El Reinu de Baviera (n'alemán: Königreich Bayern) foi un estáu qu'esistió dende 1806 hasta 1918. L'eleutor Maximiliano I José, de la casa de Wittelsbach convertir nel primer rei de Baviera en 1806. El tronu -y pertenercería a la so familia hasta la disolución del reinu tres la Primer Guerra Mundial.

Confederación Xermánica
[[Estado del Príncipe Primado (es) Traducir|←]] [[Estado del Príncipe Primado (es)
[[County of Haag (Hague) (en) Traducir|←]] [[County of Haag (Hague) (en)
Eleutoráu de Baviera
Reinu de Baviera
(de 1806 a 1918)

Estáu Llibre de Baviera
estáu desapaecíu
Lema nacional In Treue fest (es) Traducir
Himnu nacional Heil unserm König, Heil!
Alministración
Estáu desapaecíu[[d:Special:EntityPage/Q1206012|{{{2}}}
Capital Munich
Forma de gobiernu Monarquía constitucional
Llingües oficiales alemán
Relixón oficial catolicismu
División
Xeografía
Coordenaes 48°08′00″N 11°34′00″E / 48.133333°N 11.566667°E / 48.133333; 11.566667
Superficie 75865 km²
Llendaba con Imperiu austrohúngaru, Imperiu austriacu, Reinu de Saxonia, Estados Turingios (es) Traducir, Eleutoráu de Hessen, Reinu de Wurtemberg y Gran Ducáu de Baden
Demografía
Población 3 231 570 hab. (1808)
Densidá 42,6 hab/km²
Economía
Moneda florín bávaro (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Munchos de les llendes modernes de Baviera fueron trazaos depués de 1814 cola firma del Tratáu de París, nel que Baviera vencía-y el Tirol y Voralberg al Imperiu austriacu, en cuantes que recibía Aschaffenburg y partes de Hesse-Darmstadt. Como parte del Imperiu alemán, el reinu yera superáu en tamañu namái por Prusia.

Dende la unificación alemana en 1871, Baviera siguió siendo parte d'Alemaña hasta'l día de güei.

Historia

editar

Reináu de Maximiliano I

editar
 
Corona del reinu bavaro
 
Napoleon xunto con diversos príncipes alemanes, establecen la Confederación del Rin.
 
Maximilian von Montgelas, ministru y principal asesor del rei Maximiliano I.

Na guerra de 1805, acordies con un tratáu d'alianza robláu en Wurzburgu el 23 de setiembre, les tropes bávares, per primer vegada dende los díes de Carlos VII, llucharon al llau de los franceses y pol tratáu de Presburgu, robláu'l 26 d'avientu, el principáu d'Eichstädt, el Marquesáu de Burgau, el señoríu de Vorarlberg, los condaos de Hohenems y Königsegg-Rothenfels, los señoríos d'Argén y de Tettnang y la ciudá de Lindau col so territoriu teníen de ser amestaos a Baviera. Per una parte Wurzburgu, llográu en 1803, tenía de ser vencíu por Baviera al eleutor de Salzburgu a cambéu del Tirol. Pol 1º artículu del tratáu'l Emperador reconoció l'asunción del eleutor del títulu de Rei como Maximiliano I de Baviera. El preciu que Maximiliano tenía renuente pagar esta accesión de la dignidá yera la unión de la so fía Augusta con Eugène de Beauharnais. El 15 de marzu de 1806 él dexó'l ducáu de Berg[necesita referencies] a Napoleón Bonaparte.

Pa la constitución interna de Baviera tamién l'alianza francesa tenía consecuencies significatives. Maximiliano I de Baviera yera un Déspota ilustráu del tipu del sieglu XVIII, que los sos principios tolerantes ofendieren yá penosamente a les sos temes alministratives y, en 1803, aldericara cola grupa de los vieyos estaos la cuestión de reformes. Pero los cambeos revolucionarios introducíos pola constitución proclamada'l 1º de mayu de 1808 yeren por cuenta de la influencia direuta de Napoleón. Un barríu llimpiu foi fechu de la clase política medieval que sobrevivía nes dietes y los gremios locales consoñentos. En llugar del vieyu sistema de privilexos y de exenciones taben la igualdad ante la llei, la responsabilidá universal a los impuestos, l'abolición de la servidume, la seguridá de la persona y la propiedá, llibertá de conciencia y llibertá de prensa. Crearon nel papel, basáu nuna llicencia estrecha y con enerxíes bien llindaes, pero nunca fueron convocaes a una asamblea representativa.

En 1809 Baviera foi dedicada otra vegada a la guerra con Austria nel llau de Francia. Los Tiroleses sulevar contra l'autoridá bávaro y tenío ésitu trés vegaes na derrota de les tropes bávares y franceses qu'intenten volver tomar el país. Austria perdió la guerra de la Quinta Coalición contra Francia y consiguió inclusive términos más aspros nel tratáu de Schönbrunn en 1809. Glorificado de cutiu como executaron al héroe nacional de Tirol, Andreas Hofer, el líder de la sulevación, en 1810 en Mantua, perdiendo una tercera y final batalla contra les fuercies francés y bávaru. Pol tratáu robláu en París el 28 de febreru de 1810 el Tirol del Sur foi vencíu por Baviera al Reinu d'Italia y dellos pequeños distritos a Württemberg, recibiendo como pieces de la remuneración de Salzburgu, el Innviertel y el Hausruck y los principaos de Bayreuth y de Ratisbona. La política de Montgelas fuera hasta agora brillantemente acertada; pero la estrella de Napoleón agora algamara la so cenit y el comenenciosu astutu reparara yá les muestres del cambéu que venía.

Los acontecimientos de 1812 siguieron; en 1813 Baviera foi convocada pa ensamblar l'alianza contra Napoleón Bonaparte, la demanda yera apasionadamente movida escontra tras pol Príncipe herederu Luis y pol Mariscal Wrede; el 8 d'ochobre foi robláu'l tratáu de Ried, pol cual Baviera xunir colos aliaos. Montgelas anunció al embaxador francés que-y obligaren temporalmente qu'arquiara antes de la nube, amestando "Baviera tien necesidá de Francia".

Ente 1799 y 1817 la cuenta principal del ministru Montgelas siguió una política terminante de modernización y punxo les fundaciones de les estructures alministratives que sobrevivieron inclusive la monarquía y ye (na so base) válida hasta güei. El 1 de febreru de 1817, Montgelas fuera despidíu; y Baviera entrara nuna nueva era de reforma constitucional.

El 26 de mayu de 1818, la constitución del Reinu de Baviera foi proclamada. El Parllamentu tendría dos cámares, una cámara cimera que toma l'aristocracia y a los nobles, incluyendo los terratenientes, los oficiales del gobiernu y los candidatos hereditarios de clase cimera de la corona. La segunda cámara incluyía los representantes de pequeños terratenientes, de les ciudaes y de los llabradores. Los derechos de los protestantes fueron salvaguardaos na constitución colos artículos que sofitaben la igualdá de toles relixones, a pesar de la oposición polos partidarios de la Ilesia católica. La constitución inicial casi probó desastrosu pa la monarquía, con discutinios tales como l'exércitu que tenía que xurar llealtá a la nueva constitución. La monarquía apeló al Reinu de Prusia y l'Imperiu austriacu pal conseyu, los dos refugaron tomar midíes en favor de Baviera pero'l desastre menguó y l'estáu estabilizáu col ascensu de Lluis I de Baviera al tronu que siguía a la muerte de Maximiliano I de Baviera en 1825.

Reináu de Lluis I

editar
 
Estaos de la Confederación Xermánica.

En 1825, Lluis I de Baviera xubió al tronu. Nel so reináu, les artes espolletaron y el rei personalmente ordenó y asistió financieramente la creación de munchos edificios neoclásicos. Luis tamién aumentó'l pasu de Baviera escontra la industrialización sol so reináu. N'asuntos esteriores sol reináu de Luis, Baviera sofitó a los griegos mientres la Guerra d'independencia griega col so segundu fíu, Otón I de Grecia que yera escoyíu Rei de Grecia en 1832. Tocantes a política, les reformes iniciales abogaes por Luis yeren lliberales y reformistes. Sicasí, dempués de la Revolución de 1830, Luis dio vuelta a la reaición conservadora. En 1837, los católicos sofitaron al movimientu clerical, los Ultramontanos, que tomó'l poder nel parllamentu bávaru y empezó una campaña de reforma de la constitución, que quitó los derechos civiles que fueren concedíos enantes a los protestantes, según fixo cumplir la censura y la prohibición sobre la llibertá d'espresión en política interna. Esti réxime tuvo curtia duración por cuenta de la demanda polos Ultramontanos de la espulsión de l'amiga irlandesa de Luis, a lo qu'esti opúnxose, y los Ultramontanos fueron espulsaos.

Reináu de Maximiliano II

editar
 
Parllamentu de Frankfurt 1848
 
Caricatura satírica qu'amuesa a una Baviera d'influencia francesa metanes Austria y Prusia 1865.

Dempués de la Revolución de 1848 y la cayida de popularidá de Luis, ésti abdicó del tronu pa evitar un golpe potencial y dexó que'l so fíu, Maximiliano II de Baviera ocupar. Maximiliano II respondió a les demandes del pueblu pa un Estáu alemán xuníu atendiendo a l'Asamblea de Frankfurt, que propunxo crear tal Estáu. Pero cuando Maximiliano II refugó la Constitución de Francfort de 1849, una insurrección nel Palatináu Bávaru lideráu por Joseph Martin Reichard foi reprimida col sofitu de les fuercies prusianes. Sicasí, Maximiliano II asitióse xunto al aliáu de Baviera, l'Imperiu austriacu, n'oposición al enemigu d'Austria, el Reinu de Prusia, Estáu destináu a recibir la corona imperial d'una Alemaña xunida. Esta oposición foi sentida por munchos ciudadanos bávaros, quien queríen una Alemaña xunida, pero a la fin Prusia tornó aceptar la corona y la constitución d'un estáu alemán, pos atalantaben que yera bien lliberal y non acorde a los intereses de Prusia.

A raigañu del fracasu de l'Asamblea de Frankfurt, Prusia y Austria siguieron aldericando alrodiu de cuál monarquía tendría'l derechu inherente de gobernar Alemaña. Una disputa ente Austria y el príncipe eleutor d'Hesse-Cassel foi usada per Austria y los sos aliaos, ente ellos Baviera, pa promover l'aislamientu de Prusia nos asuntos políticos alemanes. Esti insultu diplomáticu casi desagua nuna guerra cuando Austria, Baviera y los sos aliaos movieron les sos tropes al traviés de Baviera en direición a Hesse-Cassel en 1850. Sicasí l'exércitu prusianu volvióse tras y terminó per aceptar el lideralgu dual. Esti eventu foi conocíu como'l Tratáu de Olmütz, pero tamién conocíu como la "Humildación de Olmütz" por Prusia. Esti sucesu fortaleció l'alianza del Reinu de Baviera con Austria en contra de Prusia. Cuando'l proyeutu pa unificar les potencies medianes alemanes so lideralgu bávaru en contra de Prusia y Austria (el llamáu Trias) fracasó, el ministru presidente Karl von der Pfordten arrenunció en 1859. Los intentos de Prusia de reorganizar la Confederación Xermánica fueron aguantaos per Austria y Baviera, con Baviera tomando parte nos discutinios con Austria y los sos otros aliaos en 1863, en Frankfurt, ensin l'asistencia de Prusia y los sos aliaos.

Guerra austro-prusiana

editar
 
Batalla de Kissingen 1866.

En 1864, Maximiliano II morrió prematuramente, y el so fíu de dieciocho años, Lluis II, convertir en rei de Baviera, ente que la tensión ente Austria y Prusia crecía de cutio. El ministru presidente de Prusia, Otto von Bismarck reconoció la inminente probabilidá de guerra, tratando de caltener a Baviera neutral nel conflictu. Lluis II refugó la ufierta de Bismarck y siguió l'alianza austrobávara. En 1866, la violencia erupcionó y la Guerra austro-prusiana empezó. Baviera y la mayoría de los Estaos del sur d'Alemaña, cola esceición d'Austria y Saxonia, contribuyeron muncho menos na guerra contra Prusia.

La Batalla de Langensalza llibróse'l 27 de xunu de 1866 cerca de Bad Langensalza, ente'l Reinu de Hannover y los prusianos. Los hanoverianos ganaron la batalla pero dempués fueron sitiaos por un exércitu prusianu más grande y reforzáu, y, incapaces de comunicase colos sos aliaos bávaros nel sur, rindiéronse. Austria dempués claudicó tres la so derrota na Batalla de Sadowa (3 de xunetu de 1866) y foi entartallada por Prusia pocu dempués. Los Estaos de la Confederación Xermánica nun pudieron ponese d'alcuerdu nuna aición de guerra uniforme con un mesmu plan de batalla mientres tola guerra. Los sos exércitos fueron por tanto derrotaos socesivamente por Prusia, y tamién los bávaros en Bad Kissingen, Baxa Franconia (10 de xunetu de 1866). L'exércitu bávaru sol mandu del Príncipe Carlos Teodoro de Baviera foi finalmente vencíu pocu dempués en Uettingen (26 de xunetu de 1866). Finalmente Baviera venció Gersfeld y Bad Orb a Prusia. Estos formaron parte de la provincia de Hesse-Nassau, que foi creada dempués de la guerra.

Austria foi humildada pola derrota y obligada a dexar el control y la so esfera d'influencia sobre los estaos alemanes del sur. Baviera salvar de los duros términos del alcuerdu de paz. Sicasí, dende'l so puntu y d'otros estaos alemanes del sur, formó parte progresivamente de la esfera d'influencia prusiana.

Lluis II y l'Imperiu alemán

editar
 
Una pintura de fotocromo de los años 1890 del Castiellu de Neuschwanstein. Esti castiellu foi diseñáu y construyíu mientres el reináu de Lluis II y ye güei la mayor atraición turística en Baviera.

Cola derrota d'Austria na Guerra austro-prusiana, los Estaos alemanes del Norte xuniéronse rápido na Confederación Alemana del Norte, sol lideralgu del Rei de Prusia. Les inhibiciones en política internacional qu'enantes tuviera Baviera escontra Prusia camudaron radicalmente, al igual que les de munchos de los Estaos alemanes del sur, cuando l'emperador francés Napoleón III empezó a falar de la necesidá de Francia de "compensación" de la so perda en 1814, qu'incluyía al Palatináu Bávaru como parte de les sos demandes territoriales. Lluis II de Baviera robló en 1870 una alianza con Prusia, y en contra Francia, que yera vista polos alemanes como enemiga d'una Alemaña xunida; de la qu'aumentaben los sos llazos políticos, llegales y comerciales cola Confederación Alemana del Norte. En 1870, la guerra españó la Guerra franco-prusiana. L'exércitu bávaru sol mandu del Príncipe herederu prusianu, foi unviáu a lluchar contra'l exércitu francés.

Tres la derrota y humildación de Francia poles fuercies alemanes combinaes, en 1871 Lluis II de Baviera propunxo que'l rei Guillermu I de Prusia fuera proclamáu emperador de toa Alemaña, o “Káiser" del Imperiu Alemán (Deutsches Reich), que foi conocíu como Segundu Reich. Los territorios del Imperiu alemán fueron unificaos sol cetru del Rei de Prusia, incluyendo la Confederación Alemana del Norte y tolos Estaos alemanes del sur, con esceición d'Austria. L'Imperiu tamién incluyó'l territoriu antes francés d'Alsacia-Lorena, amestáu en parte debíu al deséu de Lluis II de mover la frontera francesa lloñe del Palatináu.

 
Caricatura satírica austriaca que diz "El futuru d'Alemaña esta so esti sombreru", al respeutive de la fundación del Imperiu Alemán baxu lideralgu prusianu.

La entrada de Baviera al Imperiu alemán, pasó rápido de l'allegría pola derrota de Francia, a consternación pola conducción d'Alemaña del nuevu Canciller alemán y Ministru-Presidente prusianu Otto von Bismarck. La delegación bávara, dirixida pol Conde Otto von Bray-Steinburg asegurara un estatus privilexáu pal Reinu de Baviera dientro del Imperiu alemán (Reservatrechte), pudiendo caltener el so propiu cuerpu diplomáticu y el so propiu exércitu, que podía quedar sol mandu direutu del Káiser solu en tiempos de guerra.

Dempués de la integración de Baviera dientro d'Alemaña, Lluis II foise alloñando de la direición de los asuntos políticos del reinu y gastó grandes cantidaes de dineru en proyeutos personales, como la construcción de castiellos y palacios, el más famosu de los cualos ye'l wagneriano Castiellu de Neuschwanstein. Anque Luis usó la so propia riqueza personal pa financiar aquellos proyeutos, y non fondos estatales, esto sumir nun grave endeldamientu. Eses deldes causaron esmolición al gobiernu bávaru, que buscó persuadir a Luis de terminar les sos construcciones. El rei refugó esti pidíu, y les rellaciones ente los ministros del gobiernu y la corona deterioráronse.

Escontra 1886 la crisis llegó a un puntu llende: los ministros de Baviera destituyeron al rei, y entamaron una comisión médica pa declaralo lloca ya incapaz d'exercer les sos facultaes constitucionales. A otru día de la so destitución, el rei morrió misteriosamente, dempués de pidir al médicu siquiatra xefe de la comisión, una caminada con él a lo llargo del llagu de Starnberg (depués llamáu llagu Würm). Luis y el so siquiatra fueron topaos muertos llexando nel llagu. L'autopsia señaló como causa de muerte el suicidiu por afogamientu, pero delles fontes declararon que nun s'atopó agua nos pulmones de Luis. Magar esto podría ser esplicáu por afogamientu secu, circularon rumores d'un regicidio.

Rexencia y reforma institucional

editar
 
Príncipe Rexente Leopoldo.

La corona pasó al hermanu de Luis, Otón I. Sicasí, Otón tenía un llargu historial d'enfermedaes mentales, y fuera puestu so supervisión médica pocos meses antes. Los deberes del tronu quedaron en manes del so tíu, el Príncipe Leopoldo, quien empezó a sirvir como rexente de Lluis II unos díes antes.

Mientres la rexencia del Príncipe Rexente Leopoldo, dende 1886 a 1912, les rellaciones ente bávaros y prusianos permanecieron fríes, colos bávaros recordando l'axenda anticatólica de Bismarck, el Kulturkampf, según tamién el dominiu estratéxicu de Prusia sobre l'Imperiu. Baviera protestaba pol dominiu prusianu sobre Alemaña y desairó al emperador alemán Guillermu II, prusianu de nacencia, nel so aniversariu en 1900 al prohibir ondear nenguna bandera que nun fuera la bávara en públicu, anque esto foi modificáu rápido dempués, dexando que la bandera imperial ondease al llau de la bandera bávara.

El Partíu Patrióticu Católicu-Conservador fundáu en 1868 convertir nel principal partíu del Parllamentu Rexonal Bávaru. En 1887 camudó'l so nome a Centru Bávaru. En 1893 los socialdemócrates fueron escoyíos al parllamentu. Dende 1903 la educación universal foi tamién posible pa les muyeres. En 1906 llevar a cabu la lliberalización del sufraxu. Con Georg von Hertling, del Centru Bávaru, el Príncipe Rexente nomó per primer vegada a una cabeza de gobiernu con mayoría nel parllamentu.

Los años de Leopoldo como rexente fueron marcaos por una terrible actividá cultural y artística en Baviera y son conocíos como la Prinzregentenjahre ("Los Años del Príncipe Rexente"). En 1912 Leopoldo morrió y el so fíu, el Príncipe Rexente Luis, asumió la rexencia. Aquel día fixérase evidente mientres enforma tiempu qu'Otón nunca sería aptu pa reinar, y creció el sentimientu por que Luis convertir en rei en cuenta de Otón. El 6 de payares, un añu dempués de que'l Landtag (Parllamentu) aprobara una llei que-y dexara faer esto, Luis remató la rexencia, depunxo a Otón y declaróse Rei de Baviera como Lluis III de Baviera.

Reináu de Lluis III, primer guerra mundial y cayida del reinu

editar
 
El rei Lluis III en Lwów (Lemberg) 1915, mientres la primer guerra mundial.

El curtiu reináu de Luis foi conservador ya influyíu pola encíclica católica Rerum novarum. El primer ministru Georg von Hertling, nomáu por Leopoldo en 1912, permaneció nel cargu.

Al españar la Primer Guerra Mundial en 1914, Luis unvió un despachu oficial a Berlín pa espresar la solidaridá de Baviera. Más tarde, Luis inclusive reclamó anexones pa Baviera (Alsacia y la ciudá d'Amberes en Bélxica, pa recibir un accesu al mar). La so axenda oculta yera caltener l'equilibriu de poder ente Prusia y Baviera dientro del Imperiu alemán dempués d'una victoria.

En 1917, cuando la situación d'Alemaña empioró gradualmente por cuenta de la Guerra Mundial, Hertling convertir en Canciller alemán y Primer Ministru de Prusia y Otto Ritter von Dandl foi nomáu Ministru d'Estáu de la Casa Real y del Esterior y Presidente del Conseyu de Ministros el 11 de payares de 1917, títulu equivalente al primer ministru de Baviera. Acusáu d'amosar llealtá ciega a Prusia, Luis fíxose cada vez más impopular mientres la guerra. Cuando la guerra tocaba al so fin, la Revolución Alemana de 1918 españó en Baviera.

Yá aldericáu dende setiembre de 1917, el 2 de payares de 1918, establecióse una amplia reforma constitucional por aciu un alcuerdu ente'l gobiernu real y tolos grupos parllamentarios, que, ente otres coses, previo la introducción de la representación proporcional. Lluis III, aprobó'l mesmu día'l tresformamientu d'una monarquía constitucional nuna monarquía parllamentaria.

El 7 de payares de 1918, Luis fuxó del Palaciu de Residenz en Munich cola so familia ya instalóse en Schloss Anif, cerca de Salzburgu, polo qu'esperaba sería una estancia temporal. Foi'l primeru de los monarques nel Imperiu Alemán en ser depuestu. A otru día, proclamóse la República Soviética de Baviera.

El 12 de payares de 1918, un día dempués del Armisticiu, el Primer Ministru Dandl foi a Schloss Anif pa ver al Rei. Ludwig dio-y a Dandl la declaración Anif (Anifer Erklärung) na que lliberó a tolos funcionarios del gobiernu, soldaos y oficiales civiles del so xuramentu de llealtá escontra él. Tamién afirmó que la situación faía "imposible siguir col mio gobiernu", anque nun abdicó formalmente como lo esixó Dandl. La declaración foi publicada pol acabante formar gobiernu republicanu de Kurt Eisner cuando Dandl tornó a Munich a otru día. Eisner interpretar como una declaración d'abdicación y declaró a los Wittelsbach depuestos, poniendo fin a 700 años de gobiernu Wittelsbacher sobre Baviera.

Gobierno

editar

Constitución

editar

En 1818, Maximiliano I emitió la constitución de 1818 , que, en contraste cola constitución de 1808, tamién regulaba la cuestión d'un cuerpu representativu. Na primer cámara atopábense representantes del cleru y la nobleza, según otres persones nomaes pol rei. La segunda cámara enllenar según un sufraxu censitario indireutu. Con ella, Baviera convertir nuna monarquía constitucional. La constitución del Reinu de Baviera concedida en 1808, que foi revisada en gran midida en 1818, permaneció a valir (con ciertes amiestes y meyores) hasta'l final de la monarquía en 1918, esto ye, mientres esautamente 100 años.

Reis de Baviera
Imaxe Nome Reináu Notes
  Maximiliano I 1806-1825 Cola abolición del sacru imperiu romanu xermánicu, alzo l'eleutoráu de Baviera a la categoría de reinu.
  Lluis I 1825-1848 Fíu del anterior, en 1833 favoreció la formación de la Unión Aduanera d'Alemaña. Abdico mientres la revolución de 1848 en favor del so fíu.
  Maximiliano II 1848-1864 Fíu del anterior. Opúnxose dafechamente a los planes unionistes del Parllamentu de Frankfurt, y sofitó a Austria a restablecer el gobiernu federal.
  Lluis II 1864-1886 Fíu del anterior. El so reináu destaca pola so llucha y depués acercamientu con Prusia, xunto a la que se xuniría dientro del Imperiu Alemán. El so legáu en Baviera foi la so promoción poles artes y los variaos castiellos que mando a construyir. Murio afogáu misteriosamente en 1886.
  Otón I 1886-1913 Hermanu del anterior. Proclamáu Rei de Baviera en 1886, pocu dempués del entierru del so hermanu. Otón sufría una grave enfermedá mental dende l'añu 1875. Incapacitado pa gobernar, asumió'l so tíu, el príncipe Leopoldo, quien sirvió como Príncipe rexente.
  Lluis III 1913-1918 Primu del anterior. Depuestu Oton en 1913, Lluis III asumió'l tronu. Mientres el so reináu españo la primer guerra mundial y cola consecuente derrota d'Alemaña y la revolución de 1918, púnxose fin a la monarquía.

Xeografía, rexones alministratives y población

editar
  • Xeografía:

El reinu de Baviera atopar nel sur d'Alemaña, siendo este un estáu mediterraneu. Nel sur del reinu atopen los alpes na frontera con Austria. Grandes ríos traviesen el reinu como'l Danubiu, el Meno y el rio Isar. Baviera consta tamién con una amplia superficie de montes.

  • Divisiones Alministratives:

Cuando por culpa de Napoleón abolióse'l Sacru Imperiu Romanu, y Baviera convertir nun reinu en 1806, la so área se reduplicó. Tirol (1805-1814) y Salzburgu (1810-1816) amestáronse temporalmente con Baviera, pero finalmente dexar a Austria. A cambéu, Renania Palatináu y Franconia fueron anexonaos a Baviera en 1815.

Dempués de la fundación del reinu, l'estáu reorganizar por completu y, en 1808, estremar en 15 distritos del gobiernu alministrativu ( Regierungsbezirke ( Regierungsbezirk singular )) en Baviera llamáu Kreise ( Kreis singular).) Fueron creaos a la manera de los departamentos franceses, inclusive en tamañu y población, y nomaos según los sos ríos principales: Altmühl, Eisack, Etsch, Iller, Inn, Isar, Lech, Main, Naab. -, Oberdonau-, Pegnitz-, Regen-, Rezat-, Salzach- y Unterdonaukreis Por cuenta de los numberosos cambeos territoriales en 1810 y 1815, les divisiones tuvieron qu'afaese y el númberu de Kreise amenorgar a 8: Isar-, Unterdonau- , Oberdonau-, Regen-, Rezat-, Untermain-, Obermain- y Rheinkreis.

A partir de 1838, a instigación del Rei Lluis I, los Kreise fueron renombraos poles antigües tribus y territorios históricos de la zona respeutiva en: Alta Baviera , Baxa Baviera , Suabia y Neuburg , Alto Palatináu y Regensburg , Franconia Media , Baxa Franconia y Aschaffenburg , Alta Franconia y Palatináu. Los nomes de les ciudaes de Neuburg, Regensburg y Aschaffenburg esaniciáronse más tarde. Arriendes d'ello, el rei camudó los sos títulos reales a Luis, rei de Baviera, duque de Franconia, duque en Suabia y conde palatín del Rin. y estos fueron reteníos polos sos socesores. El Palatináu (antes Rheinkreis) que Baviera adquiriera yera principalmente la parte occidental del antiguu Eleutoráu del Palatináu. El plan de Luis p'adquirir tamién l'antigua parte oriental non pudo realizase. L'Eleutoráu, un antiguu dominiu de la dinastía bávara Wittelsbach, estremárase en 1815, la vera oriental del Rin con Mannheim y Heidelberg dióse-y a Baden. El llau occidental dióse-y a Baviera como compensación pola perda de Tirol y Salzburgu.

Dempués de la Guerra Austru-Prusiana (1866) na que Baviera aliárase cola derrotada Austria, tuvo que dexar dellos distritos de la Baxa Franconia a Prusia. El ducáu de Coburgu nunca formó parte del Reinu de Baviera yá que s'amestó a Baviera solo en 1920. Ostheim amestar a Baviera en 1945. Na primer metá del sieglu XX. sieglu, la terminoloxía inicial de Kreis y Bezirk dio pasu a Regierungsbezirk y Landkreis.

  • Población:
1818: 3.707.966 / 1840: 4.370.977 / 1900: 6.176.057 / 1910: 6.524.372

Defensa

editar

L'Exércitu bávaru (n'Alemán: Bayerische Armee) o Exércitu Real de Baviera (n'Alemán: Königlich Bayerisches Armee) foi l'exércitu del eleutoráu (1682-1806) y depués el reinu (1806-1919) de Baviera . Esistió dende 1682 como l'exércitu permanente de Baviera hasta la fusión de la soberanía militar ( Wehrhoheit ) de Baviera cola del Estáu alemán en 1919. L'exércitu bávaru nunca foi comparable a los exércitos de les Grandes Potencies del sieglu XIX, pero apurrió a la dinastía Wittelsbach un campu d'aición abonda, nel contestu de polítiques efectives d'alianza, pa tresformar a Baviera d'un pequeñu estáu desarticuláu territorialmente al segundu estáu más grande del Imperiu alemán dempués de Prusia.

 
Soldaos bavaros

Ver tamién

editar

Referencies

editar

Enllaces esternos

editar