Susan Abigail Sarandon, de soltera Tomalin (4 d'ochobre de 1946Nueva York), ye una gallardoniada actriz y productora d'Estaos Xuníos de teatru, cine y televisión. La so nutrida y estensa filmografía, sumada colos sos carauterísticos güeyos grandes y pelo acoloratao, convertir n'unu de les cares más reconocibles de Hollywood.

Susan Sarandon
embaxadora de bona voluntá d’UNICEF

avientu 1999 -
Vida
Nacimientu Nueva York[1]4 d'ochobre de 1946[2] (78 años)
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Residencia Pound Ridge (es) Traducir
Familia
Casada con Chris Sarandon (1967 – 1979)
Pareyes Tim Robbins
Franco Amurri
Fíos/es
Estudios
Estudios Edison High School (en) Traducir 1964)
Universidá Católica d'América
(1964 - 1968) Grau n'Artes : drama
Llingües falaes inglés[3]
Oficiu actriz de cine, actriz de voz, productora de cine, actrizactriz de televisión
Premios
Nominaciones
Creencies
Relixón catolicismu
Partíu políticu Partíu Demócrata
IMDb nm0000215
susan-sarandon.com
Cambiar los datos en Wikidata

Debutó na gran pantalla en 1970 cola cinta dramática Joe, pa depués saltar a la pantalla chica cola telenovela A World Apart, emitida ente 1970 y 1971. Apaeció per primer vegada nes tables de Broadway en 1972 cola obra Una velada con Richard Nixon y en 1975, llogró la reconocencia internacional cola cinta de cultu The Rocky Horror Picture Show, que marcó'l puntu de partida de la so esitosa carrera como actriz.

Atropó 5 candidatures al premiu Óscar pola so destacada participación nes cintes: Atlantic City de 1980, Thelma & Louise de 1991, Lorenzo's Oil de 1992, El veceru de 1994 y, la que sería la so victoria, Pena de muerte de 1995. Tamién tien nel so haber un BAFTA y el Premiu del Sindicatu d'Actores a la meyor actriz, amás de numberoses nominaciones al Globu d'Oru y al Emmy.[5]

Dalgunes de les sos intervenciones teatrales más importantes son: A Coupla White Chicks Sitting Around Talking de 1979, Estremidaes de 1982 y El rei muérrese de 2009. Dalgunes de les sos intervenciones más importantes na televisión son: les sos múltiples apaiciones en Friends en 2001 y Malcolm in the Middle en 2002; amás de les películes Bernard and Doris de 2007 y You Don't Know Jack de 2010. Otramiente, destaquen nel so filmografía les cintes: Pretty Baby de 1978, La enganía de 1983, The Witches of Eastwick de 1987, White Palace de 1990, Little Women de 1994, Stepmom de 1998, Igby Goes Down de 2002, Encantada de 2007, The Lovely Bones de 2009 y Tammy de 2014.

Biografía

editar

Primeros años

editar

Susan Sarandon nació'l 4 d'ochobre de 1946 en Nueva York, Estaos Xuníos.[6] Fía de Philip Leslie Tomalin, productor de televisión y d'anuncios, y Leonora Marie Criscione, nacida en Sicilia.[6] Tien ascendencia italiana, inglesa, irlandesa y galesa. Ye la mayor de nueve hermanos. Los sos padres divorciar en 1982, dempués de cuarenta años de matrimoniu.[6] En llogrando'l diploma de High School na Edison High School de Nueva Jersey cola promoción de 1964, ingresó na Universidá Católica d'América en Washington D. C., onde estudió la carrera universitaria d'arte dramático, recibiendo'l títulu de grau en 1968.[6] Mientres los sos estudios na universidá foi cheerleader.[6]

Vida privada

editar

Casóse con Chris Sarandon en 1967, divorciándose en 1979. Darréu caltuvo una rellación sentimental col tamién actor Tim Robbins, ente 1988 y 2009, dixebrándose na dómina braniza de dichu añu.[7]Tuvieron dos fíos, Jack Henry Robbins (n. 1989) y Miles Robbins (n. 1992). L'actriz ta arreyada en numberoses organizaciones, ye embaxadora d'UNICEF y dende va diez años forma parte de Heifer Internacional, una organización que dona animales de granxa a les families que los precisen pa trabayar.[6] Tamién ye conocida'l so activismu en temes polítiques. El 30 de marzu de 1999 foi arrestada mientres una protesta llevada a cabu en Nueva York, y tamién sofitó les campañes presidenciales de Ralph Nader nel añu 2000 y de Barack Obama.[8]

Nel 15 d'ochobre de 2010, Susan Sarandon foi nomada embaxadora de bona voluntá de la Organización de les Naciones Xuníes pa l'Agricultura y l'Alimentación (FAO).[9] En 2011 sofitó la causa de los "indignaos" nel movimientu moteyáu Occupy Wall Street, creáu de resultes de la crisis económica de 2008-2011.[10]

 
Susan Sarandon en 2007

Carrera

editar

Primeros papeles-1995

editar

La primer participación de Susan Sarandon nel cine foi col thriller Joe (1970). Años más tarde llogró'l so primer gran ésitu de taquilla n'Estaos Xuníos con The Rocky Horror Picture Show (1975). Tamién intervieno en Atlantic City (1980) de Louis Malle, onde trabayó xunto a Burt Lancaster y Michel Piccoli. Por esti filme foi candidata per primer vegada al Óscar a la meyor actriz.[5]

En 1983 rodó xunto a Catherine Deneuve y David Bowie La enganía, filme de vampiros mal recibíu pola crítica, pero a finales de la década de los 80 ganó gran notoriedá al protagonizar xunto a Cher, Jack Nicholson y Michelle Pfeiffer The Witches of Eastwick (1987), y con Kevin Costner Bull Durham (1988).[11]

A principios de la siguiente década trabayó con Luis Mandoki nel filme románticu White Palace (1990), pol cual recibió la so segunda candidatura al Globu d'Oru a la meyor actriz en drama, y a les órdenes de Ridley Scott la esitosa road movie Thelma & Louise (1991), onde compartió cartelu con Geena Davis y un debutante Brad Pitt.[12] Pola so interpretación de Louise recibió nueves nominaciones al Óscar, Globu d'Oru y al BAFTA a la meyor actriz.[5]

Poco dempués intervieno en Lorenzo's Oil (1993) pola que nuevamente volvió ser candidata al Óscar y al Globu d'Oru pola so interpretación de Michaela, una madre desesperada por atopar la cura pa la enfermedá del so fíu.[5] Chris Hicks apuntó que “la interpretación de Sarandon ye increíble".[13] En 1994 ganó'l BAFTA a la meyor actriz pol so papel d'en l'adaptación de la novela de John Grisham El veceru, amás de collechar una nueva nominación al Óscar y la so primer candidatura al Premiu del Sindicatu d'Actores a la meyor actriz.[5] Emanuel Levy comentó que “Susan Sarandon recibió una merecida candidatura al Óscar pola so interpretación”.[14] Tamién esi mesmu añu trabayó con Winona Ryder, Gabriel Byrne y Kirsten Dunst nel remake de Little Women.

1995-2005

editar

En 1995 ganó l'Óscar a la meyor actriz y el Premiu del Sindicatu d'Actores a la meyor actriz y foi candidata al Globu d'Oru a la meyor actriz de drama pola so interpretación d'en Dead Man Walking (1995), a les órdenes de Tim Robbins y con Sean Penn como coprotagonista.[5] Steve Rhodes señaló: “Susan Sarandon realiza una interpretación de tour de force".[15] En 1995 tamién recibió'l Premiu Donostia nel Festival de Cine de San Sebastián.[16] Compartió cartelu con Julia Roberts y Ed Harris nel drama familiar Stepmom (1998) pola que recibió la so sesta candidatura al Globu d'Oru; el críticu Philip Wuntch indicó: “Cuando Susan Sarandon quier que llores, llores".[5][17] Nesta última cinta exerció como productora executiva.[18] Natalie Portman foi la so compañera de repartu en Anywhere But Here (1999).

Apaeció como estrella convidada nun episodiu de la serie de televisión Friends (2001), siendo candidata per primer vegada a los premios Emmy como Primetime Emmy a la meyor actriz convidada - Serie de comedia meyor actriz convidada nuna serie de comedia.[5] Realizó una pequeña intervención en Igby Goes Down (2002), dirixida por Burr Steers y onde formó parte d'un repartu qu'incluyía nomes como Jeff Goldblum, Amanda Peet o Ryan Phillippe. Foi, de nuevu, candidata al Globu d'Oru a la meyor actriz de repartu.[5] Tamién esi añu intervieno na comedia The Banger Sisters, con Goldie Hawn, y en Moonlight Mile (2002), con Dustin Hoffman y Jake Gyllenhaal, so la direición de Brad Silberling, siendo amás productora executiva del filme.[18]Dos años dempués secundó a Jennifer Lopez y Richard Gere en Shall We Dance? (2004) y a Orlando Bloom y Kirsten Dunst nel drama Elizabethtown (2005). Coles mesmes, coprotagonizó xunto a James Gandolfini la comedia musical Romance & Cigarettes, cinta sobre la cual opinó: "Cada vez que recibo una reconocencia en dalgún festival de cine pregúntenme que quiero qu'amuesen, siempres proponen les películes qu'esperes, pero yo pídolos 039;'Romance & Cigarettes y la xente nun sabe de lo que falo".[19]

2005-presente

editar

Pol telefilme Bernard and Doris (2006), con Ralph Fiennes, foi candidata al Emmy a la meyor actriz en miniserie o telefilme y a los Premios del Sindicatu d'Actores y al Globu d'Oru na mesma categoría.[20][5] En 2007 estrenó delles producciones ente les que destaquen In the Valley of Elah, a les órdenes de Paul Haggis y xunto a Charlize Theron y Tommy Lee Jones. Sobre la so interpretación Matt Kelemen dixo: “La reacción de Sarandon cuando-y notificaron la muerte de Mike tendría de reporta-y automáticamente un Óscar a la meyor actriz secundaria”.[21] Tamién participó la comedia producida por Disney Enchanted (2007), que ye la película más taquillera de la so carrera con 340 millones de dólares nes taquilles internacionales.[22] Intervieno en Speed Racer (2008),[23] y trabayó con Stanley Tucci, Mark Wahlberg y Rachel Weisz, toos ellos so la batuta de Peter Jackson, en The Lovely Bones (2009).[24][25] En 2010 interpretó a la madre del personaxe encarnáu por Shia LaBeouf na secuela de Wall Street, titulada Wall Street 2: Money Never Sleeps, tamién al llau de Michael Douglas y Carey Mulligan.[26]

Filmografía

editar

Cine y televisión

editar
 
Susan Sarandon en 2005: Festival Internacional de Cine de Toronto, na gala de Elizabethtown.

2017

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1985

1984

1982

1980

1979

1978

1977

1976

1975

1974

1971

Premios

editar

Premios Óscar

editar
Añu Categoría Película Resultáu
1995 Meyor actriz Dead Man Walking Ganadora
1994 El veceru Candidata
1992 Lorenzo's Oil Candidata
1991 Thelma & Louise Candidata
1981 Atlantic City Candidata

Premios Globos d'Oru

editar
Añu Categoría Película Resultancia
2009 Meyor actriz de miniserie o telefilme Bernard and Doris Candidata
2003 Meyor actriz de repartu Igby Goes Down Candidata
1999 Meyor Actriz - Drama Stepmom Candidata
1996 Dead Man Walking Candidata
1993 Lorenzo's Oil Candidata
1992 Thelma & Louise Candidata
1991 White Palace Candidata
1989 Meyor Actriz - Comedia o musical Bull Durham Candidata

Premios del Sindicatu d'Actores

editar
Añu Categoría Película Resultáu
2009 Meyor actriz en miniserie o telefilme Bernard and Doris Candidata
1996 Meyor actriz Dead Man Walking Ganadora
1995 El veceru Candidata

Premios BAFTA

editar
Añu Categoría Película Resultáu
1995 Meyor actriz El veceru Ganadora
1992 Thelma & Louise Candidata

Premios Emmy

editar
Añu Categoría Película Resultáu
2010 Meyor actriz en miniserie o telefilme You Don't Know Jack Candidata
2008 Bernard and Doris Candidata
2002 Meyor actriz convidada nuna serie de comedia Malcolm in the Middle Candidata
2001 Friends Candidata

Festival Internacional de Cine de San Sebastián

editar
Añu Categoría Resultáu
1995 Premiu Donostia Ganadora

Festival Internacional de Cine de Locarno

editar
Añu Categoría Resultáu
2005 Excellence Award Ganadora

Festival Internacional de Cinema Fantástic de Sitges

editar
Añu Categoría Resultáu
2017 Gran Premiu Honoríficu Ganadora

Datos interesaos

editar

Plantía:Trivia

  • Ocupa'l puestu # 35 na llista de "les 100 meyores estrelles de cine de tolos tiempos", entamada pola revista Empire (Reinu Xuníu) (ochobre de 1997).
  • Ex-modelu de Ford.
  • Ye embaxadora de bona voluntá de UNICEF.
  • El so padre, Philip Leslie Tomalin, yera d'ascendencia inglesa, alemana, irlandesa y galesa. La so madre, Marie Lenora Criscione, yera d'ascendencia italiana (la so familia yera de Ragusa, Sicilia).
  • Caltién el so Óscar nel bañu.
  • Mientres los últimos diez años, tuvo arreyada con Heifer International, una organización que dona los animales de granxa a les families que precisen los animales pal trabayu.
  • Ye una de los dos actrices que ganaron un Óscar por interpretar a una monxa. La primera foi Jennifer Jones en The Song of Bernadette(1943).
  • Los sos padres dixebrar en 1982, tres 40 años de matrimoniu.
  • Ye la mayor de nueve hermanos.

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. Biblioteca Nacional d'Alemaña. «Susan Sarandon» (alemán). Gemeinsame Normdatei. Consultáu'l 26 abril 2014.
  3. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Identificador Óscar de nominado: 72. Data de consulta: 21 setiembre 2020.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 «Awards for Susan Sarandon» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Biografía de Susan Sarandon» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  7. Reuters (23 d'avientu de 2009). «Susan Sarandon y Tim Robbins dixébrense». El País. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  8. «Celebrities show their support for Barack Obama» (inglés). The Telegraph. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  9. «La FAO noma cuatro nuevos embaxadores de bona voluntá». FAO - Centru de prensa (14 d'ochobre de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-01-10. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  10. Hartley-Parkinson, Richard (21 d'ochobre de 2011). «Now Susan Sarandon joins in! Activist actress joins author Michael Moore and hundreds of other Wall Street protesters... but all eyes are on ANOTHER naked protester» (inglés). Daily Mail. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  11. «Bull Durham Church of Baseball Speech» (inglés). Destination Hollywood. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  12. King, Susan (22 d'agostu de 2011). «Classic Hollywood: Thelma & Louise, 20 years later» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  13. Chris Hicks (1 de xineru de 2000). «Comentariu de Chris Hicks» (inglés). Desert News. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-10-02. Consultáu'l 2Productor de cine5 de payares de 2010.
  14. Emanuel Levy (15 de xunu de 2005). «Comentariu de Emanuel Levy» (inglés). Emanuel Levy. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  15. Steve Rhodes (1 de xineru de 2000). «Comentariu de Steve Rhodes» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  16. «Premiu Donostia». San Sebastián Festival. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-30. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  17. Philip Wuntch (1 de xineru de 2000). «Comentariu de Philip Wuntch» (inglés). Dallas Morning News. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2015. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  18. 18,0 18,1 «Filmografía como productora» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  19. «Susan Sarandon discusses ‘The Meddler’ with Hypable» (inglés). hypable.com. Consultáu'l 7 de mayu de 2016.
  20. Daily News Staff Writer (8 de febreru de 2008). «Susan Sarandon stars in Bernard and Doris» (inglés). New York Daily News. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  21. Matt Kelemen (23 d'ochobre de 2007). «Comentariu de Matt Kelemen» (inglés). Las Vegas City Life. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  22. «Recaudación de Enchanted» (inglés). Box Office Mojo. Consultáu'l 25 de payares de 2010.
  23. «Speed Racer, de los Wachowski, cierra Tribeca». L'Espectador (3 de mayu de 2008). Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  24. Cullin,, Liam (2 d'abril de 2007). «Sarandon/Goodman Join Speed Racer» (inglés). Empire Movies. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  25. McClintock, Pamela (26 de xunetu de 2007). «Sarandon joins Lovely Bones» (inglés). Variety. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.
  26. Stephenson, Hunter (25 d'agostu de 2009). «Susan Sarandon Joins Wall Street 2» (inglés). Slash Film. Consultáu'l 30 d'ochobre de 2011.

Enllaces esternos

editar