Wikipedia

Puertu Villa

Puertu Villa[1] (oficialmente n'inglés Port Vila) ye la capital y la ciudá más poblada de Vanuatu, con 44.039 habitantes según el censu de 2009.[2] Asitiada na mariña sur de la islla d'Éfaté (la tercera más grande del archipiélagu), ye'l centru económico y comercial del país; asina mesmu, el so puertu y el so aeropuertu son los más importantes del país.

Puertu Villa
Alministración
PaísBandera de Vanuatu Vanuatu
Provincia (es) Traducir Shefa (es) Traducir
Tipu d'entidá ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Ulrich Sumptoh
Xeografía
Coordenaes 17°44′00″S 168°19′00″E / 17.73333°S 168.316667°E / -17.73333; 168.316667
Puertu Villa alcuéntrase en Vanuatu
Puertu Villa
Puertu Villa
Puertu Villa (Vanuatu)
Superficie 23.6 km²
Altitú 59 m
Demografía
Población 49 034 hab. (2020)
Porcentaxe 100% de Shefa (es) Traducir
Densidá 2077,71 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+11:00
Llocalidaes hermaniaes Shanghai
Cambiar los datos en Wikidata

Historia

editar
Artículu principal: Hestoria de Vanuatu

La zona ocupada por Port Vila tuvo habitada por población melanesia per miles d'años. Cerca de la ciudá, nuna esplotación arqueolóxica conocida como Teouma, atópase na seronda de 2004 nun sitiu d'enterramientu de 25 baltes tres docenes de cadarmes humanes de la cultura lapita, lo mesmo que de pieces de cerámica que daten del sieglu XIII e. C.[3]

En mayu de 1606 los primeres europeos llegaron a la isla, encabezaos por Pedro Fernández de Quirós y Luis Váez de Torres. Nel sieglu XIX, cuando les islles llamábense Nueves Hébrides, los británicos controlaben económicamente la zona, pero a partir de 1880 la balanza económica empezó a camudar en favor de los franceses; estos víen en Vanuatu una fonte de mano d'obra pa les sos mines de níquel de Nueva Caledonia y pa plantíos.[4] Un ciudadanu francés llamáu Ferdinand Chevillard empezó a mercar y llimpiar terrenes cerca del actual puertu de Port Vila, que taba previstu que se convirtiera nel meyor plantíu francés de la isla. En llugar d'eso, la zona convertir na municipalidá de Franceville, que se declaró independiente'l 9 d'agostu de 1889 —anque ésta duró namái unos meses, hasta xunu del añu siguiente— y convirtióse na primer nación autogobernada na práutica del sufraxu universal ensin distinción de sexu o raza. Anque la población entós yera d'unos 500 nativos y menos de 50 blancos, namái estos postreros fueron autorizaos a ocupar un cargu públicu. El so primer presidente foi'l mentáu Ferdinand Chevillard y unu de los presidentes electos foi un ciudadanu nacíu en Tennessee, Estaos Xuníos: R. D. Polk, familiar del presidente d'Estaos Xuníos James K. Polk.[5][6]

Dempués de 1887 el territoriu foi alministráu conxuntamente polos franceses y los británicos, pero nun foi hasta 1906 cuando se formalizó cola firma d'un condominiu per dambes partes y que la so máxima autoridá yera'l Tribunal Mistu del Condominiu. Sicasí, el so presidente tenía que ser un español pa evitar les suspicacias de franceses ya ingleses.[7] Na práutica esti dominiu compartíu estremó a les islles en dos comunidaes separaes, una anglofalante y otra francofalante, situación que se caltién hasta l'actualidá y apréciase na esistencia d'escueles qu'enseñen nuna llingua o otra (raramente nos dos) y en distintos partíos políticos.[4]

Nun foi bombardiada polos xaponeses mientres la Segunda Guerra Mundial, pero foi utilizada como base aérea estauxunidense (quien construyeron delles estructures militares na ciudá y nel norte de la isla), anque tamién foi usada poles aviaciones australiana y neozelandesa. Dende mayu de 1942 hasta 1945 aproximao mediu millón de tropes pasaron o taben acuartelaes en Vanuatu.[4][8] Esta guerra tuvo un fuerte impacto sobre l'alministración del condominiu, una y bones el personal del mesmu amenorgóse a un puntu en que munchos servicios cerraron por completu; como exemplu más destacáu, el Tribunal Mistu nun tuvo presidente dende 1939 hasta 1953.[4]

Tres la independencia de Vanuatu en 1980, Port Vila convertir na capital del nuevu país.

Na nueche del 7 al 8 de febreru de 1987 el ciclón Uma pasó pela ciudá con vientos cimeros a los 100 nuedos, dexándola gravemente estropiada.[9] El 95% de les cases fueron estropiaes o destruyíes, dexando a la mayoría de les sos 16.000 habitantes ensin llar.[9]

Nesta ciudá celebrar del 24 al 27 d'agostu de 1999 una xunta de la Unesco titulada «Second World Heritage Global Strategy Meeting for the Pacific Islands region». Unu de los puntos más importantes referentes a Vanuatu y la rexón del Pacíficu foi la cuestión de la declaración del patrimoniu submarín como patrimoniu de la humanidá, yá que la redolada de Port Vila y de les demás islles del país tienen una gran riqueza submarina.[10]

En 2002 un fuerte terremotu volvió causa-y grandes daños y tamién a la so contorna (la ciudá atopar nuna de les zones sísmiques más actives del mundu).[11] En 2004 el tsunami del océanu Índicu causó fluctuaciones de les foles de 18 cm de la cresta al valle.

Na ciudá atopen los edificios de les embaxaes qu'Australia, Francia, Nueva Zelanda, China y la Comisión Europea tienen en Vanuatu. El 30 de mayu de 2008 inauguróse un edificiu qu'alluga una oficina del secretariáu del Melanesian Spearhead Group, coincidiendo cola presidencia d'esta asociación per parte de Vanuatu, aprobáu na xunta qu'esta asociación realizó en Port Vila poco primero de l'apertura del edificiu. Na selmana del 27 d'ochobre asocedió na ciudá'l Foru económicu de les islles del Pacíficu» qu'axuntó a los ministros d'economía de Nauru, Tuvalu y les Islles Cook pa tratar el «Pacific Petroleum Project», un proyeutu que busca consiguir petroleu a tases más barates.[12]

Economía

editar
Artículu principal: Economía de Vanuatu
 
Bancu de la Reserva de Vanuatu en Port Vila.

Port Vila ye'l puertu más importante de Vanuatu y el centru comercial del país. Les principales industries de la ciudá son l'agricultura y la pesca, sicasí'l turismu (proveniente principalmente d'Australia y Nueva Zelanda) ta convirtiéndose nuna industria bien importante.

El so puertu tien facilidaes pa recibir buques de pasaxeros y buques de carga. Tien la certificación «Sistema de Proteición de Buques ya Instalaciones Portuaries», consiguida en siendo acondicionáu con una importante inversión productu de donaciones provenientes d'Estaos Xuníos.

El país inda depende de l'ayuda esterior, la mayoría d'ella provién d'Australia y Nueva Zelanda; ayudes neozelandeses dexaron a dellos habitantes de la ciudá a formase como médicos y, de siguío, a pagar parte de los sos salarios mientres el primer añu dempués de la so formación. Pela so parte, Australia paga'l salariu de los consultores que trabayen nel hospital central de la ciudá y collabora viviegamente na defensa del país, con un montante total de 1,36 millones de dólares australianos (AUD) pa los años 2008/2009.[13] L'ayuda total australiana pal desenvolvimientu xube a casi 52 millones de AUD pal periodu 2008/2009.[13] Dellos comercios de Port Vila almiten moneda australiana nes transaiciones. A partir del añu 2000 empezó a llegar ayuda de China y de Xapón; les ayudes xaponeses sirvieron pa l'adquisición d'un vehículu pa la recoyida de residuos urbanes, pa rehabilitaciones de centros de salú y hospitales, un centru nutricional, proyeutos educativos y construcción de carreteres, ente otros.[14]

Tal ye la importancia de Port Vila na economía de Vanuatu, que de la ciudá parten el 35,7% de les esportaciones del país, ente qu'al traviés d'ella lleguen el 86,9% de les importaciones. El principal sociu comercial del país ye Australia, país del cual importa por valor de 75 millones de AUD y al qu'esporta por un total de 1,1 millón de AUD.[13]

Demografía

editar
Artículu principal: Demografía de Vanuatu
 
Parllamentu de Vanuatu en Port Vila.

En Port Vila viven alredor de 38.000 persones; el censu de 2009 dicía que la ciudá tenía 44.039 habitantes.[2][15] La etnia predominantemente ye la melanesia, con pequeñes poblaciones polinesies, asiáticos y européos, principalmente franceses y británicos.

Relixón

editar

El cristianismu ye la relixón predominante en tol país, profesáu por más del 90% de la población. L'aguada más populosa ye la Ilesia presbiteriana, siguíu por un terciu de la población, magar la Ilesia católica, l'anglicano, l'adventista del séptimu día y la Ilesia de Melanesia tamién tienen bastantes siguidores, con ente un 10% y un 14% de la población caúna.[16] Nel barriu francés alcuéntrase llevantada la Catedral del Sagráu Corazón. Por cuenta de la influencia misionera, les muyeres visten de manera conservadora; munches d'elles lleven ropes coloridas, con vistíos Mother Hubbard. Los turistes pueden vistir como deseyen nos edificios turísticos y la so redolada (zones de servicios, piscina, etc.), pero fora d'eses zones ye respetuosu y cortés nun llevar puesta ropa que sía bien reveladora.[17]

Clima

editar

La ciudá ye de clima tropical, con calor y muncho mugor; anque estos factores son solliviaos pol oral del mar. La estación templada ye de payares a mayu, cuando cai la mayor parte de l'agua. Sicasí, l'agua puede cayer en cualquier mes, inclusive los meses más secos promedian 20 díes d'agua. La media añal de pluviosidá ye de 2360 mm. De xunu a ochobre l'ambiente vuélvese llixeramente más frescu, con temperatures diurnes cercanes a los 26 °C y les nocherniegues baxando llixeramente de los 20 °C. Port Vila ta asitiada nuna zona onde soplen davezu vientos alisios y puede resultar afeutada por ciclones d'avientu a abril.[16]

Tabla climatolóxica de Port Vila
  Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic Añu
Temperatura medio máxima (°C) 31 31 31 28 28 27 26 26 27 28 28 30 28
Temperatura medio mínima (°C) 22 22 22 22 20 19 18 17 18 18 20 21 20
Precipitaciones medies mensuales (cm) 25 30 30 22 18 16 8 8 7 8 14 17 203
Fonte: MSN Weather[18]

Turismu

editar
 
Mercáu de Port Vila.

El turismu ta convirtiéndose na principal industria de la ciudá y del país y supón una gran fonte d'ingresos. En 1997 más de 50.000 persones visitaron la ciudá;[16][17] la mayoría de los turistes lleguen al país al traviés del aeropuertu internacional Bauerfield, que s'atopa 6 quilómetros al norte de la ciudá. La cai Kumul Highway, qu'escurre paralela a la badea, ye la principal cai comercial de la ciudá, ta llena de tiendes llibres d'impuestos, restoranes, cafés, tiendes d'alcordances y puestos de frutes y verdures.[19][20] El barriu francés ye'l más elegante de la ciudá, ta llenu d'árboles y cases construyíes mientres la dómina colonial; nesti barriu atopa la Catedral del Sagráu Corazón (Sacré Coeur).[7] Tamién esiste un pequeñu barriu chinu (Quartier Chinois) en redol a la cai Carnot, habitáu principalmente por chinos y vietnamitas.[21][7] La contorna de Port Vila son ideales pa realizar trayectos en veleru o en tresbordador escontra les islles vecines o pa la práutica del submarinismu y del bucéu. Ufiértense rutes y viaxes d'un día a aldegues tradicionales, a les islles vecines y al volcán Yasur (nel sureste de la islla Tanna), unu de los volcanes n'activu más accesibles del mundu, qu'inclusive cunta con un buzón de corréu cerca del cráter.[22][23][24] El mar ta llaráu de barcos fundíos (la mayoría del sieglu XIX), como'l veleru Star of Russia, de los mesmos constructores que'l Titanic, que ta somorguiáu a apenes 300 metros del muelle.[7][25] 10 km al noroeste de la ciudá, cerca de Mele, atópense les cascaes de Lolima, arrodiaes de llombes montiegues pocu visitaes, y que pueden ser esguilaes cola ayuda d'un guía.[20]

Cultura

editar
 
Muséu Nacional
 
Asamblea Nacional de Xefes, en Port Vila.

Xunto al edificiu del Parllamentu (el cual alcuéntrase decoráu con grandes murales de múltiples colores) alcuéntrase'l Cultural Centre, el centru cultural del país. Trátase d'un gran edificiu que contién el Muséu Nacional, con delles esposiciones permanentes («Hestoria de les canoes en Vanuatu», «La Segunda Guerra Mundial» o «Condominiu», por casu) amás de gran variedá d'arte étnico vanuateño.[26][27] Dalgunes de les pieces de cerámiques atopaes en Teouma fueron restauraes en Sydney y espónense nel muséu.[28][29] La única biblioteca pública de la ciudá alcuéntrase tamién nel edificiu del Cultural Centre. Al llau d'esti edificiu atopa un famosu y enorme calderu de bronce que sirvía a los balleneros del sieglu XIX pa dilir grasa.[7]

Una tradición de Vanuatu ye'l sandroing, una singular tradición consistente en dibuxar llaberíntiques figures xeométriques direutamente sobre'l terrén con unu o dos deos. Estremar d'otres formes de dibuxu sobre'l terrén en que les formes son dibuxaes con un trazáu continuu, ensin llevantar el deu del suelu.[30]

Ente los edificios más antiguos alcuéntrase'l Tribunal Supremu, qu'enantes foi'l Tribunal Mistu del Condominiu.[7]

Educación

editar

Port Vila ye una de les sedes de la Universidá del Pacíficu Sur, una institución educativa —financiada principalmente per Australia— que la so propiedá ta compartida ente doce países del Pacíficu y que los sos campus tán partíos per cada país.[31] En Emalus Campus, el campus de Vanuatu, asitiáu en Port Vila, alcuéntrase la única facultá de Derechu de la universidá; a él alleguen estudiantes de los dolce países y de fora de la rexón.[32] Pa la educación primaria les escueles más destacaes son Central Primary School y Port Vila International School.

Tresporte

editar
 
Avión d'Air Vanuatu nel Aeropuertu Internacional Bauerfield.

En Port Vila, los autobuses y los microbuses identifíquense claramente porque lleven una B colorada nel llau esquierdu de la matrícula. Como nun esisten servicios regulares, los autobuses atópense principalmente na cai principal, dende onde recueyen a los pasaxeros y llevar hasta'l so destín; ye habitual parar autobuses en movimientu si van na direición deseyada. Hai munchos menos autobuses na carretera mientres los domingos.

Los taxis son abondosos na ciudá. Esisten tarifes estándar pa los viaxes escontra y dende l'aeropuertu hasta'l llugar d'agospiamientu en Port Vila o cerca d'ella. El restu de viaxes, según l'arriendu de taxis pa viaxes, son de tarifa variable.

L'Aeropuertu Internacional Bauerfield atopar a 6 km al norte de la ciudá;[33] ye'l más importante y la principal puerta d'entrada al país. Dende él ufiértense vuelos regulares a países vecinos, como Nueva Caledonia, Fixi, Islles Salomón, Nueva Zelanda y Australia.

Hermanancies

editar

Deporte

editar
Categoría principal: Deporte en Vanuatu

Tienen la so sede na ciudá dellos equipos de fútbol:

Los partíos de la seleición de fútbol de Vanuatu xugar en Port Vila, nel estadiu polideportivu Korman Stadium, que cunta con una capacidá de 6.000 persones.[35] A finales de 2007 empezaron les obres de reforma del Port Vila Stadium, subvencionaes pola FIFA con 400.000 dólares dientro del programa Goal Programme; gracies a ella instalóse verde artificial y afíxose l'estadiu a les esixencies de la FIFA p'allugar partíos internacionales.[36][37] Amás, realícense torneos de pesca, béisbol, golf, baloncestu, rugbi, vóley sablera y cricket, magar munchos d'ellos namái se realicen mientres la temporada turística, empobinaos más a ufiertes turístiques qu'a lligues de competición siguíes.[38]

Referencies

editar
  1. ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
  2. ↑ 2,0 2,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes censu
  3. ↑ Richard Stone. Science Magacín (ed.): . Consultáu'l 27 d'ochobre de 2008.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Darryl Tyron. Bancu Mundial (ed.): «Pacific Islands stakeholder participation in development : Vanuatu» (inglés). Consultáu'l 8 d'avientu de 2008.
  5. ↑ «Wee, Small Republics: A Few Examles of Popular Government». Hawaiian Gazette:  páxs. 1. 1 de payares de 1985. 
  6. ↑ «The 'Commune' of Franceville». Nort Otago Times. 5 de setiembre de 1889. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Luis Pancorbo. Diariu El País (ed.): «Vanuatu: El país más feliz y ecolóxicu del mundu ye una islla en mediu del Pacíficu» (castellanu). Consultáu'l 3 de payares de 2008.
  8. ↑ Revista Viaxar. «felicidá Vanuatu, el país de la felicidá» (castellanu). Consultáu'l 29 d'ochobre de 2008.
  9. ↑ 9,0 9,1 ReliefWeb. «Vanuatu Cyclone Uma Feb 1987 UNDRO Situation Reports 1-6» (inglés). Consultáu'l 2 de payares de 2008.
  10. ↑ Unesco. «Second World Heritage Global Strategy Meeting for the Pacific, Port Vila (Vanuatu)» (inglés). Consultáu'l 30 d'ochobre de 2008.
  11. ↑ Regnier M., Moris S., Shapira A., Malitzky A., Shorten G.. Imperial College Press (ed.): «Microzonation of the expected seismic site effects across Port Vila, Vanuatu» (inglés). Consultáu'l 29 d'ochobre de 2008.
  12. ↑ Radio New Zealand International. «Samoa supports principles of Pacific Petroleum Project» (inglés). Consultáu'l 30 d'ochobre de 2008.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Ministeriu australianu d'Asuntos Esteriores y Comerciu. «Vanuatu Country Brief - September 2008» (inglés). Consultáu'l 30 d'ochobre de 2008.
  14. ↑ Embaxada de Xapón. «Japan's Economic Cooperation between Japan and the Republic of Vanuatu» (inglés). Consultáu'l 30 d'ochobre de 2008.
  15. ↑ Maps of World (ed.): «Facts about Port Vila» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 8 d'avientu de 2008.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 CIA. «The World Factbook -- Vanuatu» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-05-15. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  17. ↑ 17,0 17,1 Terry Fisher. Cothivale Books Article Directory (ed.): «Port Vila, Capital of Vanuatu» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-14. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  18. ↑ MSN Weather. Weatherbase (ed.): «Weather averages for Port-Vila, VUT» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-15. Consultáu'l 2 de payares de 2008.
  19. ↑ Travel Wizard. «The Capital Port Vila» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-14. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  20. ↑ 20,0 20,1 Wojciech Dabrowski. The Globetrotters Club (ed.): «Vanuatu - forgotten archipelago» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  21. ↑ NationMaster. «Chinatowns in Oceania» (inglés). Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  22. ↑ indeXinn. «Vanuatu» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-09-26. Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  23. ↑ Club de Viaxes. «Turismu en Vanuatu - Servicios pa turistes en Vanuatu» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  24. ↑ Revista de la Unión Postal Universal (ed.): «Apuntes» (castellanu). Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  25. ↑ Nautilus Watersport. «10 Good Reasons to Dive Port Vila with Nautilus Scuba» (inglés). Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  26. ↑ Vanuatu Cultural Centre. «Wan Niufala Eksibisen long Nasonal Miusium... Histri blong Wol Wo II mo Kondominiam» (inglés y bislama). Archiváu dende l'orixinal, el 8 d'abril de 2008. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  27. ↑ Vanuatu Cultural Centre. «New permanent exhibition opens in National Museum» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 5 d'agostu de 2007. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  28. ↑ Vanuatu Cultural Centre. «Ancient Lapita pot from the Teouma site being reconstructed» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 4 de mayu de 2007. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  29. ↑ Vanuatu Cultural Centre. «New Lapita pots exhibit in the National Museum» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de xunetu de 2006. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  30. ↑ Vanuatu Cultural Centre. «History (Vanuatu Sandroing)» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 29 de xunu de 2012. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  31. ↑ The University of the South Pacific. «Campuses» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-05-02. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  32. ↑ Faculty of Arts and Laws - School of Law. «About the School» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 3 d'avientu de 2008.
  33. ↑ EasyViajar.com. «Informaciones Vanuatu» (castellanu). Consultáu'l 8 d'avientu de 2008.
  34. ↑ «Shanghai Foreign Affairs» (inglés). Consultáu'l 4 de setiembre de 2011.
  35. ↑ weltfussball.de. «ZurückKorman Stadium - Port Vila (Vanuatu)» (alemán). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2008.
  36. ↑ fifa.com. «Goal Programme - Vanuatu Football Federation - 2007» (inglés). Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  37. ↑ fifa.com. «Vanuatu, n'alza» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-12-06. Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  38. ↑ Vanuatu Online Directory. «Sport» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 1 d'avientu de 2015. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2008.

Enllaces esternos

editar
 
Artículu de traducción automática a partir de "Port Vila" que necesita revisión. Quita l'avisu cuando tea correxíu.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Puertu_Villa&oldid=4265253»