Pueblu croata
Los croates (en idioma croata Hrvati) son un pueblu Eslavos del Sur eslavu del Sur, asitiaos nos Balcanes, principalmente en Croacia y Bosnia-Herzegovina. Hai, coles mesmes, una notable comunidá croata nel estranxeru, tantu n'Europa Occidental, como n'Estaos Xuníos, Suramérica (principalmente n'Arxentina y Chile), Australia y Nueva Zelanda. Los croates son mayoritariamente católicos y falen l'idioma croata.
 | |
| Tipu | etnia |
|---|---|
| Llingua | croata |
| Relixón | catolicismu |
| Parte de | eslavu meridional |
| Xeografía | |
| Estáu | Croacia |
| [1] | |
| [2] | |
| [3] | |
| [2][4][5] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [6] | |
| [7] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [8] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
| [2] | |
 | |
Situación xeográfica
editarCroacia ye la nación-estáu de los croates, anque munchos viven na vecina Bosnia-Herzegovina onde son una de los trés naciones constitutives del país xunto a bosníacos y serbios.
Asina mesmu, esisten minoríes croates en:
- Voivodina: provincia nortiza de Serbia, onde los croates Šokci (grupu de mayor antigüedá) y Bunjevci (asitiaos na rexón tres el vacíu de poder posterior a la retirada otomana) son xunto a los húngaros una importante minoría. Son especialmente numberosos na rexón de Bačka.
- Les comunidaes Šokci y Bunjevci nel condáu húngaru de Bács-Kiskun.
- Los de Boka kotorska na mariña occidental de Montenegru (especialmente Bokelji) en Kotor y Tivat, según otros grupos cerca d'ende, como na ciudá de Budva y Chigre.
- Una pequeña minoría esiste na rexón de Carso y Trieste, na frontera italiana. Trátase del área más septentrional con presencia croata, anque la población tópase abondo asimilada na nación italiana. Sicasí, caltienen entá apellíos y topónimos d'orixe eslavu.
- Na mariña eslovena, nes rexones de Primorska, Prekmurje y en Metlika, Dolenjska.
- Nos condaos húngaros fronterizos de Zala, Baranya y Somogy.
D'antiguo tamién había población croata, como resultáu de migraciones en:
- Burgenland n'Austria oriental y nos condaos límitrifes húngaros de Vas y Győr-Moson-Sopron según n'Eslovaquia. La comunidá croata de la rexón yera llamada Gradišćy.
- Na zona rumana del Banato, los autodenominados Krashovani.
- En Kosovu (Janjevci y Letničani)
- Na zona de Molise, n'Italia
- En Szentendre, Hungría, anque taben bastante maxarizados.
En total, suman cuatro millones en Croacia y 600.000 en Bosnia-Herzegovina (un 17% del país). La comunidá nel estranxeru ye difícil de cuantificar de manera exacta, de primeres dada la falta d'estadístiques y documentos oficiales y/o fiables, y la naturalización qu'algamaron grandes mases en naciones como Estaos Xuníos y l'Arxentina que nun dexen el discernir quien y a que nacionalidá perteneció, pero los aproximamientos van dientro de los del un millón y mediu hasta los dos millones d'emigraos.
La mayor comunidá croata fora de los Balcanes ye la que s'asitia n'Alemaña, onde cerca de 350.000 persones tienen ancestros y/o raigaños croates.[2] Asina mesmu, nos Estaos Xuníos concéntrase'l mayor númberu de descendientes de croates (1,2 millones, concentraos principalmente nel área metropolitana de Nueva York y na rexón de los Grandes Llagos).[2] N'Arxentina, esiste una importante presencia croata (250.000),[2] concentraos principalmente nes provincies de Buenos Aires, Santa Fe y Córdoba. En Chile, al igual que na Arxentina, esiste una gran égida croata, especialmente concentraos nes zones de Magallanes, Santiago y Antofagasta.[9]
Otres comunidaes importantes son les qu'esisten n'Australia, coles mayores concentraciones en Sydney, Melbourne y Perth; y en Canadá: (Sur d'Ontario, Columbia Británica, Alberta). Tamién esisten grupos en Bolivia, Brasil, Sudáfrica, Nueva Zelanda y en Perú onde hai delles fontes qu'indiquen una coleutividá de 82,000 descendientes.[7] La mayor asociación d'emigrantes croates ye la Unión Fraternal Croata alcontrada n'Estaos Xuníos.
Historia
editarVease tamién: Historia de Croacia
El primer estáu croata foi'l Principáu de Dalmacia, que'l so príncipe Trpimir se autodenominó duque de los croates en 852. Esta llamada Croacia Colorada yera folgazana nes sos llendes incluyendo dacuando a los habitantes de Neretva y de Zahumlje. En 925, el duque croata de Dalmacia, Tomislav de Trpimir unificó a tolos croates y creó un estáu tres anexonase el Principáu de Panonia.
Dende la unión dinástica con Hungría en 1102, los croates sufrieron d'una maxarización. Tres la Batalla de Mohács, la mayoría del Reinu d'Hungría foi ocupáu polos otomanos, recayendo la corona nos Habsburgu. Esta unión con Austria supunxo una xermanización. Amás, la división del territoriu ente los otomanos y los Habsburgu dixebró les tierres croates. Una cantidá importante de croates vivía n'Eslovenia, Istria, Rijeka, Herzegovina y Bosnia. Colos sieglos, la emigración croata tamién creó comunidaes en Molise (Italia), Burgenland (Austria) y, col tiempu, nos Estaos Xuníos d'América.
Tres la Primer Guerra Mundial, el territoriu croata foi finalmente unificáu como parte del reinu paneslavo de Yugoslavia, resultante de l'anexón per parte del Reinu de Serbia de la parte eslava del Imperiu austrohúngaru. Fueron una de les naciones constituyentes del país, y dende 1939, gociaron d'autonomía cola creación del Banato de Croacia.
Na Segunda Guerra Mundial, les fuercies del Exa creó l'estáu títere llamáu Estáu Independiente de Croacia, dirixíu pol partíu fascista y ultranacionalista Ustachá. En respuesta, munchos croates xunir al movimientu partisanu antifascista entamáu pol Partíu Comunista de Yugoslavia, que terminó per espulsar los del país. Ente 40.000 y 200.000 croates perdieron la vida mientres la guerra.
Na posguerra, constituyir nel antiguu reinu la República Federal Socialista de Yugoslavia, de calter federal, onde de los seis repúbliques, los croates yeren pueblu constituyente en Croacia y Bosnia Herzegovina. Sicasí, la minoría croata de la provincia autónoma serbia de Voivodina nunca algamó esi estatus. Na era post-Tito, la democratización del país viose acompañada de conflictos étnicos.
En 1990, la República de Croacia declaróse independiente, no que marcó l'empiezu de la Guerra Croata d'Independencia contra la so minoría serbia sofitada por Serbia y l'Exércitu Popular Yugoslavu, nuna guerra que causó cerca de 550.000 movíos.
La Guerra en Bosnia, que siguió al conflictu croata, vio como la minoría croata de Bosnia Herzegovina trataba de crear el so propiu estáu (Herzeg-Bosnia), que finalmente sería parte de la Federación de Bosnia Herzegovina.
La política gubernamental croata postbélica tratu de facilitar el regresu de los descendientes d'emigrantes croates, siendo particularmente importante la llegada de los refuxaos de Bosnia y Voidovina (Bačka y Srijem). Tres la paz de 1995, la mayoría de los refuxaos volvieron a los sos llares.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Población por identidá étnica - Censu realizáu en Croacia en 2001. Consultáu'l 24 d'abril de 2009 (croata)
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«Status of Croatian immigrants and their descendants abroad» (croata). Republic of Croatia: State Office for Croats Abroad. Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xunu de 2013. Consultáu'l 20 de xunetu de 2013.
- ↑ CIA World Factbook: Bosnia and Herzegovina Archiváu 2007-06-12 en Wayback Machine 14,3% of a total population of 4,590,310, not including "Refugees and internally displaced persons" because they put Bosnian Croats together with other types.
- ↑ Croates en Chile
- ↑ Diáspora croata. <<El Ministeriu de Rellaciones Esteriores de la República de Chile evalúa que nesi país anguaño viven 380.000 persones consideraes de ser de descendencia croata, lo que ye un 2,4% de la población total de Chile.>>. Consultáu'l 24 d'abril de 2009.
- ↑ Población por nacionalidá. Censu realizáu n'Austria en 2001. Consultáu'l 24 d'abril de 2009.
- ↑ 7,0 7,1 http://www.espejodelperu.com.pe/Poblacion-del-Peru/Inmigracion-Croata-al-Peru.htm
- ↑ Serbian census 2011
- ↑ . Republic of Croatia: State Office for Croats Abroad. Archiváu dende l'orixinal, el 14 de xunu de 2013. Consultáu'l 20 de xunetu de 2013. «The largest number of Chilean Croats and their descendants still live in Santiago. However, the presence of Croatians and their share in the overall population in Chile, particularly in Punta Arenas (about 60,000 Croatian descendants) and in Antofagasta, is also quite considerable. There is a somewhat smaller Croatian community in Iquique, in Sele, in Concepcion and in Vini de Mar, although Croats can be found virtually all over Chile.»
Enllaces esternos
editar- La Nación croata n'entamos del sieglu XX Archiváu 2016-03-03 en Wayback Machine n'inglés
