Huécija
Huécija ye una villa y un conceyu español de la provincia d'Almería na comunidá autónoma d'Andalucía, asitiáu na contorna de l'Alpujarra Almeriense, nel valle del Andarax y a 31 km de la capital de la provincia, Almería. Nel añu 2017 cuntaba con 501 habitantes (INE).
 Huécija | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Andalucía | ||||
| Provincia |  provincia d'Almería | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Huécija (es)  | Juan José Ramírez Andrés (Partido Popular) | ||||
| Nome oficial | Huécija (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
04409 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 36°58′04″N 2°36′33″W / 36.9677°N 2.6091°O | ||||
  Huécija Huécija (España)  | |||||
| Superficie | 19 km² | ||||
| Altitú | 410 m | ||||
| Llenda con | Alhama de Almería, Alicún, Terque, Íllar y Bentarique | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
533 hab. (2023) - 233 homes (2019) - 247 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe |
0% de provincia d'Almería 0% de Andalucía 0% de España | ||||
| Densidá | 28,05 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Prefixu telefónicu |
950-64 | ||||
| Estaya horaria |
Hora central europea UTC+01:00 | ||||
| huecija.com | |||||
 | |||||
La llocalidá allugar na marxe derecha del ribayu de l'Agua y les faldes del cuetu de la Cruz (Sierra de Gádor) a una altitú de 411 msnm. El so términu municipal presenta una orografía irregular y estrémase la parte de la Sierra de Gádor con grandes elevaciones y la parte asitiada na depresión del ríu Andarax formada por pequeñu cuetos y ribayos.
Huécija foi la capital del señoríu de Marchena mientres la Edá Moderna el cual foi nomáu como Taha de Marchena antes de la conquista cristiana. Cola llegada del lliberalismu y el so consiguiente nueva organización territorial escasta'l señoríu en 1833 y Huécija como'l restu de llocalidá que la integraba constitúyese como conceyu.
Del so conxuntu monumental destaca'l Conventu de los Agustinos d'estilu barrocu que foi declaráu Bien d'Interés Cultural en 1992 y la Ilesia de l'Anunciación d'estilu mudéxar. L'actividá económica principal del conceyu ye l'agricultura y como nel restu de les llocalidaes del valle del Andarax tuvo gran importancia'l cultivu de la uva d'Ohanes anque por cuenta del so cayente foise sustituyendo progresivamente por otros cultivos como'l naranxal.
Topónimu editar
L'orixe del nome ye escuru, anque se sabe que mientres la dómina musulmana yera denomináu Güezixa o Güecija y probablemente podría significar centru d'o madre de los pueblos; pero esto ye un camientu escasamente demostrada.[2][3]
A partir de la conquista cristiana, tenemos distintos documentos nos que se noma a la villa de diverses formes como: Guezixa (1492), Huezifa (1713), Villa de Marchena (1713) y Guécija (1800). Cola apaición de la Real Academia Española en 1713, empezar a poner orde na formación de pallabres y na ortografía, apaeciendo la denominación de Huécija.[4]
Símbolos editar
Bandera editar
La Bandera Municipal de Huécija componer d'un pañu rectangular de dimensión 2/3 estremáu en tres franxes horizontales de color moráu la cimera, mariello gualdo, la central, y verde la inferior, siendo la mariella de doble anchor que les otres dos. Nel so centru y en proporciones fayadices, l'escudo municipal nel que los colores blancu y mariellu sustitúin a la plata y al oru del escudu. Los colores tomáronse de los esmaltes que más resalten del escudu; l'oru, que se sustitúi na bandera pol mariello gualdo y el verde del fondu al segundu cuartel del escudu. El tercer color ye'l moráu que pretende remembrar el cárdenu de los dos llobos de les armes de los Cárdenas.[5]
Escudu editar
L'escudu d'armes de la villa de Huécija tien el siguiente blasón:
Escudu partíu: 1º: En campu d'oru, les armes de Cárdenas, dos llobos cárdenos nos pasantes; bordura de gules cargada d'ocho letra “S” mayúscules entrepolaes con ocho veneres toes elles de plata. 2º en campu de sinople, una torre d'oru cola so campana del mesmu metal, mazonada de sable y esclariada d'azur que fuelga nun basamento moviente de la punta, del mesmu metal ya idénticu mazonado. Timbrado de corona real zarrada.
Nel primer cuartel represéntense les armes de Cárdenas. Gutierre de Cárdenas foi'l primer señor del conceyu tres la concesión a finales del sieglu XVI del Duque de Maqueda. Gutierre de Cárdenas Chacón, señor de Cárdenas, Elx y Torrijos, comendador mayor de Lleón, Alcalde de les fortaleces d'Almería, Carmona y Chinchilla ; casáu con doña Teresa Enríquez, de la que tuvo a Diego de Cárdenas Enríquez, creáu duque de Maqueda por Carlos I en 1529. La bordura ta formada por ocho lletres “S” mayúscules, que provienen de la primer vegada que Gutierre de Cárdenas acompañáu de la princesa Sabela dempués Sabela la Católica, vio per vegada primera a Fernandu II d'Aragón al que señaló Don Gutierre colos demostrativos esi, esi. N'alcordanza de tal fechu y por concesión real punxo lletres S na bordura del so escudu, na que s'alternen con veneres que yá tenía. D'ende les S mayúscules y venerar que constitúin el cantu del actual escudu de Huécija, toes elles de plata. Nel segundu cuartel, La torre representada ye la del Conventu de los Agustinos, como seña distintiva de la Villa de Huécija. En dicha torre esiste una muerte heráldica de los Cárdenas talláu na so paré, recoyíu por Ruz Márquez na so obra Los escudos d'Almería. Nesi escudu apaecen encolaes les armes de Cárdenas y Velasco.[5]
Xeografía física editar
Situación editar
| Noroeste: Íllar | Norte: Bentarique | Nordeste: Terque |
| Oeste: Íllar | 
|
Este: Alicún |
| Suroeste Bentarique | Sur: Terque | Sureste: Terque |
La llocalidá asítiase na parte occidental de la provincia d'Almería a una altitú de 411 msnm nun área delimitada pol ribayu de l'Agua y el de los Flaires a 31 km de la capital de provincia, Almería. El so términu municipal tien una superficie de 19,2 km² y llinda al norte col conceyu de Bentarique, al este col d'Alicún y un enclave del de Terque, al sur col de Terque y al oeste col d'Íllar.
Relieve ya hidroloxía editar
El conceyu ta asitiáu nel valle natural de la confluencia del ríu Andarax, anque esti ríu nun llega a pasar pol conceyu y na cara sur de la Sierra de Gádor, hasta averase a los cumes, lo que-y confier una orografía de pendientes, onde abonden los ribayos, como'l de Mamaica o'l ribayu de l'Agua.[6] Esti ribayu, tamién conocíu como ribayu del Infiernu o del Alfarax, naz de les corrientes que se xunen na paraxa conocida como la Chanata, na Sierra de Gádor, y desagua nel ríu Andarax xunto al conceyu de Terque.
El nucleu de población ta asitiáu a los pies del cuetu de la Cruz y al Este del ribayu de l'Agua. Esta orográfía natural marca les llendes del nucleu urbanu.
Clima editar
El clima de Huécija ye típicu mediterraneu, y caracterízase per unos branos secos y calorosos y unos iviernos fríos. Les precipitaciones son escases ya irregulares a lo llargo de tol añu, tando per debaxo de los 200 mm añales. Les xelaes son frecuentes nos meses d'iviernu, ente que los branos carauterizar poles llargues hores de lluz, siendo los díes calorosos y les nueches fresques. La temperatura medio añal raspia los 20 graos centígrados. Esti clima dexa que la vexetación que puebla nuesa sierra seya la típica flora mediterránea, onde abonda la carba y el pinu carrasco sobremanera, y que, combináu colo serrapatoso de los sos montes llogren un paisaxe indiscutiblemente bellu y llenu de vida.[7]
Flora y fauna editar
- Flora ;Fauna.
Historia editar
Edá antigua editar
Ye bien probable que'l primer asentamientu cultural na villa seya d'orixe romanu pos ésta atópase bien próxima al cuetu de Marchena, onde s'alcontró restos d'una antigua villa romana.
Edá Media editar
La primer mención histórica de Húecija foi na Edá Media na dómina musulmana na que nel añu 891 faise mención a l'alquería, categoría que Huécija tenía nesta dómina, na actividá colonizadora y de fundación d'Urs al-Yaman (nome de Pechina, que foi'l centru urbanu más importante de la zona, el nome significa Urci de los yemeninos o tierra dada a los yemeninos.[2]
Darréu, a partir del sieglu XIII, cuando'l Reinu nazarí de Granada quedó como l'únicu territoriu musulmán independiente na Península Ibérica; Huécija formó parte xunto con otros diez llugares de la taha de Marchena, de la cual la villa de Marchena yera la capital, la residencia del gobernador y onde taba la principal fortaleza (El Castiellu de Marchena).[2]
Edá Moderna editar
- Conquista Cristiana Dempués
de la rindición de Baza y la capitulación d'Almería, la Taha de Marchena foi convertida en señoríu, pasando a manes de Gutierre de Cárdenas y Chacón (Duque de Maqueda) al cual apurrióse-y como pagu, siguiendo'l costume de los Reis Católicos de vencer señoríos a los nobles que participaron na Reconquista. Los 10 llugares que componíen la taha de Marchena agora convertida en señoríu yeren: Zodun (Alsodux), Alhabiati (Alhabia), Terque, Bentarico (Bentarique), Ylar (Íllar), Alhama, Estancihun (Instinción), Rágol, Alicún (posiblemente un barriu de Huécija) y Guezixa, (Huécija) que quedó como la capital y foi alzada a la categoría de villa xunto con Terque. La villa de Marchena a partir d'entós foi progresivamente sumiendo. D'esta dómina daten la "Casa Palaciu", de la qu'anguaño (2010) solo caltiénense dellos murios y el Conventu de los Agustinos, que foi mandáu construyir pola esposa de Gutierre de Cádenas, Doña Teresa Enríquez.[2] Al pie de él tamién se contruyó la Ilesia de la Virxe de la Regla, que quedó destruyida pol terremotu de 1522, calteniéndose namái la so torre y la so fachada sur, dambos aprovechaos pa la nueva ilesia del Conventu de los Agustinos.[8] Nel sieglu XVI tamién se construlló la `Ilesia de l'Anunciación, n'estilu mudéxar y con posteriores agregos barrocos y neoclásicos.[9][8]
- Rebelión de los Moriscos
Mientres la rebelión de los moriscos, munchos cristianos carecieron nuna cruenta batalla, dalgunos d'ellos habíense abellugáu nel Conventu, al cual prendieron fueu los moriscos y morrieron tolos que s'abelugaron, menos nueve que s'apurrieron, estos fueron fechos prisioneros y darréu executaos. Huécija foi controlada polos cristianos a partir del 13 de xineru de 1569 y los moriscos polo xeneral fueron ganaos en 1570 y darréu espulsaos.[2]
Edá contemporánea editar
El señoríu caltener hasta 1835, añu en que foi abolíu y Huécija y les demás poblaciones que la formaben convertir en conceyos independientes. Tamién por esta dómina cabo destacar la introducción del cultivu de la uva d'Ohanes que foi hasta los nuesos díes el principal factor de desenvolvimientu y la principal fonte económica de la villa. Del sieglu XX podría destacar l'espoliu que se desamarró mientres la Guerra Civil. Tantu na Ilesia de l'Anunciación como nel Conventu de los Agustinos, nesti postreru perdió un retablu barrocu de gran valor.[2]
Demografía editar
A 1 de xineru d'2017, Huécija cuntaba con un total de 501 habitantes, estremaos en 252 varones y 267 muyeres.[10]
Pirámide de población editar
| Pirámide de población (2008)[11] | ||||
| % | Homes | Edá | Muyeres | % |
| 1,13 | 85+ | 1,50 | ||
| 1,88 | 80-84 | 2,45 | ||
| 2,45 | 75-79 | 3,20 | ||
| 3,39 | 70-74 | 2,64 | ||
| 2,83 | 65-69 | 2,64 | ||
| 1,69 | 60-64 | 3,77 | ||
| 2,26 | 55-59 | 3,77 | ||
| 1,69 | 50-54 | 2,26 | ||
| 4,52 | 45-49 | 3,58 | ||
| 5,09 | 40-44 | 4,71 | ||
| 4,71 | 35-39 | 2,64 | ||
| 3,39 | 30-34 | 2,83 | ||
| 3,39 | 25-29 | 2,45 | ||
| 3,01 | 20-24 | 1,69 | ||
| 3,96 | 15-19 | 3,96 | ||
| 3,01 | 10-14 | 1,69 | ||
| 1,50 | 5-9 | 2,45 | ||
| 0,18 | 0-4 | 1,50 | ||
La distribución de la pirámide de población en 2008 por sexos y edaes rexistró 266 varones (49 % del total) y 264 muyeres (51 %). El 42,4 % de la población tien menos de 40 años. Los menores de 20 años suponen el 18.3 % del total, ente que nel tramu entendíu ente los 20 y 40 años son el 24,15 %. Poro, el mayor porcentaxe de la población (29,62 %) concentrar nos mayores de 60 años. Esta estructura, típica del réxime demográficu modernu, evidencia un avieyamientu progresivu de la población, agraváu pol amenorgamientu de la natalidá añal.)[11]
Evolución de la población editar
| Gráfica d'evolución demográfica de Huécija ente 1900 y 2017 |
 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.[12] Población según el padrón municipal d'2017 del INE. [13] |
Población estranxera editar
La población estranxera residente na llocalidá aciende a 5 persones (0,94%). 4 d'elles vienen de la Xunión Europea y 1 de Marruecos.[14]
Urbanismu editar
Dientro del principal nucleu de población estremen delles agrupaciones vecinales tradicionales como: La Fonte, La Carretera, Barriu Altu, Barriu Baxu y la Glorieta. Amás, Huécija cuenta con una barriada que nel so tiempu llegó a tener alcalde pedáneo, denomada Barriu de la Lluna o Los Molinicos, que ta asitiada xunto a la Sierra de Gádor, nel pasu de la carretera A-348 pol conceyu. D'antiguo munches families huecijeras moraben na barriada (nucleu de población tremáu) por cuenta de que trabayaben nos campos de cultivo aledaños, pero anguaño (2010) atópase despoblado. Tan solo alleguen en fines de selmana o periodos vacacionales les families qu'entá caltienen en bon estáu dalgunos de los cortixos que queden de pies. Al pie de Los Molinicos esiste un ribayu nel que podemos reparar diversidá d'animales que pueblen la contorna del conceyu, como les cabres monteses.[7] La vivienda dominante na llocalidá, ye d'una o dos altures, cola cubierta plana (denomada na gerga local "terrao") de launa, anque güei bien tresformada por cuenta de la xeneralización de materiales y formes constructives de nueva factura, qu'oldeen y degraden una rica arquiteutura tradicional.
Política y alministración editar
Alministración municipal editar
L'alministración política del conceyu realízase al traviés d'un Conceyu de xestión democrática que los sos componentes escoyer cada cuatro años por sufraxu universal. El censu eleutoral ta compuestu por tolos residentes empadronaos en Huécija mayores de 18 años y nacionales d'España y de los otros países miembros de la Xunión Europea. Según lo dispuesto na Llei del Réxime Eleutoral Xeneral,[15] qu'establez el númberu de conceyales elegibles en función de la población del conceyu, la Corporación Municipal de Huécija ta formada por 7 conceyales. La sede del conceyu ta emplazada na cai Buenavista.
Resultáu Eleiciones Municipales 2011 editar
Nes eleiciones Municipales de 2015, El Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A) llogró 4 conceyales, y foi reelixíu como alcalde Juan José Ramírez Andrés, que lleva exerciendo'l cargu dende 1995. El Partíu Popular llogró 3 conceyales.[16]
| Partíu políticu | 2015[16] | 2011[17] | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nᵘotos | Votos % | Conceyales | Nᵘotos | Votos% | Conceyales | |
| Partíu Socialista Obreru Español d'Andalucía (PSOE-A) | 215 | 53,48% | 4 | 233 | 53,56% | 4 |
| Partíu Popular (PP) | 185 | 46,02% | 3 | 196 | 45,06% | 3 |
Alcaldes editar
Estos son los últimos alcaldes de Huécija:
| Mandatu | Nome del alcalde | Partíu políticu |
|---|---|---|
| 1979-1983 | José Lázaro Sánchez | CIH |
| 1983-1987 | Juan Cantón Cortés | PSOE-A |
| 1987-1991 | José Lázaro Sánchez | CIH |
| 1991-1995 | José Rafael Solvas Salmerón | PP |
| 1995-1999 | Juan José Ramírez Andrés | PIE |
| 1999-2003 | Juan José Ramírez Andrés | PSOE-A |
| 2003-2007 | Juan José Ramírez Andrés | PSOE-A |
| 2007-2011 | Juan José Ramírez Andrés | PSOE-A |
| 2011-2015 | Juan José Ramírez Andrés | PSOE-A |
| 2015- | Juan José Ramírez Andrés | PSOE-A |
Economía editar
Mercado de Trabayu editar
En Huécija hai 119 persones contrataes, de les cualos 10 cunten con un contratu indefiníu y 109 con un contratu temporal. El conceyu tien 108 persones rexistraes nel paru, 87 homes y 32 muyeres. 16 contratos son a persones estranxeres y 8 son trabayadores agrarios subsidiados[18]
Agricultura editar
Foi de siempre la principal fonte económica de Huécija, manifestándose en numberosos elementos patrimoniales que llegaron hasta nós, siendo abondosos les balses, como les del Garroferal o la Fonte y Balsa del Molín, les eres, como la del Algarrobo, les infraestructures pa la conducción de l'agua, como túneles, partidores, etc. La base actual de la economía del conceyu, anguaño nun estáu d'estancamientu, sigue siendo'l subsector agrícola, atopándose nun procesu de cambéu, por cuenta de la crisis de la producción uvera, atopándose bien espublizaos los cultivos hortofrutícolas como'l naranxal o'l olivar y los ivernaderos.[6] Mientres la Edá Media colos musulmanes desenvuélvese una agricultura que'l so oxetivu principal va ser l'aprovechamientu del recursu más escasu, l'agua. Los cultivu predominantes erán el maíz, frutales, hortolices, llinu, cáñamu, moreres (pa la industria de la seda), y en zones de secanu cereal y leguminosa. Tres la Reconquista sigue esti tipu de cultivu, anque s'introducen otros nuevos de secanu en desterciu de la superficie ocupada pol cultivu tradicional musulmán. Nos siguientes sieglos, XVII y XVIII, Huécija configúrase como un importante centru comercial de la contorna, al celebrase una feria añal de ganáu equino y otros animales domésticos qu'entá a mediaos del sieglu XIX yera importante. Nel sieglu XIX camudó de forma radical l'agricultura tradicional, al dedicase la mayor parte de la superficie al parral, nuevu cultivu que va carauterizar la contorna pola so especialización pa la esportación, y al aparrar ésta a mediaos de los años 60 introdúcense los cítricos como alternativa. [2]
| Cultivos herbales | Cultivos maderizos | |
|---|---|---|
| Superficie | 8 | 160 |
| Principal cultivu de regadíu | Pataca media estación | Naranxal |
| Principal cultivu de regadíu | 6 ha | 28 ha |
| Principal cultivu de secanu | - | Almendral |
| Principal cultivu de secanu | - ha | 92 ha |
Otros sectores editar
Amás de l'agricultura, tamién destaca como actividá económica'l comerciu, la construcción y la pequeña industria manufacturera. Na llocalidá hai un total de 26 empreses allugaes. D'elles 4 cunten con ente 6 y 19 trabayadores y 22 con menos de 5.[18]Huécija tien, de resultes del cultivu del maíz, una escuela-taller d'artesanía pa la farfolla, promocionada pola Xunta d'Andalucía.[2]
| Actividá | NᵘEstablecimientos |
|---|---|
| Comerciu y Arreglu | 8 |
| Construcción | 5 |
| Industria manufacturera | 4 |
| Actividaes inmobiliaries | 2 |
| Actividaes sociales | 2 |
Tresportes y comunicaciones editar
Red viaria editar
Aportar a la llocalidá pola AL-3405[19] antigua (ALP-616), esviadura de 4,22 km de l'A-348, (Benahadux - Lanjarón)y travesando la llocalidá d'Alicún, de la cual falta 700 m.
| Identificador | Denominación | Itinerariu |
|---|---|---|
| A-348 ||align="center"|Lanjarón-Almería||align="center"|Benahadux (N-340a)-Lanjarón (A-44) | ||
| AL-3405 || align="center"|Alicún-Huécija||align="center"|A-348-Alicún-Huécija |
Tresporte interurbanu editar
Huecija cuenta con tres servicios diarios d'autobús que cubren el trayeutu Almería-Huécija partiendo de la Estación intermodal d'Almería y 2 servicios diarios col trayeutu Huécija-Almería, toos ellos de llunes a vienres. El serviciu ta xestionáu pola compañía Alsa-ENATCAR.[20] Esti autobús ye conocíu na llocalidá como «La Alsina» por cuenta de qu'en antaño foi Alsina Graells la compañía que xestionó esti serviciu.
| Orixe-Destino | Salida-Llegada | Díes de Serviciu | Orixe-Destino | Salida-Llegada | Díes de Serviciu |
|---|---|---|---|---|---|
| Almería Huécija | 13:00 14:00 | llunes a vienres | Huécija-Almería | 07:30 08:30 | llunes a vienres |
| Almería Huécija | 14:00 15:00 | llunes a vienres | Huécija-Almería | 15:00 16:00 | llunes a vienres |
| Almería Huécija | 19:00 20:00 | llunes a vienres | - | - | - |
| Paraes | Paraes | ||||
|
| ||||
Arte, monumentos y llugares d'interés editar
El patrimoniu monumental de Huécija ta formáu pola Ilesia de l'Anunciación y el Conventu de los Agustinos, que ta anguaño (2010) en procesu de restauración. Amás podemos atopanos dientro del so cascu urbanu edificaciones carauterístiques de l'arquiteutura burguesa que son un esponente de la espansión económica que produció'l cultivu de la uva d'Ohanes.
Munchos otros edificios históricos tán nun estáu de deteriroro por cuenta de la perda de la so función, como ye'l casu del molín de Huécija y otros sumieron por cuenta d'actuaciones públiques o privaes como ye'l casu de la Casa Palaciu del Duque de Maqueda la cual foi baltada na década de los 50 del sieglu XX y anguaño (2010) solo caltiénense restos de los murios esteriores y parte del so escudu nobiliariu.[6]
Arquiteutura Relixosa editar
Conventu de los Agustinos editar
Fundáu por doña Teresa Enríquez, esposa de Gutiérre de Cárdenas y Chacón (Duque de Maqueda) en 1511 xunto cola ilesia de Virxe de Regla Santa María de la Regla, que quedó destruyida tres el terremotu de 1522 y nel so llugar construyó la ilesia del conventu, adosándo-y la torre talaya de l'anterior, que milagrosamente salió intacta del terremotu xunto cola actual fachada sur. Tamién sufrió desperfectos mientres la rebelión de los moriscos en 1568, na que'l conventu foi asaltáu y amburáu pereciendo martirizados los flaires qu'ellí s'atopaben.[8]Dempués de la Desamortización de Mendizábal, el conventu y los sos bienes pasaron al Estáu y dende entós foi utilizáu como parroquia auxiliar y a partir de la Guerra Civil, foi la parroquia del pueblu hasta qu'empezó la so actual restauración. Anguaño atópase a la espera de que remate la mesma. Al torrexón tamién se-y añadió en 1881 un nuevu cuerpu de forma hexagonal (Rompiendo la forma arrondada de la primitiva torre, qu'agora queda de base) construyíu de lladriyu mazizo, con un capitel d'estructura de madera recubierto de texa (Nuna recién restauración, texer foi sustituyida por plaques de bronce), cola utilidá de campanariu. Tres la Guerra Civil Española sufrió daños y espoliu d'obres d'arte, como'l retablu y mientres la posguerra fueron estropiaes notablemente les antigües dependencies monacales a les que se-yos arrincaron les maderes de los techos pa la so venta.
El Conventu de los Agustinos foi declaráu Bien d'Interés Cultural cola categoría de monumentu según el Decretu 81/1992 de 19 de mayu de la Conseyería de Cultura y Mediu Ambiente, siendo unu de los meyores exemplos d'arquiteutura barroca de la provincia d'Almería.[21]
Ilesia de la Anuciación editar
.JPG)
Construyida nel sieglu XVI ye d'estilu mudéxar anque tien munchos agregos posteriores en diversos estilos como barrocu y neoclásicu. Esta edificación escarez de torre, anque consta que'l sieglu XVIII cuntaba con ella y foi esaniciada por una ampliación na cual sustituyir por una espadaña apocayá sumida tres la última rehabilitación. Al igual que'l Conventu de los Agustinos, la ilesia cunta con un pequeñu escudu de los Duques de Maqueda, de distintu diseñu, anque bien deterioráu pos foi picotiáu mientres l'espoliu que sufrió mientres la Guerra Civil. Dempués dela guerra, permaneció cerrada treslladándose la parroquia al Conventu de los Agustinos y tres una restauración volvió ser la ilesia parroquial.[22]
==== Ermita de la Cruz Asitiada a lo cimero del cuetu del mesmu nome. Nella celebra una romería'l día 3 de mayu.
Nel interior de la Ermita atopa la imaxe d'una cruz que los mayordomos de cada añu engalanen con flores y velen na madrugada del 2 al 3 de mayu. Al pie de la Ermita de la Cruz, hai tamién un pequeñu "antoxana" con una cruz que cada añu visten y engalanen con flores del tiempu y onde los "mayordomos" que celebren la fiesta parten los típicos roscos y hornazos xunto con un vasu de ponche o de vinu a tolos asistentes.
Arquiteutura Civil editar
- Castiellu de Marchena
Los sos restos tán nel Cuetu de Marchena, una elevación montascosa que marca la llende del términu municipal col de Terque. Esti cuetu ye conocíu popularmente en Huécija como "Cuetu del Llibru", por cuenta de que les parés del castiellu qu'esistió en dómina musulmana cayeron en forma d'un llibru abiertu, dende él podemos llograr unes magnífiques vistes de Huécija y la so vega y del conceyu vecín de Terque. Nel visu del cuetu atopamos restos d'un barcal árabe y de les parés que d'antiguo conformaron un castiellu, ente que nuna de les sos fasteres aprecia una acequia que nos lleva hasta una balsa, anguaño en desusu, que se suponen tamién d'orixe árabe.[7]
Espacios naturales editar
- Zona recreativa del Alfarax: Ta asitiada nun saltu del ribayu de l'Agua o del Alfarax. Nesti espaciu recuperáu va pocos años, esiste una gran acumuladura d'enormes roques arrexuntaes, formándose ente elles numberoses cueves. A los pies hai una fonte tamién denomada del Alfarax.[7]
- Cuetu la Cruz: Ye una elevación montascosa a unos 1000 metros d'altitú, a les faldes del cual asítiase la llocalidá. Na so parte más alta atópase la Ermita de la Cruz, onde cada 2 de mayu celébrase la festividá del mesmu nome. Dende ellí llógrense tamién unes magnífiques vistes del Valle del Andarax y los pueblos que s'atopen a la so ribera. Nel Cuetu de la Cruz pueden practicase diversos deportes como senderismu o parapente o pasar unos díes en plena naturaleza arrendando l'abellugu qu'ellí s'atopa.[7]
Cultura editar
Folclor editar
- Les Primeres y les Toreres: ye un baille típicu de la llocalidá que la so popularidá empecipiar nel sieglu XVIII nél puyaba'l privilexu de baillar con una determinada nueva y el dineru recaldáu yera destináu a sufragar una fiesta relixosa.[23]
Música editar
- Banda de música: Ta formada pola asociación musical vertical (Amuver). Nun se sabe exactamente'l so orixe, pero siempres esistió de forma intermitente. Anguaño ta integrada por 50 músicos. Amás de participar nes fistas y acontecimeientos de Huécija y Alicún, tamién participa nes fiestes y acontecimientos d'otres llocalidaes de la provincia d'Almería y Granada.[24]
Fiestes populares editar
- San Blas: Son les fiestes patronales. Como tradición el día 2 de febreru celébrase un castiellu de fueos artificiales, el día 3 la misa y procesión n'honor a San Blas, y el día 4 quémase un artiluxu denomináu "La Foina", que ta compuestu por cañes y cohetes. Tamién se faen actividaes culturales, deportives y lúdiques propies d'unes fiestes.[25]
- Virxe del Carmen: Ye la fiesta del votu. Celébrase'l 16 de xunetu xunto colos díes que s'antepongan o preciedan al fin de selmana más cercanu. Los actos más tradicionales son la procesión y la misa que se celebra'l mesmu 16 de xunetu y tamién ta acompañáu d'otros actos cultural y deportivu y musicales.[26]
- Cruz de Mayu: Ye una romería tradicional que se lleva a cabu'l 3 de mayu na ermita de la Cruz asitiada nel cuetu del mimu nome.[27]
Gastronomía editar
Plato típicos huecijeros son los guisos nes sos distintes variantes (guisáu de Hinojos, potaxe pa Selmana Santa...), les migues, l'escabeche, les farrapes, platos de caza como'l coneyu en ajillo o'l choto n'adobo, el ajoblanco, la fritada o fritá, los embutíos de matanza, y postres como'l arroz con lleche, los roscos de güevu, roscos de vinu, o roscos d'azucre, los borrachillos, los soplillos, les magdalenas, les rosquíes d'aceite, o la torta de chicharrones.[7]
Deportes editar
Instalaciones deportives editar
Huécija cuenta coles siguientes instalaciones:
- Pista polideportiva apta pa prauticar tenis, fútbol sala, baloncestu y voleibol
- Pista de pádel
- Ximnasiu municipal
Huecijeros pernomaos editar
- Rosendo García Salvador direutor xeneral del ICONA
Referencies editar
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Conceyu de Huécija (ed.): «Historia de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ José Hernando Salvador (1999). «I Vides y Contumbres de la Taha de Marchena», Historia de Huécija hasta "Les Mandes" sieglu XVII, páx. 13. ISBN 84-605-8809-2.
- ↑ José Hernando Salvador (1999). «Edificaciones Singulares de Huécija», Historia de Huécija hasta "Les Mandes" sieglu XVII, páx. 53. ISBN 84-605-8809-2.
- ↑ 5,0 5,1 Conceyu de Huécija (ed.): «Bandera y Escudu de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Turismoalpujarra.com (ed.): «Información sobre Huécija». Archiváu dende l'orixinal, el 21 de payares de 2007. Consultáu'l 18 d'avientu de 2008.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Plantía:Almeriapedia
- ↑ 8,0 8,1 8,2 José Hernando Salvador (1999). «Los terremotos de 1519 y 1522», Historia de Huécija hasta "Les Mandes" sieglu XVII, páx. 55. ISBN 84-605-8809-2.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Historia de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Almería: Población por conceyos y sexu (Cifres de población referíes al 01/01/2009 Real Decreto 1918/2009, de 11 d'avientu)». Consultáu'l 20 de xineru de 2010.
- ↑ 11,0 11,1 Revisión del Padrón municipal 2008. Datos por conceyos. Población por sexu, conceyos y edá (grupos quinquenales). Almería, Institutu Nacional d'Estadística, España. Consultáu'l 18 de xunu de 2009.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (INE) España (ed.): «conceyos+y+sexu+dende+1996&tabla=Almer%EDa&his=0 Series históriques de población». Consultáu'l 18 d'avientu de 2009.
- ↑ INE (ed.): «Cifras de población referidas al 01/01/2017». Cifras Oficiales de Población de los Municipios Españoles: Revisión del Padrón Municipal - Población a 1 de enero de 2017.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Población por sexu, conceyos y nacionalidá (principales nacionalidaes).» (1 de xineru de 2008). Consultáu'l 17 d'avientu de 2009.
- ↑ Xefatura del Estáu (BOE n. 147 de 20/6/1985 (ed.): «Ley Orgánica 5/1985, de 19 de xunu, del Réxime Eleutoral Xeneral.» (1985). Consultáu'l 13 de xunetu de 2009.
- ↑ 16,0 16,1 Ministeriu del Interior (ed.): «Resultáu eleiciones municipales 2011 Huécija». Consultáu'l 23 de mayu de 2011.
- ↑ Ministeriu del Interior (ed.): «Resultáu eleiciones municipales 2015 Huécija». Archiváu dende l'orixinal, el 18 de xunu de 2015. Consultáu'l 24 de mayu de 2015.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Institutu d'Estadística d'Andalucía TORCA (ed.): «Dato de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Xunta d'Andalucía (ed.): «Llistáu de Carreteres d'Andalucía». Archiváu dende l'orixinal, el 9 d'avientu de 2008. Consultáu'l 2 de febreru de 2009.
- ↑ 20,0 20,1 Alsa (ed.): «Información d'horarios d'Autobuses». Consultáu'l 3 de feberero de 2009.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Conventu de los Agustinos de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Iglesia de la Anuciación de Huécija». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Varios autor (1987). Tou Almería y la so provincia editorial=Escudu d'Oru, páx. 60. ISBN 84-378-0605-4.
- ↑ Agupación musical AMUVER (ed.): «Banda de música de Huécija y Alicún». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Fiestes de San Blas». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Fiestes de la Virxe del Carmen». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
- ↑ Conceyu de Huécija (ed.): «Romería Cruz de Mayu». Consultáu'l 14 d'avientu de 2009.
Ver tamién editar
Bibliografía editar
- José Hernando Salvador - Historia de Huécija hasta "Les Mandes" sieglu XVII -1999- ISBN 84-605-8809-2
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Huécija.- Huécija - Conceyu de Huécija. Páxina web oficial
- Huecija - Conceyu de Huecija - Diputación d'Almería
- Huécija - Sistema d'Información Multiterritorial d'Andalucía
- Patrimoniu cultural de Huécija na Guía Dixital del Patrimoniu Cultural d'Andalucía. Institutu Andaluz del Patrimoniu Históricu
