Gran Moravia

	estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Veligrad (es)
Forma de gobiernu	patrimonialismo (es)
Llingües oficiales	Antiguu eslavu eclesiásticu
Xeografía
Coordenaes	49°36′12″N 18°09′10″E / 49.60340269°N 18.15281961°E
Llendaba con	Primer Imperiu búlgaru y Francia Oriental

Gran Moravia (checu: Velká Morava; llatín: Magna Moravia) foi un imperiu medieval de la Europa central desenvueltu ente'l 833 y el sieglu X, constituyendo la primer realidá estatal que se forxó ente los antepasaos de checos, moravos y eslovacos. El nucleu territorial del imperiu foi'l ríu Morava, güei na República Checa y Eslovaquia, y na so espansión llegó a tomar zones de les modernes Hungría, Rumanía, Polonia, Austria, Alemaña, Serbia, Eslovenia, Croacia y Ucraína.

La Gran Moravia foi fundada pol príncipe de Moravia, Mojmír I, en sometiendo en 833 al Principáu de Nitra y axuntar la rexón so un mesmu tronu. Esperimentó un desenvolvimientu cultural ensin precedentes pola obra evanxelizadora de Cirilo y Metodio mientres el reináu del príncipe Ratislav I en 863. L'imperiu algamó la so máxima estensión territorial col gobiernu de Svatopluk I.

Debilitáu poles lluches internes y problemes fronterizos colos francos, l'Estáu moravo nun aguantó la invasión maxar del sieglu X, desmembrándose en partes controlaes pol ducáu de los polacos (base del futuru reinu de Polonia), el Gran Principáu d'Hungría y el Sacru Imperiu Romanu Xermánicu. Les árees ocupaes por esti postreru fueron rápido feudalizadas, surdiendo Estaos como'l ducáu de Bohemia y la marca de Moravia.

La Gran Moravia dexó tres de sí un fondu legáu cultural, compuestu por castiellos y ciudaes que sobrevivieron a la invasión, según pol alfabetu glagolíticu y l'antiguu idioma eslavu usáu na lliturxa, espublizaos ente otros pueblos eslavos.

Orixe del nome

El nome de Gran Moravia provién de la obra D'Alministrando Imperiu escrita pol emperador bizantín Constantino VII en redol al añu 950. El términu "Moravia" procede del ríu Morava y, como s'especulaba entós daquella, de la so capital, que tendría los mesmu nome. En cuanto al axetivu "Grande" esisten dos teoríes: per un sitiu, señala que ye por cuenta de la so gran estensión, por otru créese que l'axetivu namái se refier a les rexones más alloñaes de la frontera bizantina.

Dellos historiadores actuales prefieren la denominación de Gran Imperiu Eslovacu, señalando que con él naz la primer estructura estatal de la nación eslovaca. Per otra parte, esisten historiadores que refuguen esti términu aduciendo qu'entós daquella entá nun yera posible estremar claramente una nación eslovaca.

Los nomes de la Gran Moravia n'otros idiomes son "Велья Морава" n'eslavu antiguu, "Veľká Morava" n'eslovacu, "Velká Morava" en checu, en "Moravia Magna" en llatín, "Velika Moravska" en serbiu y croata, y "Nagymorva Birodalom" n'húngaru.

Historia

Oríxenes del Imperiu

Situación política antes de 833.

Depués de la llegada de los pueblos checos, moravos y eslovacos, éstos entamáronse nel Imperiu de Samo, confederación qu'axuntaba a les distintes tribus locales. Esti protoestado nun sobrevivió al so fundador, el rei Samo (623-658). Col indeble intentu d'organización estatal favorecióse la creación y ascensu d'una aristocracia terrateniente, que fortalecióse n'enfrentamientos contra'l kaganatu ávaru.

El contautu colos francos favoreció'l florecimientu económicu, la fundación de numberosos asentamientos nel valle del ríu Morava y la construcción de fortaleces nes llombes. La llamada cultura de Blatnica-Mikulčice ye la mayor representante d'esti escenariu sociopolítico.

Mientres la dómina de Carlomagno, les tribus eslaves de la zona fueron axuntaes y empuestes en numberoses guerres que finalmente llograron destruyir el kaganatu ávaru. El progresu del gobiernu carolinxu, tocantes a centralización del poder y creación d'estructures alministratives, influyó a los eslavos, checos y moravos hasta constituyir dos realidad polítiques bien diverses:

el principáu de Moravia: estendíu pela actual Moravia y Eslovaquia Occidental, el principáu foi rexíu por Mojmír I, quien introdució'l cristianismu coles misiones de Passau. El primer antecedente históricu que se tener del principáu son datos de los tributos daos a la Dieta de Frankfurt. La so capital yera Mikulčice.

el principáu de Nitra: estendíu pela actual Eslovaquia Oriental, taba rexíu pol príncipe Probina, que, anque siendo paganu, mandó construyir la primer ilesia cristiana nel 828. La so capital yera Nitra.

Nel 833 Mojmír I sometió'l principáu de Nitra, axuntando per primer vegada nuna sola unidá política a eslavos, checos y moravos. Probina y la so familia llogren escapar a territoriu francu, onde se-yos concede'l Principáu de Balaton o Pannonia Inferior.

Desenvolvimientu del Imperiu

Territorios qu'entendió l'Imperiu de la Gran Moravia:
1: Principáu de Moravia
2: Principáu de Nitra
3: Anexáu al Principáu de Nitra antes de la unificación
4: Conquistada por Mojmír I o Ratislav I, alministráu por Nitra
5: Parte del Principáu de Moravia o conquistáu a más tardar en 853
6 y 9: Conquistaos por Ratislav I nel 858, alministráu pol Principáu de Nitra
7: Conquistáu en 833 o 883
8 y 10: Conquistáu en 858 o 883, alministráu pol Principáu de Nitra
11: Vistulanos, conquistaos nel 874
12: Conquistáu nel 874
13: Silesia, conquistada nel 880
14: Parte de Silesia, conquistada nel 890
15: Lusacia conquistada ente 890 y 897
16, 17 y 18: Partes de Lusacia
19: Bohemia, conquistada ente'l 888 y el 890
20: Principáu de Balaton, conquistáu nel 883
21 y 22: Partes del principáu de Balaton
23: Transilvania, conquistada ente 881 y 882
24 y 27: Parte de Transilvania
25 y 26: Conquistáu por Svatopluk I

A la muerte de Mojmír I nel 846 asume'l tronu'l so nietu, Ratislav I. A pesar de que primeramente foi designáu polos soberanos francos, el príncipe llogró imponer la so política independiente. Pa ello debió de menguar la influencia franca nel territoriu, lo cual llograr de dos formes. Per un sitiu, llogró la derrota del exércitu francu nel 855; por otru derrocó'l monopoliu ya influencia del cleru francés na zona faciendo un llamamientu al emperador bizantín, Miguel III, por qu'unviara misioneros qu'evanxelizaren la rexón en llingua eslava. La respuesta del monarca bizantín llegó de momentu unviando a Cirilo y Metodio nel 863. Estos crearon el primitivu alfabetu eslavu (alfabetu glagolíticu) y traducieron a esti idioma les escritures. El gobiernu de Ratislav I tamién s'encargó de la defensa del so territoriu construyendo numberoses fortificaciones. Finalmente, el príncipe dio al so sobrín, Svatopluk I, el títulu de Príncipe de Nitra. Esti aliar colos francos consiguiendo derrocar a Ratislav.

L'empiezu del reináu de Svatopluk I foi aturbolináu al negase los sos aliaos francos a abandonar la zona occidental de la Gran Moravia. Prindáu polos francos y col pueblu n'insurrección, dirixíos por Slavomír, los años vinientes fueron difíciles, hasta la lliberación de Svatopluk. Este, de regresu, llogró tomar el mandu de los insurxentes, espulsar y defendese de los francos, repeler a húngaros y al Primer Imperiu Búlgaru, amás de llograr la máxima estensión del Imperiu tomando la República Checa y Eslovaquia y árees de les modernes Hungría, Rumanía, Polonia, Austria, Alemaña, Serbia, Eslovenia, Croacia y Ucraína. Esto llevar a intitularse como Rex (Rei) de Magna Moravia.

Nel 880 el pontífiz Xuan VIII publicó la bulda Industriae Tuae, pola que se creaba la provincia eclesiástica independiente de Gran Moravia, con Metodio como arzobispu, y reconocíase al eslavu como'l cuartu idioma llitúrxicu (xunto al llatín, griegu y hebréu).

Cayente y cayida del Imperiu

Dempués de la muerte de Svatopluk I nel 894 l'Imperiu entró en decadencia al partise ente los sos fíos Mojmír II y Svatopluk II, que asumieron como rei de Gran Moravia y Príncipe de Nitra, respeutivamente. Metíos en lluches internes ya invadíos pol reinu Francu Oriental, la Gran Moravia perdió la mayoría de los sos territorios periféricos.

Los nómades maxares o húngaros, aprovechándose d'esti fechu, invadieron la cuenca del ríu Danubiu ocupando los territorios de la cuenca de los Cárpatos allugaos al sur y en parte del imperiu moravio. En 902 destruyiríen los exércitos de la Gran Moravia, que pasaría a ser un meru reinu fronterizu, que sumiría pasu ente pasu. Magar nun se tienen datos exactos sobre cuándo morrieron los últimos monarques moravios, Mojmír II y Svatopluk II, envalórase que probablemente perecieron alredor de 907, cuando los húngaros ganaron la batalla de Bratislava sobre l'exércitu bávaru.

Destruyíu l'imperiu, les sos ruines fueron partíes de la siguiente forma:

Área Occidental: en manes de la Francia Oriental (Alemaña), depués Sacru Imperiu Romanu, onde se formaron una serie de marquesaos pa contener l'amenaza húngara. Ente esos marquesaos atópense: Marca de Moravia, Marca d'Austria, Marca d'Estiria, Marca de Carintia, Marca de Carniola y Marca de Istria. Amás foi fundada nesa zona'l Ducáu de Bohemia.

Área Meridional: anexada al Estáu húngaru formáu pola dinastía Árpád a finales del sieglu X.

Área Oriental: en manes de l'aristocracia terrateniente eslava, foi sometida y anexada nel 999 al Reinu de Polonia de la dinastía Piast.

Tocantes a les principales fortificaciones, como Nitra, Bratislava y Zemplín, caltienen les sos funciones pola so importancia estratéxica. Nel común de los casos estes ciudaes van permanecer actives dientro de los nuevos Estaos como unidaes alministratives, especialmente nel Reinu d'Hungría, lo cual va dexar que l'aristocracia terrateniente eslava tenga un ampliu dinamismu ya independencia dientro de les nueves unidaes estatales. Con al respective de la división eclesiástica, nun sufrió alteración por causa de la invasión húngara.

En cuanto al impautu demográfico y cultural, los estudiosos concluyeron que nun foi tayante y atanante. Especial mención merez la rellación ente maxares y eslavos, quien realizaron una fonda fusión étnica y cultural, lo que nun dexa siguir col rastru arqueolóxicu más allá del sieglu XI.

La hestoria de la Gran Moravia y l'impautu de la obra de Cirilo y Metodio van constituyir un fondu raigañu cultural de les naciones eslaves de la Europa central, especialmente n'Eslovaquia. L'alcordanza y la base histórica d'esti Imperiu van ser alicaos nel sieglu XIX y XX colos intentos de crear una sola identidá na nación de Checoslovaquia.

Villes y ciudaes fortificaes

L'allugamientu de la capital del Imperiu de la Gran Moravia, llamada pol emperador bizantín Constantino VII Morava, desconozse; probablemente atopábase onde s'alza la moderna Mikulčice, que cunta con un palaciu y una docena d'ilesies. A pesar d'ello ye importante señalar que naquella dómina, como asocedía en gran parte d'Europa, la capital d'un Estáu yera itinerante, esto ye, topábase allá onde s'atopara'l monarca nos sos continuos viaxes al traviés del reinu, consecuencia de la falta de capacidá alministrativa. Según los datos disponibles, monarques como Ratislav I debieron de morar tamién nel castiellu de Devín, en Nitra y na actual Bratislava.

Mikulčice foi fortificada nel sieglu VII y más tarde convirtióse nuna gran aglomeración de castiellos y aldegues, que tomaba doscientes hectárees. Poblada per alredor de dos mil persones, vivió del comerciu y l'artesanía. Tamién foi un centru relixosu, y nella alzáronse les primeres ilesies construyíes en piedra nel sieglu IX, ente les que destaca la de Kopcany, única muerte arquitectónica de la Gran Moravia.

Ilesia de Kopcany, única muerte arquitectónica de la Gran Moravia.

Tocantes a les otres fortificaciones, de les cuarenta y un esistentes, trenta atópase na República Checa y once n'Eslovaquia. Estes fortaleces taben edificaes en llombes y arredolaes por empalizadas de madera, murios de piedra y, en dellos casos, fosos. La vivienda común taba fecha de madera, pero los edificios eclesiásticos y les residencies d'aristócrates yeren de piedra. En munchos casos usaron estructures presistentes, yá seya d'orixe prehistóricu, como nel casu del castiellu Devín, o romanu, como nel de Bratislava. En munchos casos creáronse, xunto a la fortificación principal, castiellos menores pa protexer les rutes comerciales y apurrir abellugu a los llabradores en casu d'ataque. La mayor parte de les ilesies de la Gran Moravia tán decoraes con frescos, que se cree seríen fechos por italianos pola coincidencia de materiales. Dos museos al campu, en Modrá cerca de Uherské Hradiště, y en Ducové, tán dedicaos a l'arquiteutura de la Gran Moravia.

Tocantes a les principales ciudaes, amás de Mikulčice, atópense documentaes Nitra, el castiellu Devín y Bratislava, ente otres.

Nitra yera'l segundu centru del imperiu y taba gobernada pol herederu al tronu, sol títulu de appanage (deriváu del llatín, apanare, "dar pan"). Cuntaba con cinco fortaleces y venti talleres d'artesanos, onde se producíen bienes de luxu, como xoyes y cristales. La ciudadela foi arrodiada de fortificaciones menores y edificios relixosos (por casu, en Drážovce y Zobor).

El castiellu de Devín yera'l puntu fronterizu que defendía l'Imperiu de l'amenaza de los francos. Atópase nes cercaníes del castiellu de Bratislava.

El castiellu de Bratislava yera un xigante de piedra con un palaciu y tres basíliques. Constituyía, xunto col castiellu de Devín, la zona fronteriza colos francos.

Exércitu

Conozse bien pocu del exércitu y les táctiques militares de la Gran Moravia. El gruesu de les tropes componer d'infantería pesada, armada de llances y hachos, onde destacaben un grupu de elite denomináu Druzhina. L'usu de la caballería taba pocu espublizáu, polo que al ser invadíos polos húngaros tuvieron en desventaxa frente a los sos arqueros a caballu.

Yeren ronciegos a entablar batalla, preferíen escaramuzas, emboscaes y rápides incursiones en territoriu enemigu. Un elementu importante de les tropes del Imperiu foi'l replegase a les sos fortificaciones, que yeren casi inexpugnables, a pesar de llevantar sitiu, pola teunoloxía bélica de la dómina.

Cultura

Relixón

Sábese bien pocu sobre la relixón y la mitoloxía eslava pola falta de documentación escrita. El territoriu de la Gran Moravia foi evanxelizáu dende principios del sieglu viii por misiones provenientes del Reinu Francu, l'Imperiu bizantín y enclaves d'Italia y Dalmacia. La organización eclesial foi supervisada pol cleru bávaru hasta la llegada de los misioneros bizantinos Cirilo y Metodio.

Nel 870 creáronse los primeros obispaos, ente los que destacó'l de Nitra. L'arzobispáu instaurar nel 880, con sede en Morava (probablemente Mikulčice). Los monesterios fueron trascendentales na obra de los misioneros bizantinos.

No qu'atañe a l'arquiteutura relixosa, la primer ilesia fundar nel 828 Pribina, príncipe de Nitra, nesta ciudá. Consagrar l'obispu Aldaram de Salzburgu y tenía una planta similar a les contemporánees de Baviera. La influencia bizantina fíxose sentir tamién na arquiteutura, como evidencia la ilesia del castiellu de Devín.

Lliteratura

La obra de Cirilo y Metodio devasa la esfera relixosa, al ser ellos quien crearon un primitivu alfabetu eslavu (alfabetu glagolíticu) y traducieron les Sagraes Escritures. La puxanza de la llingua eslava antigua llevar a ser la cuarta llingua llitúrxica (xunto al llatín, griegu y hebréu). A la cayida del Imperiu, la llingua eslava antigua entró en desusu, sumiendo casi dafechu na Baxa Edá Media. A pesar d'ello, esta llingua sigue usándose pa ritos llitúrxicos de les comunidaes ruses, búlgares y serbies.

Tocantes a la obra llexislativa, Metodio redactó'l primer códigu n'eslavu antiguu, axuntando'l derechu consuetudinario local cola avanzada llei bizantina. Ricu en materia penal, puédese evidenciar direutamente la influencia cristiana, especialmente en materia de vida sexual. En cuanto al derechu canónicu foi una adautación de les regles eclesiástiques bizantines.

Nun son munches les obres lliteraries que pueden ser claramente identificaes como escrites orixinalmente na Gran Moravia. Una d'elles ye Proglas, un poema nel que Cirilo defende la lliturxa eslava. Vita Cyrilli (atribuyida a Clemente de Ohrid) y Vita Methodii (escrita probablemente pol socesor de Metodio, Gorazd). Trátase de biografíes con información pervalible alrodiu de la Gran Moravia y de Ratislav I y Svatopluk I. Finalmente, los hermanos Cirilo y Metodio fundaron tamién una academia y numberoses escueles nos centros relixosos, que brindaron a la Gran Moravia cientos de clérigos.

Nel 885 Cirilo, Metodio y los sos discípulos fueron espulsaos del Imperiu, lo que-yos dexó espublizar les sos conocencies per otros países eslavos, como Croacia y Bulgaria. Esti postreru ye bien importante por cuenta de qu'en los sos seminarios sobrevivió'l patrimoniu cultural de la Gran Moravia. Ente les sos obres colos otros pueblos eslavos destaca'l perfeccionamiento del alfabetu glagolíticu, que va pasar a llamase alfabetu cirílicu.

Llista de monarques de Gran Moravia

820-846 : Príncipe Mojmír I
846-870 : Príncipe Ratislav I
870-871 : Príncipe Slavomír (Cautiverio de Svatopluk I)
871-894 : Príncipe Svatopluk I
894-907 : Príncipe Mojmír II

Depués de la muerte de Mojmír II, anque se siguen teniendo referencies del Imperiu por curtiu tiempu, desconozse si hubo un socesor oficial.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Gran Moravia.