Wikipedia

The Sopranos

(Redirixío dende Los Sopranu)

The Sopranos ye una serie de televisión d'Estaos Xuníos creada y producida por David Chase. La serie estrenar n'Estaos Xuníos el 10 de xineru de 1999 pola canal de televisión per cable HBO, que la emitió ininterrumpidamente hasta'l so desenllaz, el 10 de xunu de 2007. La trama de la serie xira en redol al mafiosu de Nueva Jersey Tony Soprano (James Gandolfini) y les dificultaes qu'enfrenta tantu nel so llar como na organización criminal que dirixe. De la mesma, la serie tamién se centra na historia de los personaxes cercanos a Tony, especialmente la so esposa Carmela (Edie Falco) y el so sobrín y protexíu Christopher Moltisanti (Michael Imperioli).

The Sopranos
Datos
Títulu orixinal The Sopranos
Xéneru serie de televisión policiaca y serie de televisión dramática
País d'orixe Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Idioma orixinal inglés
Duración 55 min.
Direición Tim Van Patten
Productor Ilene Landress
Númberu de temporaes 6
Llista de temporaes
Númberu d'episodios 86
Llista d'episodios Anexo:Episodios de Los Soprano (es) Traducir
Repartu
Personaxes
Llista de personaxes Anexo:Personajes de Los Soprano (es) Traducir, Lupertazzi family (en) Traducir, Soprano family (en) Traducir y list of characters from The Sopranos – friends and family (en) Traducir
Primer emisión 10 de xineru de 1999
Última emisión 10 de xunu de 2007
Emisora orixinal HBO
Productora HBO Entertainment (en) Traducir
Distribuidora Hulu y HBO Max
Obres rellacionaes The Many Saints of Newark (es) Traducir y Aile (es) Traducir
Premios
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

El rodaxe de la serie facer ente los Silvercup Studios de Nueva York y diversos escenarios del estáu de Nueva Jersey. Los productores executivos a lo llargo de la so emisión fueron Chase, Brad Grey, Robin Green, Mitchell Burgess, Ilene S. Landress, Terence Winter y Matthew Weiner.

Un ésitu crítico y comercial, The Sopranos ye una de les series por cable económicamente más esitosa na historia de la televisión y frecuentemente foi descrita pola crítica como una de les meyores series de televisión de tolos tiempos. La serie destaca pol so altu nivel calidable en tolos aspeutos de producción y foi especialmente reconocida pola so guión y poles actuaciones de los sos actores principales. The Sopranos foi acreditada por brindar un gran nivel artísticu a la televisión media y allanar el camín pal ésitu de munches series de ficción que lu siguieron. Tamién ganó numberosos premios y reconocencies, ente ellos, ventiún Premios Emmy y cinco Globos d'Oru. En 2009 foi escoyida la meyor serie de los años 2000 pola publicación The Hollywood Reporter. Amás de los aponderamientos y los premios, la Writers Guild Association escoyer como la serie meyor escrita de la historia nel top de "Les 101 series meyor escrites de la historia de la TV". En setiembre de 2016 la revista Rolling Stone ellaboró la llista de "Los 100 programes de televisión de tolos tiempos", onde The Sopranos ocupó'l primer llugar.

Elementu básicu de la cultura popular estauxunidense del sieglu XXI, The Sopranos foi oxetu de parodies, discutinios y analises, y dio llugar a llibros,[1] un videoxuegu,[2] esitoses bandes sonores y una gran cantidá de merchandising.[3] Dellos de los actores y miembros del equipu de rodaxe yeren desconocíos pal públicu xeneral, pero les sos carreres esperimentaron un gran ésitu tres The Sopranos.[4][5][6][7]

Producción

editar

Concepción

editar

Antes de crear The Sopranos, David Chase trabayara como guionista mientres venti años.[8][9] Trabayó como guionista y productor en delles series de televisión (incluyíes Kolchak: The Night Stalker, The Rockford Files, I'll Fly Away y Northern Exposure)[10][11] y foi unu de los creadores de la efímera serie Almost Grown, en 1988.[12][13] Antes del so ésitu con The Sopranos, Chase ganó dos Premios Emmy: unu en 1980 pol guión del telefilme Off the Minnesota Strip, y otru en 1978 pol so trabayu en The Rockford Files (compartíu con otros productores).[14][15]

La historia de The Sopranos foi primeramente concebida como un llargumetraxe sobre "un mafiosu en terapia que tien problemes cola so madre".[12] Tres delles aportaciones del so mánager, Lloyd Braun, Chase decidió afaelo a una serie de televisión.[12] En 1995, Chase robló un contratu cola compañía de producción Brillstein-Grey y escribió'l guión orixinal del episodiu piloto.[9][14][16] Basándose en gran midida na so vida personal y nes sos esperiencies creciendo en Nueva Jersey, Chase aseguró que trató de "aplicar [la so propia] dinámica familiar a los mafiosos".[17] Por casu, la tormentosa rellación ente'l protagonista Tony Soprano y la so madre, Livia, básase, en gran parte, na rellación de Chase cola so propia madre.[17] Mientres esa dómina, Chase tamién foi a terapia y modeló el personaxe de la Dra. Jennifer Melfi a partir del so propiu psiquiatra.[18] Dende temprana edá, Chase yá amosara interés na mafia en creciendo con clásiques películes de gánsteres como The Public Enemy y la serie Los Intocables. En gran midida, la historia de la serie ta inspirada na auténtica Familia criminal DeCavalcante, que se convirtió na principal familia del crime entamáu de Nueva Jersey mientres la mocedá de Chase. El nome de la serie, per otra parte, provién d'unos amigos sos del institutu.[8][18] Chase pensaba que l'escenariu de la mafia dexaría-y esplorar temes como la identidá italoestauxunidense y la naturaleza de la violencia, ente otros.[12][16] El mesmu Chase ye d'ascendencia italiana y el so apellíu real ye DeCesare.[19]

Chase y el productor Brad Grey, de Brillstein-Grey, ufiertaron The Sopranos a delles cadenes. FOX amosó interés, pero decidieron refugar la propuesta dempués de que Chase presentára-yos l'episodiu piloto.[16] Chase y Grey finalmente ufiertaron la serie al entós direutor de conteníos de HBO, Chris Albrecht, que reconoció la orixinalidá y el potencial de The Sopranos, y decidió financiar el rodaxe d'un episodiu piloto.[9][14] Albrecht dixo:

Dixi, esta serie trata sobre un tipu en redol a los cuarenta años. Heredó'l negociu del so padre y ta tratando de modernizalo a los nuesos díes, con toles responsabilidaes qu'ello implica. Tien una madre autoritaria de la cual entá trata d'escapase. A pesar de qu'ama a la so esposa, tuvo una aventura. Tien dos fíos adolescentes y ta faciendo frente a la realidá qu'ello trai. Ta esmolecíu y ablayáu, y empieza a ver a una terapeuta porque ta buscando'l significáu de la so propia vida. Pensé: la única diferencia ente él y tola xente que conozo ye qu'él ye'l Don de Nueva Jersey.[9]

L'episodiu piloto —llamáu "The Sopranos" nel DVD pero referíu comúnmente como "Pilotu"— foi filmáu en 1997.[20] Chase, en dirixendo enantes episodios de The Rockford Files y Almost Grown,[11] dirixir él mesmu. Una vegada rematáu l'episodiu piloto y en amosándolo a los direutivos de HBO, la serie quedó por cuenta, mientres un añu, de que HBO finalmente decidiera producila y ordenara una temporada completa de trece episodios.[9][14] La serie estrenar en HBO el 10 de xineru de 1999, col episodiu piloto. The Sopranos foi la segunda serie de drama d'una hora de duración producida por HBO, que tomó'l relevu de Oz.

Repartu

editar

Al igual que los personaxes qu'interpreten na serie, munchos de los actores de The Sopranos son d'ascendencia italiana. Inclusive, munchos de los actores del repartu de la serie yá habíen apaecíu xuntos en películes y series de televisión antes d'incorporase a The Sopranos. Na serie coincidieron un total de ventisiete actores de la película de Martin Scorsese Goodfellas, de 1990, incluyíos los personaxes principales de Lorraine Bracco, Michael Imperioli, Vincent Pastore y Tony Sirico. Tamién, ocho de los actores de The Sopranos apaecieron na comedia de 1999 Mickey güeyos azules.

 
Los actores principales Tony Sirico (izqda.) y James Gandolfini (dcha.) mientres una visita a les USAF en Kuwait en 2010.

La eleición del repartu principal pa la serie realizar por aciu un procesu d'audiciones y llectures, nel que los actores, de normal, nun sabíen si les sos actuaciones convencíen, o non, a Chase.[9] Michael Imperioli, que superó a dellos actores pol papel de Christopher Moltisanti, aseguró que Chase tenía "una cara de póker, asina que pensé que [el papel] nun sería pa mi, pero siguió corrixéndome y faciendo que lo intentara de nuevu, lo que de normal ye una señal de que nun lo tas faciendo bien. Asina que pensé que nun diba llograr lo. Entós dixo, 'Gracies', y colé. Nun esperaba que me volvieren a llamar, pero llamáronme".[9] James Gandolfini foi convidáu a l'audición pal papel de Tony Soprano dempués de que la direutora de casting, Susan Fitzgerald, viera un pequeñu fragmentu de la so actuación na película True Romance, de 1993.[9] Nun principiu, la intención yera que Lorraine Bracco, qu'enantes desempeñara'l papel de Karen Hill —la esposa del gánster Henry Hill (Ray Liotta)— en Goodfellas, interpretara'l papel de Carmela Soprano. Sicasí, Bracco prefirió'l papel de la Dra. Jennifer Melfi porque quería probar daqué distintu y consideró qu'interpretar a la culta Dra. Melfi sería más qu'un desafíu pa ella.[21] Tony Sirico, que'l so pasáu ta rellacionáu cola mafia,[22] robló'l papel de Paulie Gualtieri cola condición de que'l so personaxe nun fuera una "aguarón" (confidente del FBI).[23] Chase convidó al músicu "Little Steven" Van Zandt (conocíu por ser el guitarrista de la E Street Band de Bruce Springsteen) a una audición pa participar na so serie dempués de velo en direutu na ceremonia del Rock & Roll Hall of Fame de 1997 y quedar impresionáu col so aspeutu y apariencia. Van Zandt, que nunca antes actuara, aceptó'l personaxe del consigliere Silvio Dante y la so esposa real, Maureen Van Zandt, foi escoyida pa interpretar el papel de Gabriella, la muyer de Dante.[24][25][26]

Sacante Bracco, nomada al Óscar por Goodfellas, Dominic Chianese (The Godfather II) y la ganadora del Emmy Nancy Marchand (Lou Grant), el repartu de la primer temporada de la serie consistía, en gran parte, d'actores desconocíos. Col ésitu de The Sopranos, munchos de los actores destacaron pola so habilidá interpretativa y empezaron a ganar notoriedá poles sos actuaciones.[9][27] Nes siguientes temporaes incorporáronse dellos actores conocíos como Joe Pantoliano,[28] Robert Loggia,[29] Steve Buscemi[30] y Frank Vincent,[31] xuniéndose al repartu xunto a distinguíos actores en pequeños papeles, como Peter Bogdanovich,[32] John Heard,[33] Robert Patrick,[34] Peter Riegert,[35] Annabella Sciorra,[36] y David Strathairn.[37] Otros actores famosos apaecieron nun namái episodiu, como Charles S. Dutton,[38] Ken Leung,[39] Ben Kingsley, Lauren Bacall, Daniel Baldwin, Tim Kang, Elias Koteas, Annette Bening, Sydney Pollack y Burt Young.[40]

Equipu de rodaxe

editar

Amás de productor executivu y creador de la serie, Chase tamién foi'l show runner y guionista xefe mientres les seis temporaes de The Sopranos. Arreyóse fondamente na producción de cada capítulu y yera conocíu por caltener tou baxu control, según por ser un productor esixente y específico.[8][15] Chase escribía de dos a siete episodios por temporada, supervisaba tolos montaxes, consultaba colos direutores de los episodios y reescribía los episodios escritos por otros guionistes.[27][41][42] Brad Grey foi unu de los productores executivos xunto a Chase, pero nun tuvo nenguna participación nel apartáu creativu.[43] Munchos de los miembros del equipu creativu de The Sopranos fueron curioso escoyíos por Chase, dalgunos d'ellos vieyos amigos o colegues sos; ente qu'otros fueron escoyíos al traviés d'entrevistes realizaes polos productores de la serie.[43]

 
Michael Imperioli, qu'interpreta a Christopher Moltisanti, escribió dellos episodios de la serie.

Dellos de los guionistes de la serie trabayaron primeramente en televisión antes de The Sopranos. L'equipu de guionistes y pareya matrimonial Robin Green y Mitchell Burgess, quien trabayaron en The Sopranos como guionistes y productores dende la primera a la quinta temporada, trabayaren enantes con Chase en Northern Exposure.[44] Terence Winter, dos veces ganador del Emmy y guionista de la serie dende la segunda temporada, exerció l'abogacía mientres dos años antes de dedicase a la so carrera como guionista y ser encamentáu pol guionista Frank Renzulli a Chase.[45][46] Matthew Weiner, guionista y productor de la serie nes temporaes quinto y sesto, escribió un guión especulativu pa una serie llamada Mad Men en 2000 (que foi finalmente producida por AMC en 2007). El guión llegó a les manes de Chase y, en lleéndolo, quedó tan impresionáu que, inmediátamente, ufiertó-y a Weiner un puestu de trabayu como guionista en The Sopranos.[47] Dos miembros del repartu tamién escribieron guiones pa la serie: Michael Imperioli, quien interpreta a Christopher Moltisanti, foi tamién guionista y escribió cinco episodios de la serie, munchos de los cualos traten sobre tarrezas italoamericanos;[48] Toni Kalem, quien interpreta'l papel de Angie Bonpensiero, tamién escribió l'episodiu de la temporada quinta "Toles families felices...".[49] L'equipu recurrió a otros guionistes mientres l'intre de la serie, como Frank Renzulli, Todd A. Kessler (conocíu por ser el co-creador de Damages), l'equipu de guionistes Diane Frolov y Andrew Schneider (creadores de Easy Money) y Lawrence Konner, que foi unu de los creadores de Almost Grown con Chase en 1988. En total, venti guionistes o equipos de guionistes fueron acreditaos na ellaboración de los guiones d'episodios de The Sopranos.

Antes de dirixir The Sopranos, munchos de los direutores trabayaren antes n'otres series de televisión y en cine independiente.[50] Los direutores más frecuentes de la serie fueron Tim Van Patten (venti episodios), John Patterson (trece episodios), Allen Coulter (doce episodios) y Alan Taylor (nueve episodios), toos ellos con esperiencia en televisión.[50] Steve Buscemi y Peter Bogdanovich, miembros recurrentes del repartu, tamién actuaron como direutores na serie de forma intermitente.[51][52] Chase dirixó dos episodios, el pilotu y l'episodiu final.[53] Alik Sakharov foi'l direutor de fotografía orixinal de la serie, alternando más tarde n'episodios con Phil Abraham.[54] La fotografía y la direición de la serie son célebres pol so gran calidá visual.[55][56] Esto llograr Chase en collaboración con Sakharov.[54]

Música

editar
Artículu principal: Música de The Sopranos

The Sopranos carauterizar poles sos ecléctiques seleiciones de música y recibió l'aplausu de la crítica pol so eficaz emplegu de cantares antiguos.[57][58][59][60] Chase escoyía personalmente tola música de la serie col productor Martin Bruestle y l'editor musical Kathryn Dayak, consultando tamién n'ocasiones con Steven Van Zandt.[57] De normal la música yera escoyida una vegada que se completaben los procesos d'edición y producción de los episodios, pero n'ocasiones les secuencies se filmaban conjuntamente colos fragmentos de música preseleccionaos.[41]

La tema d'apertura de la serie ye "Woke Up This Morning" (na so versión Chosen One Mix), escritu ya interpretáu pela banda británica Alabama 3.[61] Nos creitos finales de cada episodiu inclúyese, salvo delles esceiciones,[59] un cantar distintu. Munches cantares repitieron delles vegaes nun episodiu, como "Living on a Thin Line" de The Kinks nel episodiu "Universidá" de la tercer temporada; y "Glad Tidings" de Van Morrison, nel episodiu "Col debíu respetu", a la fin de la quinta temporada.[59] Tamién hai dellos cantares que suenen en delles ocasiones mientres la serie, como "Con te partirò", interpretáu pol tenor italianu Andrea Bocelli,[62] y que ta consideráu como la tema musical del personaxe de Carmela Soprano.[63] Magar la serie utiliza un gran repertoriu de música grabada primeramente por otros artistes, ye conocida la so falta de música incidental compuesta orixinalmente, en comparanza con otres series de televisión.[64]

Llanzáronse dos bandes sonores cola música de la serie dende'l so debú en televisión. La primera, titulada The Sopranos: Music from the HBO Original Series, foi llanzada en 1999. Contién una seleición de música de les dos primeres temporaes y algamó el puestu 54 nel Billboard 200.[65] El segundu recopilatorio, The Sopranos: Peppers & Eggs: Music from the HBO Original Series, salió a la venta en 2001 y ye un doble álbum con cantares y diálogos escoyíos de los trés primeres temporaes de la serie. Llegó hasta'l puestu 38 nel Billboard 200.[66]

Escenarios y llocalizaciones

editar
 
Los Silvercup Studios de Nueva York, onde foi grabada gran parte de la serie.

La mayoría de los rodaxes esteriores de la serie fueron filmaos en Nueva Jersey, ente que los interiores —incluyendo la mayoría de los rodaxes na residencia de The Sopranos, la trastienda del club de striptease Bada Bing! y l'oficina de la psiquiatra Dra. Melfi— fueron grabaos nos Silvercup Studios de Nueva York.[27]

La carnicería, unu de los llugares favoritos de los mafiosos na serie, yera conocida nel episodiu piloto como Centanni's Meat Market, una carnicería real n'Elizabeth, Nueva Jersey.[67] Dempués de que la serie fuera contratada por HBO, los productores arrendaron un edificiu en Kearny, Nueva Jersey.[67] Mientres el restu del periodu de producción, esti edificiu foi utilizáu pa escenes de rodaxe tantu n'interior como n'esterior Satriale's.[67] Cuando la serie remató la so emisión, l'edificiu foi baltáu.[68] El Bada Bing!, un club de striptease del que Silvio Dante yera propietariu na serie, ye en realidá un club nocherniegu na Ruta 17 en Lodi, Nueva Jersey.[67] Los esteriores ya interiores (sacante'l cuartu que sirvía de trastienda) fueron filmaos nel mesmu llocal.[67] El club actual llámase Satin Dolls y yá esistía primero que la serie empezara.[69] El club siguió col so funcionamientu habitual mientres los ocho años que duró la serie, pero llegar a un alcuerdu económicu col propietariu del establecimientu primeramente.[69] El responsable d'escenarios, Mark Kamine, aseguró que'l propietariu foi "bien atentu", pos mientres la serie permaneció n'antena "nun hubo nengún conflictu qu'interfiriera nel so negociu".[69] Les escenes que teníen llugar nel restorán Vesubio, propiedá na serie de Artie Bucco, se filmaron nel primer episodiu nun restorán llamáu Manolo's, asitiáu en Elizabeth. Tres la quema del Vesubio, dientro del contestu de la serie, Artie abrió un nuevu restorán llamáu Nuovo Vesubio, que les sos escenes esteriores se filmaron en Punta Dura, un restorán real de Long Island City, en Queens.[67]

 
La casa, na vida real, de la familia Soprano en North Caldwell, Nueva Jersey.

Per otra parte, los esteriores de la residencia de vieyos Green Grove, onde Tony lleva a la so madre Livia, grabar en Green Hill Retirement Home, una residencia de vieyos de West Orange.[67] Toles filmaciones esteriores, y delles interiores, de la casa de The Sopranos fueron realizaes nuna residencia privada en North Caldwell, Nueva Jersey.[67]

=== Secuencia d'apertura Una parte reconocible de The Sopranos ye la secuencia d'apertura de la serie. Tony Soprano apaez saliendo del túnel Lincoln y entrando na New Jersey Turnpike, l'autopista de peaxe de Nueva Jersey. Mientres la secuencia amuésense numberosos monumentos históricos de Newark y Elizabeth y la so contorna.[70] La secuencia remata con Tony nel camín d'entrada a la so casa. Chase dixo que l'oxetivu de la secuencia d'apertura yera amosar qu'esta mafia en particular yera de Nueva Jersey, a diferencia de Nueva York, onde se ambientaban la mayoría de los drames.[71]

Nos trés primeres temporaes, cuando Tony dexaba'l túnel y entraba na autopista de peaxe, amosábase una imaxe de les torres del World Trade Center dende l'espeyu retrovisor del vehículu de Tony. Sicasí, tres los atentaos del 11 de setiembre de 2001, esta imaxe foi esaniciada, coincidiendo col empiezu de la cuarta temporada de la serie.[72]

Nuna de les ediciones de la revista TV Guide de 2010, la secuencia d'apertura de The Sopranos foi catalogada como la décima secuencia d'introducción favorita polos llectores de dicha revista.[73]

Personaxes y repartu

editar
Artículu principal: Personaxes de The Sopranos

El repartu de The Sopranos inclúi un númberu de personaxes nos sos seis temporaes de duración. Dalgunos apaecen namái en momentos concretos de les temporaes, ente qu'otros caltiénense mientres tola serie. Tolos personaxes fueron creaos por David Chase, sacante los que s'indique lo contrario.

 
Vincent Pastore ye "Big Pussy" Bonpensiero.

Anthony "Tony" Soprano (James Gandolfini) ye'l temperamental y violentu xefe de facto de la familia criminal DiMeo de Nueva Jersey, y patriarca de la familia Soprano tres la muerte de Jackie Aprile (Michael Rispoli). Mientres tola serie, Tony llucha por permediar la so vida familiar cola so carrera na Mafia.[74] Por ello, Tony empieza a sufrir depresión y ataques de llerza por cuenta d'años de estrés nel so "negociu", emociones reprimíes y una infancia difícil, polo qu'allega nel primer capítulu a la psicóloga Dra. Jennifer Melfi (Lorraine Bracco). La Dra. Melfi ye una muyer ítaloestauxunidense de mediana edá, divorciada y con un fíu na universidá. Trata a Tony Soprano de la meyor manera que puede, yá que de cutiu enfréntense por diversos problemes. Dambos alluguen atraición sexual l'unu pol otru, pero Melfi nunca l'amuesa abiertamente.[75]

 
Edie Falco ye Carmela Soprano.

Añadiendo más entueyos a la so vida, la rellación cola so esposa Carmela Soprano (Edie Falco) ye tirante,[76] al igual que colos sos dos fíos, Meadow (Jamie-Lynn Sigler)[77] y Anthony Junior (Robert Iler).[78]

El restu del repartu inclúi miembros de l'amplia familia de Tony, como la so madre Livia (Nancy Marchand),[79] la so hermana Janice (Aida Turturro),[80] el so tíu Corrado "Junior" Soprano (Dominic Chianese), quién ye téunicamente el xefe de la familia nos empiezos de la serie (anque rápido queda semiretirado al ser arrestáu y esperar el so xuiciu en prisión domiciliaria, hasta que queda por completu fuera del negociu por cuenta de cuestiones de salú),[81] el so primu Tony Blundetto (Steve Buscemi)[82] y el so sobrín (en realidá, primu por matrimoniu) y protexíu Christopher Moltisanti (Michael Imperioli).[83] Tanto Livia como Janice son astutes remanadores de los problemes emocionales. El so primu Tony Blundetto (Tony B) y el so sobrín Chris formen parte del so "otra" familia, y les sos aiciones son una fonte adicional de conflictos. Christopher llucha contra la so adicción a les drogues y l'alcohol, y desea ganase respetu, ente que Tony B tien la esperanza de ganase la vida lícitamente, pero la so violencia y la so redolada torgar.

 
Jamie-Lynn Sigler ye Meadow Soprano.

El círculu íntimu de Tony na familia criminal DiMeo inclúi a Silvio Dante (Steven Van Zandt),[84] Paul "Paulie Walnuts" Gualtieri (Tony Sirico)[85] y Salvatore "Big Pussy" Bonpensiero (Vincent Pastore).[86] Silvio ye'l consigliere y meyor amigu de Tony. Paulie y Pussy son veteranos soldaos que trabayaron tamién col padre de Tony; Paulie llueu se convirtió en capo, y finalmente, xubíu a subxefe. Tamién na organización criminal de Tony tán Patsy Parisi (Dan Grimaldi)[87] y Furio Giunta (Federico Castelluccio).[88] Patsy ye un soldáu más calmu y el contable de la familia. Furio, pela so parte, ye fuercia importada d'Italia tres una visita de Tony y el so grupu a Nápoles y qu'actúa como executor personal de Tony.

Otros personaxes d'importancia na familia DiMeo son Bobby "Bacala" Baccalieri (Steven R. Schirripa),[89] Richie Aprile (David Proval),[90] Ralph Cifaretto (Joe Pantoliano),[91] Eugene Pontecorvo (Robert Funaro)[92] y Vito Spatafore (Joseph R. Gannascoli).[93] Bobby ye un subordináu de Junior al que Tony amedranaba de primeres, pero más tarde aceptaría nel so círculu. Ralph ye llistu, ambiciosu y una importante fonte d'ingresos pa la familia, pero la so arrogancia y enclín a ser desagradable, irrespetuosu y violentu nun gusta nos altos cargos de la organización. Richie Aprile abandona la cárcel na segunda temporada y rápido crea problemes na organización. Pontecorvo ye un soldáu que se convierte n'empecipiáu xunto con Christopher. Spatafore ye un esitosu trabayador qu'algamó les cotes más altes del equipu de Aprile, pero tien un secretu personal que ye un tabú na organización.

Ente los amigos de la familia Soprano inclúyense Herman "Hesh" Rabkin (Jerry Adler),[94] Adriana La Cerva (Drea de Matteo),[95] Rosalie Aprile (Sharon Angela),[96] Angie Bonpensiero (Toni Kalem), Artie Bucco (John Ventimiglia)[97] y Charmaine Bucco (Kathrine Narducci).[98] Hesh ye conseyeru y amigu d'enfotu de Tony, pos ocupó la mesma función col so padre. Adriana ye la novia de Chris mientres un llargu tiempu; Rosalie ye la vilba del anterior xefe de la familia, Jackie Aprile, y íntima amiga de Carmela; Angie ye la esposa de Pussy Bonpensiero; y Artie y Charmaine son amigos de The Sopranos dende la escuela y dueños del restorán Vesubio. Charmaine nun ta acordies cola idea d'acomuñar enforma con Tony y el so círculu criminal, polo que pide constantemente al so home Artie —un home respetuosu cola llei y trabayador— que non dexe entrar nel restorán a esi tipu de veceros.

John "Johnny Sack" Sacramoni (Vince Curatola),[99] Phil Leotardo (Frank Vincent)[100] y "Little" Carmine Lupertazzi (Ray Abruzzo)[101] son miembros importantes de la familia criminal Lupertazzi de Nueva York y tienen munchos intereses comerciales cola familia Soprano. Anque los intereses de dambes families son de cutiu un conflictu, Tony caltién una cordial y amistosa rellación con Johnny Sack, prefiriendo llegar a alcuerdos que beneficien a dambes families. El so segundu al mandu, y posterior socesor, ye Phil Leotardo, una persona menos prestosa y de más dificultá pa faer negocios con Tony. Little Carmine ye'l fíu del primer xefe de la familia y compite pol poder colos demás.

Argumentu

editar

Tony Soprano, italo-americanu de Nueva Jersey, ta estresáu ya insatisfechu, travesando una crisis de la mediana edá.

El personaxe de Tony Soprano construyir dende la revisión de los modelos fundacionales de la historia del cine de gánsteres que tán presentes dende la cita direuta o indireuta, imitaciones, chistes, y toa clase de referencies (la imitación constante de Michael Corleone que realiza'l personaxe de Silvio, les charres sobre The Godfather, la proyeición de The Public Enemy, etc.). Son héroes d'ascensu y cayida tráxica, héroes clásicos de los cualos Tony ye un reflexu aburuyáu y disgregado. La so imposibilidá de caltener a los sos dos families n'harmonía y según los códigos de la tradición pidir lo son la causa de los ataques de llerza que lo llevarán al psicoanálisis. La presencia d'una madre castradora y autoritaria que conspira contra'l so propiu fíu, el so tíu que ye'l so principal rival nos negocios y tamién conspira contra él xunto cola so madre, los conflictos xeneracionales colos sos fíos y los problemes de comunicación cola so esposa son dalgunos de les exes de la so terapia y de la serie. Y pel llau de la familia mafiosa, la llucha pol poder de resultes de la muerte por cáncer del xefe, Jackie Aprile, y más palantre los problemes coles families de Brooklyn. A diferencia de la mayoría de les histories de mafiosos, The Sopranos nun trescurre en Nueva York o Chicago sinón en Nueva Jersey, que la so xeografía convidar a percorrer colos títulos iniciales de cada capítulu. Frente a los grandes negocios mafiosos apaez el del reciclaje de basures. Otru de les grandes temes que percuerre l'escayu de la serie ye la esencia y los conflictos del italo-americanu n'Estaos Xuníos, como otra forma de problematizar la tema de la identidá (tanto individual como grupal, y nos dos families).

A partir d'estes bases, l'autor David Chase estudia con precisión de ciruxanu la condición humana y los conflictos moral y esistencial de la nuesa dómina, poniendo en primer planu al home solu faciendo frente al mundu y al pasu del tiempu.

Ver tamién: Episodios de The Sopranos

Llanzamientu en DVD

editar

Anque la serie foi grabada dende un principiu en panorámicu nun s'emitió nesti formatu hasta la cuarta temporada, nel 2002. Los DVD americanos son en formatu panorámicu 16:9. N'España la primer temporada llanzar en 4:3, el restu en 16:9.

The Sopranos fueron unes de les primeres series de televisión que se llanzaron en formatu HD DVD y Blu-ray, a principios de 2006.

Feches de llanzamientu

DVD Rexón 1 Rexón 2 Rexón 3 Rexón 4
Temporada 1 Avientu 12 2000 Mayu 22 2001 Payares 24 2003 Payares 24 2003
Temporada 2 Payares 6 2001 Xunu 25 2002 Payares 24 2003 Payares 24 2003
Temporada 3 Agostu 27 2002 Payares 4 2003 Payares 24 2003 Payares 24 2003
Temporada 4 Ochobre 28 2003 Febreru 1 2005 Payares 3 2003 Payares 3 2003
Temporada 5 Xunu 7 2005 Marzu 7 2006 Xunu 20 2005 Agostu 17 2005
Temporada 6 Parte 1 (Episodios 1 - 12) Payares 7 2006 Julio 3 2007 TBA Marzu 7 2007
Temporada 6 Parte 2 (Episodios 13 - 21) Ochobre 23 2007 Febreru 19 2008 TBA 2007 Xineru 31 2008

Temes

editar

Como parte de la terapia Tony cuenta los sos suaños, que son bien interesantes. Son suaños d'un fuerte simbolismu, referíos a sentimientos íntimos de Tony que'l so raciociniu ignora o reprime. De cutiu son premonitorios de lo que sabe inconscientemente -por casu, qu'un gran amigu so nun ye tan bonu. Dellos suaños de los demás personaxes tamién fueron amosaos, por casu unu de Chrissy, ablayáu por nun ser guionista de cine.

Les maneres de matar en The Sopranos y de llibrase de los cadabres son variaos. Unu d'ellos ye llamáu "Moe Green Special" (a la Moe Green), porque asina morrió ésti personaxe de The Godfather, por un tiru nel güeyu.

Trátase pos de la delicia de los amantes del cine de "mafiosos", convirtiéndose esta serie de TV nun enorme hipertestu nel qu'hai referencies a les grandes películes de la triloxía de The Godfather, de Francis Ford Coppola, Scarface, de Brian de Palma, y Goodfellas, de Martin Scorsese, ente otres.

Llibros

editar

Esisten dellos llibros sobre distintos aspeutos de la serie. N'España namái se publicó un llibru orixinal, The Sopranos Forever, y la traducción del llibru The Sopranos and Philosophy.

Llibros n'español.

  • The Sopranos Forever: Antimanual d'una serie de cultu.
  • The Sopranos y la filosofía: Mato, depués esisto.

Llibros n'inglés.

  • The Sopranos: The Book
  • The Psychology of the Sopranos: Love, Death, Desire
  • The Sopranos Family Cookbook
  • Entertaining with the Sopranos
  • The Sopranos and Philosophy: I Kill Therefore I am
  • The Sopranos on the Couch: The Ultimate Guide
  • Tony Soprano on Management: Leadership Lessons

Acoyida ya impacto

editar

Audiencies

editar

The Sopranos esfrutó de grandes niveles d'audiencia y ye la serie emitida por cable de mayor ésitu comercial na historia de la televisión.[9][102] A pesar de ser emitida nuna canal de televisión per cable como HBO, que ta disponible en menos llares estauxunidenses que les cadenes de televisión habituales, la serie atraxo, n'ocasiones, la mesma o más audiencia que les series de les populares cadenes de televisión estauxunidenses d'esi momentu.[102] Los niveles Nielsen d'audiencies de les primeres cuatro temporaes nun son dafechu precisu, pos antes de xineru de 2004 Nielsen facilitaba cifres globales pa les redes de cable, lo que significaba que'l públicu que vía otra canal de HBO en llugar del principal —nel que s'emitía The Sopranos— incluyir por defectu neses estimaciones d'audiencia.[103]

Temporada Emisión Audiencies de Nielsen (en millones)
Primer episodiu !Últimu episodiu Media de la temporada
1 10 de xineru de 1999 – 4 d'abril de 1999 3,45[104] 5,22[104] 3,46[105]
2 16 de xineru de 2000 – 9 d'abril de 2000 7,64[104] 8,97[104] 6,62[105]
3 4 de marzu de 2001 – 20 de mayu de 2001 11,26[104] 9,46[104] 8,87[105]
4 15 de setiembre de 2002 – 8 d'avientu de 2002 13,43[104] 12,48[104] 10,99[105]
5 7 de marzu de 2004 – 6 de xunu de 2004 12,14[104] 10,98[104] 9,80[105]
6 (Parte 1) 12 de marzu de 2006 – 4 de xunu de 2006 9,47[104] 8,90[106] 8,60[106]
6 (Parte 2) 8 d'abril de 2007 – 10 de xunu de 2007 7,66[107] 11,90[108] 8,23[105]

Respuesta de la crítica

editar

The Sopranos foi reconocida polos críticos como una de los meyores y más innovadores series de tolos tiempos.[20][109][110][111] Los guiones, l'actuación y la direición fueron, de cutiu, los elementos más aplaudíos. La serie recibió, tamién, una considerable atención per parte de críticos y periodistes pol so maduru y artísticu conteníu, el méritu téunicu, la música escoyida pa los episodios, la cinematografía y la voluntá de tratar temes complicaes y polémiques.[56][110][111]

The Sopranos ye'l meyor programa de televisión de la historia según la revista Rolling Stone: el 21 de setiembre de 2016 publicó "The 100 Greatest TV Shows of All Time" llista liderada por ésta serie y basada na opinión d'actores, productores, direutores, escritores y críticos. Na mesma publicación reconocer a The Sopranos como'l productu que revolucionó la industria pola so calidá y profesionalismo, dando entamu a lo que sería la puxanza creativa propiu de la televisión del sieglu XXI. El periodista de Vanity Fair Peter Biskind aseguró que The Sopranos yera "quiciabes la obra maestra de la cultura pop de la so dómina".[9] David Remnick, editor de The New Yorker, calificó la serie como "el llogru más ricu na historia de la televisión".[112] TV Guide asitió The Sopranos nel quintu puestu de la so llista "Los meyores 50 series de televisión de la historia".[113] En 2007, la canal británica Channel 4 nomó a The Sopranos la meyor serie de televisión de tolos tiempos.[114]

La primer temporada de la serie recibió crítiques abrumadoramente positives.[115] Tres el so debú en 1999, The New York Times reconoció que "[The Sopranos] pue ser el meyor trabayu de la cultura popular norteamericana del postreru cuartu de sieglu".[14] En 2007, Roger Holland de PopMatters escribió: "la temporada debú de The Sopranos sigue siendo'l mayor afitáu de la historia de la televisión d'Estaos Xuníos".[116] En payares y avientu de 2009, una gran cantidá de críticos de televisión nomaron a The Sopranos como la meyor serie de la década y de tolos tiempos n'artículos que resumíen la década na televisión. Frecuentemente The Sopranos apaecía nel primer puestu de les llistes qu'arrexuntaben les meyores series de televisión de la historia —al pie de la tamién serie de HBO The Wire, dambes acoparon siempres los dos primeros puestos—.[111]

Dellos episodios en concretu fueron especialmente aplaudíos polos críticos. Estos fueron "Universidá" y "Suañu con Jeannie Cusamano" de la primer temporada; "Aburuyes" de la segunda; "L'emplegáu del mes", "Pine Barrens" y "Amor puro" de la tercera; "Quien fixera esto" y "Foles blanques" de la cuarta; "Cantos irregulares" y "Aparcamientu enllargáu" de la quinta; y "Namái pa socios", "Xúnite al grupu", "Kennedy y Heidi", "El segundu advenimiento" y "La cometa azul" de la sesta y última temporada.[117][118][119][120][121][122][123]

Premios

editar
Artículu principal: Premios de The Sopranos

The Sopranos ganó y foi nomáu a dellos premios mientres el tiempu que tuvo n'emisión. La serie foi nomada al Primetime Emmy a la meyor serie dramática en tolos años nos que foi elegible. Tres nomar y perder el premiu en 1999, 2000, 2001 y 2003 (la primer vegada perdió ante The Practice, y los trés siguientes ocasiones el gallardón llevar The West Wing), The Sopranos facer col premiu en 2004 y 2007. El so premiu de 2004 significó la primer serie de televisión per cable que ganaba un premiu,[124] ente qu'en 2007 foi la primer serie que ganó'l premiu, tres Upstairs, Downstairs en 1977, dempués de que la serie rematara.[125] En total recibió 21 nominaciones de los premios Primetime Emmy al meyor guión nuna serie dramática, de los cualos ganó en seis causes y David Chase, el creador, recibió tres premios.[126]

La serie ganó, siquier, un premiu por actuación en cada añu que foi posible la so nominación, sacante en 2006 y 2007. James Gandolfini y Edie Falco fueron nomaos seis veces cada unu al meyor actor y meyor actriz nuna nuna serie dramática, respeutivamente, ganando un total de tres premios. Joe Pantoliano ganó un premiu al meyor actor de repartu en 2003, ente que Michael Imperioli y Drea de Matteo fixeron lo propio en 2004 na mesma categoría. Otros actores que recibieron nominaciones a los Emmy fueron Lorraine Bracco (nes categoríes de meyor actriz y meyor actriz de repartu), Dominic Chianese, Nancy Marchand, Aida Turturro, Steve Buscemi (quien foi nomáu a la meyor direición por "Pine Barrens"), Tim Daly, John Heard y Annabella Sciorra.[126]

En 2000 y 2001, The Sopranos ganaron dos premios George Foster Peabody consecutivos. Namái dos series lo fixeren enantes: Northern Exposure y The West Wing.[127][128] La serie recibió, tamién, delles nominaciones a los premiu Globu d'Oru (ganó'l gallardón de meyor serie dramática en 2000)[129] y los principales premios de los sindicatos (Premios del Sindicatu de Direutores direutores,[130] Premios del Sindicatu de Productores productores,[131] guionistes,[132] y Premios del Sindicatu d'Actores actores[133]).

Referencies

editar
  1. ↑ «The Sopranos books at HBO Store». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 13 de setiembre de 2007. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010.
  2. ↑ «The Sopranos: Road to Respect at IGN». IGN. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010.
  3. ↑ «HBO Store – The Sopranos». HBO. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010.
  4. ↑ Witchel, Alex (22 de xunu de 2006). 'Mad Men' Has Its Moment. New York Times. http://www.nytimes.com/2008/06/22/magazine/22madmen-t.html?_r=2&hp&oref=slogin&oref=slogin. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010. 
  5. ↑ Sepinwall, Alan (9 de setiembre de 2009). «Interview: 'Boardwalk Empire' creator Terence Winter». Hit Fix. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010.
  6. ↑ Adams, Taylor (1 de xunu de 2009). The Sopranos: Where are they now?. The Boston Globe. http://www.boston.com/ae/tv/gallery/thesopranosrevisited/. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010. 
  7. ↑ The Sopranos: Where are they now?. The Daily News. 23 de marzu de 2009. http://www.nydailynews.com/entertainment/tv/toplists/the_sopranos_where_are_they_now/the_sopranos_where_are_they_now.html. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2010. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «David Chase profile at HBO.com». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-19. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 Biskind, Peter. «An American Family». Vanity Fair. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  10. ↑ Ehrmann, Bert (20 de marzu de 2006). «The Sopranos – "Oh Poor You!"». Fort Wayne Reader. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  11. ↑ 11,0 11,1 «David Chase Biography (1945–)». www.filmreference.com. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Llee, Mark. «Wiseguys: A conversation between David Chase and Tom Fontana.». Writers Guild of America, west. Archiváu dende l'orixinal, el 17 de febreru de 2012. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  13. ↑ Baker, Kathryn (23 de payares de 1988). Almost Grown: tells story of growing up. Wichita Eagle.  páxs. 9A. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Oxfeld, Jesse. «Family Man». Stanford Magacín. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  15. ↑ 15,0 15,1 «David Chase at Hollywood.com». www.hollywood.com. Archiváu dende l'orixinal, el 6 d'avientu de 2012. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Chase, David and Bogdanovich, Peter. The Sopranos – The Complete First Season: David Chase interview [DVD].
  17. ↑ 17,0 17,1 Dougherty, Robin (20 de xineru de 1999). «Chasing TV». Salon.com. Archiváu dende l'orixinal, el 11 d'ochobre de 1999. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  18. ↑ 18,0 18,1 Dana, Will (10 de marzu de 2006). «"Sopranos" Creator Shoots Straight». Rolling Stone. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-08. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  19. ↑ Zoller Seitz, Matt (4 de marzu de 2001). «Boss of bosses». The Star-Ledger. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-06. Consultáu'l 27 de payares de 2007.
  20. ↑ 20,0 20,1 Flaherty, Michael (8 de xunu de 2007). «Sopranos signoff marks end of yera». The Hollywood Reporter. Archiváu dende l'orixinal, el 21 de setiembre de 2007. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  21. ↑ Davis, Ivor; Haward, Anthony (18 de xunetu de 2004). «Sopranos star Lorraine Bracco thought her five minutes of fame had ended with Goodfellas.». www.lbracco.com. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de xineru de 2008. Consultáu'l 11 de payares de 2007. «"Primero falamos de Carmela," diz Bracco, "pero fuera más de los mesmu pa mi si haber aceptáu... Yá fixera esi papel en Goodfellas y facer perbién, y volvelo a faer nun yera fayadizu. Díxi-yos qu'encantábame'l guión y que m'encantar interpretar a la Dr. Melfi. Y dar."»
  22. ↑ «AmIAnnoying – Tony Sirico». AmIAnnoying.com. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  23. ↑ «Cast: The-Sopranos.com – Tony Sirico». www.thesopranos.com. Archiváu dende l'orixinal, el 29 de payares de 2015. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  24. ↑ A Hit Man In More Ways Than One. CBS News. 18 de marzu de 2007. http://www.cbsnews.com/stories/2007/03/18/sunday/main2581880.shtml. Consultáu'l 14 de payares de 2007. 
  25. ↑ «Steven Van Zandt biography at Yahoo». Yahoo!. Archiváu dende l'orixinal, el 17 de febreru de 2012. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  26. ↑ Carter, Bill (10 de xunu de 2007). One Final Whack at That HBO Mob. The New York Times. http://www.nytimes.com/2007/06/10/arts/television/10cart.html?_r=1&oref=slogin. Consultáu'l 27 de payares de 2007. 
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 Wolk, Josh (6 d'abril de 2007). «Burying the Sopranos». Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-05-16. Consultáu'l 7 d'ochobre de 2007.
  28. ↑ «Joe Pantoliano as Ralph Cifaretto». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-09. Consultáu'l 2 de setiembre de 2008.
  29. ↑ «Robert Loggia as Michele "Feech" La Manna». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-15. Consultáu'l 2 de setiembre de 2008.
  30. ↑ «Steve Buscemi as Tony Blundetto». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-15. Consultáu'l 2 de setiembre de 2008.
  31. ↑ «Frank Vincent as Phil Leotardo». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-06. Consultáu'l 2 de setiembre de 2008.
  32. ↑ «Peter Bogdanovich as Dr. Elliott Kupferberg». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-15. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  33. ↑ «John Heard Biography». Yahoo! Movies. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de mayu de 2008. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  34. ↑ «Robert Patrick: The Unit on CBS». CBS. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de setiembre de 2008. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  35. ↑ Robins, Cynthia (18 de setiembre de 2001). Profile: Peter Riegert. SFGate.com. http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2001/09/18/DD154391.DTL&type=performance. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008. 
  36. ↑ «Annabella Sciorra as Gloria Triyu». HBO. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  37. ↑ «David Strathairn Biography». Yahoo! Movies. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de mayu de 2007. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  38. ↑ Charles S. Dutton Filmography. The New York Times. http://movies.nytimes.com/person/20824/Charles-S-Dutton/filmography. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008. 
  39. ↑ «Ken Leung Biography». Yahoo! Movies. Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2010. Consultáu'l 5 de setiembre de 2008.
  40. ↑ Richmond, Ray (9 d'abril de 2007). «Sopranos finale begins on downbeat note». Reuters. http://www.reuters.com/article/entertainmentNews/idUSN0930398420070409. Consultáu'l 6 de setiembre de 2008. 
  41. ↑ 41,0 41,1 Biskind, Peter (13 de marzu de 2007). «The Family that Preys Together». Vanity Fair. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  42. ↑  The Sopranos – The Complete Series: Supper with The Sopranos [DVD].
  43. ↑ 43,0 43,1 «Brad Grey profile at HBO.com». HBO. Consultáu'l 7 de xunetu de 2009.
  44. ↑ Konow, David (25 d'ochobre de 2007). «The Sopranos From a Different Perspective». Fringe Drinking. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-11-28. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  45. ↑ «HBO: Terence Winter, Executive Producer : The Sopranos». HBO. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  46. ↑  The Sopranos – The Complete Series: Alec Baldwin interviews David Chase [DVD].
  47. ↑ Steinberg, Jacques (18 de xunetu de 2007). In Act 2, the TV Hit Man Becomes a Pitch Man. The New York Times. http://www.nytimes.com/2007/07/18/arts/television/18madm.html?ex=1342411200&en=c2bc74ac3cdf6288&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss. Consultáu'l 14 de payares de 2007. 
  48. ↑ «HBO: Michael Imperioli as Christopher Moltisanti: The Sopranos». HBO. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  49. ↑ «HBO: The Sopranos: Episode Guide: Season 5: Episode 56». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-09. Consultáu'l 3 de setiembre de 2008.
  50. ↑ 50,0 50,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes HBOcastcrew
  51. ↑ «HBO: Steve Buscemi, Direutor: The Sopranos». HBO. Consultáu'l 3 de setiembre de 2008.
  52. ↑ «HBO: Peter Bogdanovich, Direutor: The Sopranos». HBO. Consultáu'l 3 de setiembre de 2008.
  53. ↑ «Chase Direuting First Feature». Entertainment Weekly (9 de mayu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-10-10. Consultáu'l 3 de setiembre de 2008.
  54. ↑ 54,0 54,1 «HBO: Sopranos: Behind the Scenes: Direutor of Photography Feature». HBO. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  55. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes popmatters
  56. ↑ 56,0 56,1 Cooper, Lorna. «Bada Bye To The Sopranos». MSN. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-11. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  57. ↑ 57,0 57,1 Sepinwall, Alan (8 de marzu de 2006). «The hits keep on coming». The Star-Ledger. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-06-05. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  58. ↑ Gross, Joe (4 de xineru de 2000). «Sharps & Flats». Salon.com. Archiváu dende l'orixinal, el 16 d'ochobre de 2007. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 Ventre, Michael (2 d'abril de 2006). «Music another member of the Sopranos' crew». MSNBC. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  60. ↑ Browne, David (18 de mayu de 2001). «The Sopranos; Peppers & Eggs». Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-12-21. Consultáu'l 11 de payares de 2007.
  61. ↑ Gilbertson, Jon M. (2 de xunetu de 2008). «Alabama 3 tastes some success, especially with 'Sopranos' theme». Milwaukee Journal Sentinel. Consultáu'l 3 de setiembre de 2008.
  62. ↑ «Con Te Partiro - abmusica.com». Andrea Bocelli Lyrics Archive. Archiváu dende l'orixinal, el 14 de payares de 2007. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  63. ↑ «The Sopranos – Family Values – FAQ». www.the-sopranos.com. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  64. ↑ McDonald, Jim (10 de xunu de 2007). «Sopranos: One of the Most Popular TV Drames of All Time!». findinarticles.com. Archiváu dende l'orixinal, el 8 de xineru de 2009. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  65. ↑ «The Sopranos: Music from the HBO Original Series: Billboard Albums at Allmusic». Allmusic. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  66. ↑ «The Sopranos: Peppers & Eggs (Music From the HBO Original Series): Billboard Albums at Allmusic». Allmusic. Consultáu'l 22 de setiembre de 2007.
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 67,3 67,4 67,5 67,6 67,7 Parrillo, Rosemary (4 de marzu de 2001). «The Locations». The Star-Ledger. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-05-15. Consultáu'l 24 de payares de 2010.
  68. ↑ 'Sopranos' Pork Store Demolished. Fox News. 12 de payares de 2007. http://www.foxnews.com/story/0,2933,310659,00.html. Consultáu'l 24 de payares de 2010. 
  69. ↑ 69,0 69,1 69,2 Zoller Seitz, Matt (16 de xineru de 2000). «Location, location, location». The Star-Ledger. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-06. Consultáu'l 24 de payares de 2010.
  70. ↑ «HBO: The Sopranos: Behind the Scenes: Inside the Opening Credits». HBO. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  71. ↑ Chase, David. The Sopranos – The Complete First Season: "The Sopranos" commentary track [DVD].
  72. ↑ Pfefferman, Naomi (12 d'ochobre de 2001). «The Left 'Wing'». The Jewish Journal of Greater Los Angeles. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-12-06. Consultáu'l 24 de payares de 2010.
  73. ↑ Tomashoff, Craig. "Credits Check" TV Guide, 18 d'ochobre de 2010, páxines 16-17
  74. ↑ «Character profile – Tony Soprano». HBO. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-15. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  75. ↑ «Character profile – Dr. Jennifer Melfi». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  76. ↑ «Character profile – Carmela Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  77. ↑ «Character profile – Meado (Meadow) Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  78. ↑ «Character profile – AJ Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  79. ↑ «Character profile – Livia Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  80. ↑ «Character profile – Janice Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  81. ↑ «Character profile – Corrado "Junior" Soprano». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  82. ↑ «Character profile – Tony Blundetto». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  83. ↑ «Character profile – Christopher Moltisanti». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  84. ↑ «Character profile – Silvio Dante». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  85. ↑ «Character profile – Paulie Walnuts». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  86. ↑ «Character profile – Big Pussy». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  87. ↑ «Character profile – Patsy Parisi». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  88. ↑ «Character profile – Furio Giunta». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  89. ↑ «Character profile – Bobby Baccala». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  90. ↑ «Character profile – Richie Aprile». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  91. ↑ «Character profile – Ralph Cifaretto». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  92. ↑ «Character profile – Eugene Pontecorvo». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  93. ↑ «Character profile – Vito Spatafore». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  94. ↑ «Character profile – Hesh Rabkin». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  95. ↑ «Character profile – Adriana La Cerva». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  96. ↑ ,«Character profile – Rosalie Aprile». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  97. ↑ «Character profile – Artie Bucco». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  98. ↑ «Character profile – Charmaine Bucco». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  99. ↑ «Character profile – Johnny Sack». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  100. ↑ «Character profile – Phil Leotardo». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  101. ↑ «Character profile – Little Carmine». HBO. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  102. ↑ 102,0 102,1 Carter, Bill (11 d'agostu de 2005). HBO Pushes End of 'The Sopranos' to 2007. The New York Times. http://www.nytimes.com/2005/08/11/arts/television/11cnd-sopranos.html. Consultáu'l 28 de payares de 2010. 
  103. ↑ Mandese, Joe (23 d'avientu de 2003). «Nielsen Plan Would Whack 'Sopranos,' Other Pay Cable Ratings». Mediapost.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-11. Consultáu'l 28 de payares de 2010.
  104. ↑ 104,00 104,01 104,02 104,03 104,04 104,05 104,06 104,07 104,08 104,09 104,10 Ryan, Maureen (14 de marzu de 2006). The comeback. Chicago Tribune. Archivado del original el 2008-04-24. https://web.archive.org/web/20080424102938/http://featuresblogs.chicagotribune.com/entertainment_tv/2006/03/the_comeback.html. Consultáu'l 28 de payares de 2010. 
  105. ↑ 105,0 105,1 105,2 105,3 105,4 105,5 Young, Susan (12 de xunu de 2007). «"Sopranos" ends with a ratings bump». The Oakland Tribune. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'ochobre de 2010. Consultáu'l 28 de payares de 2010.
  106. ↑ 106,0 106,1 Collins, Scott (7 de xunu de 2006). 'Sopranos' season finale takes a hit in the ratings. Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2006/jun/07/entertainment/et-channel7. Consultáu'l 28 de payares de 2010. 
  107. ↑ Huff, Richard (27 d'abril de 2007). «"Sopranos" ratings slip again». The Denver Post. Consultáu'l 28 de payares de 2010.
  108. ↑ «'Sopranos' Body Count: 250 people». zap2it.com (12 de xunu de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-03-01. Consultáu'l 28 de payares de 2010.
  109. ↑ Traister, Rebbeca (15 de setiembre de 2007). «The best TV show of all time». Salon.com. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de setiembre de 2009. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  110. ↑ 110,0 110,1 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Time
  111. ↑ 111,0 111,1 111,2 Dietz, Jason (2 de xineru de 2010). «The Best TV Shows of 2009 … and the Decade». Metacritic. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-02-08. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  112. ↑ Remnick, David. «Family Guy». The New Yorker. Consultáu'l 24 de xunetu de 2008.
  113. ↑ TV Guide Names Top 50 Shows. CBS News. 26 d'abril de 2002. http://www.cbsnews.com/stories/2002/04/26/entertainment/main507388.shtml. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010. 
  114. ↑ Matthewman, Scott (6 de marzu de 2007). «The 50 greatest TV drames». The Stage. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de setiembre de 2007. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  115. ↑ «The Sopranos – The Complete First Season – Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Archiváu dende l'orixinal, el 1 de xunetu de 2010. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  116. ↑ PopMatters Staff (11 d'ochobre de 2007). «Part 4 – Feasts from the Fringe». PopMatters. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  117. ↑ Poniewozik, James (4 d'abril de 2007). Full List - The Sopranos - TIME. TIME. Archivado del original el 2010-11-25. https://web.archive.org/web/20101125024309/http://www.time.com/time/specials/packages/completelist/0,29569,1602923,00.html. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010. 
  118. ↑ «The Hit Parade». Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-11. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  119. ↑ Pendergast, Sean (19 de payares de 2009). Game Time: The 10 Greatest Sopranos Episodes Of All Time. The Houston Press. Archivado del original el 2010-06-08. https://web.archive.org/web/20100608092752/http://blogs.houstonpress.com/hairballs/2009/11/10_best_sopranos_episodes.php. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010. 
  120. ↑ Sepinwall, Alan (6 de xunu de 2007). «The Sopranos' Top 10 hits». The Star-Ledger. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  121. ↑ Cullin, Liam. «The Sopranos (The Complete Series) DVD / Blu-ray Review». Empire Movies. Archiváu dende l'orixinal, el 20 de xunetu de 2011. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  122. ↑ «Memorable Sopranos Episodes». AOL television. Archiváu dende l'orixinal, el 2021-01-25. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  123. ↑ Meaney, Patrick (7 de xunu de 2007). «The Sopranos: The Top Ten Episodes». Blogcritics. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-09-14. Consultáu'l 20 d'avientu de 2010.
  124. ↑ «'Arrested Development,' 'Sopranos' win Emmys». Associated Press (20 de setiembre de 2004). Consultáu'l 24 de xunetu de 2008.
  125. ↑ «'The Sopranos' Wins Emmy for Best Dramatic Series». FoxNews.com. 17 de setiembre de 2007. http://www.foxnews.com/story/0,2933,296842,00.html?sPage=fnc/entertainment/tv. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008. 
  126. ↑ 126,0 126,1 «Emmy Awards Database». Academy of Television Arts & Sciences. Consultáu'l 24 de xunetu de 2008.
  127. ↑ Hannon, Sharron (3 d'abril de 2000). «West Wing, Sopranos among Peabody Award winners». University of Georgia. Consultáu'l 27 de xunetu de 2008.
  128. ↑ Grossberg, Josh (29 de marzu de 2001). «"Sopranos," "West Wing" Peabody'd». Y! News. Consultáu'l 27 de xunetu de 2008.
  129. ↑ Wolk, Josh (23 de xineru de 2000). «Good as Golden». EW.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-02. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008.
  130. ↑ McNary, Dave (10 de xineru de 2008). DGA announces TV nominations. Variety. http://www.variety.com/article/VR1117978818.html?categoryid=14&cs=1. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008. 
  131. ↑ Susman, Gary (23 de xineru de 2003). «Crime Pays». Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-10. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008.
  132. ↑ Wyatt, Edward (28 de xineru de 2008). Writers Guild Awards go on despite strike. San Francisco Chronicle. http://www.usatoday.com/life/television/televisionawards/2007-12-12-writers-guild-awards_N.htm. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008. 
  133. ↑ Wyatt, Edward (13 d'avientu de 2007). Screen Actors Guild awards glitter. USA Today. http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=/c/a/2008/01/28/MN36XUNE61.DTL. Consultáu'l 30 de xunetu de 2008. 

Enllaces esternos

editar

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Sopranos&oldid=4320765»