Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve

	estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Rio de Janeiro ; Lisboa (de 1821 a 1825)
Forma de gobiernu	Monarquía absoluta
Llingües oficiales	portugués
Xeografía
Coordenaes	20°S 40°W / 20°S 40°O
Economía
Moneda	real portugués (es)

El Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve (en portugués: Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarves), ye'l nome que recibió l'Estáu rexíu pola Casa de Braganza ente 1815 y 1822.

Historia

Antecedentes

En 1634 Brasil fuera yá alzáu a la categoría de principáu, y ostentaba el títulu de Príncipe de Brasil tou varón herederu direutu al tronu portugués, hasta 1743, fecha en que s'incluyó a les princeses socesores.

Los príncipes del Brasil yeren representaos n'América por un Gobernador xeneral hasta 1714, pa ser éstos definitivamente suplantaos por virréi del Brasil, conformando dende esi añu'l Principáu-Virreinatu del Brasil.

Embarque de la Corte de Portugal nel puertu de Lisboa el 13 de payares de 1807.

En 1807 pol tratáu de Fontainebleau el reinu español dexaría a les tropes de Napoleón Bonaparte avanzar pol so territoriu hasta Portugal, reinu aliáu y subsidiario de la Gran Bretaña. Tou esto col supuestu fin d'una ocupación conxunta de Portugal per España y Francia.

Aquello motivó qu'en 1808 la Corte portuguesa de los Braganza (o Bragança) migrara escontra Brasil instalárase la capital del imperiu en Rio de Janeiro y reconociera fácticamente la preeminencia económica y política del Brasil ente les sos posesiones —yá a fines de sieglu XVIII yera frecuente en Portugal dicir "Portugal ye una dependencia del Brasil"— alzándola l'entós príncipe rexente Juan a la categoría nominal de reinu al hasta entós Principáu-Virreinatu del Brasil.

Tres los alcuerdos del Congresu de Viena en 1815, el Brasil quedó reconocíu como reinu poles potencies europees d'entós, lo cual refrendóse al añu siguiente, y el so monarca yera coles mesmes el rei de Portugal.

Reinu lusu-brasilanu

Alegoría de la llegada de Juan de Braganza al Brasil, el 23 de xineru de 1808.

El 16 d'avientu de 1815 foi la creación institucional y xurídico del Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve, con capital en Rio de Janeiro —y finalmente en Bahia—, anque los Braganza calteníen nominalmente la capitalidad en Lisboa, y foi'l primer monarca efectivu d'esti Estáu Juan VI de Portugal, que magar fuera príncipe rexente de la so madre, el 20 de marzu de 1816 asumió'l tronu pol fallecimientu de María I, y pasó a ser reconocíu poles potencies europees. Sicasí, anque empezó a gobernar como rei esi mesmu día, la so coronación efectiva tuvo qu'esperar hasta'l 6 de febreru de 1818.

La mudanza de la corte al Brasil favoreció la integración y unificación d'ésti, que, hasta entós, topábase estremáu en diverses colonies supeditaes a Lisboa.
Unu de los fechos más notables d'esti estáu foi la invasión y ocupación de la Banda Oriental en 1820, que foi amestada col nome de Provincia Cisplatina; nesta anexón, amás de numberosos contingentes brasilanos, participó un esperimentáu exércitu de 5.000 portugueses al mandu del xeneral Lecor.

Poco tiempu dempués d'esto asocedió na ciudá portuguesa de Porto una rebelión aniciada por dos factores principales: la preeminencia económica (al empar que política y cultural) que taba tomando'l reinu de Brasil y, sobremanera, la busca lliberal d'establecer un sistema de gobiernu del tipu monárquicu constitucional.

Rexistru de la ceremonia del besamanos en 1808, na corte carioca de Juan de Braganza, un costume típica de la monarquia portuguesa.

La revolución de Porto tuvo direuta y darréu inspirada na española liderada por Rafael del Riego; los fechos asocedíos en Porto tuvieron puestu ecu en diverses provincies del Brasil: a principios de 1821 formáronse Xuntes de Gobiernu Constitucionalista nel Grão Pará, Bahia y Maranhão que se xuntaron a la revolución lliberal portuguesa; por tal motivu Juan VI de Portugal (ye dicir el mesmu Juan I del Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve) aceptó la Constitución y decidió retornar a Lisboa n'abril d'esi mesmu añu, al ser riquíu en Portugal, y dexó como rexente al so fíu Pedro. Con ésti quedó en Brasil una gran parte de la nobleza, el alministradores y legistas portugueses.

Ye asina qu'en 1821 una llinia de los Braganza retornó a reinar a Portugal. Esto provocó que los diputaos brasilanos estremar del gobiernu lisboeta y afirmaren la sede monárquica en Rio de Janeiro; d'esta miente, la llinia de los Braganza que se caltuvo n'América foi la que rixó al Imperiu del Brasil, tao que foi declaráu'l 7 de setiembre de 1822, fecha de la independencia de Brasil y de disolución del Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve (reconocida per Portugal nel Tratáu de Rio de Janeiro del 29 d'agostu de 1825), que tuvo como primer monarca al fíu de Juan I: Pedro IV de Portugal que pasó a ser Pedro I de Brasil. El control sobre la Provincia Cisplatina persistió en pleitu casi hasta 1825.

Estensión territorial

Tocantes a la so dimensión territorial, el Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve foi unu de los estaos más estensos de la so dómina yá que tomaba casi tol actual Brasil —ensin l'Acre nin los territorios paraguayos anexonaos en 1870— pero col suroeste de la Banda Oriental hasta'l territoriu montevideano en 1816 y tola Provincia Cisplatina dende 1821 (güei Uruguái) y, hasta 1819 con tola Guayana Francesa —de la cual depués Brasil retuvo Amapá— amás, tol actual territoriu de Portugal (tando Olivenza dende entós apostada a España), y les dependencies y colonías de: Cabu Verde, Guinea-Bisáu, Cabinda, Angola, Mozambique, Santu Tomé y Príncipe, Damán, Goa, Diu, Timor —entá nun quedara claramente estremada esta islla ente neerlandeses y portugueses— la islla de Flores y Macáu, llegando les reclamaciones territoriales y les posesiones de tal estáu a incluyir otres zones costeres d'África —especialmente ente los ríos Senegal y el Ogoue— onde s'atopaben les factoríes de San Xuan Bautista de Ajuda y Ziguinchor o, na aguada del Océanu Índicu, Monomotapa nel actual Zimbabue, ente que na Insulindia caltenía entá ciertes pretensiones sobre la Península de Malaca, les islles Moluques y les mariñes occidentales de Nueva Guinea.

Ver tamién

Invasión Lusu-Brasilana

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Reinu Xuníu de Portugal, Brasil y Algarve.