Smolensk

ciudá de Rusia

Smolensk o Smolensko (en rusu: Смоленск) ye una ciudá na Rusia occidental, a veres del ríu Dniéper, y ye la capital alministrativa del óblast de Smolensk. La so población ye de 312 896 habitantes (1 xineru 2023)[2]. Asitiada a 360 quilómetros al suroeste de Moscú, esta ciudá cercada foi destruyida delles vegaes a lo llargo de la historia. Taba nes rutes d'invasión de Napoleón y Hitler.

Smolensk
flag of Smolensk (en) Traducir coat of arms of Smolensk (en) Traducir
Alministración
PaísBandera de Rusia Rusia
Óblasts Óblast de Smolensk
Tipu d'entidá gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Q124769427 Traducir
Nome llocal Смоленск (ru)
Códigu postal 214000–214999
Xeografía
Coordenaes 54°46′58″N 32°02′43″E / 54.7828°N 32.0453°E / 54.7828; 32.0453
Smolensk alcuéntrase en Rusia
Smolensk
Smolensk
Smolensk (Rusia)
Superficie 166.35 km²
Altitú 254 m[1]
Demografía
Población 312 896 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe 36.22% de Óblast de Smolensk
Densidá 1880,95 hab/km²
Más información
Fundación 863
Prefixu telefónicu 4812
Estaya horaria UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes
smoladmin.ru
Cambiar los datos en Wikidata

Historia

editar
 
Mapa del ríu Dniéper nel qu'apaez nel so cursu altu, Smolensk

Etimoloxía

editar

El nome de la ciudá deriva del nome del regueru Smolnya. L'orixe d'esti hidrónimu ye menos claru. Una posibilidá atópase na pallabra eslava para tierres negres, que fueron coloriaes peles agües del Smolnya. Otra alternativa ye la pallabra rusa smolá, que significa resina y brea.

Oríxenes medievales

editar

Smolénsk ye una de les ciudaes más antigües de Rusia, cuando yera un asentamientu comercial fortificáu. La primer mención data de 863, dos años dempués de la fundación de la Rus de Kiev. Según la Crónica de Néstor, Smolensk yera la capital de los Kríviches. En 882 foi tomada por Oleg de Nóvgorod, nel so pasu de Nóvgorod a Kiev. El pueblu yá fuera tomáu 2 décades antes polos capitanes varegos Askold y Dir, cuando na so marcha a Kiev decidieron faese cola ciudá y la so gran población.

La primer mención estranxera foi del Emperador Constantino Porfirogéneta. En D'Alministrando Imperiu (c. 950) describi Smolensk como una pieza clave na ruta de los varegos a los griegos.

El principáu de Smolensk foi fundáu en 1054. Pola so posición central nes tierres ruses, la ciudá desenvolvióse rápido. A finales del sieglu XII el principáu yera unu de los más fuertes de la Europa Oriental, siendo asina que la dinastía de Smolensk controlaba'l tronu de la Rus de Kiev. Numberoses ilesies fueron alzaes nesi tiempu, incluyendo la de San Pedro y Pablo y la de San Xuan Bautista. La más notable ye una que se llama Svírskaya; foi almirada polos sos contemporáneos como la estructura más bella de la Rus.

Ente la Rusia Imperial y la República de les Dos Naciones

editar

Anque vencida polos exércitos mongoles en 1240, y teniendo de pagar tributu a la Horda d'Oru, Smolensk gradualmente convirtióse nun conflictu ente'l Gran Ducáu de Lituania y el Principáu de Moscú. Foi tomada por Vitautas de Lituania en 1395, 1404 y 1408. Dempués de la incorporación al Gran Ducáu, dalgunos boyardos de Smolensk (p. ex. los Sapiehes) camudaron a Vilnius; los descendientes de los príncipes (p. ex., los Tatischev, Kropotkin, Músorgski, Viázemski) fuxeron a Moscú.

Con una población de 10 000 persones, Smolensk conviertes na ciudá más grande de la Lituania del sieglu XV. Tres regimiento de Smolensk fueron decisivos na batalla de Grunwald en contra d'Orde Teutónica. Lituania sufrió un severu golpe cuando foi reconquistada por Basilio III de Moscú en 1514.

Pa repeler los ataques de Polonia-Lituania, Borís Godunov fortificó la ciudá. El kremlin de piedra foi construyíu en 15971602. Ye'l más grande de Rusia. Les sos fuertes parés y numberoses torres de vixilancia nun evitaron que la mancomunidá apoderar en 1611, dempués d'un llargu asediu de venti meses, mientres el Tiempu de problemes y la guerra rusu-polaca. La debilitada Moscovia dexó'l principáu a la mancomunidá na Tregua de Deulino y polos siguientes 43 años foi la capital de la Voivodia de Smolensk. Pa recuperar la ciudá, Moscovia llanzó la "Guerra de Smolensk" contra la mancomunidá en 1632. Dempués de la tarrecible derrota sufierta a manes del rei Vladislao IV de Polonia, la ciudá quedar en manes de la mancomunidá. Les hostilidaes volvieronse a entamar en 1654 con una nueva guerra rusu-polaca cuando la mancomunidá foi solmenada por Rebelión de Jmelnytsky y la invasión sueca. Dempués d'otru asediu, el 23 de setiembre de 1654 Smolensk pasó a dominiu rusu. En 1667 pol Tratáu de Andrusovo la república de les Dos Naciones finalmente arrenunció a Smolensk.

Historia moderna

editar
 
Monumentu de les Águiles.

Smolensk foi un llugar especial pa los rusos por munches razones, y non menos pol fechu de que'l so catedral alluga unu de los iconos ortodoxos más veneraos que s'atribúi a San Lucas. La construcción de la nueva Catedral de l'Asunción foi un gran proyeutu que tardó más d'un sieglu en completase. A pesar de dise fundiendo amodo nuna depresión económica, Smolensk foi valorada entá polos zares como fortaleza clave pa la defensa de la ruta a Moscú. Convertir na capital de Guberniya en 1708.

Invasión napoleónica

editar

N'agostu de 1812, dos de los mayores exércitos que s'axuntaren enxamás s'enfrentaron en Smolensk. Mientres la reñida batalla, descrita por Lev Tolstói en Guerra y Paz, Napoleón entró na ciudá. N'agostu llibraron dos de les más grandes batalles per parte de la Grande Armée. Envaloráronse unes perdes totales de 30.000 homes nesta batalla.

En 1912, alzar nel centru de Smolensk el monumentu de les Águiles nel centenariu de la Invasión napoleónica de Rusia.

Revolución d'ochobre

editar

Darréu dempués de la Revolución d'Ochobre, cuando Bielorrusia taba entá ocupada poles fuercies alemanes, Smolensk (en bielorrusu: Смаленск, Smalensk) convertir nun destacáu centru de la vida política de Bielorrusia, anque calteniéndose alministrativamente como parte de Rusia. En 1918, les fuercies d'ocupación alemanes declararon la Gobernatura xeneral de Smolensk como parte constituyente de la República Popular Bielorrusa, que duró menos d'un añu. El 2 de xineru de 1919 proclamar en Smolensk la República Socialista Soviética de Bielorrusia, pero'l so gobiernu treslladar a Minsk dellos meses dempués, asina les fuercies polaques fueron espulsaes de la capital bielorrusa.

Segunda Guerra Mundial

editar

Mientres la Segunda Guerra Mundial, Smolensk foi escoyíu de nuevu pola hestoria como un escenariu pa una más de les sos batalles: la batalla de Smolensk. La ciudá foi prindada polos alemanes el 16 de xunetu de 1941. La primer contraofensiva soviética contra l'exércitu alemán llanzóse equí n'agostu de 1941, pero fracasó. Sicasí, les llindaes victories soviétiques nes batalles pela rodiada de la ciudá n'agostu de 1941 detuvieron la meyora alemana mientres dos meses cruciales. Esto dexó fundamentalmente salvar Moscú y, gracies a la victoria del Exércitu Coloráu ellí, ganar la Gran Guerra Patria.

El campamentu 126 foi instaláu cerca de Smolensk, siendo Boris Menshagin alcalde de Smolensk nesi momentu y Boris Bazilevskii teniente d'alcalde. Dambos seríen testigos clave nos xuicios de Núremberg sobre la matanza de Katyn.[3]

Más del 93% de la ciudá foi destruyida mientres los combates. L'iconu de l'antigua catedral perder pa siempres. La ciudá foi finalmente lliberada'l 25 de setiembre de 1943. Nun ye d'estrañar que'l títulu de Ciudá Heroica fóra-y dau a Smolensk 40 años dempués de la guerra.

Dempués de que los alemanes tomaren la ciudá en 1941, éstos atoparon los archivos intactos del Comité del Partíu Comunista del óblast de Smolensk, el llamáu Archivu de Smolensk. L'archivu foi treslladáu a Alemaña, y una parte significativa del mesmu terminó nos Estaos Xuníos, ufiertando a los estudiosos occidentales y los especialistes n'intelixencia información única sobre'l funcionamientu llocal del gobiernu soviéticu mientres los sos primeres dos décades. Los archivos fueron devueltos a Rusia polos Estaos Xuníos en 2002.

Accidente aereu d'abril de 2010

editar

El 10 d'abril de 2010, l'avión presidencial nel que viaxaben el Presidente de Polonia Lech Kaczynski, dellos diputaos, militares y otres autoridaes del país p'allegar a los actos de conmemoración de la matanza de Katyn estrellar nes proximidaes de la base aérea de Smolensk, causando la muerte de tolos sos ocupantes.

Demografía

editar
Evolución demográfica de Smolensk (1897-2005)
Añu 1897 1899 1926 1939 1959 1970 1975 2005
Población 46.900 56.400 79.000 157.000 147.000 211.000 250.000 316.500

Smolensk güei

editar

Economía

editar
 
Estación ferroviaria de Smolensk.

La ciudá ye un importante nuedu ferroviariu y un destacáu centru comercial, cultural ya industrial. Na so industria predominen los productos pa la construcción de carreteres, la maquinaria, los testiles y los productos alimenticios. Les construcciones de calter históricu de la ciudá son dos ilesies del sieglu XII y la catedral de l'Asunción (sieglos XVII y XVIII).


Smolensk en fotografíes tomaes por Serguéi Mijáilovich Prokudin-Gorskii en 1912

editar

Smolensk en numismática

editar

Monedes ruses con Smolensk como motivu:

Persones famoses

editar

Natalia Íshchenko (1986), nadadora rusa * Yevgueni Polivánov (1891–1938), llingüista, orientalista y políglota soviéticu * Aleksandr Prúdnikov (1989), futbolista rusu * Borís Vasíliev (1924–2013), escritor, dramaturgu y guionista rusu

Ver tamién

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar