Parllamentu de Canadá
El Parllamentu de Canadá (en francés, Parlement du Canada; n'inglés, Parliament of Canada) ye l'órganu qu'exerz el poder llexislativu de Canadá. Ta alcontráu na Llomba del Parllamentu, na capital del país, Ottawa (Ontario).
| Parllamentu de Canadá Parliament of Canada/Parlament du Canada  | ||
|---|---|---|
 L'edificiu del Parllamentu en Parliament Hill, Ottawa | ||
| Datos Xenerales | ||
| Creación | 1841, tres l'Acta d'Unión de 1840 | |
| Tipu | Bicameral | |
| Cámara alta | Senáu | |
| Cámara baxa | Cámara de los Comunes | |
| S.M. Sabela II | ||
| Gobernador Xeneral |
La so Excelencia El Bien Honorable David Lloyd Johnston | |
| Presidente del Senáu |
L'Honorable George Furey, Lib. | |
| Presidente de la Cámara |
L'Honorable Geoff Regan, Lib. | |
| Estructura | ||
| Miembros |
413 (105 Senadores) (308 Comunes) | |
 | ||
| Senáu de Canadá Grupos representaos | Partíu Conservador (64) Partíu Lliberal (36) Partíu Conservador-Progresista (1) Independientes (3) Vacante (1) | |
| Salariu | 132 300 $ (2010) | |
.svg) | ||
| Cámara de los Comunes Grupos representaos | Partíu Lliberal (184) Partíu Conservador (98) Nuevu Partíu Democráticu (44) Bloc Québécois (10) Partíu Verde (1) Vacante (1) | |
| Salariu | 157 731 $ (2010) | |
| Atribuciones | Acta de la Norteamérica británica | |
| Sedes | ||
 | ||
| Salón de sesiones del Senáu | ||
 | ||
|
Salón de sesiones de la Cámara de los Comunes Parliament Hill, Ottawa, Ontario, .svg){kind=small} CAN | ||
| Sitiu web | ||
| www.parl.gc.ca | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Acordies con el Acta de la Norteamérica británica de 1867, el Parllamentu de Canadá ta constituyíu pol Monarca de Canadá, el Senáu, y la Cámara de los Comunes.
El monarca ye'l xefe d'estáu del país, representáu oficialmente pol Gobernador Xeneral. Ésti aprueba los 105 miembros del Senáu, quien son designaos pol primer ministru de Canadá. Los 308 miembros de la Cámara de los Comunes son escoyíos direutamente pola población del país, cada miembru representa unu de los 308 distritos eleutorales nos cualos ta estremáu'l país.
La Cámara de los Comunes, o «cámara baxa», ye la caña dominante del Parllamentu de Canadá. El Senáu, o «cámara alta», raramente s'opón a les voluntaes de la Cámara de los Comunes, y les xeres del Monarca y del Gobernador Xeneral son principalmente ceremoniales y simbóliques. El primer ministru y el Gabinete precisen tener el sofitu de la mayoría de los miembros de la Cámara de los Comunes pa permanecer nel cargu, pero non l'enfotu del Senáu o del Monarca.
Constitución
editarLa Corona
editar
La reina de Canadá, anguaño la so maxestá la reina Sabela II, representa unu de los trés componentes del Parllamentu. Les funciones del monarca son delegaes al Gobernador Xeneral de Canadá (en 2010, la so excelencia David Lloyd Johnston), que ye designáu pola reina so encamientu del primer ministru. Los gobernadores xenerales sirven oficialmente tanto tiempu como lo deseye la reina, pero na práctica'l so términu ye quinquenal. Anque la reina y el gobernador xeneral tienen poderes importantes teóricos, exercer en realidá namái raramente. En llugar d'ello, exercen un papel ceremonial, utilizando'l so poder políticu so encamientu del primer ministru y del Gabinete.
El Senáu
editarLa Cámara alta del Parllamentu de Canadá ye'l Senáu. La so finalidá ye representar les provincies, los senadores son escoyíos pol primer ministru y depués nomaos pol gobernador xeneral. Pa faese senador, ye necesariu tener a lo menos trenta años d'edá, ser súbditu de la reina británica y titular d'una propiedá d'un valor mínimu de 4.000 dólares canadienses. El senador tien de tener una tierra y vivir nella na provincia na que ta consideráu pa representar. Anque enantes los senadores yeren nomaos pa tola vida, anguaño cesen nel so puestu a la edá de 75 años. Pueden ser destituyíos de les sos funciones si omiten presentase a dos sesiones consecutives del Parllamentu.
La constitución arrexunta les provincies canadienses en cuatro divisiones distintes, con un númberu igual de senadores: venticuatro pa Québec, venticuatro pa Ontario, venticuatro pa les Provincies Marítimes (diez pa Nueva Escocia, diez pa Nueva Brunswick y cuatro pa la Islla del Príncipe Dubardu) y otros venticuatro pal Oeste de Canadá (seis pa cada unu, Manitoba, Columbia Británica, Saskatchewan y Alberta). Terranova y Llabrador, que non se convirtío nuna provincia hasta 1949, nun forma parte de nenguna división y ta representada por seis senadores. Amás, los trés Territorios (Territorios del Noroeste, Yukón y Nunavut) tienen cada unu un representante senatorial.
El Senáu consiste pos, de forma habitual, en 105 miembros. El gobernador xeneral puede sicasí aumentar cuatro o ocho senador al grupu, pola so voluntá y acordies cola reina. Les cuatro divisiones deben sicasí tar siempres igualmente representaes. Esti poder foi utilizáu namái una sola vegada en tola historia canadiense, a pidimientu del primer ministru Brian Mulroney en 1990 p'asegurar l'adopción de la llei que creaba la "Tasa sobre productos y servicios". El máximu absolutu de senadores nun puede devasar los 113 representantes.
La Cámara de los Comunes
editar El componente del Parllamentu canadiense escoyíu democráticamente ye la Cámara de los Comunes. Ta constituyida por diputaos que representen cada unu a un distritu eleutoral distintu y escoyíos nel mesmu distritu cola ayuda del métodu d'escrutiniu uninominal mayoritariu a una vuelta. Tienen De ser obligatoriamente ciudadanos canadienses y de siquier 18 años d'edá. Los diputaos tán en función hasta que dimitan o hasta que'l Parllamentu sía disueltu, y pueden ser reelixíos un númberu ilimitáu de vegaes.
La constitución nun afita'l númberu máximu de diputaos de la Cámara de los Comunes, y ye reaxustáu cada década en función d'un censu. La Cámara tien de consistir nun mínimu de 282 escaños, de los que trés son acutaos pa los territorios. Los 279 escaños restantes son asignaos a les provincies según la so población respeutiva. Sicasí, la "clausa senatorial" garantiza en cada provincia a lo menos a tantos diputaos na Cámara de los Comunes como senadores tenga la provincia. Amás, la "clausa güela" (n'inglés grandfather clause, en francés clause grand-père) tamién garantiza en cada provincia a lo menos a tantos diputaos como tenía ellí en 1976 o en 1985. De resultes d'estos dos clauses, la Cámara de los Comunes polo tanto entepasa anguaño'l númberu mínimu de miembros, tando constituyida por 308 diputaos parllamentarios.
Nengún individuu puede tener funciones en más d'una Cámara del Parllamentu. Anque tienen menos poder, los senadores ocupen una posición más elevada que los diputaos nel orde de precedencia del Parllamentu. Los diputaos son llamaos comúnmente Members of Parliament o MPs n'inglés.
Historia
editarParllamentu de Kingston
editarDe 1841 a 1843, de resultes del Acta d'Unión, la ciudá de Kingston foi escoyida p'allugar al parllamentu de la Provincia Xunida de Canadá o "Canadá Xuníu". Asitiáu a mediu camín ente Montreal y Toronto, representaba un bon compromisu pa estos dos ciudaes que deseyaben convertise en güéspedes del parllamentu. A pesar d'esto, la so gran proximidá colos Estaos Xuníos, que la pondría nuna posición precaria en casu d'enfrentamientu armáu (recordemos qu'en 1812 Estaos Xuníos atacó a Canadá pa reafitar la so soberanía) y la so falta de curiosu pa los parllamentarios tuvo de resultes que'l parllamentu fuera treslladáu tres solu dos años de la so mudanza a otru allugamientu. Los habitantes de la ciudá, deseyando caltener el so títulu de capital del Canadá Xuníu, llegaron a ufierta-y un totalmente nuevu edificiu del parllamentu al gobiernu, pero la eleición de los parllamentarios yá taba fecha.
Parllamentu de Montreal
editar
En 1843, decídese que'l parllamentu de la Provincia Xunida de Canadá sería treslladáu a Montreal, nel interior del edificiu del Mercáu de Santa Ana. El mercáu ye anováu, constrúyense oficines na planta baxa y sales d'asamblea nos pisos. Los parllamentarios instálense oficialmente'l 24 de xunu de 1845.
En 1845, sir Allan MacNab presenta un bill (proyeutu de llei, como diríamos güei) na Cámara col fin d'indemnizar a los habitantes del Alto Canadá que sufrieren perdes materiales por cuenta de la Rebelión del baxu Canadá de 1837-1838, escluyendo al So Canadá, onde tuvieren llugar la mayor parte de les rebeliones y los daños. Los torys, entós nel poder sol gobiernu de William Henry Draper, nun podíen concebir que fuera pagada una indemnización a los habitantes del baxu Canadá, pos yeren consideraos como rebeldes. El gobiernu Draper nun pudo sicasí frenar la urxente demanda d'indemnización que venía de los habitantes del baxu Canadá y prometió lliberar un importe de 10.000 £, lo que provocó un clamor de protestes de los dos Canadá, unos qu'atopaben l'importe risible, y los otros que se negaben a indemnizar a aquellos a quien consideraben como rebeldes. En 1847, lord Elgin ye unviáu a Canadá en sustitución de lord Cathcart, devueltu a Londres. Nes eleiciones siguientes, que pondríen nel poder una coalición del Partíu reformista dirixíu por Denis-Benjamin Papineau y de los torys de William Henry Draper. El gobiernu, agora fuerte d'una representación francu-canadiense, promulga la Llei sobre la indemnización de les persones que sufrieron perdes mientres la rebelión de 1837-1838 nel Baxu Canadá, qu'escluyía a los habitantes desterraos o formalmente culpables de traición. Un importe de 100.000 £ ye entós puestu a la so disposición. El 9 de marzu de 1847, la proposición ye finalmente adoptada por 47 votos a favor y 18 en contra na Asamblea llexislativa y el 15 de marzu pol Conseyu llexislativu por 20 votos contra 14. El 11 de marzu de 1848, los reformistes, entós dirixíos por Robert Baldwin y Louis Hippolyte Lafontaine son reelixíos con un gobiernu mayoritariu. El 25 d'abril de 1849, el gobernador xeneral lord Elgin sanciona la llei.
El mesmu día, James Moir Ferres, el redactor xefe del diariu montrealés "The Gazette" publica una octaviella que llama a manifestase con violencia contra esta llei nos Champ-de-Mars:
[...] El bill de les perdes de la rebelión.
Y la vergüenza eterna de la Gran Bretaña.
La rebelión ye la llei del suelu. […]
El fin empezó. Anglosaxones, debeis vivir pal futuru,
la vuesa sangre y la vuesa raza van ser en delantre la vuesa llei suprema, si sois fieles a vós mesmos. […]
El pueblu tien d'axuntase na Plaza d'Armes, esta tarde a los ocho.
Al combate, ye'l momentu.
El "Times" de Londres diba denunciar al periódicu por esta llamada. Un ensame d'a lo menos 1.500 persones[1] axuntáronse sicasí nos Champ-de-Mars pa protestar contra l'adopción d'esta llei. Dempués d'unos discursos engafaos, l'ensame, dirixida polos tories preséntase delantre del Parllamentu canadiense asitiáu na plaza de Youville y amburar, dempués d'espulsar a los diputaos. Una de les biblioteques más antigües d'Occidente, dempués de les de la Cámara de los diputaos en París y del Congresu en Washington foi destruyida. De los casi 22.000 volumes[2] que componíen la coleición, que tamién entendía les antigües coleiciones del Altu y del baxu Canadá, solamente ente 100 y 200 seríen salvaos, según una semeya de la reina Victoria. La maza parllamentaria, robada mientres los acontecimientos, va ser finalmente devuelta al Orador del parllamentu nel so hotel.
Del 26 d'abril al 7 de mayu del mesmu añu, los diputaos axuntar nel Mercáu de Bonsecours depués nun teatru na cai Notre-Dame, a la espera de la designación d'un nuevu edificiu pal parllamentu.
Parllamentu de Toronto/Québec
editarEn 1849, decidióse que la capital sería alternativamente treslladada cada cuatro años ente les ciudaes de Toronto y Québec, antigües capitales respeutivamente del Altu y del baxu Canadá antes de l'Acta d'Unión. Cada ciudá yá disponía d'un edificiu que podía agospiar al parllamentu, polo que tuvieron meyor dispuestes qu'en Kingston y muncho meyor establecíes.
La primer sesión parllamentaria efectuar en Québec, nel edificiu del cuerpu llexislativu que tamién foi víctima d'una quema en 1854. La segunda efectuar en Toronto. Sicasí, un parllamentu nómada taba lloñe de complacer a toos, ente los que taben en primer llugar los diputaos.
Parllamentu de Ottawa
editar
En 1857, el parllamentu ye treslladáu a Ottawa en respuesta a una decisión de la reina Victoria. Esta decisión sorprendente, teniendo en cuenta'l calter rural y alloñao de la ciudá na dómina, foi criticada por munchos que preferíen ciudaes meyor establecíes tales como Montreal, Toronto o Québec.
El so allugamientu foi escoyíu en función a la so proximidá cola frontera canado-americana y del so allugamientu estremeru ente l'Altu Canadá (anguaño Ontario) y el Baxu Canadá (güei Québec).
La construcción de los edificios del parllamentu canadiense actual, sede del gobiernu federal, empezó'l 20 d'avientu de 1859 en Barrack's Hill, que se convertiría na Llomba del Parllamentu. Los trabayos, enormes, nun teníen comparanza n'América del Norte. La primer piedra foi asitiada'l 16 d'abril de 1860 depués, el 1 de setiembre del mesmu añu, la piedra angular foi asitiada por Eduardu VII, príncipe de Gales. De 1861 a 1863, la construcción tuvo de ser atayada por causa de los sobrecostos, p'acabase finalmente en 1876.
La primer y única sesión del parllamentu de la Provincia Xunida de Canadá llevar a cabu'l 6 de xunu de 1866, anque los trabayos nun s'acabaren por completu. El 1 de xunetu de 1867, cuando l'estatutu de Dominiu británicu de Canadá ye concedíu por Inglaterra en respuesta al Acta de la Norteamérica británica, el Parllamentu de Canadá en Ottawa ye escoyíu como sede del gobiernu.
Acta de la Norteamérica británica de 1867
editarYe pos namái en 1867 cuando se forma'l parllamentu actual, cola unión de la Provincia de Canadá (Canadá Xuníu), Nueva Escocia y Nueva Brunswick nuna sola entidá, el Dominiu de Canadá. El nuevu parllamentu asina creáu ta compuestu pola reina d'Inglaterra (representada pol gobernador xeneral), el Senáu y la Cámara de los Comunes.
Una influencia importante foi la Guerra de Secesión que, al so términu, amosaba a munchos canadienses les llagunes del sistema federal tal como esistía entós nos Estaos Xuníos. Consecuentemente, el modelu consistente en dellos estaos fuertes, xuníos por un gobiernu central más débil, foi refugáu. L'Acta de la Norteamérica británica llindaba n'efeutu el poder de les provincies especificando que toa competencia non explícitamente apostrada al nivel provincial volvía de facto so l'autoridá del gobiernu federal.
Sicasí, si l'Acta de la Norteamérica británica dotó de más poder al parllamentu federal, el Parllamentu británicu caltenía la so autoridá sobre Canadá: nengún actu canadiense podía derogar una llei proveniente del Reinu Xuníu. Amás, el gobiernu británicu siguía representando'l conxuntu del Imperiu nel estranxeru.
Estatutu de Westminster de 1931
editarMás autonomía foi alcordada pol Estatutu de Westminster en 1931. N'efeutu, l'alcuerdu dexába-y al parllamentu canadiense enmendar o refugar les lleis britániques (namái en Canadá). Sicasí, nun lu dexaba a Canadá modificar la so constitución, incluyendo l'Acta de la Norteamérica británica (y otres lleis constitucionales que la enmiendan). El parllamentu canadiense (federal) tenía de solicitar al parllamentu del Reinu Xuníu votar toa enmienda a la constitución canadiense.
Poderes llindaos d'enmienda a la constitución fueron alcordaos por un actu del parllamentu británicu en 1949, fecha de la entrada de Terranova y Llabrador na federación. Sicasí nun yera inda posible camudar fundamentalmente la constitución canadiense (una llei británica). Imposible, por casu, redistribuir les reparties de les competencies ente los parllamentos federal y provincial o l'estatutu del francés y del inglés.
Llei sobre Canadá (1982)
editarL'últimu pidimientu d'enmienda constitucional per parte del parllamentu de Canadá al parllamentu británicu foi en 1982, col pidimientu dempués de l'adopción de la llei de 1982 sobre Canadá (Canada Act n'inglés). La llei foi sancionada na Llomba del Parllamentu por La so Maxestá Sabela II el 17 d'abril de 1982. Esta llei ponía términu a la supremacía de la llexislación británica sobre Canadá y l'autoridá de enmendar la Constitución foi tresferida a les autoridaes llexislatives canadienses.
La repatriación de la constitución canadiense foi l'oxetu de llongures bancies ente'l gobiernu federal y les provincies, estes postreres nun queriendo ver el so poder amenorgase a polvu en provechu del gobiernu central. Numberoses negociaciones efectuar p'acabar finalmente nuna entente ente'l primer ministru canadiense Pierre Elliott Trudeau y el conxuntu de los primeros ministros provinciales, cola única esceición de Québec, estremáu de les negociaciones nel últimu minutu. La nueche en qu'asocedieron estos acontecimientos foi llamada simbólicamente "nueche de los cuchiellos llargos", en referencia a la nueche de los cuchiellos llargos alemana acaecida en 1934, mientres la cual les persones qu'amenaciaben l'estatutu políticu d'Adolf Hitler, fueron estremaes de les altes esferes del Partíu Nacionalsocialista Alemán de los Trabayadores partíu nazi. Québec ye pos la única provincia que nun robló la Constitución canadiense, anque pola so presencia dientro de la federación canadiense, la so aplicación tien ellí fuercia de llei lo mesmo qu'en cualesquier otra parte de Canadá.
La mayoría de les enmiendes precisen anguaño'l consentimientu del Senáu canadiense, de la Cámara de los Comunes canadiense y de los dos terceros de les Asamblees llexislatives de les provincies que representen una mayoría (50%+) de la población canadiense. El consentimientu unánime de les Asamblees llexislatives provinciales ye riquíu pa ciertes enmiendes, que concernen particularmente a la Reina, el gobernador xeneral, los tenientes gobernadores provinciales, les posiciones oficiales de los idiomes inglés y francés, la Corte Suprema de Canadá y les fórmules de les mesmes enmiendes.
Referencies
editar- ↑ Ente 1.500 y 5.000 persones, según les fontes
- ↑ 22.000 según la Asamblea nacional de Québec, 20.000 según la Aición nacional Archiváu 2016-03-03 en Wayback Machine y 12.000 según el Parllamentu canadiense.
Referencies
editar- Gouvernement du Canada - Les Édifices du Parlement (en francés)
- Gouvernement du Canada - La Colline du Parlement Archiváu 2007-07-27 en Wayback Machine (en francés)
- Canadian Direutories - CityScapes: Ottawa (n'inglés)
- Ville de Montréal - -y Parlement brûle ! Archiváu 2009-05-11 en Wayback Machine (en francés)
- Assemblée nationale du Québec - La Bibliothèque de l'Assemblée nationale, l'historique (en francés)
- Jean Chartier, Quotidien Vigile.net - L'année de la Terreur, publicáu enantes por Le Devoir, edición del 21 d'abril de 1999 (en francés)
- Normand Lester, Le Devoir - Sauvons la maison Lafontaine, mais érigeons aussi un monument à lord Elgin, edición del 1 d'abril de 2006 (en francés)
Ver tamién
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Parllamentu de Canadá.- Páxina oficial del Parllamentu de Canadá: en inglés - en francés
45°25′31″N 75°42′00″W / 45.42521°N 75.70011°O
Datos: Q475689- Multimedia: Parliament of Canada
