El sieglu XVIII:Los primeros Borbones

Historia d'España

Prehistoria y Edá Antigua

Edá Media

Edá Moderna

Edá Contemporánea

La Guerra de Socesión y el Tratáu d'Utrecht

Carlos II muerre en 1700 ensin descendencia, pero dexa nel so testamentu la corona a Felipe d'Anjou, fíu del rei de Francia y bicácanu de Felipe IV. En proclamándose rei Felipe d'Anjou, les potencies europeés opónense, tremando lo que podría significar la xunión de les corones d'España y Francia. Inglaterra, Holanda y Portugal afitaron al Archiduque Carlos d'Austria, que, como Habsburgu, había drechu dinásticu so la corona.

Aníciase d'esti xeitu la Guerra de Socesión Española (1700-1713), que tendrá un calter de guerra internacional (Francia y España escontra Gran Bretaña, Países Baxos, Portugal y Austria) y tamién de guerra civil: La corona d'Aragón sofita al Archiduque Carlos d'Austria que prometiera respetar los fueros ya instituciones de los desemeyaos territorios de la corona.

Nel ámbitu européu la guerra mui ceo favorez a los aliaos antifranceses. Sicasí n'España Felipe V percancia caltenese como rei y la guerra-y foi dafechu favoratible dempués la batalla d'Almança (25 d'abril de 1707).

Sicasí, l'allugamientu internacional camuda dafechu, pos l'Archiduque Carlos Heredia'l tronu d'Austria y la corona imperial alemana, lo que fai que la so candidatura'l tronu español pierda'l sofitu d'Inglaterra y Holanda.

Desti xeitu entámase a gustar una solución pautada al conflitu qu'aporta col Tratáu d'Utrecht de 1713, pol qu'Inglaterra y Austria reconocen a Felipe V como rei d'España sola condición de que renuncie a los sos derechos so'l tronu francés. Arriendes, Austria recibe como compensación los territorios de Milán, Nápoles, Cerdeña y Flandes; Inglaterra recibe Xibraltar, Menorca y la prosibilidá de comerciar coles colonies españoles (Navíu de Permisu y Asientu d'Esclavos); la islla de Sicilia ye cedida a Saboya.

La guerra civil n'España continúa daqué más, hasta que l'exécitu de Felipe V percancia blagu a blagu someter tola corona d'Aragón, cola toma al asaltu de la ciudá de Barcelona 11 d'abril de 1714 (diada nacional catalana).

El cambéu dinásticu’l sieglu XVII: Les reformes internes

En 1700, cola arrivada de Felipe V prodúcese'l camudamientu dinásticu (Borbones). Nun sólo ye un cambéu na familia rexente sinón que sobremanera ye un gran cambéu nel xeitu de reinar: Felipe V dende la so arrivada intenta imponer n'España'l modelu poilíticu francés, ye dicir, la monarquía absoluta.

Dempués la batalla d'Almança (25 d'abril de 1707) y de la conquista de los desemeyaos territorios de la corona d'Aragón, Felipe V promulgó los Decretos de Nueva Planta (Aragón y Valencia en 1707, Mallorca en 1715, Cataluña en 1716). Per estos decretos fincaben desaniciaos los fueros ya instituciones de los desemeyaos territorios de la corona d'Aragón.

Trátase de crear una cadarma política unifrome al xeitu centralizador francés. Polos Decretos de Nueva Planta'l territorio fincó sometíu como una única cadarma política y alministrativa.

Impúsose'l castellanu como única llingua oficial ya institucional. Les instituciones propies aragoneses sustituyéronse poles instituciones de Castiella. Les Cortes de Castiella pasaron a nomase Cortes d'España. El territoriu dexó de tar dixebráu en reinos y dixebróse en provincies, al fronti ca cual había un Capitán Xeneral, una Audiencia (xusticia) y un cargu trayío dende Francia: los intendentes. En Cataluña críyase'l Catastru: reforma fiscal pola que tolos habitantes del territotiu catalán debíen pagar impuestos, incluyíos lo nobles, con igua a les sos propiedaes (semeyante a la taille francesa). Esti sistema de recaudación funcionó tan bien que s'intentó treslladar al restu territorios, pero fracasó pola oposición estamental de los privilexaos (en Castiella). Tamién reformóse l'exércitu, sustituyendo los tercios polos reximientos, y yá demientres el reináu de Carlos III establecióse'l serviciu militar obligatoriu.

La práutica'l despotismu ilustráu: Carlos III

Con Felipe V asiéntase la monarquía absoluta n'españa. El so fíu, Carlos III, será'l principal representante la práutica'l despotismu ilustráu n'España. Carlos III llegó a España a la muerti Fernandu VI en 1759, habiendo yá muncha práutica de gobiernu, pos fora rei de Nápoles. Carlos II llegó col envís de poner en práutica un proyeutu reformista cincáu n'idegues de la ilustración. Les sos primeres midíes reformistes (establecer el Catastru en Castiella) alcontraron darréu cola oposición de la nobleza. Arriendes esto coincidió con una estada de males colleches y carestía. Esti allugamientu finó desembocando nel motín d'Esquilache (1766), aprovecháu pola nobleza pa presionar al rei. Esti viose obligáu a deponer a Esquilache y entamar a acorriase de secretarios españoles menos reformistes. El motín d'Esquilache significó una galguia'l reformismu borbónicu, que de magar entós foi más musguín y prencipalmenti de calter económicu, figuren les polítiques de Campomanes, Floriblanca y Aranda.

Ente les reformes somos a figurar. La llimitación de l'empoder de la Mesta, lliberación del mercáu de granos, fin del monopoliu'l puertu Cádiz, fomentu la industria (riales fábriques) y establecimientu d'aranceles p'abellugar la industria llariega. Amás, en 1783 decretáronse honestes toles profesiones. El reformismu borbónicu tamién intenta disminuyir l'empoder de la Ilesia (regalismu y espulsión de los xexuítes acusaos d'istigadores del motín d'Esquilache).

Creáronse les sociedaes económiques d'Amigos de País, y qu'aporta idees y propuestos de reforma económica. Enfluyíos poles idees fisiocrátiques lléguense a proponer delles midíes de reforma agraria, que sicasí, fracasen. Reformóse l'exércitu serviciu militar obligatoriu) la oposición a les reformes empobinó a qu'estes plasmárense sobremanera nel fomentu d'obres públiques (alcantarilláu, allumáu públicu, axardinamientos…).

La evolución de la política hespañola n'Europa demientres el s. XVIII

Tres el Tratáu d'Utrecht, españa perdío tolos sos territorios europeos amás de fincar arrequexada a un allugamientu secundariu. La so política internacional centróse n'intentar recuperar la soberanía de Menorca y Xibraltar, caltener les sos posesiones coloniales y recuperar la so influyencia n'Italia. Estos intereses aportaron al averamientu ente Francia y España, que plasmóse nos socesivos Pautos de Familia, señaos a lo llargo’l s. XVIII. Al empar, los principales nemicos d'España foron Inglaterra (Xibraltar, Menorca y colonies) y Austria (influyencia n'Italia).

Isabel de Farnesio, segunda esposa de Felipe V y ma del futuru Carlos II naguaba territorios n'Italia pa dexalos n'herediu a los sos fíos. El resultáu la presión exercida por Isabel de Farnesio foi una llarga riestra d'entervenciones españoles n'Italia escontra Austria. Les guerres n'Italia meyoren colos pautos de familia, yá qu'entóncenes Francia sofita les pretensiones españoles; Carlos (III) algama la corona Nápoles. Sicasí, l'arimu Francia emplicaba l'afitu a Francia nes guerres coloniales. Con Fernandu VI aníciase una estada pacifista, que fina cuando Carlos II entama’l so reináu n'España. Mui ceo vese envuelto na Guerra de los Siete Años (1756-1763), que fina en llaceria pa España y Francia (pérdida de La Florida a favor d'Inglaterra. En 1776 entama la insurrección de les Trece Colonies escontra la metrópolis (Inglaterra). En 1783 róblase la Paz de Versalles pola qu'Inglaterra reconoz la dixebra de lesTrece Colonies y arriendes España recupera Menorca, Florida y Sacramento.

La ilustración n'España

La Ilustración arriva a españa de xeitu mui piano y tien un asentamiento mui abegosu. Introduxéronse les idees fundamentales de la Ilustración, mas con un retrasu de delles décadas, lo que pue debese al escasu númberu y influyencia de la burguesía.

De magar la década de 1750, entamamos a alcontrar a un grupu d'escritores españoles que yá reflexen idees de la Ilustración: Feijoo, Campomanes, Xovellanos, Olavide, Campmany. Los ilustraos españoles afayáronse aisllaos ente una aristocrcia y cleru antilustraos y unes clases populares ensin nenguna mena de formación. Poro, uno los sos temes más avezaos será la necesidá d'espoxigar la educación. Taben comencíos de que namái la meyora'l nivel educativu les clases populares podría sacar al país del so allugamientu d'atrasu. Por esta sida criticaron a les ódenes relixoses y a los estamentos privilexaos en xeneral.

Por mor al so esmolecimientu fundamental pol atrasu'l país respeutu a otros reinos europeos, el segundo tema fundamental de los sos escritos foi la economía y les reformes económiques precises. Atroxaben en que l'atrasu económicu d'España debíase al escesivu empoder y influyencia la nobleza y el cleru (principales propietarios de tierres). Propusieron delles midíes concretes pa llevar a cabu una reforma agraria, que fracasó pola oposición de los privilexaos.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a El sieglu XVIII:Los primeros Borbones.