El coltán ye un mineral metálicu negru y opacu compuestu polos minerales columbita y tantalita. El coltán nun ye una denominación científica que se correspuenda con un elementu en concretu. La denominación correspuende a la contraición del nome de dos minerales bien conocíos: la columbita (COL), óxidu de niobiu con fierro y manganesu (Fe, Mn)Nb2O6 y la tantalita (TAN), óxidu de tantaliu con fierro y manganesu (Fe, Mn)Ta2O6. El coltán ye una solución sólida ente dambos minerales. Esto ye, dambos minerales combinar en proporciones ensin definir.[2][3][4]— . El coltán ye relativamente escasu na naturaleza y ye un claru exemplu de materiales que pasaron de ser consideraos simples intereses mineralóxicos a estratéxicos pa la meyora teunolóxica por cuenta de les sos aplicaciones. Ye utilizáu en cuasi la totalidá de los dispositivos electrónicos.

ColtánFicha de mineral
Xeneral
Subclase de mena (es) Traducir[1]
Material Columbita-(Mn) (es) Traducir[1], columbite-(Fe) (en) Traducir[1], Tantalita-(Mn) (es) Traducir[1] y tantalite-(Mg) (en) Traducir[1]
Cambiar los datos en Wikidata
Una pieza de columbita-tantalita (coltán), tamañu 6,0 x 2,5 x 2,1 cm.

L'interés de la esplotación del coltán básase fundamentalmente en poder estrayer tantaliu, poro, el valor del coltán va depender del porcentaxe de tantalita −de normal ente un 20 % y un 40 %− y el porcentaxe d'óxidu de tantaliu conteníu na tantalita −que puede tar alredor del 10 % y el 60 %.[5]

Polo que respecta a les principales reserves, hai dos asities totalmente contraries alrodiu d'onde s'asitien les mayores reserves de coltán nel mundu. La posición más espublizada[5][6][7][8] ye que la mayor reserva atópase n'África, concretamente al este de la República Democrática d'El Congu (RDC), na que s'atopen el 80 % de les reserves mundiales de coltán. Per otra parte, según un estudiu del Tantalum-Niobium International Study Center, les reserves mundiales na RDC seríen apenes d'alredor del 9 %[9] y non del 80 %. Onde sigo coinciden toos ye que Australia, Brasil, Canadá, China y dellos países africanos como la mesma RDC, Ruanda, Burundi y Etiopía son los mayores productores de coltán, cuantimás los primeres. Paradóxicamente, Ruanda ye unu de los principales productores a pesar de nun tener reserves de coltán. Rusia tamién ye ricu nesti recursu, anque los sos depósitos nun fueron esplotaos inda.

La estracción de coltán ye motivu de conflictos xeopolíticos, sobremanera nel Congo, onde s'entemecen los intereses del Estáu y de los países fronterizos, de les guerrilles qu'operen na rexón, de les multinacionales occidentales y de los contrabandistes. Según informes d'axencies internacionales de prensa y Naciones Xuníes, la esportación de coltán ayudó a financiar a dellos bandos de la Segunda Guerra del Congo,[10] un conflictu que resultó con un balance averáu de más de 6 millones de muertos,[11] y Uganda ta anguaño esportando coltán robáu del Congo a Occidente, principalmente a los Estaos Xuníos, onde s'utiliza cuasi puramente na fabricación de condensadores electrolíticos de tantaliu.

Usos del coltán

editar

La principal aplicación del tantaliu ye crear condensadores n'equipos electrónicos.[12] La ventaya principal d'esti elementu nos condensadores ye que tien una alta eficiencia volumétrica, que dexa amenorgar el tamañu d'estos, tien una alta fiabilidá y estabilidá nun ampliu rangu de temperatura (-55 °C a 125 °C). Estes carauterístiques faen que los condensadores d'otros materiales como la cerámica nun puedan igualalo. Ensin salir de la electrónica, tamién puede aplicase el tantaliu pa fabricar resistencies d'alta potencia.

Amás de n'electrónica, el consumu de tantaliu amontóse nes aleaciones de metal, en productos químicos y carburos. Les aleaciones metáliques que contienen tantaliu, en niveles ente'l 2 % y el 12 %, utilizar en motores d'aviones, en turbinas estátiques utilizaes pa xenerar enerxía y en reactores nucleares. Tamién s'utiliza n'aceru quirúrxico según p'anubrir prótesis humanes yá que nun ye reactivu nin irritante pa los texíos corporales.[13] Amás, la so resistencia y les sos singulares propiedaes físicu-químiques, fáen-y privilexáu como futuru material d'usu estraterrestre na Estación Espacial Internacional y futures plataformes y bases espaciales.[14]

Dientro d'un teléfonu intelixente podemos atopar les siguientes aplicaciones pal tantaliu:[15]

  • El tamañu de les bateríes actuales menguó drásticamente con al respective de les bateríes de hai 10 años, gracies a la capacidá del tantaliu de guardar una alta carga electrónica en volumes bien pequeños.
  • L'óxidu de tantaliu sirve pa ellaborar lentes de cámara más fines y pequeñes.
  • El tantaliu ayuda a caltener los materiales altamente conductores baxu control y ayuda a les señales a pasar rápido al traviés del dispositivu.
  • El microprocesador tamién tien tantaliu, yá que actúa como una barrera pa caltener la integridá de los transistores dientro del propiu chip.

Polo que respecta al niobiu, esti usar n'aleaciones metáliques con aplicaciones n'aeronáutica, anque tien otra propiedá bien interesante, la superconductividá, que dexa crear electroimanes bien potentes que son usaos n'aparatos de resonancia magnética y n'aceleradores de partícules.

Producción

editar

En 2008, aproximao'l 71 % de la ufierta mundial de tantaliu provenía de material recién estrayíu, el 20 % de recicláu y el restu d'escoria d'estañu ya inventariu.[16] Los principales productores hasta l'añu 2009 de coltán yern'Australia, Brasil,[17] Canadá, la República Democrática d'El Congu y otros países africanos. El tantaliu tamién se produz en Tailandia y Malasia, anque non a partir de coltán, sinón gracies a un subproductu d'estañu.

Otros países como Arabia Saudita, Exiptu, Uganda, Groenlandia, China, Mozambique, Reinu Xuníu, Finlandia o Afganistán,[18] podríen empecipiar la esplotación de futures mines si espolletaren les sos prospecciones na busca de coltán. Nel añu 2009, los gobiernu de Colombia y Venezuela anunciaron l'afayu de significatives reserves de coltán.[19]

Según el Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos (USGS) la producción mundial de coltán asítiase en 2013 nes 590 tonelaes métriques de tantaliu minaes, asitiándose como mayor productor Ruanda (150 t), siguida de Brasil (140 t), la República Democrática d'El Congu (110 t) y Canadá (50 t). Según la mesma USGS, el picu de producción a nivel mundial producir nel añu 2002 con 1470 tonelaes métriques minaes. L'axencia nun incluyía nes sos estimaciones a China, Kazakstán o Rusia pola escasez ya incertidume de los datos, a pesar de qu'estos países amontaron notablemente la demanda d'esti material nos últimos años.[20]

Ente 1990 y 2009, Australia foi de manera indiscutible'l mayor productor del mundu de coltán, con una cuota de producción que llegó al 75,9% (1995), sicasí esti país algamó'l so picu de producción nel añu 2002 con unes 940 tonelaes métriques minaes y nel añu 2009 la so producción foi menos d'un 10% (81 t) de la producción del 2002, producción qu'en 2012 y 2013 baxó a cero. Brasil ye dende 1990 el segundu mayor productor —con picu de producción en 1998, 310 tonelaes métriques minaes—, anque al contrariu qu'Australia caltuvo una cantidá de producción estable, anque a la baxa. Canadá foi mientres la década de 1990 el tercer productor, anque dende'l sieglu XXI foi superáu, salvo esceiciones, pola República Democrática d'El Congu, que, con altibaxos, foi amontando la so producción hasta 110 tonelaes métriques minaes nel añu 2013 (estimaciones), lo que significó alredor del 19% de la producción mundial de coltán.[20] Estes cifres probablemente sían notablemente más altes, por cuenta de que países fronterizos col Congo, como Uganda o Ruanda, roben añalmente al país importantes cantidaes de coltán, qu'esporten como si fuera estrayíu nos sos territorios.

Reserves mundiales de Coltán(en tonelaes)[21]
Brasil 87.000tn
Australia 40.500tn
China 7500tn
Congo 3500tn

 

Medría de precios y demanda cambiante

editar

Hubo una cayida significativa na producción y venta de coltán y niobiu de les mines africanes desque hubo una drástica medría de precios en 2000, por cuenta de la especulación nes llamaes empreses .com y los grandes pidíos. Esto ta confirmáu en parte pola cifres de la United States Geological Survey.[22][23]

El Centru d'Estudiu Internacional del Tantaliu-Niobiu en Bélxica (un país con venceyos tradicionales col Congo), encamentó a los compradores internacionales qu'eviten el coltán de la rexón del Congo por motivos éticos y acaben col contrabandu illegal de les rexones de Centroáfrica pa evitar el siguir financiando a les guerrilles.

"Los países centro-africanos de la República Democrática d'El Congu y Ruanda y los sos vecinos solíen ser la fonte de tonelaxes significativos. Pero la guerra civil, escalando los parques nacionales y esportando los minerales, diamantes y otros recursos naturales pa financiar les milicies obligó al Centru d'Estudiu Internacional del Tantaliu-Niobiu a faer una llamada a los sos miembros por que tengan curiáu de llograr les materies primes de fontes llegales. El dañu, o'l peligru de provocar un dañu, a la población llocal, la vida animal selvaxe o'l medioambiente ye inaceptable."

Un trabayador congolés normal gana alredor de 10$ mensuales. Un trabayador que trabaya nes mines estrayendo coltán, gana ente 10$ y 50$ selmanales.[24] La tonelada de coltán cotizar nel mercáu a 400.000$. El métodu d'estracción ye arcaicu, ye bien paecíu al métodu col qu'estrayíen oru d'antiguo n'EEXX. Trabayen en condiciones de semiesclavitud. Un bon trabayador puede sacar un quilu de coltán diariu. Amás de coltán apaecen otros minerales radiactivos con similares carauterístiques, elementos como'l uraniu, toriu y radio ente otros. Por cuenta de la esposición de los trabayadores ante estos minerales, hubo una gran cantidá d'enfermos por radiación.

Sicasí, tamién puede reparase un cambéu por motivos económicos en llugar d'éticos, dende fontes tradicionales como Australia, escontra nuevos provisores como Exiptu. Esto podría llevar a la bancarrota d'unu de los provisores más grandes del mundu, Australia's Sons of Gwalia Ltd., magar la compañía sigue produciendo y esportando mineral.

A nivel económicu, hai determinaes multinacionales que, como grandes compradores d'esti mineral, nun tán interesaes en que los conflictos sociales derivaos de la estracción del mineral salgan publicaos nos medios de comunicación. Estos postreros, de la mesma, vense condicionaos pola medrana a perder los importantes ingresos publicitarios.

Problemes

editar
 
Soldaos congoleses nel añu 2001, mientres la Segunda Guerra del Congo, conflictu que'l so detonante (ente otros) foi la esplotación y control de los xacimientos de coltán esistentes na República Democrática d'El Congu

La República Democrática d'El Congu tien el 80% de les reserves mundiales envaloraes de coltán, según la opinión mayoritaria. Como esti mineral ta consideráu como un recursu non anovable altamente estratéxicu, esiste una guerra nel Congo dende 1998 pol control de los xacimientos. Según les Naciones Xuníes, l'Exércitu Patrióticu Ruandés montó una estructura pa supervisar l'actividá minera nel Congo y facilitar los contactos colos empresarios y veceros occidentales. Tresllada'l mineral a Ruanda onde ye procesáu antes de ser esportáu. Los destinatarios finales son Estaos Xuníos, Alemaña, Países Baxos, Bélxica y Kazakstán. Esta guerra, direutamente rellacionada cola esplotación d'esti mineral, refundia un saldu de más de 5,5 millones de víctimes, lo que supón el mayor númberu de muertes dende la Segunda Guerra Mundial.

Ruanda y Uganda, fueron acusaos en dellos informes internacionales, del espoliu y tráficu d'estes riqueces minerales del Congo. Siendo dellos países occidentales los principales beneficiarios, l'ayuda económico y militar sigue mientres el conflictu. Robláronse planes de sofitu y cooperación ente Estaos Xuníos y estos dos países, que amás d'arriquecese col tráficu del mineral, vieron cómo parte de les sos deldes esternes fueron atayaes y considerar como modelos de desenvolvimientu económicu de la rexón. Ente les empreses más importantes con intereses na rexón, foi mentada la American Mineral Fields, na que George H. W. Bush, ex-presidente y padre del tamién ex-presidente d'Estaos Xuníos George W. Bush, tien notables intereses.[25] Mientres los años trescurríos hasta güei apostaron la guerra dos bandos: d'un llau Ruanda, Uganda y Burundi, sofitaos por EE.XX. y los creitos del FMI y el Bancu Mundial, y del otru llau Angola, Namibia, Zimbabue, Chad y les milicies hutu y Mai Mai.[26]

La esplotación del coltán, especialmente en Congo, causó diverses polémiques sobre les posibles consecuencies a nivel social y ambiental. La esplotación d'esti recursu alimentó conflictos armaos ente facciones locales, sofitaes, en dellos casos, por gobiernos estranxeros como'l d'Uganda. Esto plantega un dilema moral similar al de la comercialización de diamantes de guerra. Otres esmoliciones derivaes de la estracción del coltán pasen pola esplotación llaboral de los trabayadores que participen na mesma o la destrucción d'ecosistemes, pos los principales xacimientos coinciden colos hábitat de gorilas en peligru d'estinción.

La ocupación ruandesa del este del Congo significó que la República Democrática d'El Congu fuera incapaz d'esplotar esti recursu en beneficiu propiu. Un informe recién del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes reportó qu'una gran cantidá d'esti mineral ta siendo esplotáu de forma illegal y treslladáu de contrabandu al traviés de les fronteres por milicies de les vecines Uganda, Burundi y Ruanda. Envalórase que l'exércitu ruandés tuvo un beneficiu de como poco 250 millones de dólares nunos 18 meses de venta de coltán. Sicasí, estes estimaciones son difíciles, yá que Ruanda tien los sos propios depósitos de coltán, faciendo que'l mineral adquiríu por aciu el contrabandu seya malo d'identificar.

El contrabandu de coltán tamién s'identificó como la mayor fonte d'ingresos pa la ocupación militar del Congo. Por cuenta de la creciente presión pública, dellos fabricantes d'aparatos electrónicos decidieron dexar de llau esta zona del mundu como fonte de coltán, y dirixise a otres fontes.[27][28]

Los gobiernos de los trés países identificaos poles Naciones Xuníes como contrabandistes de coltán negaron tar arreyaos. El periodista austriaco Klaus Werner hai documentáu los venceyos ente compañíes multinacionales y el tráficu illegal, pos estes empreses financiaríen a les guerrilles que trafican col coltán.[29]

Beneficiarios

editar

En 1997 foi derrocáu'l presidente congolés Mobutu Sese Seko, que tenía una estrecha rellación colos capitales d'orixe francés. Kagame, actual presidente de Ruanda, quién estudió en centros militares d'Estaos Xuníos ya Inglaterra, y Yoweri Museveni, presidente d'Uganda, país consideráu per Washington un exemplu pa les naciones africanes, lideraron la conquista de la capital de la República Democrática d'El Congu, Kinxasa, y punxeron al cargu de esti país a un amigu, Laurent Kabila.

El rebrote de la violencia, qu'agora traten de contener los líderes mundiales y africanos, tuvo llugar a finales d'agostu, cuando'l xeneral congolés rebalbu Laurent Nkunda, avanzó coles sos tropes pola rexón de Kivu Norte.

El líder del Congresu Nacional pa la Defensa del Pueblu diz actuar porque la so etnia, la minoritaria tutsi, foi escluyida del procesu de democratización. Esi procesu condució a la celebración de les primeres eleiciones de la hestoria en xunetu del 2006, que ratificaron na presidencia a Laurent-Désirè Kabila.

Sicasí, el mesmu Nkunda declaró otros oxetivos del so alzamientu, al reclamar axustar direutamente con Kabila sobre un importante alcuerdu al que llegó'l so gobiernu con China pa esplotar los recursos mineros de la zona. Cola venta de los minerales, los rebeldes llogren grandes sumes de dineru p'armar y fornir a les sos guerrilles, lo qu'enzanca'l desarme d'estos grupos alcordáu va un añu.

El xeneral Nkunda, acusáu pola xusticia internacional de cometer crímenes de guerra, considerar a sí mesmu un home de Dios, y sostién pidir espresamente a los sos milicianos qu'eviten metese nel negociu de los minerales. A pesar de que niega caltener dalguna rellación col coltán, asegura controlar tol rendimientu económicu de la rexón, cola escusa de llograr alimentos, materies primes y armes, necesaries pa sostener el movimientu rebalbu y siguir asina cola so llucha pol plenu reconocencia de los derechos de los tutsis.

Ensin salir d'África, tamién cabo mentar el papel del Grupu Olive, una empresa provisora de coltán, qu'asegura que la demanda del mineral nel estranxeru ye tan grande que nun pueden satisfaela dafechu. Lo qu'indica que nun esiste nengún boicó per parte d'Occidente a esti tipu de negocios.

Unu de los meyores veceros de Live ye la sociedá belga TRAXYS, especializada en minerales raros y señalada nun informe de la ONX de 2003 como una de les entidaes dedicaes al financiamientu de conflictos nel Congo. Esta sociedá asegura que caltién les sos propies midíes de control sobre la mercancía, materializada na unviada d'equipos independientes que s'encarguen de verificar la versión de los provisores, y afirma que'l coltán que-yos llega nun provién de les zones en guerra.

Empreses como TRAXIS esporten coltán al mundu enteru y especialmente a China, onde se produz la metá de teléfonos móviles que circulen añalmente pol planeta. Les grandes marques internacionales (Apple, Samsung, Motorola, Nokia, etc) subcontraten ellí una parte de la so producción, a sabiendes que'l mineral vien de manera irregular d'África.

Ante esta situación, les empreses de telefonía móvil multiplicaron les sos campañes de comunicación, onde esixen a los sos provisores que nun merquen coltán nel Congo. El mesmu presidente de Nokia, preguntáu a esti respectu, respondió que siempres fueron cuidadosos col mediu ambiente.

Posible sustitutu

editar

Un material descubierto fai relativamente pocu ye'l grafeno. Anque foi sintetizáu per primer vegada en 2004, nun foi hasta 2010 que saltó a la fama cuando los investigadores Andréy Gueim y Konstantín Novosiólov recibieron el premiu Nobel de física. Entá ye bien ceo pa poder dicir que'l grafeno va sustituyir al coltán, pero ente les munches propiedaes que tien esti material dalgunes que son interesantes pal nuesu casu ye que tien la capacidá d'autu esfrecese, conduz la lletricidá meyor que nengún otru metal conocíu, ye bien resistente, abondosu y económicu. Toes estes propiedaes van dexar crear bateríes muncho más duraderes. van crease ultracondensadores que pueden aportar a diez veces más duraderos y que se carguen en muncho menos tiempu. Según les previsiones, esto puede llegar a comercializase nos próximos 5-10 años,[30] poro, la principal aplicación del tantaliu tamién podrá llevase a cabu con grafeno.

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Coltan». mineralienatlas.de. Consultáu'l 7 avientu 2013.
  2. El País. «El coltán, un 'mineral' estratéxicu».
  3. Pozas Terrados, Pedro. «Coltán, el mineral de la muerte».
  4. Mundu Digital. «mineral-de-componentes-electronicos/ Coltan, el mineral clave pa la fabricación de componentes electrónicos».
  5. 5,0 5,1 Boadella, Iris; López, David; et a la páxina=105-131. «Efectes de les tecnologies de la informació i la comunicació sobre els drets humans. Sèrie Drets Humans Emergents 6» (catalán). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de xunu de 2012. Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  6. Melcher, Frank; et al idioma inglés. «Fingerprinting of conflict minerals: columbite-tantalite (“coltan”) ores. Society for Geology Applied to Mineral Deposits». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  7. «Páxina de XTEC» (catalán). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  8. Martínez-Frías, Jesús. «El coltán, un mineral estratéxicu. El País, 26 setiembre de 2007». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  9. «Páxina web de Talantum-Niobiom International Study Center» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  10. Revista Mundu Negru, mayu de 2002. RDC: Coltan, el corazón de la guerra.
  11. Johann Hari: How we fuel Africa's bloodiest war
  12. «Páxina web de Azo Materials» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  13. «Páxina web de Allied World Resources» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  14. Llunar,R; Martínez-Frías, J. «Coltan: Ciencia y sociedad». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  15. «Páxina web d'Intel» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.
  16. «2009 Minerals Yearbook: "Niobium (Columbium) and Tantalum", U.S. Geological Survey, 2009 Minerals Yearbook, páxs. 52.1 - 52.14» (inglés). Serviciu Xeolóxicu d'Estaos Xuníos (2009). Consultáu'l 15 de xineru de 2015.
  17. «Welcome to Paragon Resources PLC» (inglés). Paragon Resources (2013). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-12-21. Consultáu'l 15 de xineru de 2015.
  18. Multi-billion Dollar Mining Boom: The economics of war and empire in Afghanistan.. Global Research. febreru de 2009. http://www.globalresearch.ca/multi-billion-dollar-mining-boom-the-economics-of-war-and-empire-in-afghanistan/12486. Consultáu'l 15 de xineru de 2015. 
  19. Indice de noticies sobre Coltán. Selmana. ver noticies del 21 de payares de 2009. http://www.semana.com/buscador?query=guerra%20coltan. Consultáu'l 15 de xineru de 2015. 
  20. 20,0 20,1 1990-1993: U.S. Geological Survey, 1994 Minerals Yearbook (MYB), Columbium (Niobium) and Tantalum por Larry D. Cunningham
  21. Globe Metals & Mining - Tantalum
  22. U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries, xineru 2002, Tantalum p. 166-7,
  23. U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries, xineru 2005, Tantalum p. 166-7,
  24. United Nations Webpage, [1]
  25. «negociu malditu-del-coltan?page=2 Congo: el negociu malditu del coltan». Consultáu'l 22 de payares de 2010.
  26. Revista Geo Nº261; Alberto Vázquez-Figueroa, (unviáu especial de La Vanguardia y TVE, autor de más de sesenta libros, foi testigu de guerres en Guinea, Chad, Congo, República Dominicana, Bolivia o Guatemala).
  27. «How honesty can cost jobs» (inglés). Consultáu'l 5 de setiembre de 2011.
  28. «precios baxos/ Los gadgets y el Coltan: L'altu costu de los precios baxos». Consultáu'l 5 de setiembre de 2011.
  29. Werner, Klaus, 2003,The New Black Book of Brand Companies (en aleman Das neue Schwarzbuch Markenfirmen), ISBN 3-216-30715-8
  30. «Páxina web de Graphenea» (inglés). Consultáu'l 27 d'ochobre de 2014.

Enllaces esternos

editar