Xeografía d'Estonia

Estonia (nome llocal, Eesti Vabariik) ye un estáu del norte d'Europa, na mariña oriental del mar Bálticu. Ocupa un territoriu continental nel estremu norte de la llanura costera báltica, y un territoriu insular alredor de la mariña. Llenda al norte col golfu de Finlandia y al oeste col mar Bálticu. Al este, el llagu Peipus y el ríu Narva formen la mayor parte de la frontera con Rusia, al sur llenda con Letonia que la so frontera non basar en nengún accidente xeográficu destacable.

Xeografía d'Estonia
Llocalización
Continente	Europa
Rexón	Europa del suroeste
Carauterístiques xeográfiques
Superficie	45.226 km²
	43.211 km² (tierra)
	2.015 km² (agua)
Llinia de costa	3.794 km
Puntos estremos
Puntu más altu	318 m (Suur Munamägi)
Fronteres territoriales
• Letonia	339 km
• Rusia	294 km
• Zona económica esclusiva	Afitaos colos estaos vecinos
• Mar territorial	12 mn
[editar datos en Wikidata]

Xeografía física

Estonia asitiar ente les llatitúes 57°30' N y 59°50' N y los llargores 21°50' Y y 28°10' Y. Ye mayor que munchos países europeos como Dinamarca o Suiza, la so superficie ye de 45.226 km² similar, por casu, a la de los Países Baxos, a la de la comunidá autónoma d'Estremadura n'España o al del estáu de Quintana Roo en Méxicu.

Finxos xeográficos

• Puntu más septentrional: Isla de Vaindloo (59 º 49'17 "N), na zona continental: Península Purekkari, (59 º 40'27" N)
• Puntu más meridional: L'Aldea de Naha (57 º 30'32 "N). (Conceyu de Mõniste)
• Puntu más occidental: Isla de Nootamaa (21 º 46'06 "Y), na zona continental: Península de Ramsi, (23 º 24'28" S)
• Puntu más oriental: Narva (28 º 12'33 "Y).

La mayor distancia continental llega a 400 km. La islla de Ruhnu ye'l puntu más alloñáu del centru d'Estonia, atopar a 65 km al suroeste de la mariña occidental.

Relieve

Kihnu • Suur Munamägi Muhu Võrtsjärv Llagu Peipus Piirissaar Golfu de Finlandia Naissaar Osmussaar Saaremaa Abruka Hiiumaa Vormsi Ruhnu Golfu de Riga

El relieve d'Estonia carauterizar por ser bien uniforme, con llanures y llombes nidies, nun paisaxe nel que s'atopen dalgunos llagos. La so elevación media ye de 50 m. El so puntu más eleváu ye'l Suur Munamägi ("Gran monte en forma de güevu"), con 318 metros sobre'l nivel del mar.

Dientro de la Estonia continental esisten tamién dos unidaes estremaes, una zona compuesta por baxes llanures, asitiaes na metá occidental de la Estonia continental y na franxa costera del golfu de Finlandia, y otra daqué más elevada asitiada na metá oriental.

Xeolóxicamente predominen les cayueles bituminoses y la caliar nel norte, ente qu'en la parte sur del país ye l'arenisca.

Llanures baxes

Nel norte, atopamos la llanura costera del norte d'Estonia que s'estiende pola mariña del golfu de Finlandia, dende la península de Pakri nel oeste hasta la frontera rusa nel este. Al sur la llanura termina na llinia que formen los cantiles (non marinos) del norte d'Estonia llamaos klint o glint. L'anchor de la franxa bazcuya ente los 20 metros y los 20 quilómetros. Al este atopen les mayores estensiones de baxes llanures qu'ocupen aproximao un 20% de la superficie estonia y nun suelen superar los 20 msnm. De norte a sur atopen la llanura d'Estonia occidental y la llanura de Pärnu. Otres zones d'llanures baxes atopar alredor de los llagos Peipus y Võrtsjärv. Nel norte del Peipus alcuéntrase la bajillanura de Alutaguse, que s'estiende escontra'l norte siguiendo la ribera occidental del ríu Narva y al oeste la llanura de la mariña del Peipsi. La llanura del Vortsjarv estender dende'l norte del llagu hasta Tartu al este, siguiendo la rivera del ríu Ema.

Tierres altes

Les tierres altes, n'estoniu kõrgustik, allugar na metá esti de la Estonia continental ganando altor conforme avánzase faía'l sur. De fechu les zones de mayor altor tán asitiaes nel estremu sureste d'Estonia nun área delimitada pel llagu Võrtsjärv y los ríos Haanja y Ema. Les zones elevaes del norte d'Estonia allúguense paraleles al sur de los cantiles (glint) del norte d'Estonia. Tán formaes polos altores de Pandivere nel centru, alredor del cual allúguense los pandos de Harju escontra l'oeste y Viru escontra l'este, al sur d'esti conxuntu estiende la llanura d'Estonia central. Al este d'esta llanura y hasta'l llagu Peipus atópase'l drumlin de Vooremaa. Al sur partiendo con Letonia y ente les bajillanuras de Pärnu al oeste y el llagu Võrtsjärv al este atopa les altores de Pandivere que la so mayor altor ye Emumägi (166 msnm). Al sur de Pandivere ta Sakala, cola so máxima altitú nel monte Rutu (146 msnm). Nel estremu sureste atópense les mayores elevaciones d'Estonia. Equí allúguense tres zones de tierres altes, los altores de Haanja al sur, que ye la qu'algama la máxima altitú col monte Suur Munamägi (317 msnm). Y la altiplanicie d'Otepää al norte, que remata nel monte Kuutse (217 msnm), son les de mayor entidá. Les tierres altes de Karula al oeste de los altores de Haanja, tamién caltién elevaciones d'importancia, siendo la mayor d'elles Rebasejärve Tornimägi (137 msnm). Los valles o depresiones son tamién accidentes xeográficos carauterísticos d'esta zona montascosa, asina atopamos la depresión de Voru dixebrando los altores de Haanja y Karula de les de Otepää. La depresión del Haargla que dixebra los altores de Karula y Haanja. Y el valle del ríu Väike Emajõgi que dixebra los altores de Otepää de les de Sakala.

Ríos, llagos y costa

Río

El clima de tipu atlánticu continental favorez que los ríos caltengan un réxime d'alimentación pluvionival con un máximu de volume en primavera y otru daqué menor en seronda. Los altores de Pandivere constitúin un autentico surtidor fluvial dende onde flúin los principales ríos estonios. Por cuenta de que les elevaciones estonies tán asitiaes na metá oriental del país y percorrer de norte a sur, los ríos estremar ente los que tomen direición este oeste (cuenca hidrográfica d'Estonia occidental), y los que tomen direición oeste esti (cuenca hidrográfica d'Estonia oriental). Nel estremu sureste la cuenca del Koiva, que cubre una pequeña superficie, nun sigue nenguna de los dos anteriores sinón que los sos ríos flúin faía'l sur.

Los principales ríos d'Estonia son el Pärnu, el Keila y el Kasari na cuenca occidental, y el Narva na cuenca oriental, faciendo frontera con Rusia. De sur a norte, pueden señalase como principales cuenques hidrográfiques:

• Cuenca hidrográfica de Pärnu, el so principal ríu ye'l Pärnu, y el so afluente d'este'l Navesti, que desagua nel golfu de Riga.
• Cuenca hidrográfica de Matsalu, el so principal ríu ye'l Kasari desagua nel mar de Väinameri.
• Cuenca hidrográfica de Harju, el so principales ríos son el Javala y el Pirita que desagüen nel golfu de Finlandia.
• Cuenca hidrográfica de Viru, el so principal ríu ye'l Narva que desagua nel golfu de Finlandia.
• Cuenca hidrográfica del Peipus, el so principal ríu ye'l Ema
• Cuenca hidrográfica del Võrtsjärv, el so principal ríu ye'l Väike Ema o Väike Emajõgi.

Llagos

Una carauterística definitoria de la hidrografía estonia ye la bayura de llagos, la mayoría asitiaos al sureste del país. El númberu de llagos ye cimeru a 1.400 si contabilícense los naturales y los banzaos, y suponen un 4,6% del territoriu d'Estonia. La mayoría son pequeños y tienen una superficie inferior a los 100 km². Los principales son el Peipus, al este, con 3.555 km², compartíu con Rusia; el Võrtsjärv o Võrtsjärv nel centru que con una superficie de 270 km² ye'l segundu mayor llagu del país, y el mayor que s'atopa dientro de les fronteres estonies, y el Pskov. Por cuenta de la gran cantidá de superficies llacustres les islles nos llagos tamién son numberoses destacando Piirissaar nel llagu Peipus.

Costa

Costa acantilada nel norte (glint) y baxa y arenosa nel oeste.

La mariña estonia ye bien retayáu'l so llargor ye 3.780 quilómetros; de los cualos 1.242 quilómetros atopar nel continente y 2.540 quilómetros partir ente les islles. La llinia de mariña tien numberoses badees, estrechos y ensenaes. La mariña septentrional, que da al golfu de Finlandia, ye alta colos cantiles o glints. Tamién hai cantiles na mariña norte de les islles Saaremaa y Muhu. El cabu de Põõsaspea dixebra la mariña norte de la occidental, que da al mar Bálticu y la meridional, Väinameri que da al golfu de Riga. Estes mariñes, a diferencia de la septentrional, son baxes y arenoses.

Costa noreste d'Estonia cerca de Nõva, Condáu de Lääne.

Tabayones de Keila.

Costa norte, accidentes xeográficos d'este a oeste:

• Golfu de Narva
• Golfu de Kunda
• Península de Vergi
• Golfu de Käsmu
• Golfu de Eru
• Cabu Purekkari
• Península de Pärispea
• Golfu de Hara
• Península de Juminda
• Golfu de Kolga
• Golfu de Kaberneeme
• Golfu de Muuga
• Península de Viimsi
• Golfu de Tallin
• Golfu de Lohusalu
• Golfu de Paldiski
• Golfu de Keibu

Mariña occidental, accidentes xeográficos de norte a sur:

• Golfu de Paspelu
• Golfu de Haapsalu
• Golfu de Matsalu
• Golfu de Rame
• Golfu de Vaiste
• Golfu de Tõstamaa
• Golfu de Pärnu

Mariña de la isla Osmussaar.

Les islles ocupen 9,2% de la superficie d'Estonia, esisten 1.512 en total y caracterícense por ser predominantemente llanes y montiegues. Les dos más estenses son lo suficientemente grandes como pa constituyir condaos, Saaremaa y Hiiumaa. Les mayores islles allugar nes agües occidentales, dientro del conocíu como archipiélagu estoniu, nes que s'atopen amás de les enantes mentaes Muhu y Vormsi y otres 500 islles menores.

• Saaremaa. Ye la islla más grande d'Estonia con 2.673 km² de superficie. Ta asitiada al sur de Hiiumaa y al oeste de la Estonia continental. El so relieve ye bien llanu. La so máxima elevación asitiada al oeste ye'l Viidu Raunamägi con 54 msnm. La mariña de Saaremaa ye refecha en badees y cabos.

• Hiiumaa. Con 989 km² ye la segunda islla por estensión d'Estonia, ta alcontrada al norte de Saaremaa y al oeste de la Estonia continental. El so relieve ye llanu sacante nel oeste na península de Kõpu onde s'asitia la máxima elevación el Andrusemägi o Tornimägi 68 m. La mariña de la islla de 310 km ye bien recortada y amás de la península enantes mentada al norte atopa la de Tahkuna.

• Muhu. Ye la tercer islla d'Estonia con 206,1 km². Atopar ente Saaremaa al oeste, de la que la dixebra'l Väike Väin (Pequeñu estrechu), y la mariña d'Estonia continental al este dixebrada pol Suur Väin (Gran estrechu). El so altor máximu ye'l Sepamägi con 25,91msnm. Na so mariña destaca al norte la badea de Lõpemeri.

• Vormsi. Trátase de la cuarta islla d'Estonia por estensión con 98km². Allugar ente la islla de Hiiumaa al oeste de la que la dixebra'l estrechu de Hari y l'Estonia continental al este tres l'estrechu de Voosi. Pertenez al condáu de Lääne (El Condao occidental) del que constitúi un conceyu. Como la mayoría de les islles estonies tien un relieve llanu que nun devasa los 20 msnm y una mariña articulada, los dos mayores badees de la islla asitiar al sur, la badea de Sviby y la badea de Hullo.

Na mariña norte esisten islles más pequeñes como les islles Pakri, Naissaar y Nootamaa.

La islla de Ruhnu nel centru del golfu de Riga ye la única islla que nun s'atopa dientro de la zona costera próxima a Estonia. Ta asitiada a 70 quilómetros al sureste de Kuressaare. Tien una estensión de 11.9 km². El so altitú máxima algamar cola llomba de Haubjerre 29 msnm. Y la so mariña escarez de l'articulación carauterística del restu de les islles estonies.

Clima

El clima estoniu atópase na zona de transición ente'l clima atlánticu y continental, ye por tanto húmedu, con iviernos moderaos y branos fríos. La corriente templada del Atlánticu Norte qu'afecta a los países nórdicos tamién inflúi n'Estonia, de manera que gocia d'un clima más templáu de lo que correspondería al so llatitú nortiza. Asina que el factor principal qu'inflúi nel clima ye'l océanu Atlánticu (particularmente la corriente del Atlánticu Norte). L'actividá ciclónica de la parte norte del océanu Atlánticu determina una variabilidá bien alzada del tiempu n'Estonia y causa vientos fuertes, les precipitaciones elevaes y les fluctuaciones abruptas de la temperatura. Los vientos dominantes del oeste lleven l'aire marítimo húmedu lloñe dientro del país. Asina templa l'aire pel hibiernu, pero esfrecer pel branu. Tamién inflúi nel clima estoniu'l Estremos d'una función mínimu islandés, que ye una zona conocida pola formación de ciclones y onde la presión atmosférica media ye inferior que nes sos zones vecines.

Estonia tien un clima templáu, colos cuatro estaciones del añu bien estremaes y cola mesma duración. En referencia a les medies europees, el clima carauterizar por un iviernu bien fríu, una primavera nidia y un pocu lluviosa, un branu relativamente templáu y un llargu y nidia seronda. Según tea más cerca o más lloñe del mar Bálticu, hai diferencies significatives ente'l clima costeru y el clima interior.

La elevada llatitú d'Estonia nicia una gran diferencia de lluz solar ente l'iviernu y el branu. Los díes más curtios dar nel solsticiu d'iviernu: en Tallinn (al norte) 6 hores y 2 minutos y en Valga (al sur), 6 hores 39 minutos. The Longest Day, nel solsticiu de branu, dura 18 hores y 40 minutos, al norte y 18 hores y 10 minutos al sur, respeutivamente. El númberu añal d'hores de sol varien ente 1.600 y 1.900, siendo más eleváu na mariña y les islles y menor nel interior del país. Esto correspuende a menos de la metá de la capital máxima de sol posible.

Temperatures

Nuevu pinu alzar nel iviernu.

Falando en términos xenerales, Estonia carauterizar por un clima fríu. La temperatura medio añal d'Estonia atopar nos 5,2 °C. Los factores que más inflúin na temperatura local, amás de la llatitú, son la distancia al mar y el relieve, la temperatura ente la mariña y l'interior difier llixeramente pel branu y de una forma más acentuada pel hibiernu. La temperatura medio en xunetu, el mes más templáu del añu, ye de 16,4 °C. La temperatura medio nesti mes varia de los 16,3 °C nes islles báltiques, a los 17,1 °C nel continente. En febreru, el mes más fríu, la media ye de -5,7 °C; nes islles báltiques algamar de media -3,5 °C, y nel continente -7.6 °C. La máxima temperatura rexistrada ye 35,6 °C, documentada en Võru'l 11 d'agostu de 1992. La mínima son -43,5 °C, rexistrada en Jõgeva el 17 de xineru de 1940.

Precipitación

Estonia atopar nuna zona húmeda na que la cantidá de precipitación ye más grande que la evaporación total. La pluviosidá media nel periodu 1961–1990 va dende los 535 mm hasta los 727 mm per añu y ye más intensa a finales del branu, baxando na seronda ya iviernu. Les zones que rexistren mayor cantidá de precipitaciones son les tierres altes del este que tán más alloñaes de la mariña. Hai ente 102 y 127 díes lluviosos al añu, y la precipitación media ye mayor nes fasteres occidentales de Sakala y les Tierres Altes de Haanja. La cubierta de nieve, que ye más fonda na parte sureste d'Estonia, usualmente dura dende mediaos d'avientu hasta finales de marzu. La precipitación máxima rexistrada en 24 h. foi de 148 mm. La máxima mensual de 351 mm. Y la máxima añal de 1.157 mm. Los iviernos son duros, con precipitaciones en forma de nieve que tán en redol a los 600 mm añales.

Parámetros climáticos permediu de Tallinn
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	5	3	12	21	27	31	29	31	18	19	11	7	31
Temperatura máxima media (°C)	-4	-4	0	7	14	19	20	19	15	10	3	-1	0
Temperatura mínima media (°C)	-10	-11	-7	0	5	10	12	11	9	4	-1	-7	0
Temperatura mínima absoluta (°C)	-30	-30	-25	-13	-3	0	5	2	-3	-7	-21	-25	-30
Precipitación total (mm)	39	30	21	31	44	40	68	78	71	68	56	39	585
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm)	19	16	13	11	12	10	13	15	16	17	18	19	179
[ensin referencies]

Mediu ambiente

Imaxe satelital d'Estonia n'abril de 2004.

Estonia ta cubierta por aproximao 18 000 km² de montes con especies como'l abetu, el abeduriu y el pinu. WWF inclúi'l territoriu d'Estonia na ecorrexón de monte templáu de frondosas denomada monte mistu sarmático. Conforme a la normativa de la Xunión Europea, el territoriu d'esti país pertenez a la rexón bioxeográfica boreal. Cuenta con una reserva de la biosfera, el archipiélagu Moonsund o Archipiélagu estoniu occidental (1990). 225.960 hectárees tán protexíes como güelgues d'importancia internacional al amparu del Conveniu de Ramsar, en total, 12 sitios Ramsar. Estonia tien 9.285 llugares protexíos que cubren 9.167 km² o'l 20.19% de la so superficie total.

El riesgu natural por excelencia d'Estonia son les inundación que pueden asoceder en primavera. Tocantes a les cuestiones medioambientales hai de señalase, de primeres, la contaminación atmosférica derivada del dióxidu d'azufre proveniente de les plantes de cayueles bituminoses del nordés. Mientres dellos años consecutivos Estonia lideró la producción mundial per cápita de dióxidu d'azufre. Aproximao 75 % de la polución atmosférica d'Estonia atribuyir a dos centrales termoeléctriques alimentaes con esquistu bituminosu en funcionamientu cerca de Narva. Sicasí, la cantidá d'elementos contaminantes emitíos a l'atmósfera menguaron darréu, les emisiones del añu 2000 fueron un 80% menos qu'en 1980. La esplotación minera de cayuela bituminosa nel nordeste d'Estonia tamién dexó xigantescos montes de piedra caliar espardíos pola rexón.

Próximu a la ciudá de Sillamäe, nel llugar onde esistió una planta d'arriquecimientu d'uraniu, cerca de 1.200 tonelaes d'uraniu y aproximao 750 tonelaes de toriu fueren llanzaes nel golfu de Finlandia. Esta contaminación ye'l raigañu de dellos problemes de salú qu'afecten a los habitantes de la rexón. Na ciudá costera de Paldiski, el retiru de los residuos radiactives dexaos polos reactores nucleares del exércitu soviéticu foi tamién motivu de muncha esmolición. El gastu conxuntu pa la llimpieza de les dos ciudaes envalorar en más de 3,5 billones de corones estonies.

Tamién l'exércitu soviéticu contribuyó al espardimientu de la contaminación ambiental, al traviés de les sos instalaciones militares que cubríen más de 800 km² de territoriu n'Estonia. Arramó centenes de millares de tonelaes de combustible d'aviación direutamente nel suelu, de manera desaparente depositaron residuos tóxiques, y descargaron esplosivos y armamentu anticuáu nes agües de la mariña y del interior d'Estonia. Na década de 1990, mientres la retirada del exércitu d'Estonia, causáronse graves daños por cuenta de la destrucción d'edificios y equipamientos. N'ochobre de 1993, el Ministeriu de Mediu Ambiente d'Estonia emitió un informe preliminar que resumía parte de la degradación ambiental sufierta pel país. L'informe apunta como'l peor dañu aquel causáu al suelu y a les reserves soterrañes d'agua d'Estonia pol sistemáticu derramamiento de combustible d'aviación nos seis bases aérees del exércitu soviéticu. La base aérea cerca de Tapa, sufrió los peores daños, estimaciones oficiales indiquen que seis quilómetros cuadraos de terrén tán cubiertos por una capa de combustible; once quilómetros cuadraos d'agua soterraño tán contaminaos. Les agües de la contorna nun son aptes pal so consumu. Cola ayuda de Dinamarca, los equipos da Estonia empezaron a llimpiar la zona. El ministeriu de Mediu Ambiente envalora un costu de más de 10 billones polos daños al suelu y a les reserves d'agua.

La cantidá de residuos líquides ensin tratar arramaos a los cuerpos hídricos tamién baxó. Nel añu 2000 foi la ventena parte de los niveles de 1980. En rellación cola inauguración de nueves purificadores d'agua, la cantidá total de residuos contaminantes menguó. Estonia tien más de 1.400 llagos, naturales y fechos pol home, los más pequeños tán en zones agrícoles que tienen d'inspeccionase por cuenta de que tán altamente contaminaos por productos fitosanitarios.

Les agües mariniegues atópense contaminaes en munches llocalidaes. El modeláu numbéricu HBV foi utilizada pa evaluar la contaminación hídrica de los ríos d'Estonia y del mar Bálticu.

Xeografía humana

Estonia integra xunto a Lituania y a Letonia les llamaes repúbliques báltiques, siendo la menor de los trés. Tien 45.226 km² de territoriu (132º) y una población de cerca de 1.342.409 habitantes (estimación pa 2007). El 69% de la población rural vive en zones urbanes (2008).

La población ta formada por estonios (67,9%), rusos (25,6%), ucraínos (2,1%), bielorrusos (1,3%), fineses (0,9%) y otros (2,2%), según el censu de 2000. Tocantes a la relixón, el censu de 2000 apurre los siguientes porcentaxes: luterana evanxélica (13,6%), ortodoxa (12,8%), otros cristianos (incluyendo metodistes, adventistes del séptimu día, católicos y pentecostales, 1,4%), ensin filiación relixosa (34,1%), otros y ensin especificar (32%), nenguna (6,1%). L'idioma estoniu ye oficial y falar el 67,3% de la población; otros son el rusu 29,7%, otros 2,3%, desconocíu 0,7%.

Condaos d'Estonia.

Territorios anexaos a a la RSFS de Rusia en 1944.

Les principales ciudaes son Tallin, capital, con una población de 396.193 habitantes, Tartu (101.740 h.) y Narva (66.936 h.). Estonia ta estremada en 15 condaos: Harju, Hiiu, Ida-Viru, Järva, Jõgeva, Lääne, Lääne-Viru, Pärnu, Põlva, Rapla, Saare, Tartu, Valga, Viljandi y Võru.

Per debaxo d'esti nivel atopen los conceyos (227 conceyos), que s'estremen ente ciudaes, n'estoniu linn (34) y conceyos rurales, n'estoniu vald, (193). Los conceyos rurales de la mesma tán constituyíos pola agrupación de delles aldegues o llugares poblaos, que son la unidá poblacional más básica.

Históricamente Estonia estremóse n'ocho condaos Saaremaa, Läänemaa, Rävala, Harju, Viru, Järva, Sakala, Ugandi, qu'evolucionaron a los 15 actuales.

La llocalización geoestratégica d'Estonia xeneró múltiples guerres ente les potencies rivales del momentu: Suecia, Rusia, Alemaña.

En 1920 foi establecíu por aciu el Tratáu de Tartu la frontera ente Estonia y Rusia. En 1944, so la ocupación soviética, les rexones de Jaanilinn y al este de Narva y Petseri al sureste, que tomen un total de 2.300 km², fueron anexonaes por Stalin al territoriu de la RSFS de Rusia. La situación llegal d'estos territorios y los problemes fronterizos, permanecen latentes ente la República d'Estonia y la Federación Rusa, socesora de la Xunión Soviética.

Col fin d'unificar les unidaes territoriales d'alcuerdu a tolos miembros de la XE, instauróse'l sistema NUTS. Ésti sistema establez la división d'unidaes territoriales xerárquiques en trés niveles, de les cualos el nivel III correspuende n'Estonia al agrupamientu de condaos, unidá non oficial n'Estonia pero con validez pa fines estadísticos.

Xeografía económica

El principal recursu natural del país ye la cayuela bituminosa, de la que se llogra gas metanu y que s'atopa principalmente na zona nordeste del país, en redol a Kohtla-Järve. Otros recursos naturales: alteria, Apatita, ámbare, caliar, dolomita y tierra arable. Les tierres cultivaes ocupen cerca de 9.260 km². Los praos cubren cerca de 2.520 km², y les árees de campera cerca de 1 810 km².
Emplegu de Tierra:

• Tierra arable: 25 %
• Colleches permanentes: 0 %
• Camperes permanentes: 11 %
• Montes y monte: 44 %
• Otru: 20 % tierra Irrigada: 110 quilómetros ² en 1996

Vieya y nueva Tallin.

Estonia, qu'entró na Xunión Europea nel añu 2004, tien una moderna economía de mercáu y unu de los ingresos per cápita más altos n'Europa Central y la rexón báltica. Los socesivos gobiernos d'Estonia buscaron el llibre mercáu, con una axenda económica favorable a los negociu y duldaron pocu nes sos reformes comprometíes en favor del mercáu. La prioridá de Tallin foi caltener altes tases de crecedera con una media de 8% per añu dende 2003 a 2007. Los beneficios económicos d'un fuerte sector electrónicu y de telecomunicaciones y llazos comerciales fuertes con Finlandia, Suecia y Alemaña. Prevese que va adoptar l'euru nel añu 2011. La economía d'Estonia entró en recesión a mediaos del añu 2008, principalmente como resultáu d'una cayida na inversión y nel consumu de resultes del españíu de la burbuya inmobiliaria. El PIB baxó casi un 15% en 2009, una de les cifres de contraición más altes del mundu.

La composición del PIB por sector ye: agricultura 3%, industria 24,4% y servicios 72,6% (est. 2009). La población activa dedícase principalmente al sector servicios (74,5%), depués a la industria (22,7%) y a l'agricultura namái'l 2,8%.

L'agricultura produz les tradicionales pataques y tamién hortolices; hai ganadería de la que se llogren productos lácteos. La pesca caltién la so importancia. Les industries destacaes son d'inxeniería, electrónica, madera y productos derivaos, testil; teunoloxía de la información y telecomunicaciones.

Tien 859 km de gasoductos (2009), 919 km de víes ferriales y 57.016 km de carreteres, de los cualos 99 km son víes rápides. Les víes fluviales tienen un percorríu de 320 km (2008). Los principales puertos y terminales del país son : Kuivastu, Kunda, Muuga, Tallin y Virtsu.

Ver tamién

Islles y llagos d'Estonia

Referencies

• "ESTONIA" - CIA, The World Factbook

• Datos: Q1453203
• Multimedia: Geography of Estonia