Wikipedia

Hampden Park


Hampden Park (de cutiu referíu como Hampden) ye un estadiu de fútbol de Glasgow, Escocia. Tien una capacidá pa 51 866 espectadores sentaos[1] y sirve como l'estadiu nacional del fútbol n'Escocia. Amás del equipu nacional de fútbol de Escocia, el Queen's Park F.C. disputa en Hampden los sos partíos como llocal y ye escenariu habitual de les postreres eliminatories de la Copa d'Escocia y de la Copa de la Lliga d'Escocia. Tamién s'utiliza pa conciertos de música y otros eventos deportivos, como cuando foi reconfigurado como un estadiu d'atletismu pa los Xuegos de la Commonwealth 2014.

Hampden Park
Hampden Park (en)
estadiu de fútbol y estadio de rugby a 15 (es) Traducir
Llocalización
PaísBandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Nación constitutivaBandera d'Escocia Escocia
Conceyu Ciudad de Glasgow (es) Traducir
Coordenaes 55°49′33″N 4°15′07″W / 55.825863888889°N 4.2520027777778°O / 55.825863888889; -4.2520027777778
Hampden Park alcuéntrase en Reinu Xuníu
Hampden Park
Hampden Park
Hampden Park (Reinu Xuníu)
Historia y usu
Dueñu Asociación Escocesa de Fútbol (es) Traducir
Queen's Park Football Club (es) Traducir
Usuariu Queen's Park Football Club (es) Traducir 31 ochobre 1903 - 31 xunetu 2020
seleición femenina de fútbol d'Escocia
Aforu 51 866
Categoría UEFA Categoría 4 4/4 estrellas
Arquiteutura
Arquiteutu/a Archibald Leitch
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Nel sieglu XIX yá había dos estadios llamaos Hampden Park construyíos en distintos sitios. Un estadiu nel sitiu actual foi inauguráu'l 31 d'ochobre de 1903. Hampden yera l'estadiu más grande del mundu cuando foi abiertu, con una capacidá de más de 100 000 espectadores. Esto aumentó entá más ente 1927 y 1937, algamando un máximu de 150 000 espectadores. El récor d'asistencia de 149 415 foi pa un partíu ente Escocia ya Inglaterra en 1937, que ye'l récor européu pa un partíu de fútbol internacional. Les normes de seguridá más estrictes supunxeron que la capacidá amenorgar a 81 000 en 1977. L'estadiu foi dafechu anováu dende entós y la obra más recién completar en 1999.

L'estadiu alluga les oficines de la Scottish Football Association (SFA) y Scottish Professional Football League (SPFL). Hampden foi anfitrión d'eventos deportivos de prestíu, ente ellos trés finales de la Lliga de Campeones, dos finales de la Recopa y una Copa de la UEFA. Hampden ye un estadiu de categoría cuatro pola UEFA–el máximu nivel pa infraestructures de fútbol– y ta conectáu poles estaciones de tren Mount Florida y King's Park.

Historia

editar

Los trés Hampden

editar

El Queen's Park, el club más antiguu del fútbol escocés, xugara nun llugar llamáu Hampden Park dende ochobre de 1873.[2][3] El primer Hampden Park taba apoderada por un terremplén cercanu nomáu n'honor del inglés John Hampden, que lluchó polos Roundheads na Guerra Civil inglesa.[2][3] El Queen's Park xugó nel primer estadiu Hampden Park mientres diez años y debutaron con un empate en Copa d'Escocia el 25 d'ochobre de 1873.[4] El campu foi sede de la primer final de la Copa d'Escocia, en 1874, y un partíu de Escocia ya Inglaterra en 1878.[4]

 
Los restos entá intactos de Cathkin Park, que foi'l llugar del segundu Hampden Park.

El club treslladar al segundu Hampden Park, a 150 yardes del orixinal, por cuenta de que'l distritu ferroviariu de Cathcart entamó una nueva llinia al traviés del sitiu de la zona occidental del campu.[3][5] Un club de bolos sobre yerba nel encruz de Queen's Drive y Cathcart Road marca'l sitiu del primer Hampden.[2] El segundu Hampden Park abrir n'ochobre de 1884.[2][3] Convertir en sede habitual de la final de la Copa d'Escocia, pero'l Celtic Park compartió dalgunos de los grandes partíos, incluyendo l'Escocia-Inglaterra de 1894.[2]

A finales de la década de 1890, el Queen's Park pidió más tierra pal desenvolvimientu del segundu Hampden Park.[3][4] Esto foi refugáu polos propietarios, lo que llevó al club en busca d'un nuevu sitiu.[3][4] Henry Erskine Gordon alcordó la venta de doce acres de tierra fora de Somerville Drive al Queen's Park en payares de 1899.[6][7] James Miller diseñó les tribunes ximielgues a lo llargo del llau sur del campu[7] con un pabellón metíu nel mediu.[2] Les rimaes naturales fueron formaes pa formar bancos de graes, diseñáu por Archibald Leitch.[2] La construcción del nuevu estadiu completar en trés años; mientres la construcción asocedió un desastre en Ibrox Park na que parte de los graderíos de madera derrumbóse.[7] En respuesta, les tribunes en Hampden taben firmemente establecíos nel movimientu de tierres y utilizáronse téuniques innovadores pa controlar los espectadores.[7]

El Third Lanark Athletic Club fíxose cargu del segundu Hampden Park en 1903 y camudó el nome a Cathkin Park.[2] El club reconstruyó'l campu dende cero, por cuenta de que nun s'adoptó un costu total pa la construcción de too l'estadiu.[4][6] El Third Lanark salió del estadiu en 1967 y Cathkin Park agora ye un parque públicu con gran parte de la construcción de tribunes orixinal inda evidente.[2][4]

Hampden Park foi l'estadiu más grande del mundu dende la so apertura en 1903 hasta que foi superáu por Maracanã en 1950.[5] Xunto con Celtic Park y Ibrox Park, la ciudá de Glasgow tenía los trés estadios de fútbol más grande del mundu nel momentu que Hampden abrió les sos puertes.[2] Nel primer partíu, el 31 d'ochobre de 1903, el Queen's Park cayó ganáu pol Celtic por un gol a cero na lliga escocesa.[2][5][6][8] La primer final de la Copa d'Escocia que se xugó nel estadiu foi una Old Firm en 1904, atrayendo a un ensame récor de 64 672 espectadores.[8] El primer partíu Escocia frente a Inglaterra nel estadiu xugar n'abril de 1906 con 102 741 persones d'asistencia, qu'afitaron Hampden como la casa principal del equipu nacional d'Escocia.[9]

Récor d'asistencies

editar

Les arribaciones de públicu siguieron aumentando mientres el restu de la década de 1900 y 121 452 espectadores asistieron a un nuevu alcuentru en 1908 ente Escocia ya Inglaterra.[9] Los dos Old Firm que s'apostaron pa la final de la Copa d'Escocia de 1909 atraxeron a un total de 131 000 hinches.[9] Tres el segundu partíu hubo una revuelta porque hubo tracamundiu sobre lo qu'asocedería de siguío cuando'l segundu partíu tamién terminó nun empate.[10] Los aficionaos creíen que la repetición xugar a la conclusión y esixeron que se xugara un periodu de tiempu adicional.[10] El troféu de la Copa d'Escocia foi reteníu yá que Hampden nun taba en condiciones aptes p'allugar una segunda repetición.[11] En respuesta a los disturbios, l'Asociación de Fútbol d'Escocia decidió nun utilizar Hampden como'l llugar pa la final de la Copa d'Escocia hasta dempués de la Primer Guerra Mundial.[12]

El Queen's Park llevó a cabu importantes meyores nel estadiu dempués de la revuelta de 1909.[12] Rexistróse un nuevu récor mundial de 127 307 espectadores pa ver xugar nuevamente a Escocia contra Inglaterra en 1912.[13] Una quema en 1914 destruyó'l pabellón, que foi sustituyíu por una estructura de cuatro plantes y una sala de prensa sobre'l techu.[2] La final de la Copa d'Escocia volvió a Hampden en 1920, cuando un gran ensame de 95 000 vio al Kilmarnock ganar el títulu contra'l Albion Rovers.[14] Los records d'asistencia bater pa la final de copa de 1925, una victoria de 5-0 pal Celtic sobre'l Rangers,[15] y el partíu de 1927 ente Escocia ya Inglaterra, la primer victoria d'Inglaterra nel estadiu. Hampden convertir nel únicu llugar de celebración de la final de la Copa d'Escocia dempués de 1925,[2] sacante na década de 1990 cuando taba siendo anováu. El Queen's Park mercó más tierres en 1923 p'algamar un total de 33 acres.[2] Finalmente añadiéronse 25 000 nueves llocalidaes a les tribunes y les barreres ríxides d'achaplamientu instalar en 1927.[2]

volvieron batese nuevos records d'asistencia nos partíos d'Escocia contra Inglaterra en 1931 y 1933.[16] En 1933, Austria, que venciera a Escocia por 5-0 en Viena en 1931, convertir nel primer equipu nacional non británicu en visitar l'estadiu Hampden Park.[16] Otres meyores del estadiu aumentaron l'aforu a 183 388 en 1937, pero la federación escocesa namái-yos dexó emitir 150 000 entraes pa los partíos.[17] El partíu de 1937 ente Escocia ya Inglaterra tuvo una asistencia oficial de 149 415 espectadores, pero siquier 20 000 persones más entraron al estadiu ensin entrada.[17] Una selmana dempués, la final de la Copa d'Escocia de 1937 ente'l Celtic y l'Aberdeen atraxo un ensame oficial de 147 365, con 20 000 persones más que quedaron fora ensin poder entrar.[17]

Hampden Park na Segunda Guerra Mundial

editar

Mientres la Segunda Guerra Mundial, los partíos con grandes asistencies de públicu fueron primeramente prohibíos debíu a la medrana a los bombardeos aéreos de la Luftwaffe.[18] Les competiciones nacionales de lliga y copa fueron suspendíes mientres la duración de la guerra, pero les competiciones de lliga y copa rexonales siguieron nel so llugar.[18] La entrada llindábase primeramente al 50 per cientu de la capacidá. Asina, 75 000 espectadores allegaron a una final de copa en tiempu de guerra, en mayu de 1940, que yera'l máximu dexáu.[19] Los Parashots, un precursor de la Home Guard, instaló un puestu de mandu en Lesser Hampden en 1940.[19] Un funcionariu del gobiernu presentó una orde esixendo que tanto Hampden como Lesser Hampden fueren araos y utilizárense pa llantar verdures, pero'l comité del Queen's Park decidió faer casu omiso de la orde y el gobiernu nun persistió.[19] Los partíos internacionales en tiempos de guerra xugar con normalidá nel estadiu Hampden, y 91 000 espectadores vieron a Escocia vencer a Inglaterra 5-4 el 18 d'abril de 1942.[19]

Hampden na posguerra

editar

Dempués de que la Segunda Guerra Mundial terminara en 1945, Hampden empezó a allugar partíos de Escocia con más frecuencia.[20] Antes d'eso, Hampden celebrara 15 partíos contra Inglaterra y un partíu cada unu contra Austria y Checoslovaquia.[21] Mientres la puxanza de l'asistencia na posguerra, Hampden yera l'únicu estadiu lo suficientemente grande como p'allugar a los ensames que queríen ver al equipu.[20] Partíos que de normal atraería a un ensame de 40 000 taben siendo guardaos per cerca de 100 000 espectadores.[22] El calendariu de partíos de Hampden tamién s'amplió pola nueva Copa de la Lliga d'Escocia.[22] En 1947, el Rangers venció al Aberdeen na primer final de la Copa de la Lliga.[22]

Una quema'l 25 d'avientu de 1945 destruyó la cabina de prensa del estadiu y les oficines quedaron estropiaes. La cabina de prensa foi sustituyida por una estructura de dos pisos que colgaba sobre'l terrén de xuegu.[23] La capacidá del estadiu amenorgar a 135 000 tres el desastre Burnden Park en Bolton.[23]

La reintroducción de les seleiciones nacionales britániques (les Home Nations) na FIFA en 1947 celebrar con un partíu amistosu ente Gran Bretaña y el restu d'Europa'l 10 de mayu de 1947.[24] Gran Bretaña ganó 6-1 y 130 000 persones asistieron al partíu.[24] Inusualmente, un partíu de lliga ente'l Third Lanark y Hibernian xugóse darréu dempués nel estadiu Hampden Park foi porque Cathkin taba n'obres d'arreglu.[24] El primer partíu de clasificación pa la Copa Mundial de la FIFA xugáu nel estadiu Hampden foi una victoria 2-0 pa Escocia frente a Gales el 9 de payares de 1949; esti partíu foi tamién parte de la British Home Championship de 1950.[25] La victoria paecía garantizar a Escocia la clasificación pa la Copa Mundial de la FIFA de 1950 por cuenta de que los dos primeros clasificaos tendríen la so plaza nel tornéu, pero la SFA decretó que namái se envíaría a un equipu si fueren campeones británicos.[26] Escocia namái precisaba un empate contra Inglaterra nel estadiu Hampden pa satisfaer esa condición, pero perdió 1-0.[26]

La Coronation Cup, una competición pa marcar la coronación de la reina Sabela II, llevar a cabu en Glasgow mientres mayu de 1953.[27] Convidar a cuatro de los clubes más importantes d'Escocia ya Inglaterra y los clubes de la Old Firm xugaron los sos partíos nel estadiu Hampden.[27] Celtic y Hibernian llegaron a la final, y un ensame de 117 060 vio al Celtic ganar 2-0.[28][29]

Escocia recibió a los «Maxares poderosos» de Hungría n'avientu de 1954 frente a 113 506 aficionaos.[26] Los escoceses amosaron resistencia contra unu de los equipos más potentes del mundu nesi momentu, pero a la fin perdieron 4-2.[30] Escocia clasificar pa la Copa Mundial de la FIFA de 1958 al ganar a España, que tenía nel so equipu a Luis Suárez, Ladislao Kubala y Alfredo Di Stéfano, en Hampden.[31]

Años 1960 y 1970

editar

Hampden foi sede de la final de la Copa d'Europa de 1960 ente'l Real Madrid y el Eintracht Frankfurt, na que l'equipu español venció 7-3 con una asistencia de 130 000 persones.[32][33] Los reflectores instalar en Hampden en 1961 ya inauguráronse con un partíu amistosu ente'l Eintracht Frankfurt y el Rangers.[34] L'estadiu tamién foi sede de les finales de la Recopa d'Europa en 1962 y 1966.[34] Les asistencies pa caúna d'estes finales foi de menos de 50 000 espectadores[35] y la SFA nun s'ufiertó a acoyer una nueva final europea hasta la final de la Copa d'Europa de 1976, na que'l Bayern Munich ganó al Saint-Etienne.[36][37] Hasta 1987, Hampden utilizó postes cuadraos nes sos porteríes.[37][38] El Saint-Etienne aseguró que dos de los sos disparos, que pegaron nel travesal y rebotó al terrén de xuegu, acabaríen en gol de tratase de postes redondos.[37][38]

 
Aberdeen y Rangers sobre'l verde de Hampden antes de la final de la Copa d'Escocia de 1978.

Dempués de que'l Celtic ganara la final de la Copa d'Europa de 1967, el partíu d'ida de la eliminatoria de la Copa Intercontinental contra'l Racing Club llevar a cabu nel estadiu Hampden.[39] Celtic ganó 1-0 pero perdió l'empate dempués d'un play-off en Montevidéu.[39] En 1970, el Celtic xugó nes semifinales de la Copa d'Europa contra'l campeón de lliga inglés, el Leeds United.[40] El Celtic escoyó mover el so partíu d'ida de la eliminatoria de la so casa del Celtic Park a Hampden, yá que tenía una capacidá enforma mayor.[40] Un ensame de 136 505, récor pa un partíu en competición UEFA, vio al Celtic vencer 2-1 (3-1 nel global) p'avanzar a la final de la Copa d'Europa de 1970.[40] El Celtic tamién xugó los sos partíos de Copa d'Europa contra'l Ajax y el Rosenborg en Hampden mientres la década de 1970.[36]

N'ochobre de 1968 empecipióse una quema deliberadamente no fondero sur, destruyéronse les oficines, 1 400 asientos y unu de los vestuarios.[23][41] El fueu provocó l'aplazamientu de la final de la final de la Copa de la Lliga escocesa 1968-69 hasta abril.[41] En 1970 Hampden taba empezando a avieyar como estadiu.[32] Wembley fuera anováu pal Mundial de 1966, ente qu'otros estadios principales tán construyéndose pa nuevos torneos.[32] La seguridá pública poner n'evidencia dempués del desastre de Ibrox de xineru de 1971, cuando 66 espectadores morrieron entartallaes.[42] Un partíu benéficu xugar nel estadiu Hampden, ente que la Llei sobre seguridá de los terrenes deportivos de 1975 obligaba a les cortiles deportives a llograr llicencies de les autoridaes llocales, imponer la segregación ente l'ensame y acutar les grandes asistencies.[43][44] Pittodrie y Ibrox convertir n'estadios con asientos, ente que la capacidá de Hampden amenorgar a 81 000 espectadores.[23][45]

Escocia aseguró la clasificación pa la Copa Mundial de la FIFA de 1974 en Hampden con una victoria de 2-1 sobre Checoslovaquia.[46] Kenny Dalglish anotó'l gol de la victoria contra Inglaterra en 1976 con un cañu sobre Ray Clemence.[46] En 1977 Escocia volvió ganar contra Checoslovaquia pa llograr la clasificación a la Copa Mundial de la FIFA de 1978.[46] Escocia xugó un partíu amistosu contra Arxentina, vixentes campeones del mundu, en 1979 nel que xugó Diego Maradona, con 18 años, y anotó un gol na victoria 3-1 pa los visitantes.[47][48]

Remodelación

editar

Mientres la década de 1970, fíxose evidente que les instalaciones en Hampden precisaben una urxente renovación.[49][50] Como club amateur, el Queen's Park nun podía financiar les obres,[23] ente que'l Glasgow District Council retiró'l financiamientu y el Gobiernu del Reinu Xuníu decidió nun financialo tampoco.[49][50] El Queen's Park consideró la venta de Hampden,[23] pero un llamamientu públicu y dellos arreglos menores caltuvo Hampden abiertu mientres la década de 1980.[49] Los disturbios dempués de la final de la Copa d'Escocia de 1980 impulsaron les reformes y la venta d'alcohol prohibir nos estadios de fútbol n'Escocia.[51][52]

 
Vista del interior de Hampden Park.

La primer fase de la remodelación consistió na baltadera de la tribuna norte, el hormigonado de toles graes y la construcción de torniquetes alredor de la parte cimera de la tribuna esti.[53] Esti trabayu, que s'empecipió n'ochobre de 1981 y terminó en 1986, amenorgó la capacidá a 74 370 con un costu de tres millones de llibres. Una segunda fase fuera entamada pa empezar en 1988, pero la publicación del Informe Taylor provocó que los planos fueren rediseñados y el presupuestu xubiera a 25 millones de llibres.[53] Escocia foi sede de la Copa Mundial de la FIFA Sub-16 de 1989 y los escoceses apostaron la final contra Arabia Saudita en Hampden.[54]

Dempués de la cancelación del partíu añal ente Escocia ya Inglaterra en 1989, plantegóse la cuestión de si'l fútbol escocés requiería un nuevu estadiu nacional.[53] El Rangers propunxo Ibrox como un llugar alternativu, ente que Murrayfield taba a puntu de ser remocicáu ensin financiamientu públicu.[50][53][55] Nengún d'estos argumentos impresionó al Comité del Estadiu Nacional, que consistía na SFA, la lliga escocesa de fútbol y el Queen's Park.[53] Na tribuna oeste instaláronse asientos na so totalidá en 1991 por 700 000 llibres, pero esto dexaba dos tribunes y, por tanto, Hampden nun podía celebrar partíos de clasificación pa la Copa Mundial de la FIFA.[53]

 
Entrada principal del estadiu.

El Gobiernu del Reinu Xuníu finalmente dio una donación de 3,5 millones de llibres en 1992, lo que dexó'l trabayu pa empezar un proyeutu de 12 millones de llibres pa convertir Hampden nun estadiu dafechu instaláu d'asientos.[49][53][56] El postreru partíu xugáu con graes ensin asientos foi la final de la Copa de la Lliga de 1992.[54] Dientro d'un añu, les tribunes este y oeste del estadiu fuera sustituyíes y Hampden parcialmente reconstruyíu, inauguráu con un partíu amistosu ente Escocia y Holanda el 23 de marzu de 1994.[53] Tamién foi utilizáu pa les rondes finales de la Copa d'Escocia 1993-94.[57] A midida que la capacidá de l'antigua grada sur llindárase a 4 500 llocalidaes, la capacidá total de Hampden amenorgárase a aproximao 37 000.[53] Celtic Park tamién se taba sometiendo a una amplia renovación pa convertise n'estadiu con asientos, polo que'l Celtic xugó la temporada 1994-95 en Hampden, a un costu de mediu millón de llibres l'arriendu.[58]

La etapa final de la renovación empezó en payares de 1997, con un costu de 59 millones de llibres.[33][59] Hubo un escesu de costu[50] y una brigada financiera investigó presuntes irregularidaes financieres.[60] El Queen's Park caltuvo la propiedá del estadiu, pero la renovación foi financiáu pola National Lottery.[50] La grada sur foi sustituyida y l'estadiu se reinauguró pa la final de la Copa d'Escocia de 1999.[61] L'estadiu ontaba agora con una capacidá de 51 866 espectadores.[1]

 
Contorna y vista global del estadiu.

El Real Madrid volvió protagonizar una memorable victoria europea en Hampden Park al proclamase campeón de la Lliga de Campeones de la UEFA en 2002, ganando al Bayer Leverkusen, con un espectacular gol de volea de Zinedine Zidane, que supunxo'l gol de la victoria.[62][63] Hampden acoyó tamién la final de la Copa de la UEFA 2007[5] y foi una de les sedes de fútbol nos Xuegos Olímpicos de 2012.[64][65] Unu de los partíos de los Xuegos Olímpicos de 2012 retrasóse dempués de que l'equipu de Corea del Norte protestara por cuenta de que la organización punxo equivocadamente la bandera de Corea del Sur pa representar a los xugadores norcoreanos.[66][67] Más tarde, en 2012, per primer vegada apostóse un partíu del equipu nacional de fútbol d'Escocia femenín nun partíu de clasificación del Campeonatu d'Europa contra España.[68]

Hampden convirtióse temporalmente nun estadiu d'atletismu pa los Xuegos de la Commonwealth 2014.[69][70] Llevar a cabu'l so postreru partíu internacional primero qu'empezaren los trabayos de conversión el 15 de payares de 2013 y el Queen's Park pasó a xugar nel estadiu Excelsior d'Airdrie.[71][72] Por cuenta de les obres que se tán lleváu a cabu nel Estadiu Olímpicu de Londres, nel 2014 el London Grand Prix foi celebráu en Hampden.[73] Les obres de conversión implicaron la eliminación d'ocho files d'asientos, lo qu'amenorgó la capacidá a 44 000.[74] Hampden convertir de nuevu nun estadiu de fútbol dempués de los Xuegos de la Commonwealth.[75][76]

En setiembre de 2014, Hampden foi escoyida pola UEFA como una de los trelce sedes finales p'allugar partíos nel tornéu de la Eurocopa 2020, la primer vegada na historia que nun se celebra nun país concretu, sinón en tol territoriu européu de forma simultánea.[77]

Estructura ya instalaciones

editar

Hampden ye un estadiu de fútbol con asientos individuales, estremáu en cuatro seiciones xeográfiques, oficialmente conocíu como les graes norte, este, sur y oeste (North, East, South, West Stands, orixinalmente n'inglés).[78] Debíu al predominiu de la Old Firm nel fútbol escocés y la so calificación regular de partíos de copa xugaos en Hampden, les graes este y oeste conócense comúnmente como les graes del Celtic y el Rangers.[79][80] El graderíu esti tien 12 800 asientos nun únicu nivel de 53 files.[53] Los dos puestos finales son d'hasta 140 metros de distancia del terrén de xuegu, por cuenta de que Hampden entá caltién la so forma de tazón dempués de que fora reconstruyíu.[81] Esta distancia ye casi tan grande como si Hampden incluyera una pista d'atletismu, anque la distancia ente'l verde y los dos graderíos llaterales ye más comparable a un estadiu de fútbol normal.[81]

La grada sur ye la principal estructura del estadiu, yá que alluga les árees téuniques, vestuarios, área de calentamientu n'interiores, oficines executives,[82] lounges[83] sales ya instalaciones de medios de comunicación. Tradicionalmente foi patrocináu por BT Scotland dende 1998.[84] La grada sur ye tamién la única parte de la división estadiu en dos niveles, anque tamién hai una pequeña galería de la tribuna norte que cunta con 290 asientos y accesu a les sales.[78][81] El graderíu norte tien capacidá pa 9 100 espectadores en 46 files.[81] La capacidá total del estadiu ye 51 866.[1][4] La capacidá amenorgóse temporalmente a 44 000 pa los Xuegos de la Commonwealth 2014, una y bones la pista d'atletismu alzábase sobre'l terrén de xuegu 1,9 metros.[69]

El Hampden reconstruyíu tien l'estatus más importante dientro de la categoría d'estadios de la UEFA.[5] El Muséu de Fútbol d'Escocia, que s'abrir en 2001, atópase dientro de Hampden.[85][86] Una parte del muséu ye'l Salón de la Fama d'Escocia.[85] Una carauterística distintiva del antiguu Hampden, la tribuna de prensa, que taba fixa nel techu de l'antigua grada sur,[87] tamién s'esibe nel muséu.[86] Les oficines de la Scottish Football Association, la Scottish Premier League y la Scottish Football League atópase en Hampden.[88]

Lesser Hampden ye un estadiu de fútbol allugáu darréu al llau del estremu occidental de Hampden Park. El campu foi construyíu na década de 1920 dempués de que se adquierese más terrenal p'ampliar l'estadiu principal.[2][89] El Queen's Park propunxo en 1990 vender Lesser Hampden pa financiar les obres d'ampliación nel estadiu principal, pero esto foi refugáu polos planificadores.[53] Ye utilizáu pol Queen's Park pa us entrenamientos, los partíos del filial y el fútbol xuvenil.[6] Lesser Hampden foi reformáu pal so usu como zona de calentamientu mientres los Xuegos de la Commonwealth 2014.[69]

 
Imaxe panorámica de Hampden Park.

== Conciertos celebren ensame de conciertos mientres el branu, con una asistencia d'hasta 90.000 espectadores.

  • Genesis, Invisible touch Tour, 26 de xunu de 1987
  • The Rolling Stones, Urban Jungle Tour, 9 de xunetu de 1990
  • Rod Stewart, 3 de xunetu de 1999
  • Tina Turner, Twenty Four Seven Tour, 7 de xunetu de 2000
  • Bon Jovi, One Wild Night Tour, 8 de xunu de 2001
  • Eagles, (World Tour 2001), 22 de xunetu de 2001
  • Robbie Williams, 4 y 5 d'agostu de 2001
  • Eminem, 24 de xunu de 2003
  • Live & Loud, 27 de xunetu de 2003
  • Live & Loud, 20 de xunu de 2004
  • U2, Vertigo Tour, 21 de xunu de 2005
  • Live & Loud, 26 de xunu de 2005
  • Oasis, 29 de xunu de 2005
  • Bon Jovi, Have a Nice Day Tour, 3 de xunu de 2006
  • Eagles, Farewell I Tour, 23 de xunu de 2006
  • The Rolling Stones, A Bigger Bang Tour, 25 d'agostu de 2006
  • Robbie Williams, Close Encounters Tour, 1 y 2 de setiembre de 2006
  • George Michael, 25 Live, 17 de xunu de 2007
  • Rod Stewart, 6 de xunetu de 2007
  • Red Hot Chili Peppers, 23 d'agostu de 2007
  • Neil Diamond, 5 de xunu de 2008
  • Bon Jovi, Lost Highway Tour, 21 de xunu de 2008
  • Take That, The Circus Tour 2009, 19, 20 y 21 de xunu de 2009
  • AC/DC, Black Ice World Tour, 30 de xunu de 2009
  • The Eagles, Independence Day Tour, 4 de xunetu de 2009
  • Bruce Springsteen, Working on a Dream tour, 14 de xunetu de 2009
  • U2, O2360° Tour, 18 d'agostu de 2009
  • Coldplay & Jay-Z, Viva la Vida Tour, 16 de setiembre de 2009

Ver tamién

editar

Estadios de fútbol d'Escocia

Referencies

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Queen's Park Football Club». www.spfl.co.uk. Scottish Professional Football League. Consultáu'l 22 de xineru de 2014.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 (Inglis, 1996, p. 461)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Robertson, Ross, p. 24.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «The Hampden Story». Scottish Football Museum. Archiváu dende l'orixinal, el 11 de marzu de 2012. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Scotland: History Archives: Hamden Park». Scottish Football Association. Consultáu'l 11 de xunetu de 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «A Hampden home fit for football heroes». Queen's Park F.C.. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xunetu de 2011. Consultáu'l 2 de xunetu de 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Robertson, Ross, p. 29.
  8. ↑ 8,0 8,1 Robertson, Ross, p. 30.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Robertson, Ross, p. 33.
  10. ↑ 10,0 10,1 Robertson, Ross, p. 34.
  11. ↑ Robertson, Ross, p. 37.
  12. ↑ 12,0 12,1 Robertson, Ross, p. 38.
  13. ↑ Robertson, Ross, p. 39.
  14. ↑ Robertson, Ross, p. 47.
  15. ↑ Robertson, Ross, p. 53.
  16. ↑ 16,0 16,1 Robertson, Ross, p. 66.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Robertson, Ross, p. 72.
  18. ↑ 18,0 18,1 Robertson, Ross, p. 79.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Robertson, Ross, p. 81.
  20. ↑ 20,0 20,1 Robertson, Ross, p. 87.
  21. ↑ Robertson, Ross, p. 101.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Robertson, Ross, p. 91.
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 Inglis 1996, p. 462
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 Robertson, Ross, p. 111.
  25. ↑ Robertson, Ross, p. 102.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Robertson, Ross, p. 105.
  27. ↑ 27,0 27,1 Robertson, Ross, p. 112.
  28. ↑ Robertson, Ross, p. 115.
  29. ↑ «The green shoots of recovery with Hibs». Scotland on Sunday (Johnston Press). 11 de setiembre de 2005. http://sport.scotsman.com/jockstein/The-green-shoots-of-recovery.2660234.jp. Consultáu'l 30 de xunetu de 2011. 
  30. ↑ Robertson, Ross, p. 106.
  31. ↑ Robertson, Ross, p. 108.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Robertson, Ross, p. 119.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Hampden roars that generate millions for Scottish economy». The Herald. 22 de payares de 2010. Archivado del original el 2010-11-25. https://web.archive.org/web/20101125112400/http://www.heraldscotland.com/news/home-news/hampden-roars-that-generate-millions-for-scottish-economy-1.1069859. Consultáu'l 20 de marzu de 2011. 
  34. ↑ 34,0 34,1 Robertson, Ross, p. 121.
  35. ↑ Robertson, Ross, p. 122.
  36. ↑ 36,0 36,1 Robertson, Ross, p. 163.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 «St Etienne dream of squaring up to Hampden goalposts». The Scotsman (Johnston Press). 5 de xunu de 2012. http://www.scotsman.com/sport/st-etienne-dream-of-squaring-up-to-hampden-goalposts-1-2337785. Consultáu'l 5 de xunu de 2012. 
  38. ↑ 38,0 38,1 «St Etienne buy Hampden Park's iconic square posts». BBC Sport. BBC (11 d'ochobre de 2013). Consultáu'l 12 d'ochobre de 2013.
  39. ↑ 39,0 39,1 Robertson, Ross, p. 124.
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 Robertson, Ross, p. 126.
  41. ↑ 41,0 41,1 Robertson, Ross, p. 129.
  42. ↑ Robertson, Ross, p. 149.
  43. ↑ Robertson, Ross, p. 151.
  44. ↑ «Playing safe with sports grounds». Public Sector Review (Ten Alps Publishing). Archivado del original el 9 d'ochobre de 2011. https://web.archive.org/web/20111009020141/http://www.publicsectorreview.com/constructionhealthandsafety/?pid=4303&lsid=4558&edname=23924.htm&ped=23924. Consultáu'l 7 d'agostu de 2011. 
  45. ↑ Robertson, Ross, p. 165.
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 Robertson, Ross, p. 158.
  47. ↑ Robertson, Ross, p. 161.
  48. ↑ «When Hansen came up against Maradona». BBC Sport (BBC). 18 de payares de 2008. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/internationals/7717006.stm. Consultáu'l 7 d'agostu de 2011. 
  49. ↑ 49,0 49,1 49,2 49,3 «Tories planned to destroy Hampden Park». The Sunday Times. http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/scotland/article6954506.ece. Consultáu'l 6 de xunetu de 2011. 
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes roar
  51. ↑ Robertson, Ross, p. 169.
  52. ↑ «Tom English looks back at the 1980 Scottish Cup final riot between Rangers and Celtic fans and asks: Who was to blame?». Scotland On Sunday (Johnston Press). 9 de mayu de 2010. http://scotlandonsunday.scotsman.com/rangersfc/Tom-English-looks-back-at.6282400.jp. Consultáu'l 7 d'agostu de 2011. 
  53. ↑ 53,00 53,01 53,02 53,03 53,04 53,05 53,06 53,07 53,08 53,09 53,10 Inglis 1996, p. 463
  54. ↑ 54,0 54,1 Robertson, Ross, p. 186.
  55. ↑ «Uefa Cup final awarded to Hampden». BBC Sport (BBC). 19 d'abril de 2005. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4462407.stm. Consultáu'l 20 d'agostu de 2011. «The choice of Hampden for 2007 will be seen by the Scottish FA as further justification for its sometimes criticised decision to upgrade the stadium, which is also the home for Scottish Third Division outfit Queen's Park. Critics have suggested that the £74m spent since 1990 was unnecessary when Glasgow already had two major stadia, the 60,500 capacity Celtic Park and Rangers' Ibrox Stadium, which can hold 50,400. Edinburgh's Murrayfield Stadium, the home of Scottish rugby, which can hold 67,500, had also been touted as an alternative national home for football.». 
  56. ↑ Robertson, Ross, p. 193.
  57. ↑ Robertson, Ross, p. 194.
  58. ↑ Inglis 1996, p. 434
  59. ↑ Robertson, Ross, p. 199.
  60. ↑ «Rugby World Cup 1999: The Grounds». BBC News. Consultáu'l 16 de xunetu de 2011.
  61. ↑ Robertson, Ross, p. 200.
  62. ↑ «Top 20 sporting moments of the decade: Zinedine Zidane's Champions League final winner». Daily Telegraph (Telegraph Media Group Limited). 20 d'avientu de 2009. http://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/champions-league/6833372/Top-20-sporting-moments-of-the-decade-Zinedine-Zidanes-Champions-League-final-winner.html. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2011. 
  63. ↑ Robertson, Ross, p. 13.
  64. ↑ Glasgow to host Olympic football before 2012 Games begin. STV. 15 de febreru de 2011. Archivado del original el 2011-02-20. https://web.archive.org/web/20110220191557/http://sport.stv.tv/football/scotland/228331-glasgow-to-host-olympic-football-before-games-begin/. Consultáu'l 15 de febreru de 2011. 
  65. ↑ «Hampden Park». LOCOG. Archiváu dende l'orixinal, el 10 d'agostu de 2011. Consultáu'l 3 de xunetu de 2011.
  66. ↑ «N Koreans walk off after flag row». BBC News (BBC). 25 de xunetu de 2012. https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-18991619. Consultáu'l 25 de xunetu de 2012. 
  67. ↑ «London-based Olympic officials 'to blame' over wrong Korean flag». BBC News (BBC). 26 de xunetu de 2012. https://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-18995657. Consultáu'l 26 de xunetu de 2012. 
  68. ↑ Mann, Charlie (20 d'ochobre de 2012). «Scotland Women 1-1 Spain Women». BBC Sport. BBC. Consultáu'l 5 d'avientu de 2013.
  69. ↑ 69,0 69,1 69,2 «Hampden will be closed to football for Glasgow 2014 preparations». BBC Sport (BBC). 4 d'ochobre de 2012. https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19834277. Consultáu'l 4 d'ochobre de 2012. 
  70. ↑ «Glasgow 2014: 'Pioneering' work begins to convert Hampden». BBC Sport. BBC (3 d'avientu de 2013). Consultáu'l 3 d'avientu de 2013.
  71. ↑ «Scotland 0-0 USA: Honours even at Hampden». The Scotsman (Johnston Publishing). 15 de payares de 2013. http://www.scotsman.com/sport/football/latest/scotland-0-0-usa-honours-even-at-hampden-1-3191170. Consultáu'l 1 d'avientu de 2013. 
  72. ↑ «Transport to Airdrie». www.queensparkfc.co.uk. Queen's Park FC (22 de xunetu de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'avientu de 2013. Consultáu'l 1 d'avientu de 2013.
  73. ↑ «Hampden to host London Diamond League meeting». BBC Sport. BBC (5 de febreru de 2014). Consultáu'l 5 de febreru de 2014.
  74. ↑ «Hampden athletics venue for Glasgow 2014 unveiled». BBC News. BBC (12 de marzu de 2014). Consultáu'l 14 de marzu de 2014.
  75. ↑ «Hampden to host League Cup semi-finals». BBC Sport. BBC (28 de payares de 2014). Consultáu'l 28 de payares de 2014.
  76. ↑ «There's No Place Like Home». www.queensparkfc.co.uk. Queen's Park FC (21 d'avientu de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 23 d'avientu de 2014. Consultáu'l 23 d'avientu de 2014.
  77. ↑ «Hampden chosen to stage games as part of Euru 2020». BBC Sport. BBC (19 de setiembre de 2014). Consultáu'l 20 de setiembre de 2014.
  78. ↑ 78,0 78,1 «Stadium Plan». Hampden Park Ltd. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-17. Consultáu'l 20 d'agostu de 2011.
  79. ↑ «Hampden enjoys the party». BBC Sport (BBC). 15 de mayu de 2002. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/champions_league/1990319.stm. Consultáu'l 19 d'agostu de 2011. «Once inside, the disparity in terms of support was even more evident, with the Spanish followers [fans of Real Madrid] occupying the whole of what is traditionally regarded as the Rangers end of the ground. Fans of Bayer filled less than half of the Celtic end, but they did not let that stop themselves being heard». 
  80. ↑ «Spence on Saturday: Hampden Park is a relic from bygone age». The Courier (DC Thomson). 16 d'abril de 2016. http://www.thecourier.co.uk/sport/football/spence-on-saturday-hampden-park-is-a-relic-from-bygone-age-1.934119. Consultáu'l 16 d'abril de 2016. 
  81. ↑ 81,0 81,1 81,2 81,3 Inglis 1996, p. 464
  82. ↑ «Executive Boxes». Hampden Park Ltd. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-09. Consultáu'l 20 d'agostu de 2011.
  83. ↑ «Matchday Lounges». Hampden Park Ltd. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-18. Consultáu'l 20 d'agostu de 2011.
  84. ↑ Sponsorship. BT Group. Archivado del original el 2018-01-04. https://web.archive.org/web/20180104152853/http://www.btplc.com/Thegroup/BTUKandWorldwide/BTRegions/Scotland/Sponsorships/index.htm. Consultáu'l 21 d'agostu de 2011. 
  85. ↑ 85,0 85,1 «Scottish Football Museum – Hampden». About Britain website. Consultáu'l 23 de payares de 2010.
  86. ↑ 86,0 86,1 «Museum: Scots are 'most important'». BBC Sport (BBC). 24 de mayu de 2001. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/scotland/1348346.stm. Consultáu'l 21 d'agostu de 2011. 
  87. ↑ «A compact temple for modern times». The Independent. 23 de marzu de 1994. http://www.independent.co.uk/sport/football-a-compact-temple-for-modern-times-hampden-parks-vast-spaces-of-old-have-given-way-to-the-scaleddown-stadium-which-reopens-tonight-phil-shaw-reports-1431106.html. Consultáu'l 21 d'agostu de 2011. 
  88. ↑ Robertson, Ross, p. 15.
  89. ↑ Robertson, Ross, p. 45.

Enllaces esternos

editar


Predecesor:
Estadiu Giuseppe Meazza
  Milán
2001 		 
Final de la Lliga de Campeones de la UEFA
2002 		Socesor:
Old Trafford
  Mánchester
2003
Predecesor:
Philips Stadion
  Eindhoven
2006 		 
Final de la UEFA Europa League
2007 		Socesor:
Estadiu Ciudad de Mánchester
  Mánchester
2008
Predecesor:
Varsity Stadium

  Canadá 1987

 
Estadiu de la final de la Copa del Mundu sub-17
  Escocia 1989 		Socesor:
Artemio Franchi

  Italia 1991

Predecesor:
Estadiu Jawaharlal Nehru
  Nueva Delhi
2010 		Xuegos de la Mancomunidá
Estadiu principal
2014 		Socesor:
Estadiu Carrara
  Gold Coast
2018


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Hampden_Park&oldid=4252787»