Wolfgang Ernst Pauli
Wolfgang Ernst Pauli (25 d'abril de 1900, Viena – 15 d'avientu de 1958, Zúrich) foi un físicu teóricu austriacu, nacionalizáu suizu y depués d'Estaos Xuníos. Cuntar ente los padres fundadores de la mecánica cuántica; ye so'l principiu d'esclusión, según el cual ye imposible que dos electrones —nun átomu— puedan tener la mesma enerxía, el mesmu llugar, ya idénticos númberos cuánticos.
Biografía
editarNacíu de Wolfgang Joseph Pauli y Berta Camiya Schütz, Pauli, yá dende'l so nome fuera destináu al camín de la física; n'efeutu, el so padre púnxo-y el segundu nome n'honor d'Ernst Mach.
Estudió nel Döblinger Gymnasium de Viena, onde se llicenció en física en 1918. Dempués de tan solu dos meses publicó'l so primer artículu sobre la teoría de la relatividá xeneral d'Albert Einstein. En xunetu de 1921 llogró'l so doctoráu en física, tuteláu por Arnold Sommerfeld, na Universidá de Múnich (Ludwig-Maximilians-Universität - LMU).
Sommerfeld, el so padrín de tesis doctoral, suxeriéra-y realizar un artículu sobre la relatividá pa la Enciclopedia de ciencies matemátiques, una obra alemana. Dos meses dempués de doctorase Pauli concluyó l'artículu, de 237 páxines, recibiendo aponderamientos d'Einstein: publicáu como monografía, ye inda güei una de les referencies básiques sobre la tema.
Pasó un añu na Universidá de Gotinga como asistente de Max Born, y al añu siguiente treslladar al Institutu Niels Bohr de física teórica en Copenḥague.
En mayu de 1929 Pauli abandona la Ilesia católica y n'avientu casóse con Käthe Margarethe Dëppner, de quien se divorcia en 1930, tres pocu menos d'un añu de matrimoniu.
En 1928 ye nomáu profesor de física teórica na Escuela Politéunica Federal de Zúrich, en Suiza.
Dicta dempués dellos seminarios na Universidá de Michigan en 1931 y nel Institutu d'Estudios Avanzaos de Princeton en 1935.
En 1934 casóse con Francisca Bertram, xunto a quien va permanecer amestáu hasta la so muerte. L'anexón d'Austria por Hitler en 1938 convertir en ciudadanu alemán. En 1940, pola Segunda Guerra Mundial, treslladar a Estaos Xuníos pa faese cargu de la cátedra de Física en Princeton.
En 1945 recibe'l Premiu Nobel de Física pol so descubrimientu del Principiu d'esclusión, llogrando la nacionalidá d'Estaos Xuníos en 1946. Rematáu'l conflictu mundial, torna a Zúrich. Ellí muerre'l 15 d'avientu de 1958, a los 58 años d'edá.
Personalidá y reputación
editarEl efeutu Pauli, non exentu d'un matiz verdaderamente humorísticu, foi bautizáu asina en referencia a les estrañes averíes n'equipos esperimentales coincidentes col simple fechu de que Pauli topárase cerca d'ellos. Pauli tamién yera consciente de la so reputación, y foi pa él un prestar cada vez que se manifestaba esti efeutu.
Tocantes a la física, Pauli foi un famosu perfeccionista. Esto estender non solo al so propiu trabayu, sinón tamién al llabor de los sos colegues. Como resultancia, aportó a conocíu dientro de la comunidá física como la conciencia de la Física».
Nel segundu bloque temáticu, correspondiente a una de les obres más importantes del psiquiatra Carl Gustav Jung, Psicoloxía y alquimia, analízase una serie de suaños ya impresiones visuales n'estáu de vixilia d'un home adultu, daquién descritu pol so autor como espiritualmente cimeru. Anque Jung nun lo diga direutamente, l'individuu en cuestión sería Pauli.[14][15]
Eponimia
editarAmás de los conceutos físicu-matemáticos que lleven el so nome, tiense que:
- El cráter llunar Pauli lleva esti nome na so memoria.[16]
- El asteroide (13093) Wolfgangpauli tamién conmemora'l so nome.[17]
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120897931. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 23783011. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ URL de la referencia: http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/wolfgang-pauli-prof-dr.
- ↑ «The Nobel Prize in Physics 1945» (inglés). nobelprize.org. Fundación Nobel. Consultáu'l 5 febreru 2021.
- ↑ Afirmao en: Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Páxina: 274. Editorial: Royal Society.
- ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 Afirmao en: nobelprize.org. Identificador de nominación de persona al Premio Nobel: 7042. Editorial: Fundación Nobel. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Identificador de miembru de l'Academia de Ciencies y Humanidaes de Heidelberg: 645.
- ↑ 12,0 12,1 Afirmao en: NNDB. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ URL de la referencia: http://www.jinfo.org/Physicists.html.
- ↑ «En Psicoloxía y alquimia conséñase una amplia seleición d'una serie de suaños y de producciones simbóliques bonales en vixilia d'un mozu científicu destacáu, que —güei sabemos— correspuenden al eminente físicu Wolfgang Pauli». C. G. Jung. Psicoloxía y alquimia. Francisco García Bazán y Bernardo Nante. Introducción a la edición española. Páxina XXII. Madrid: Editorial Trotta, 2005. ISBN 978-84-8164-717-4.
- ↑ Arnau, Juan (26 de payares de 2016). Átomu y arquetipu. páxs. 4-5. http://www.udllibros.com/html/utilidaes/muestraFoto.php?semeya=Z3dtbWxpYm1lZCM0NDE0MCMjYWRqdW50byNQb3NkYXRhIDk2MiBjb21wbGV0by5wZGY=. Consultáu'l 26 de payares de 2016.
- ↑ «Pauli» (inglés). Gazetteer of Planetary Nomenclature. Flagstaff: USGS Astrogeology Research Program.
- ↑ Web de jpl. «(13093) Wolfgangpauli».
Bibliografía
editar- Pauli, Wolfgang (1996). Escritos sobre física y filosofía. Traducción de M. García y R. Hernández. Inclúi l'artículu «La influencia de les idees arquetípicas nes teoríes científiques de Kepler», qu'acompañaba los escritos de Jung en La interpretación de la naturaleza y la psique. Madrid: Alderique. ISBN 978-84-8306-031-5.
- Sobre la rellación ente Jung y Pauli
- C. G. Jung & Wolfgang Pauli (2014). Atom and Archetype. The Pauli/Jung Letters, 1932-1958. Princeton University Press. ISBN 9780691161471.
- Meier, Carl A. (1996). Wolfgang Pauli y Carl G. Jung: un intercambiu epistolar, 1932-1958. Coleición Alianza Universidá. Madrid: Alianza editorial. ISBN 978-84-206-2846-2.
- Peat, F. David (1989). Sincronicidad: Ponte ente mente y materia. Kairós. ISBN 84-7245-187-9.
Enllaces esternos
editar- Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Wolfgang Ernst Pauli.
- Páxina web del premiu Nobel de Pauli (n'inglés).