticos; de primeres, el primer volume foi introducíu pasu ente pasu na población, pero darréu, volvióse llectura obligada pa tolos alumnos de les escueles y universidaes de Turkmenistán; inclusive en materies de ciencia, como la Física y la Química, teníase que conocer y recibir la llectura del llibru. Concebíu pol dictador como una guía espiritual, ye tan importante que los funcionarios turcomanos yeren esaminaos sobre'l so conteníu tolos años, ya inclusive los médicos teníen que xurar fidelidá al presidente y al so llibru antes de poder exercer la so actividá. Nyýazow llegó a dicir que'l so llibru yera tan importante como'l Corán, y obligó a dalgunos imanes a recitalo mientres les oraciones.[23] Depués de que dalgunos se negaren, acusándolo de blasfemia, l'estáu mandó a baltar delles mezquites.[24]

En mayu de 2004, el sitiu web controláu pol gobiernu de Turkmenistán, emitió un comunicáu anunciando la eliminación gradual de "delles direiciones de menor importancia educativos y científicos". La enseñanza de la álxebra, la física y la educación física con eficacia terminaron en Turkmenistán. Nel so llugar, afalar a los estudiantes a memorizar el Ruhnama y cantar conseñes allabando al presidente Nyýazow.[25] Hai una enorme estatua mecánica del llibru en Axgabat, la capital del país. Cada nueche a les 8:00 pm, la tapa ábrese y una grabación d'un pasaxe del llibru puede escuchase al pie d'un videu. En 2005, Nyýazow fixo asitiar una copia del so llibru nuna cápsula espacial por que "conquistara l'espaciu" y dizse que probablemente va tar n'órbita mientres 150 años.[26] Más tarde afirmaría que, según Alá, había que lleer el so llibru tres veces pa entrar al cielu.[27] Dempués de la muerte de Nyýazow, el llibru sigue siendo popular ente la población.[28] El Ruhnama nun dexaría de ser llegalmente obligatoriu hasta 2011, cuando Gurbangulí Berdimujamédov, socesor de Nyýazow, robló un decretu retirándolo de les escueles, depués d'encamentar el llibru hasta 2009.[29]

Na actualidá, hai discutiniu sobre si Nyýazow realmente escribió'l llibru, una y bones un informante anónimu de The New York Times afirmó que'l difuntu Presidente en realidá yera analfabetu. Sicasí, tal acusación enxamás llegó a comprobase.[30] El llibru aportó a traducíu a cuarenta y un idiomes.[31]

Política de Turkmenización

editar

Turkmenización foi'l términu col que se conoció a la política de discriminación racial entamada por Nyýazow que tenía como oxetivu imponer idees nacionalistes a la población, y obligar a les minoríes étniques (uzbecos y rusos mayoritariamente) a adoptar la cultura turcomana, col propósitu nominal de da-y al pueblu una identidá nacional depués de la cayida del réxime soviéticu, que reprimía fuertemente los nacionalismos dientro de les repúbliques de la Unión.[32] Aquellos que s'oponíen a siguila yeren deportaos.[33] La mayoría de los funcionarios del gobiernu que nun yeren turcomanos étnicos fueron despidíos. Pa llograr un cargu públicu, los candidatos teníen de probar que teníen siquier tres generación pasaes d'orixe turcomanu antes de ser aceptaos.[33] Un control social informal foi utilizáu p'asegurar que tolos ciudadanos falaren turcomanu y vistieren ropes tradicionales.[33] Cualquier muyer uzbeca qu'intentara casase con un turcomanu yera deportada del país xunto colos sos fíos. En dellos casos los neños uzbecos nes escueles turcomanes fueron instruyíos pa usar la ropa de Turkmenistán o ser espulsaos de la escuela.[32] La mayoría de los imanes uzbecos nes Mezquites de la rexón de Jorezm, onde los uzbecos representen el 50% de la población, fueron obligaos a dexar el so cargu relixosu.[32] En 2003, el gobiernu prohibió a los turcomanos tener doble nacionalidá, lo que provocó que miles de persones tuvieren d'abandonar el país.[34]

Derechos humanos mientres el so réxime

editar

Tanto mientres la presidencia de Nyýazow como dempués de la so muerte, l'estáu turcomanu ye consideráu como unu de los más represivos del mundu.[35] Yá nos tiempos de la Xunión Soviética considerar al Partíu Comunista de Turkmenistán, dirixíu por Nyýazow, como unu de los menos reformaos. Mientres foi presidente, Nyýazow controlaba tolos medios de comunicación y los periodistes de Turkmenistán yeren personalmente nomaos por él. El discutiniu arrodia la muerte del periodista de Radio Europa Llibre, Ogulsapar Myradowa, que al paecer foi torturáu hasta la muerte en setiembre de 2006 mientres la so detención per parte del estáu, tres meses antes de la muerte de Nyýazow.[36] Según l'índiz de llibertá de prensa de Reporteros Ensin Fronteres, Turkmenistán foi'l tercer país con peor llibertá de prensa, detrás de Birmania y Corea del Norte. Informóse de que los periodistes fueron acosaos pol gobiernu; dalgunos hanse calteníu en prisión y fueron procesaos con falses acusaciones y xuicios inxustos. L'activista Sazak Durdymuradov foi deteníu en 2005 por collaborar con una canal de televisión francés pa un informe sobre Turkmenistán. Foi condergáu a ocho años de cárcel so l'acusación de "adquisición illegal, posesión o venta d'armes de fueu o municiones". Amnistía Internacional considera qu'estes acusaciones fueron falsificadas.[37]

Otru puntu importante tocantes a violaciones de derechos humanos ye la llibertá de cultu. La constitución turcomana define al país como un estáu secular y garantiza espresamente la llibertá de relixón nel artículu 11. Sicasí, al igual que'l restu de los derechos fundamentales, na práutica ye casi inesistente. Turkmenistán ye un país de mayoría islámica. A pesar de la presión internacional, el marcu llegal del réxime con al respective de la relixón ye tan restrictivu que munchos grupos relixosos (como los cristianos protestantes, los Hare Krishna y los Testigos de Xehová) prefieren prauticar la so relixón de callao que pasar por tolos trámites burocráticos necesarios pa dexa-yos exercer llibremente'l cultu.[38] Los testigos de Jehová fueron encarcelaos y recibieron golpes por cuenta de ser oxetores de conciencia.[39] Munchos relixosos fueron arrestaos por negar se a cumplir el serviciu militar obligatoriu, al igual que dellos ciudadanos qu'amosaron reticencia a cumplilo.[40][41][42][43]

Cualquier oposición al réxime yera tomada como traición y castigábase davezu con penes de prisión (magar tou, en 1999 prohibióse la pena de muerte). El país ta llenu de presos políticos. Un casu notable ye'l de Batyr Berdiýew 8 d'avientu de 2002, foi deteníu por tener supuestamente rellación con un intentu d'asesinatu contra'l presidente Nyýazow. En xineru de 2003, foi condergáu pola so participación nel intentu d'asesinatu y recibió una sentencia de prisión de 25 años.[44] Desconozse si sigue con vida na actualidá, a pesar de que l'actual Presidente Gurbangulí Berdimujamédov afirmó que lo cree con vida.[45]

Lleis y prohibiciones escéntriques

editar
 
Estampilla emitida pol gobiernu turcomanu en 1992, cola cara de Nyýazow.

Percima del so marcáu cultu a la personalidá, el gobiernu de Nyýazow tamién se caracterizó pola imposición de lleis escéntriques. Depués de tener que dexar de fumar en 1997 por una ciruxía de corazón, prohibió fumar en tolos llugares públicos y ordenó a tolos emplegaos del gobiernu faer lo mesmo.[46] Darréu prohibió tamién mazcar tabacu.[47] La ópera, el ballet y el circu fueron prohibíos en 2001, por ser "decididamente anti-turcomanu", como parte de la campaña de Turkmenización.[48] Desterró a tolos perros d'Axgabat por "el so golor desagradable".[49] Los vehículos col volante n'el sentíu contrariu fueron prohibíos pol riesgu d'accidentes.[50] Tamién prohibió a los reporteros usar maquillaxe.[46] En febreru de 2004 decretóse que los homes yá nun teníen de llevar el pelo llargu o barba.[51]

Ente los cambeos excéntricos realizaos por Nyýazow, atópase'l cambéu de los nomes de los meses nel calendariu turcomanu, y asitiando nel so llugar nomes referíos a él o a héroes históricos representaos nel so llibru. Abril, el mes col meyor clima, pasó a llamase Gurbansoltan (pola so madre, Gurbansoltan Exa),[10] y setiembre pasó a llamase Ruhnama, pol so llibru. Turkmenistán nun volvió al so calendariu normal hasta 2008.[52] Dellos llugares, incluyendo un distritu, fueron nomaos como la madre de Nyýazow. Otru pidimientu estrañu de Nyýazow foi construyir un palaciu de xelu nel desiertu turcomanu, pero finalmente camudar por construyir una pista de patinaxe, que foi terminada dempués de la muerte del dictador, en 2008, y atópase xunto a la Universidá Estatal de Turkmenistán.[53] En febreru de 2005, tolos hospitales fora d'Axgabat recibieron la orde de zarru, col razonamientu de que los enfermos teníen de dir a la capital pa recibir tratamientu,[54] y reemplazó el xuramentu hipocráticu de los médicos por un xuramentu de llealtá al presidente.[55]

Política económica

editar

Turkmenistán tien les segundes mayores reserves de petroleu na antigua Xunión Soviética, lo que xenera altos ingresos pal estáu. El gobiernu de Nyýazow caltuvo nesi sentíu'l control estatal sobre la industria, similar al so tiempu como república de la Xunión Soviética.[56] En 1991, Nyýazow estendió un decretu que concede "el llibre usu d'agua, gas y eletricidá y el sal refinao pal pueblu de Turkmenistán mientres diez años. Cuando'l decretu expiró, estender hasta 2020.[57] Otros recursos primarios de Turkmenistán son l'algodón y el granu. Nyýazow siguió l'antigua práutica d'esixir cuotes añales de la producción agrícola, y depués culpar y/o despidir viceministros cuando les cuotes nun se cumplieron.[58][59] Turkmenistán tuvo un periodu emerxente mientres el cual hubo una fuerte inversión en maquinaria ya instalaciones, polo que'l país podría camudar d'un productor d'algodón en caña a un procesador d'algodón. Mientres la presidencia de Nyýazow, una industria testil foi fundada en Turkmenistán.

Política esterior

editar
 
Nyýazow xunto al presidente rusu Vladímir Putin.

Nyýazow promovió una política d'estricta neutralidá nos asuntos esteriores, absteniéndose de axenciar la pertenencia a la OTAN o la GUAM y casi faciendo casu omiso de la OTSC. Turkmenistán nun participó en nenguna de les misiones de caltenimientu de la paz de Naciones Xuníes. Sicasí, convirtióse nun miembru de la Interpol.

La plena independencia de Turkmenistán foi reconocíu por una resolución de l'Asamblea Xeneral de la ONX llamada "la neutralidá permanente de Turkmenistán", el 12 d'avientu de 1995. Como resultancia, en 2005 Turkmenistán rebaxar los sos venceyos cola Comunidá d'Estaos Independientes convirtiéndose nun miembru acomuñáu en virtú del artículu 8 de la Carta de la CEI, como tal, nun participaría en nenguna de les estructures militares de la CEI.

En 2006, la Comisión Europea y la Comisión de Comerciu Internacional del Parllamentu Européu votó a favor de conceder a Turkmenistán el status comercial de "nación más favorecida" cola Xunión Europea, siendo esto llargamente vistu pola comunidá internacional como motiváu pol interés nel gas natural, dempués de que Nyýazow anunció que diba entrar nun diálogu sobre los derechos humanos nel so país cola XE.[60] Dende la presidencia de Nyýazow, les rellaciones colos Estaos Xuníos fueron tirantes pola negativa del réxime a realizar una trancisión democrática y reformes de llibre mercáu. Les rellaciones con Rusia tamién tuvieron problemes, pos los dos países de cutiu enfrentáronse pola negociación de precios d'esportación de gas a Rusia.[61][62]

Fallecimientu

editar

El 21 d'avientu de 2006, la televisión estatal de Turkmenistán anunció que'l presidente Niyýazow morriera d'un repentín ataque al corazón.[63][64] Nyýazow tuviera tomando medicación pa una condición cardiaca non identificáu. La Embaxada de Turkmenistán en Moscú confirmó más tarde esti informe. Acordies cola Constitución de Turkmenistán, Öwezgeldi Arreyaýew, Presidente de l'Asamblea, asumiría la presidencia interinamente. El vizprimer ministru Gurbangulí Berdimujamédov foi nomáu como xefe de la comisión d'organización del funeral d'Estáu. Arreyaýew foi deteníu'l día de la muerte de Nyýazow y Berdimujamédov foi nomáu presidente interín hasta les eleiciones en febreru de 2007, cuando foi escoyíu definitivamente.[65] Les circunstancies de la muerte de Nyýazow arrodiáronse de cierta especulación de los medios de comunicación. Delles fontes de la oposición de Turkmenistán tamién afirmen que Niyazov morrió dellos díes antes de la fecha anunciada oficialmente'l 21 d'avientu.[66] Informes de prensa tamién afirmaron que Nyýazow sufría de Diabetes, cardiopatía isquémica y insuficiencia renal.[12]

Al momentu del anunciu de la muerte de Nyýazow, diversos analistes políticos predixeron una crisis política ensin precedentes en Turkmenistán pola desapaición del dictador.[67] Rafis Abazov, profesor de la Universidá de Columbia y autor del "Diccionariu Históricu de Turkmenistán", afirmó que'l conxuntu de la sociedá cayería nel caos y les consecuencies económicu y social al curtiu plazu seríen indescribibles.[67] La posibilidá d'una revuelta popular contra'l gobiernu dictatorial tres la muerte de Nyýazow y l'entamu d'una guerra civil similar a la d'Afganistán embaraxar en numberoses ocasiones.[68] Sicasí, la transición de poder depués del funeral de Nyýazow llevar de manera pacífica y ensin qu'asocedieren incidentes d'importancia.[69]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. ↑ URL de la referencia: http://mondediplo.com/2015/02/11bouyguestan.
  2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. ↑ URL de la referencia: http://www.nytimes.com/2001/10/02/opinion/america-s-central-asian-allies.html.
  4. ↑ «The Art of the Impossible: Political Symbolism, and the Creation of National Identity and Collective Memory in Post-Soviet Turkmenistan».
  5. ↑ URL de la referencia: http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6198983.stm.
  6. ↑ Hendrick, Joshua D. (12 d'agostu de 2013). Gülen: The Ambiguous Politics of Market Islam in Turkey and the World (n'inglés). NYU Press. ISBN 9780814770801. Consultáu'l 13 de xineru de 2017.
  7. ↑ Hiro, Dilip (1 de payares de 2011). Inside Central Asia: A Political and Cultural History of Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan, Kyrgyz stan, Tajikistan, Turkey, and Iran (n'inglés). The Overlook Press. ISBN 9781590203781. Consultáu'l 13 de xineru de 2017.
  8. ↑ Balkan, Neşecan; Balkan, Erol; Öncü, Ahmet (28 de febreru de 2015). The Neolliberal Landscape and the Rise of Islamist Capital in Turkey (n'inglés). Berghahn Books. ISBN 9781782386391. Consultáu'l 13 de xineru de 2017.
  9. ↑ País, Ediciones El títulu=Reportaxe | Cuando'l presidente ye Dios (23 d'ochobre de 2005) (en castellanu). EL PAÍS. https://elpais.com/diario/2005/10/23/domingo/1130039557_850215.html. Consultáu'l 14 de xineru de 2017. 
  10. ↑ 10,0 10,1 BBC News, "Turkmen go back to old calendar", 24 April 2008.
  11. ↑ Turkmen go back to old calendar. BBC News. 24 d'abril de 2008. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7365346.stm. Consultáu'l 24 d'abril de 2008. 
  12. ↑ 12,0 12,1 (en rusu) ru:Наследником Туркменбаши может стать следователь московской прокуратуры. Komsomolskaya Pravda. 22 d'avientu de 2006. http://www.kp.ru/daily/23828.4/61544. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  13. ↑ Union of Soviet Socialist Republics at Encyclopedia Britannica
  14. ↑ Nohlen et al., p479
  15. ↑ 15,0 15,1 Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p477 ISBN 0-19-924958-X
  16. ↑ Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, pp479-480 ISBN 0-19-924958-X
  17. ↑ Timeline: Turkmenistan BBC News
  18. ↑ 18,0 18,1 Turkmenistan Inter-Parliamentary Union
  19. ↑ Turkmenistan. «Turkmenistan | Country report | Freedom in the World | 2009». Consultáu'l 14 de febreru de 2016.
  20. ↑ «2008 Human Rights Report: Turkmenistan». Consultáu'l 14 de febreru de 2016.
  21. ↑ 21,0 21,1 «Country Profile: Turkmenistan». Library of Congress Federal Research Division (febreru de 2007). Consultáu'l 25 de payares de 2013.
  22. ↑ «10 Most Censored Countries». Consultáu'l 14 de febreru de 2016.
  23. ↑ «Turkmenistan Project». Archiváu dende l'orixinal, el 2007-06-10.
  24. ↑ Corley, Felix (1 de marzu de 2005). «Turkmenistan: President's personality cult imposed on religious communities». Forum 18 News Service. http://www.forum18.org/Archive.php?article_id=522. Consultáu'l 25 de mayu de 2012. 
  25. ↑ «Turkmenistan Wrestles with Child Labor». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  26. ↑ «Turkmen book 'blasted into space'». BBC News. 27 d'agostu de 2005. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4190148.stm. 
  27. ↑ «Read My Words, Go to Heaven, Leader Says». Los Angeles Times. 21 de marzu de 2006. http://articles.latimes.com/2006/mar/21/world/fg-briefs21.5. Consultáu'l 25 de mayu de 2012. 
  28. ↑ ENTERTAINMENT - The Denver Post Archiváu 2007-09-27 en Wayback Machine
  29. ↑ «Turkmen Government Removes Ruhnama as Required Subject». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  30. ↑ «Shadow of the Ruhnama». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  31. ↑ «The Deadly Watchful Eye of Turkmenistan's Holy Book». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Turkmenistan: State Interfering In Religious Life Of Ethnic Uzbeks RadioFreeEurope/RadioLiberty
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 Central Asia: 'Fathers are crying in Turkmenistan, and children are crying here' EurasiaNet
  34. ↑ «IRIN Asia | TURKMENISTAN: Focus on ethnic minorities | Turkmenistan | Human Rights» (18 d'agostu de 2005). Consultáu'l 14 de febreru de 2016.
  35. ↑ «World Report 2014: Turkmenistan». Hrw.org. Consultáu'l 28 de xineru de 2015.
  36. ↑ Journalist dies in Turkmen jail. BBC. 14 de setiembre de 2006. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/5346114.stm. 
  37. ↑ «Annakurban Amanklychev and Sapardurdy Khadzhiev prisoners of conscience». Amnesty International. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-04-29. Consultáu'l 23 de xunetu de 2010.
  38. ↑ «Forum 18 Analyses: Turkmenistan». Forum18.org. Consultáu'l 14 de febreru de 2016.
  39. ↑ "Mother of Four-Year-Old Receives Unjust Prison Sentence in Turkmenistan", Jehovah's Witnesses, 27 August 2014. Retrieved 3 September 2014.
  40. ↑ «Consideration of reports submitted by States parties under article 40 of the Covenant -Concluding observations of the Human Rights Committee - Turkmenistan». United Nations Human Rights Office of the high Commissioner - International Covenant on Civil and Political Rights (19 d'abril de 2012). Consultáu'l 12 de marzu de 2016.
  41. ↑ «One Year of Unjust Imprisonment in Turkmenistan». jw.org.
  42. ↑ «TURKMENISTAN: Torture and jail for one 4 year and 14 short-term prisoners of conscience». Felix Corley (21 de mayu de 2015). Consultáu'l 12 de marzu de 2016.
  43. ↑ «Turkmenistan 2015/2016: Freedom of religion». Consultáu'l 15 de marzu de 2016.
  44. ↑ «Index Be-Bh». Rulers. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de marzu de 2007. Consultáu'l 21 de marzu de 2007.
  45. ↑ "Turkmenistan: Jailed opposition leaders Boris Shihmuradov and Batyr Berduyev are alive", Vremya Novostei (ferghana.ru), September 26, 2007.
  46. ↑ 46,0 46,1 Osborn, Andrew (22 d'avientu de 2006). «Saparmurat Niyazov - President of Turkmenistan». The Independent. http://www.independent.co.uk/news/obituaries/saparmurat-niyazov-429556.html. 
  47. ↑ «http://www.turkmenistan.ru/?page_id=3&lang_id=en&elem_id=5359&type=event&sort=date_desc». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  48. ↑ Halpin, Tony (21 de xineru de 2008). escritu en London. «Turkmenistan lifts curtain on banned arts». The Times. Archivado del original el 2008-07-26. https://web.archive.org/web/20080726124409/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article3227681.ece. Consultáu'l 2018-03-21. 
  49. ↑ Hiro, Dilip. Inside Central Asia. New York: Overlook Press, 2009. p227
  50. ↑ «Turkmenistan bans converted left-hand-drive vehicle imports». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  51. ↑ Whitlock, Monica. "Young Turkmen face beard ban." BBC. 25 February 2004. Retrieved on 29 August 2009.
  52. ↑ «Turkmen Go Back to Old Calendar» (24 d'abril de 2008). Consultáu'l 30 d'avientu de 2016.
  53. ↑ Whitlock, Monica (11 d'agostu de 2004). «Turkmen leader orders ice palace». bbc.co.uk. http://news.bbc.co.uk/2/hi/3554626.stm. Consultáu'l 19 de febreru de 2010. 
  54. ↑ Morgan, David (Translator) (14 de febreru de 2005). President of Turkmenistan closes hospitals, libraries and nature reserves. Prima-News. http://www.prima-news.ru/eng/news/news/2005/2/14/31176.htm. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. Usu incorreutu de la plantía enllaz rotu (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  55. ↑ Turkmen Doctors Pledge Allegiance To Niyazov. Radio Free Europe, Radio Liberty (RFERL). 15 de payares de 2005. http://www.rferl.org/featuresarticle/2005/11/ebd05992-4837-4416-9780-2aafd0561060.html. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  56. ↑ Badykova, Najia (18 de xunu de 2004). «The Turkmen Economy: Challenges and Opportunities». St Antony's College, University of Oxford. Archiváu dende l'orixinal, el 25 de setiembre de 2006. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006.
  57. ↑ «Turkmenistan's Leader Promises Citizens Free Gas, Electricity and Water Through 2030». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  58. ↑ «Saparmurat Niyazov raps local governors for failures in cotton harvest». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  59. ↑ «Saparmurat Niyazov dismisses grain products association chairman». Consultáu'l 31 de marzu de 2017.
  60. ↑ «Double Standard for Dictators». The Washington Post. 14 d'abril de 2004. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/13/AR2006041301632.html. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  61. ↑ Blagov, Sergei (30 d'avientu de 2008). Russia cares a collapse of its economic and political clout. Eurasianet. http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav123008.shtml. Consultáu'l 16 d'abril de 2008. 
  62. ↑ Trilling, David (15 d'abril de 2009). Pipeline spat with the Kremlin turns into a political test of strength. Eurasianet. http://www.eurasianet.org/departments/insightb/articles/eav041509.shtml. Consultáu'l 16 d'abril de 2008. 
  63. ↑ Turkmenistan's 'iron ruler' dies. BBC News. 21 d'avientu de 2006. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6198983.stm. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  64. ↑ President of Turkmenistan dies at 66. BreakingNews.ie. 21 d'avientu de 2005. http://www.breakingnews.ie/world/?jp=CWSNAUCWAUAU. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  65. ↑ Two candidates named for Turkmen presidency. ITAR TASS. 26 d'avientu de 2006. Archivado del original el 2022-07-04. https://web.archive.org/web/20220704194617/http://www.tass.ru/eng/level2.html?NewsID=11118071&PageNum=0. Consultáu'l 26 d'avientu de 2006. 
  66. ↑ (en rusu) Turkmenbashi died several days ago. RIA Novosti. 21 d'avientu de 2006. http://rian.ru/society/20061221/57454936.html. Consultáu'l 22 d'avientu de 2006. 
  67. ↑ 67,0 67,1 «Туркменистан: насколько здоров Ниязов?». Материк. Информационно-аналитический портал постсоветского пространства. Институт стран СНГ (materick.ru) (23 de xunu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-04-04. Consultáu'l 20 d'avientu de 2012.
  68. ↑ «Смерть Туркменбаши: ждем гостей с Юга». СНД — Инфо (snd-el so.ru) (6 d'avientu de 2022). Archiváu dende l'orixinal, el 5 d'avientu de 2010.
  69. ↑ Антонов К., Красников Н., Седов А., Аниськин А., Небера М. (22 d'avientu de 2006). «Туркменбаши умер в день рождения Сталина». Комсомольская правда (kp.ru). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-05-20. Consultáu'l 20 d'avientu de 2012.

Enllaces esternos

editar


Predecesor:
Muhammetnazar Gapúrow 		Secretariu Xeneral del Partíu Comunista de la RSS de Turkmenistán
1985 - 1991 		Socesor:
Nengunu
(Cargu disueltu)
Predecesor:
Nengunu
(Creación del cargu) 		Presidente de Turkmenistán
21 de xunu de 1991 - 21 d'avientu de 2006 		Socesor:
Gurbangulí Berdimujamédov


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Saparmyrat_Nyýazow&oldid=4287068»