Avena sativa
L'alcacer[1] (Avena sativa) ye una especie fanerógama perteneciente a la familia Poaceae.
Avena sativa alcacer  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Liliopsida | |
| Orde: | Poales | |
| Familia: | Poaceae | |
| Subfamilia: | Pooideae | |
| Tribu: | Aveneae | |
| Xéneru: | Avena | |
| Especie: |
Avena sativa L. | |
| Distribución | ||
 Distribución natural | ||
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| World Flora Online | World Flora online | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
| Avena | ||
|---|---|---|
 | ||
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 389 kcal 1628 kJ | ||
| Carbohidratos | 66.3 g | |
| Grases | 6.9 g | |
| Proteínes | 16.9 g | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.763 mg (59%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.139 mg (9%) | |
| Niacina (vit. B3) | 0.961 mg (6%) | |
| Ácidu pantoténicu (vit. B5) | 1.349 mg (27%) | |
| Calciu | 54 mg (5%) | |
| Fierro | 5 mg (40%) | |
| Magnesiu | 177 mg (48%) | |
| Manganesu | 4.9 mg (245%) | |
| Fósforu | 523 mg (75%) | |
| Potasiu | 429 mg (9%) | |
| Cinc | 4 mg (40%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: Avena na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Descripción
editarL'avena ye un cebera bien común que se cultiva en zones templaes de tol mundu. Esta planta tien un tarmu de 5-10 dm d'altor y les fueyes son alternes, llanceolaes y planes, que'l so color ye verde azuláu y dexa estremala de la cebada. Tien una panícula con espigues de 2 cm de llargu. El frutu ye la cebera utilizada en tol mundu como alimentu.
Tien un sistema radicular seudofasciculáu más desenvueltu que n'otres gramínees.
Ye una planta autógama. La dehiscencia de les anteres produzse a la de abrir les flores anque si estes abren enantes de la maduración d'estames y pistilos pueden producise dexeneraciones de la variedá que s'escoyó.
El frutu ye en carióspide coles glumilles xuntaes.
Propiedaes
editarL'avena tien efeutos beneficiosos demostraos nel amenorgamientu del colesterol.[2]
Principios activos: Frutos: Almidón, lípidos (5 %), celulosa. Abondosos sales minerales: manganesu (8,5 mg/kg), fierro (35 mg/kg), cinc (19 mg/kg). Flavonas. Fitoesteroles (nel endosperma). Vitamines: A, B1, B2, PP, traces d'E y D. Fueyes: Abondosos sales silícicos, saponines triterpénicas (avenacósidos A y B); carotenoides.[ensin referencies]
Otros usos: posible base de preparación del güisqui. Tamién s'utiliza na fabricación de piensos pal ganáu equín, mular, vacunu y ovín.Encamienta usásela n'animales de trabayu y reproductores pol so altu conteníu en vitamina E. Tamién s'utiliza en forraxe verde o acomuñada con cebada y veza.[ensin referencies]
Seguridá pa los celiacos y sensibles al gluten
editarL'avena estremar d'otres ceberes pol so conteníu en prolamines, que representa ente un 10-20% del total, a diferencia del trigu, nel cual les prolaminas pueden llegar al 40-50%. Coles mesmes, na avena la proporción de prolines y glutamines (aminoácidos abondosos nes fracciones que resulten tóxiques pa los celiacos) ye menor que n'otres ceberes.[3]
La introducción de l'avena na dieta ensin gluten foi una tema d'alderique nos últimos años. Polo xeneral, l'avena nun ta encamentada na dieta ensin gluten, una parte de celiacos reacciona a l'avena,[4] magar en dellos países ta dexáu l'usu d'avena puro” (non contaminada con traces de gluten) n'alimentos etiquetaos como “ensin gluten”.[5] Na práutica resulta difícil garantizar que l'avena disponible comercialmente nun tea contaminada con granos d'otres ceberes con gluten.[4]
Dellos trabayos evaluaron la seguridá del consumu d'avena nos pacientes celiacos, con resultaos contradictories debíos a la diferencia nel tipu d'avena usada y a la so pureza, y a defectos nel diseñu de los estudios. Anguaño, demostróse que la inmunogenicidad de l'avena depende de la variedá.[3]
Taxonomía
editarAvena sativa describióse por Carlos Linneo y publicada en Species Plantarum 1: 79. 1753.[6]
- Etimoloxía Avena
nome xenéricu que remanez del llatín avena, "alimentación", y el nome de l'avena, Avena sativa.[7]
sativa: epítetu llatín que significa "cultivada".[8]
- Sinonimia
- Avena fatua subsp. macrantha (Hack.) Malzev
- Avena fatua subsp. sativa (L.) Thell.
- Avena georgica Zuccagni
- Avena macrantha (Hack.) Malzev
- Avena nodipilosa Malzev
- Avena orientalis Schreb.
- Avena praegravis (Y.Krause) Roshev.
- Avena sativa subsp. contracta (Neilr.) Celak.
- Avena sativa subsp. macrantha (Hack.) Rocha Afonso
- Avena sativa subsp. orientalis (Schreb.) H.Werner
- Avena sativa subsp. praegravis (Y.Krause) Tab.Morais
- Avena sativa subsp. sativa L.
- Avena sativa var. macrantha Hack.[9][10][11]
Esixencies del cultivu
editarPrecisa disponer d'agua, yá que'l so coeficiente de respiración ye eleváu, anque un escesu de mugor puede ser perxudicial pa la mesma; por ello, esta planta precisa primaveres bien abondoses n'agua.
Puesto que se trata d'una planta rústica, nun ye bien esixente col suelu y suel tener bona producción en terrenes acedos (pH ente 5 y 7); poro, tien d'evitase cultivala en terrenes caliares.
Llugar nes alternatives de cultivu
editarAl ser una planta rústica, puede semase detrás del trigu o de la cebada en segundes o terceres payes. En tierres probes puede semase como cabeza de l'alternativa anque, si esto asocede, ocupa un llugar detrás del barbechu blancu o semilláu.
Plagues y enfermedaes
editarAnque les plagues y enfermedaes son de menor intensidá que nel trigu, tamién sufre ataque de gorgoyos na tenada.
Puede atacala'l carbón vistíu (Ustilago levis o O. avenae), que se porta d'una manera paecida al carbonizu del trigu (T. caries). Si l'ataque ye del carbón desnudo, lo qu'asocede ye que se destrúi tola panícula, y quedaron namái la exa central.
La plaga especifica d'esta especie ye la ruque anaranxada de l'avena (Puccinia coronifera). Les uredosporas son d'un color anaranxáu vivu. Les pústules pueden variar de tamañu (d'hasta cuasi un centímetru), y suel causar daños importantes. Esta plaga ta particularmente estendida n'Europa y América.
L'ataque del oídio (Erysiphe graminis) tien un aspeutu asemeyáu a la del trigu afeutáu pola mesma enfermedá: presenta unes manches grises sobre les fueyes, vaines y tarmos, y tamién sobre les espiguillas, nes que dempués se ven pequeños puntos negros.
Ye sensible tamién a la ruque negra, la fusariosis, el pie negru, l'encamáu parasitario y la septoriosis.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 2 ochobre 2024.
- ↑ Whitehead A, Beck EJ, Tosh S, Wolever TM (2014 Dec). «Cholesterol-lowering effects of oat β-glucan: a meta-analysis of randomized controlled trials». Am J Clin Nutr 100 (6): p. 1413-21. doi:. PMID 25411276. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25411276.
- ↑ 3,0 3,1 Comín, I (2013). «Detección de la fracción inmunotóxica del gluten: aplicaciones en seguridá alimentaria y na monitorización de pacientes celiacos». Enfermedá celiaca y sensibilidá al gluten non celiaca: p. 433-445. doi:. http://www.omniascience.com/monographs/index.php/monograficos/article/view/24/45.
- ↑ 4,0 4,1 Bai JC1, Fried M, Corazza GR, Schuppan D, Farthing M, Catassi C, Greco L, Cohen H, Ciacci C, Eliakim R, Fasano A, González A, Krabshuis JH, LeMair A; World Gastroenterology Organization (2013 Feb). «Guíes Mundiales de la Organización Mundial de Gastroenteroloxía - Enfermedá celiaca». J Clin Gastroenterol 47 (2): p. 121-6. doi:. PMID 23314668. http://www.worldgastroenterology.org/assets/export/userfiles/FINAL_2013_Celiac%20Disease_Spanish.pdf.
- ↑ Pulido, OM (2009). «Introduction of oats in the diet of individuals with celiac disease: a systematic review». Adv. Food Nutr. Res 57: p. 235-85.
- ↑ Avena sativa en Trópicos
- ↑ Watson L, Dallwitz MJ. (2008). «The grass genera of the world: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval; including synonyms, morphology, anatomy, physiology, phytochemistry, cytology, classification, pathogens, world and local distribution, and references». The Grass Genera of the World. Consultáu'l 19 d'agostu de 2009.
- ↑ http://www.winternet.com/~chuckg/dictionary/dictionary.162.html
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesRJB - ↑ Avena sativa en PlantList
- ↑ «Avena sativa en». World Checklist of Selected Plant Families. Consultáu'l 18-11-2012.
Bibliografía
editarAvena – Cultivos herbáceos extensivos; Andrés Guerrero; 6ª edición; Mundi-Prensa, 1999.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Avena sativa.
| Wikispecies tien un artículu sobre Avena sativa. |
Datos: Q12104- Multimedia: Avena sativa
Llibros: Artes culinarias/Ingredientes/Avena
Especies: Avena sativa
