Robert Baden-Powell

Robert Stephenson Smith Baden-Powell, I barón Baden-Powell de Gilwell (22 de febreru de 1857Paddington – 8 de xineru de 1941Nyeri) foi un actor, pintor, músicu, militar, escultor y escritor británicu. Fundador del Movimientu Scout Mundial, participó en distintes campañes militares n'África, nes cualos destacó y llogró gran popularidá ente la población británica, especialmente pola so heroica direición na defensa de Mafeking. En tornando a la so islla natal, les publicaciones de los sos llibros multiplicáronse y convirtióse, asina, nun destacáu autor en materia d'educación y formación xuvenil. Les sos idees, afiguraes en Escultismu pa rapazos y otres obres, inspiraron a grupos de mozos británicos a formar patrulles, colo que s'empecipió de manera informal el escultismu.

Robert Baden-Powell
1. chief scout (es) Traducir

1920 - 1941 - Arthur Somers-Cocks, 6th Baron Somers (es) Traducir
Miembru de la cámara de los Lords

valor desconocíu
Vida
Nacimientu Paddington22 de febreru de 1857[1]
Nacionalidá Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Residencia Pax Hill (en) Traducir
Hotel Outspan (es) Traducir
Muerte Nyeri8 de xineru de 1941[1] (83 años)
Sepultura La tumba de Robert Baden-Powell (es) Traducir
Familia
Padre Baden Powell
Madre Henrietta Grace Smyth
Casáu con Olave Baden-Powell (1912 – m. 1941)[2]
Fíos/es
Hermanos/es
Estudios
Estudios Charterhouse School (es) Traducir
Rose Hill School (en) Traducir
Llingües falaes inglés[4]
Oficiu líder scout (es) Traducir, escritor, políticu, escultoroficial
Premios
Nominaciones
Miembru de 5th Dragoon Guards (en) Traducir
50th (Northumbrian) Division (en) Traducir
South African Police Service (en) Traducir
13th Hussars (en) Traducir
Seudónimos B.-P., Impeesa, Mhala Parzi, Kanatankis, Stephe y BiPi
Serviciu militar
Cuerpu militar Exércitu Británicu
Caballería
Graduación Teniente xeneral
Lluchó en Segunda Guerra Bóer
Sitio de Mafeking (es) Traducir
Creencies
Relixón cristiano (es) Traducir
IMDb nm0046019
Cambiar los datos en Wikidata

Tres el so arrenunciu al exércitu británicu por conseyu del rei Eduardu VII, dedicóse dafechu a la formación del movimientu scout. Participó n'actividaes per tol mundu, arrobinando y asitiando les bases del escultismu modernu. Escribió una gran cantidá de llibros fayadizos a les necesidaes del movimientu y a los distintos niveles de participación de los scouts, dexando qu'estos, en tol mundu, tuvieren la oportunidá d'aprender por aciu testos especializaos pa la so edá. En llogrando diversos premios y reconocencies, retirar cola so esposa a Kenia, onde morrió. Foi soterráu en Nyeri; la so tumba tien inscritu un mensaxe de Baden-Powell pa tolos scouts del mundu. "“Intentái dexar esti mundu meyor de como lo atopastis” que resume unu de los fines a llograr nos mozos al traviés del Escultismu.

Biografía

editar

Robert Stephenson Cesil Smith Baden Powell nació'l 22 de febreru de 1857 en Londres, Inglaterra. El so padre foi'l reverendu Baden Powell, doctor en filosofía y profesor en Oxford; la so madre foi Henrietta Grace Smyth, fía d'un reconocíu colonizador inglés. Tuvo cinco hermanos y una hermana.

El 26 de febreru de 1865, a los sos ocho años y cuatro díes, escribió una pequeña composición que tituló Lleis pa mi cuando seya vieyu:

Yo quixera que la xente probe seya tan rica como nós, ye xusto qu'ellos seyan tan felices como nós; cuando crucies nel camín con una persona probe y das-y daqué de dineru, tas actuando con xusticia y tienes de dar gracies a Dios, porque Él fizo que la xente probe seya probe y la rica, rica. Y agora yo te digo que tienes de ser bonu; siempres que puedas pide a Dios nes tos oraciones que sías bonu, pero nun vas ser bonu con solo rezar, sinón esforciándote por selo.
Robert Baden Powell

Previu a la so entrada a la escuela, John Ruskin, reconocíu artista y escritor amigu de la familia, enseñó a Baden Powell téuniques d'artes plástiques, y desenvolvió nél especialmente l'habilidá de pintar con dambes manes.[10] Robert Empecipió los sos estudios formales na escuela Rose Hill, en Tunbridge Wells. En 1870, magar nun ser un estudiante destacáu, llogró una beca d'estudios p'asistir a la universidá de Charterhouse, nel centru de Londres, y otra pa la universidá de Fettes n'Edimburgu. A la fin asistió a la londinense, onde ingresó nel coru entá enantes d'empecipiar los estudios. Dos años más tarde la escuela treslladóse a Godalming, a unos 60 quilómetros de Londres. Inscribir nos equipos de fútbol, onde ocupó la posición de porteru y delanteru. Incursionó nel arte teatral y desenvolvió les primeres esploraciones nel Copse, monte cercanu al colexu. Realizó les sos primeres caceríes de coneyos y esperimentó col rastrexu y l'acesmo, escondiéndose de los sos profesores. [11]

Na so quinta década de vida, nel intre d'un cruceru tresatlánticu en xineru de 1912, conoció a Olave Saint Claire Soames, una moza de 23 años comprometida cola causa del escultismu.[12] Con ella contraería matrimoniu'l 30 d'ochobre de 1912 na ilesia de San Pedru, en Parkstone, área de Poole, Dorset, mui cerca de Brownsea.[2] La so lluna de miel foi n'avientu d'esi añu n'Arxelia,[13] ente que como regalu de bodes, recibieron un automóvil, mercáu con una coleuta mundial d'un centavu por scout.[14] El matrimoniu tuvo tres fíos: Arthur Robert Peter Baden-Powell, nacíu'l 30 d'ochobre de 1913,[15] Heather Grace Baden-Powell, nacida'l 10 de xunu de 1915 y,[16] Betty St. Clair Baden-Powell, nacida'l 16 d'abril de 1917.[17]

Per otru llau, dellos biógrafos suxirieron que Baden-Powell yera un homosexual reprimíu, anque ello nun foi acotáu con dalguna evidencia significativa;[18] al respeutu, ciertu historiadores tomen como base a la intensa rellación emocional col so amigu Kenneth McLaren p'argumentar aquello.[19]

Carrera militar

editar

En setiembre de 1876, apuntar nel exércitu, y quedó segundu de la so promoción en caballería y quintu en infantería. Foi nomáu oficial del XIII de húsares, históricu reximientu que participó na guerra de Crimea.[20] A mediaos d'avientu desembarcó en Lucknow, India, como subteniente del XIII de Húsares.

Ascensos

editar
 
Padres de Baden Powell.

En xunu de 1878, foi xubíu a teniente en realizando un cursu d'ocho meses, nel cual llogró un diploma d'honor por destacar n'habilidaes tales como rastrexu y esploración. Al añu siguiente tornó a Inglaterra por motivos de salú y participó nun cursu de tiru en Hythe, Kent, destacar nuevamente.

Los métodos de Robert Baden-Powell yeren revolucionarios: formaba pequeñes unidaes o patrulles que trabayaben xuntes so un guía, premiando a aquéllos que lo fixeren bien con insinies que recordaben el modelu tradicional del puntu norte na brúxula.[21]

Retomó les sos obligaciones nel XIII reximientu en payares de 1880, treslladándose a Kandahar, n'Afganistán, a les órdenes del coronel Baker Russel. Recibió l'encargu d'efeutuar el llevantamientu topográficu del campu de la Batalla de Maiwand.

L'exércitu inglés viose obligáu a sacupar Kandahar y treslladóse a Quetta n'abril de 1881. A finales d'avientu travesó 1.500 km. na India septentrional, hasta llegar a Muttra. Al añu siguiente, Baden-Powell foi nomáu instructor del reximientu, nel área de tiru. Adoptó como pasatiempos el polu y la caza del xabalín con llanza.[22][23]

 
Familia de Baden-Powell.

Productu de dichu pasatiempu, en 1883 ganó en Muttra la copa del Kadir na caza del xabalín. Foi promovíu a capitán y desempeñóse temporalmente nel estáu mayor del Duque de Connaught, en Meerut. En 1887, B.P. alcuéntrase n'África tomando parte na campaña en contra de los zulús y más tarde en contra de la tribu de los ashantis. Los nativos diéron-y el nome de "Impeesa", que quier dicir "Llobu que nunca duerme". Foi xubíu a Mayor en 1889. N'abril del 1896 dirixó la espedición en contra de los Matabeles en Rhodesia, la Segunda Guerra Matabele.[24] Esto yera una esperiencia formativa pa él. Munches de les sos idees relatives al escultismu enraigonáronse equí.[25] Tando nesta guerra foi qu'él empezó una amistá col conocíu scout americanu Frederick Russell Burnham, que dio a conocer a Baden-Powell sobre les costumes del oeste americanu y del woodcraft (esto ye, escultismu), y foi equí qu'él usó'l so sombreru Stetson per primer vegada.[26]

Dichu añu, inclemencies meteorolóxiques fixeron que s'esvalixaren los caballos de la compañía. Tolos soldaos entamaron una busca que dio como resultáu la xunta de tolos animales, a esceición del A44, el más pervalible de toos. Baden-Powell utilizó les sos téuniques de rastrexu p'atopalo, ganando asina'l respetu y almiración de los oficiales cimeros.[27]

En 1903 ye nomáu inspector xeneral de caballería, el rangu más altu al que podía aspirar un militar inglés. Dende dichu cargu, desenvolvió nueves téuniques d'ensayamientu, probando nuevos métodos que, a lo postrero, seríen heredaos pol escultismu pal ensayamientu de scouts.[28]

Misiones y ocupaciones militares

editar
"Los trés más famosos xenerales que conocí na mio vida nun ganaron nenguna batalla al enemigu estranxeru. Los sos nomes, sicasí, tolos cualos empiecen con "B", convirtiéronse pa nós en términos familiares. Son los Xenerales Booth, Botha y Baden-Powell. Al Xeneral Booth debémos-y l'Exércitu de Salvación; al Xeneral Botha, la Unión Sudafricana, y al Xeneral Baden Powell, el movimientu de los Boy Scouts"
(Estractu de Grandes Contemporáneos, de Winston Churchill, 1937.).

En 1893, tres un periodu en misiones especiales, Baden-Powell incorporar al XIII reximientu de húsares n'Irlanda. El comandante en xefe Wolseley reparó la so astucia pa combatir y encamentó que se-y unviara a África Occidental pa combatir a los Ashanti. Una vegada en dichu territoriu, B-P reclutó y entamó a 200 nativos por que dexaren de llau les sos diferencies étniques y engarraren xuntos en favor de la corona inglesa. Los nativos prepararon la llegada de los soldaos, construyendo cerca de 200 pontes con téuniques del escultismu. Mientres la batalla, los reclutes nativos prindaron a los esploradores unviaos por Prempeh, el xefe ashanti. Darréu, Prempeh foi fechu prisioneru. Tres el so regresu a Europa, B.P. establecer en Belfast, onde recibió una telegrama del xeneral Frederick Carrington nel cual informábalu que fuera asignáu pa exercer como xefe del Estáu Mayor en Sudáfrica.[27]

 
Baden-Powell en Sudáfrica en 1896.

Nel so camín a Sudáfrica, ordenó la captura del bruxu Unwini, quien fomentaba la guerra ente los nativos. Tres una corte marcial, el bruxu foi condergáu a muerte y darréu fusiláu. Un tribunal inglés arrestó a Baden-Powell por tal fechu; sicasí, tres les investigaciones, el casu foi sobreseído por falta de pruebes. Jan Grootboom, unu de los nativos entrenaos por Baden-Powell, llogró que los enemigos aceptaren la negociación pa detener la guerra, negociación a la cual Baden-Powell nun pudo asistir yá que taba enfermu de disentería.[29]

Más palantre, prindó una fortificación llargamente protexida, faciendo creer a los sos ocupantes por aciu téuniques d'engañu que l'exércitu inglés superába-yos en númberu, cuando en realidá apenes superaba'l centenar d'efeutivos. Tres dicha batalla, el célebre magnate y políticu Cecil Rhodes conducir hasta Ciudá del Cabu.[30]

Introdució l'usu de bicicletes como mediu de tresporte del reximientu; cabo destacar, a manera d'anéudota, que cuando-y robaron el so bicicleta, utilizó téuniques de rastrexu pa recuperala.[27]

Confióse-y de manera totalmente secreta qu'esplorara los montes Drakensburg.[31] Con oxetu de confundir a la xente, dexóse crecer una gran barba, faciéndose pasar por reporteru. Acaballó aproximao mil quilómetros. Metanes les poblaciones enemigues, Baden-Powell realizó les sos observaciones y dibuxó mapes que darréu sirviríen pal ataque inglés. A manera d'anéudota,[27] atopar col so mayor, a quien saludó. Sicasí, ésti tomó-y por un pordiosero,[27] colo cual demostrábase que'l disfraz yera infalible. A la fin de dicha misión, goció d'una llicencia de seis meses; el so destín como "militar con llicencia" fueron delles colonies portugueses n'África. Coincidió cola so llegada, una gran seca y fame na rexón; ante tal fechu, Baden-Powell contribuyó pa la recueya d'alimentos y meyora de les téuniques de caza, ganando amigos y el respetu de los paisanos.

Nos sos ratos llibres en Sudáfrica, cola ayuda de sir Hubert von Herkomer, cultivó l'arte de la escultura.[32]

La batalla de Mafeking

editar
«Baden-Powell ye un Scout maraviosamente capaz y rápido nes esquises. Nun conozo a otru que podríen faer el trabayu en Mafeking si les mesmes condiciones fueren impuestes. Tolos pedacitos de la conocencia qu'él recoyó estudiosamente utilizóse nel aforru que comunidá».
(Estractu: El sitiu de Mafeking abandonáu polos Boers., Frederick Russell Burnham entrevistáu pol London Times, 19 de mayu de 1900.).

En tornando con llicencia en xunu de 1899, un mes dempués recibió la orde de volver a Sudáfrica en misión especial, pa reclutar un contingente policial que tendría de patrullar la frontera noroeste. El 11 d'ochobre españó la guerra contra los bóeres y Baden-Powell defendió la ciudá asediada de Mafeking.[11]

El 13 d'ochobre de 1899, Baden Powell lideró un grupu integráu per mil homes recién entamaos y armaos, seiscientes muyeres y neños y siete mil indíxenes que nun participaben direutamente nel conflictu; l'arsenal col que cuntaba yera de 4 cañones pequeños y 7 ametralladores, entamando la defensa n'apenes tres meses. L'exércitu sitiador taba formáu por ocho mil homes bien provistos d'armes.[33] L'asediu foi implacable y namái cola astucia de B.P. pudieron soportalo hasta'l 17 de mayu de 1900, cuando fueron lliberaos por una fuercia conxunta inglesa al mandu de los coroneles Plumer y Mahon.

 
Postal emitida nel so honor depués del ésitu de Mafeking.

Los cañones utilizaos na batalles fueren fabricaos pola Compañía Bailey & Pegg en 1770, polo que curiosamente, teníen inscritos les sigles B.P. & Co.[34]

La so primer actividá foi la de crear un aniellu de proteición compuestu por 60 fuertes y un efeutivu esquema de trincheres. Asitió diversos reflectores y francotiradores toles nueches. Pa la defensa, fabricaron Granada de mano granaes con botes llenos de dinamita, que yeren llanzaes hasta una distancia de cien metros per mediu d'una caña de pescar. Una de les sos táctiques preferíes yera la d'engañar al enemigu faciéndo-y creer que s'enfrentaba a un exércitu mayor al real, pa lo cual fabricó maniquínes de soldaos.

Basáu nel conceutu de que la meyor defensa ye l'ataque, B-P cutía al enemigu cada vegada que podía, col escasu material con que cuntaba. Nesi ambiente, en que tolos homes yeren necesarios pa la defensa de la ciudá, B-P axuntó un cuerpu de cadetes al cual uniformó, dándo-yos la xera de llevar los mensaxes y órdenes, faer de centineles y ayudar na distribución d'alimentos y medicines (con esto pudo ocupar na batalla a los homes que s'encargaben de cumplir estes funciones). Al mandu d'esti cuerpu de cadetes taba un mozu oficial llamáu Goodyear. Con gran coraxe y responsabilidá, inclusive so fueu enemigo nes sos bicicletes, sorteaben los inconvenientes y cumplíen colo ordenao.[11] Baden-Powell diose cuenta de que cuando a un mozu dáse-y una responsabilidá, ésti pon enforma enfotu en cumplila. Esti razonamientu foi'l principiu del movimientu Scout.[35]

Una de les propuestes de guerra de Baden-Powell yera que pese al ambiente bélico, la vida tenía de siguir de la forma más natural posible; con esi envís, emitió billetes por que'l comerciu siguiera. Mientres la nueche, utilizaba un megáfonu pa ordenar un ataque ficticiu, colo que consiguía atraer el fueu bóer, nun dexando que folgaren. Nuna fuerte ofensiva bóer, fueron prindaos el comandante y cien de los sos homes; la custodia foi asignada a los rapazos cadetes.

Tres la lliberación de Mafeking (na cual participó'l so hermanu), asignar a Baden-Powell l'entrenamientu de la policía sudafricana. Pa xunu de 1901, había reclutado, montáu, forníu y adomáu a 8.000 policías. El lema establecíu por Baden-Powell pal cuerpu policial foi "Ensin mala voluntá pa naide y caridá pa toos". Viaxó miles de milles en tren y a caballu pa supervisar el bon funcionamientu del nuevu cuerpu encargáu de caltener l'orde en tiempos de paz. El llabor de Baden-Powell na policía fizo que'l secretariu d'Estáu pa les colonies, Joseph Chamberlain, emponderáralu.[36]

Fundación del escultismu

editar
 
Baden-Powell con Olave y los sos fíos en 1917.

En marzu de 1896, los Matabele remontar de nuevu contra l'autoridá de la Compañía Británica de Sudáfrica y lo que se conoz agora como “Primer Guerra de la Independencia” de Zimbabwe. Les defenses de Matabelelandia taben totalmente desorganizadas por cuenta de la malograda Espedición Jameson, y namái nos primeros meses de la guerra morrieron centenares de colonos blancos. Y envalórase qu'unos 50.000 Matabeles retirar hasta'l so bastión asitiáu nes Llombes Matopo, cerca de Bulawayo, una rexón que sería escenariu de los más fieros combates contra patrullar de colonos blancos. Con poques tropes que-yos sofitaren, los colonos llueu construyeron ellos mesmos una fortificación móvil (colos carromatos) nel centru de Bulawayo, y establecieron patrulles sol mandu de personalidaes como Baden-Powell y Frederick Russell Burnham. Burnham yera yá un famosu esplorador cuando entabló amistá con Baden-Powell, mientres el sitiu de Bulawayo los dos homes acaballaron xuntos, patrullando munches vegaes peles llombes Matopo, y foi neses llombes africanes onde Burnham enseñó a Baden-Powell les costumes y métodos de los indíxenes americanos, y enseñó-y les habilidaes y les conocencies pa desendolcase nel monte, el “woodcraft”. Tan impresionáu taba Baden-Powell pol espíritu esplorador de Burnham que-y cuntaba la xente cariñosamente que-y estrumiera tou lo que podía cuntar. Foi ellí onde Baden-Powell empezó a llevar el so personal sombreru de campaña Stetson (el cuatro bollos”) y el pañuelu, per primer vegada. Dambos dieron cuenta de que les guerres taben camudando ostensiblemente y que l'Exércitu Británicu tenía d'afaese. Asina, mientres les sos misiones conxuntes d'esploración, Baden-Powell y Burnham aldericaron sobre'l conceutu d'un ampliu programa de formación de los mozos naquelles habilidaes o woodcraft. Un programa ricu n'esploración, rastrexu, trabayu de campu, y autoconfianza.

En 1901, tres la lliberación de Mafeking, Baden-Powell foi promovíu a mayor Xeneral pola Reina. Como héroe d'adultos y mozos que tornara d'África a Inglaterra, atopar cola sorpresa que la so popularidá personal estendiérase gracies al so llibru Aids to Scouting (Ayudes pal Escultismu), destináu al exércitu, y que taba siendo usáu como llibru de testu nes escueles pa rapazos.

Yá que un llibru destináu a adultos atraxera a mozos, poner a trabayar arrexuntando les sos esperiencies na India y n'África ente los zulús y otres tribus, col fin d'escribir un llibru empobináu direutamente a la mocedá británica. Arrexuntó testos que-y dexaron estudiar alrodiu de la educación de moces al traviés de la historia.[37]

Tamién ye relevante la influencia d'Ernest Thompson Seton y el so trabayu colos Woodcraft Indians, una organización xuvenil basada nes tradiciones indígenes de Norteamérica y nel llamáu Arte de los Montes (Woodcraft). Baden-Powell caltuvo contautu epistolar con Seton, solicitándo-y autorización pa utilizar delles de les sos idees na nueva organización inglesa pa moces.

Ente que Baden-Powell siguió afinando'l conceutu de Escultismu y convertiríase nel fundador del Movimientu Scout Internacional, a Burnham denominóse-y el padre del movimientu”. Burnham y Baden-Powell caltuvieron aquella senciella y íntima amistá mientres les sos llargues vides. En 1931, Burnham lleó'l discursu de la dedicatoria del Monte Baden-Powell, en California, al so vieyu amigu esplorador. La so amistá ya igualdá de estatus nel mundu del escultismu y el caltenimientu, honróse cola dedicatoria nel so honor d'un picu axacente, el Monte Burnham.

Primer campamentu scout

editar

Del 9 al 25 de xunetu de 1907, realizóse'l primer campamentu Scout, na isla de Brownsea na Badea de Poole, Dorset.[38]

Escoyó a 20 rapazos d'ente 12 y 17 años, dalgunos yeren fíos de militares británicos, entamándolos en cuatro patrulles denominaes "llobos", "toros", "chorlitos" y "cuervos", apurriéndo-yos, como distintivu, una cinta azul, verde, mariella y colorada respeutivamente.

 
Fotografia de los acampamentes de Brownsea.

L'itinerariu xeneral yera llevantase tempranu (al soníu del cuernu de Kudu, un troféu de guerra de Baden-Powell tomáu del xefe matabel Siginyamatsche),[39] prauticar exerciciu físicu, cocinar la mesma comida, percorrer la naturaleza pa reparar animales y páxaros, faer grandes xuegos, llevantar rústiques construcciones, aprender nuedos y amarres.[40]

Peles nueches, toos compartíen esperiencies alredor d'una fogata, onde Baden-Powell cuntaba una historia na que dalguna téunica del escultismu sirviéralu, a otru día exercitaben la téunica esplicada mientres la fogata. Cada xornada terminaba con una oración.[41] B.P. describió'l so métodu de la siguiente forma:

«Por casu, tomemos un aspeutu de la materia “Observación”, por casu el rastrexu de buelgues. Nel fogón nocherniegu, vamos cuntar a los rapazos dalgunos exemplos interesantes sobre'l valor de tener la capacidá de siguir buelgues. A la siguiente mañana, enseñarémoslos como prauticar rastrexu al iguar buelgues de distintos rapazos a distintes velocidaes y amosando como lleeríes y deducir el so significáu, Pela tarde realizárase'l xuegu del rastrexu del venáu».
Baden Powell

El programa iguóse asina:

DíaFechaTemáticaActividaes
-30 de xunetuTreslláu al sitiu de Campamentu-
1 d'agostuParte PreliminarFormación de Patrulles y Distribución de xeres
2 d'agostuCampismoConstruyir Abellugos, Pionerismo, Fueu nocherniego y Cocina
3 d'agostuObservaciónRastrexu, memorización de buelgues, Siguir el Rastru, Deducción, Xuegu Holmes, Entrenamientu de la vista, Xuegu de Kim, trabayu nocherniegu.
4 d'agostuArtes del MontePráutiques de Naturaleza, Esquises al natural, Carrera de Plantes, reparando estrelles, acesmando al venáu, acesmando en silenciu.
5 d'agostuCaballerosidadXuegos n'Equipu y Caza de la Ballena
6 d'agostuSalvamentuInstrucción sobre primeros auxilios y xuegos de salvamentu
7 d'agostuPatriotismuTáctiques y estratexes de campu, fogón nocherniegu
8 d'agostuDemostraciónVisita de los Padres ya invitaos, Clausura del Campamentu

Tal foi l'ésitu del ensayamientu de los rapazos, que'l mesmu Baden-Powell foi prindáu nel xuegu nocherniegu d'acesmo, lo cual demostraba que yera posible supera-y por aciu téuniques scout. Una de les nueches el señor Ban Raalte, dueñu del sitiu de campamentu, y dalgunos de los sos amigos fueron de visita a la isla, siendo "arrestaos" por una patrulla de vixilancia rutinaria.

 
Monumentu Conmemorativo na Isla de Brownsea
 
Baden-Powell nel Campamentu de Brownsea, agostu de 1907

Los asistentes al Campamentu fueron:

Dirixentes:

  • Robert Baden-Powell: 50 años, xefe de campamento
  • George Green: 48 años, asistente
  • Kenneth McLaren: 47 años, asistente
  • Henry Robson: 51 años, asistente
  • Donald Baden-Powell: 9 años, ordenanza

Patrulles:

  • Patrulla Toros:
    • Herbert Barnes: 16 años (Guía)
    • Herbert Colingbourne: 15 años
    • Humphrey Noble: 15 años
    • William Rodney: 10 años
    • James Tarrant: 16 años
  • Patrulla Chorlitos:
    • George Rodney: 15 años (Guía)
    • Terry Bondield: 13 años
    • Richard Grant
    • Alan Vivian: 15 años
    • Bert Watts
  • Patrulla Llobos:
    • Bob Wroughton: 16 años (Guía)
    • Cedric Curteis: 13 años
    • Reginald Giles: 14 años
    • John Evans Lombe: 11 años
    • Percy Medway: 14 años
  • Patrulla Cuervos:
    • Thomas Evans-Noble: 14 años (Guía)
    • Bert Blanford: 13 años
    • Marc Noble: 10 años
    • Arthur Primmer: 15 años
    • James Rodney: 14 años[42]

Conclusiones tres el campamentu

editar

Al rematar esti campamentu, Baden-Powell confirmó que'l Movimientu Scout yera capaz d'ufiertar a la mocedá británica un campu d'actividá formativa útil, incluyente ya interesante. La creación del uniforme significó la fraternidá ente los mozos porque suprimía les barreres sociales y polítiques.

El lema foi "Siempres Llistu" (n'inglés foi "Be Prepared", conteniendo les iniciales de Baden-Powell). L'emblema mundial del movimientu Scout tien la flor de lliriu (que nos mapes antiguos sirvía pa designar el norte), arrodiada d'un llazu amarráu poles sos puntes nun nuedu llanu (representando la hermandá Scout); los sos trés pétalos recuerden los trés virtúes (llealtá, abnegación y pureza), los trés principios Scouts (deberes para con Dios, Patria y Humanidá) y los trés partes de la promesa Scout.[43][44]

Viéronse arreyaos nel proyeutu per mediu de patrociniu y sofitu loxísticu los señores Arthur Pearson y Charles Heald, secretariu nacional de la YMCA.

Espansión del escultismu

editar
 
Portada orixinal del Fascículu 1 de Escultismu pa rapazos.
«En 1908, el Xefe Scout, como'l llamábase, publicó'l so llibru Escultismu pa rapazos (Scouting for Boys). Amenó en toos el sentíu d'aventura y l'amor a la vida al campu que ye tan fuerte na infancia. Pero, sobremanera, escitó esos sentimientos de caballerosidad, y esa correición y enfotu nel xuegu, seya seriu o frívolu, que constitúin la parte más interesante del sistema d'educación británica. L'ésitu foi inmediatu y trascendental. (...) Casi darréu vimos nos díes de fiesta, pelos caminos de Britania, pequeñes tropes y patrulles d'esploradores, grandes y mozos, bordón en mano, avanzando animosos, emburriando'l so pequeñu carrín de mano cola so cantimplora y el so equipu de campaña escontra los montes y terrenes acutaos que la so exemplar conducta rápido devasar. Darréu rellumaben los fueos del vivac d'un vastu exércitu, que les sos files nunca van tar ermes y que la so cola nun acabara enxamás mientres fluya sangre colorao poles venes de la mocedá. (...) Ye difícil encarecer la salú mental y moral que reportó a la nuesa patria esta senciella y fonda concepción...»
(Estractu de Grandes Contemporáneos, de Winston Churchill, 1937).

En 1908 publicó Escultismu pa rapazos en seis fascículos quincenales, fundó la revista The Scout pa esploradores, entama l'asociación Scout d'Inglaterra y nel restu del Imperiu Británicu.

 
Portada orixinal del Fascículu 2 de Escultismu pa rapazos

Escultismu pa rapazos entá nun acabara d'apaecer nes vitrines de les llibreríes y nos puestos de revistes, cuando yá, de forma bonal, grupos de mozos xuniéronse formando patrulles scouts pa poner en práutica eses idees. Lo que se pensara pal ensayamientu d'organizaciones yá esistentes (les brigaes xuveniles y YMCA fundamentalmente) convirtióse finalmente nel manual d'un nuevu movimientu mundial. Dende entós Escultismu pa rapazos traducióse a más de 35 idiomes.[21] Baden-Powell introdució nel movimientu de los scouts y mochaches guíes munches tradiciones de les naciones indies norteamericanes. Realizó un segundu campamentu en Humbshaugh, Northumberland; nésti perfeccionó'l Sistema de Patrulles ya implementáronse nuevos xuegos, perfeccionando la organización y el modelu educativu. Darréu, Roland Philipps escribe'l llibru El Sistema de Patrulles que presenta esti elementu fundamental del Métodu Scout.

El 22 de marzu dicta una conferencia pa l'Academia Militar de Chile, ellí a pidimientu del doctor Alcibíades Vicencio ufiertó una charra sobre'l movimientu scout. Entusiasmáu, el Dr. Vicencio entamó la primer brigada scout en Chile'l 21 de mayu de 1909. Anguaño'l nome d'esta brigada ye GAVIN, considerada una actividá extraprogramática del Instituto Nacional. N'abril de 1909, al rematar la visita, volvió a la ciudá de Buenos Aires, Arxentina. [45]

Al añu siguiente viaxó a los países del Conu Sur de Suramérica. Primero visitó Chile. y depués Arxentina Al llegar a Buenos Aires el 14 de marzu de 1909, grande foi la so sorpresa cuando a la so apuerto lo taba esperando patrullar de Lomas de Zamora (precursora del actual Grupu Scout 1 Xuan Galu de Lavalle de Banfield, Provincia de Buenos Aires). B-P foi recibíu como güéspede d'honor pol gobiernu arxentín, l'exércitu destinó-y un edecán y agospióse nel Jockey Club de Buenos Aires. Hasta ellí averóse'l secretariu de l'Asociación Cristiana de Jóvenes (YMCA), Sr. Cristian Russel, y convidar a dar una conferencia sobre'l Movimientu Scout nel salón d'actos de la YMCA Arxentina.[46]

En 1909 realizóse una exhibición scout nel Crystal Palace de Londres. Cuando llegó'l momentu del desfile de les delegaciones toos sorprendiéronse porque'l fenómenu arimárase a les 'muyeres scouts'. Polo xeneral, la opinión popular d'esi entós yera contraria a que les rapaces nueves realizaren les pruebes y mañes qu'executaben los varones, razón pola cual Agnes Baden-Powell decidió escribir un folletu que promoviera una opción fayadiza pa les neñes. En 1909, Agnes y Robert publicaron conxuntamente dos llibros que los sos títulos fueron Pamphlet A: Baden-Powell Girl Guides, a Suggestion for Character Training for Girls y Pamphlet B: Baden-Powell Girl Guides, a Suggestion for Character Training for Girls.[47] Estes publicaciones considérense los precursores del movimientu xuvenil femenín y, depués fueron ampliaos nun Manual pa les Mochaches Guíes que se publicar en 1912.[48]

El movimientu de les Guíes, tenía por oxetivu atender a la población femenina n'edá de ser scout. El mesmu añu, arrenunció al exércitu inglés pa dedicase de llenu al escultismu, por conseyu del rei Eduardu VII, realizando una xira per tol mundu pa ver los distintos movimientos scouts; al llegar a Canadá, realizó una presentación téunica en Winnipeg, Québec y Toronto, ante una congregación de 2000 scouts canadienses.[49]

El escultismu, n'Estaos Xuníos, llegó per mediu d'un scout británicu desconocíu, quien fixo qu'un estauxunidense prominente interesar por esti movimientu y llevar a tierres norteamericanes, siendo conocíu l'incidente como la "historia de la bona aición". La xira foi atayada pola Primer Guerra Mundial.[50][51]

Depués, fúndase'l movimientu scout nel Perú, a cargu del Profesor Xuan Lluis Rospigliosi y Gómez Sánchez, un 25 de mayu del añu 1911 nel Colexu Inglés del Distritu de Barranco, de la Ciudá de Lima.

En 1912, Baden-Powell realizó una xira por Australia, Nueva Zelanda y África del Sur, conociendo nun barcu a la que sería la so esposa. Al añu siguiente, realizar en Birmingham una exhibición nacional de trabayos manuales scout que contemplaben trabayos d'escultura, texíu, inxeniería, zapatería, plomería y primeros auxilios.

Na estructura del movimientu scout, Baden-Powell identificó un problema: ¿qué faer colos hermanos pequeños de los scouts, que los acompañaben con gran entusiasmu en munches de les sos operaciones y actividaes?. La respuesta a esta entruga foi la creación, en 1916, de la caña de los lobatos, ambientada nel Llibru de les Tierres Vírxenes, de Rudyard Kipling, y la publicación del Manual del Lobato.

 
La casa blanca de Gilwell Park.

En 1919, adquier el Gilwell Park por donación de la familia MacLaren, onde dende esi mesmu añu realizaron los cursos de formación pa xefes scouts.[21][52]

 
Insinia del primer Jamboree Mundial.

Darréu, Baden-Powell reparó que dellos rapazos teníen qu'abandonar la tropa scout al cumplir los diecisiete años, polo que creó, en 1922, una etapa especial pa moces llamada roverismo, escribiendo pa éstos la so obra Roverismo escontra l'ésitu.

Visitó a los Esploradores d'España en Madrid, el 31 d'ochobre de 1918, en 1929 visitó Cádiz, Palma de Mallorca y Tenerife; fixo escala en Xibraltar en 1934 y l'añu siguiente volvió visitar Tenerife.[53]

En 1928, Baden-Powell axuntó na so casa de Pax Hill a los sobrevivientes del primer campamentu scout, un momentu d'alta emoción y señardá, según lo descrito pol militar retiráu.

Jamboree mundiales

editar

Del 30 de xunetu al 8 d'agostu de 1920, realizóse'l primera Jamboree mundial en Londres. L'eventu foi entamáu por Hubert Martin, quien unvió invitaciones a 32 países con 18 llingües distintes consiguiendo axuntar a 8.000 scouts nel Crystal Palace, cerca d'Olympia.[54] Na nueche del 6 d'agostu Baden-Powell foi proclamáu Xefe Scout Mundial.

En 1924 realizóse un Jamboree en Dinamarca, en 1929 n'Inglaterra, en 1933 n'Hungría y en 1937 n'Holanda; en cada unu d'estos Jamborees, Baden Powell yera la figura central, saludáu por "los sos rapazos" onde quiera que lo víen. Baden Powell viaxaba ensin posa en pro del escultismu, sostenía correspondencia colos sos xefes en numberosos países y escribiendo sobre temes scouts.[21][55]

El movimientu Scout mientres les guerres

editar
"Munches instituciones venerables y munchos famosos rexímenes, honraos polos homes, perecieron na nube; pero'l movimientu de los Boy Scouts sobrevivió. Sobrevivió non solo a la Gran Guerra sinón a les torpeces de la posguerra. Mientres tantos elementos de la vida y del espíritu de les naciones paecíen sumíos nel plasmu, aquel floriaba y crecía ensin posa. El so lema adquier nueva significación nacional a midida que los años pasen sobre la nuesa isla. Lleva a tolos corazones el so mensaxe d'honor y deber: tái llistos a irguivos en defensa del Derechu y de la Verdá, seyan como quieran los vientos qu'azoten."
(Estractu de Grandes Contemporáneos, de Winston Churchill, 1937.).

Mientres la Primer Guerra Mundial, pudo detenese'l movimientu, pero la formación recibida al traviés del Sistema de Patrulles poner a prueba. Los guíes de patrulla fixéronse cargu cuando los adultos dir al serviciu activu. Los scouts contribuyeron de munches maneres nel esfuerciu de la guerra: lo más notable quiciabes fueron los servicios que los scouts marinos fixeron como guardacostes.[27]

Ente los dos guerres mundiales el escultismu siguió floriando perdayuri, sacante nos países totalitarios, onde foi prohibíu, una y bones el escultismu ye esencialmente democráticu y voluntariu.

Al empezar la Segunda Guerra Mundial, los scouts siguieron en manes de los guíes de patrulla, desempeñando diverses actividaes como mensaxeros, bomberos, camilleros y brigaes de salvamentu. Nos países ocupaos, el escultismu siguió clandestinamente. Tres el fin de la guerra, viose que'l númberu de scouts, en dellos países que fueren ocupaos, aumentara.[21]

Títulos y condecoraciones

editar
 
Estatua en Rio de Janeiro.

En 1909, el rei Eduardu VII armar caballeru, dándo-y el títulu de Sir. Nel tercer Jamboree mundial, el rei Xurde V concedió a Baden-Powell el títulu de nobleza, colo cual conviértese en Lord Baden-Powell, 1ᵉʳ. Barón de Gilwell.

 
Escudu d'armes del I barón Baden-Powell de Gilwell.

Per otru llau, la cara de Baden-Powell foi inmortalizado en 1929 pol cuadru pintáu al oleu por David Jagger, nel cual refléxase la cara d'una persona sele. El so llabor foi llargamente reconocida en vida: concediéronse-y 19 premios scouts de calter internacional y impunxéronse-y 28 órdenes y condecoraciones, ente elles, en 1919, la Orde d'Alfonsu XIII d'España.[21][56]

En 1934 foi recibíu pol Papa Pío XI nel Vaticanu, amosando ésti gran interés pol movimientu scout y poles posibles aplicaciones del mesmu nel catolicismu.

En 1937, Xurde VI dio-y la Orde al Méritu; asina mesmu, en L'Haya, recibió'l premiu Wateler pa la Paz. El mesmu añu, foi candidatu al premiu Nobel de la paz, pero nun-y foi dau pola so vinculación con unu de los exércitos participantes de la situación de conflictu mundial. El mesmu añu, nel V Jamboree mundial, la Reina Guillermina dio-y la Cruz de la Orde de Nasáu. Ye ende onde se despidió del movimientu scout.[14] El mesmu añu, el Rei confírma-y como Par d'Inglaterra col nome de Lord Baden-Powell de Gilwell.

N'homenaxe póstumu, fuéron-y concedíes la gran cruz de la Orde de San Miguel y San Xurde, la gran cruz de la Real Orde Victoriana y foi nomáu caballeru comendador de la Orde del Bañu. Esto ten de ser correxíu, ye falsu. La Gran Cruz de la Orde de san Miguel y san Xurde foi-y concedida en 1927. La Gran Cruz de la Orde victoriana foi-y concedida en 1923 y Caballeru Comendador de la Orde del Bañu, foi-y concedida en 1909. Pa ello faigo referencia del so llibru autobiográficu "Adventures and Accidents" onde firma como Lord Robert Baden-Powell, OM, GCMG, GCVO, KCB; públicado en 1934, les sigles faen referencia a estos títulos.

Rellación cola masonería

editar

Históricamente venceyóse a Baden-Powell cola masonería, anque se demostró que nun esisten documentos qu'acrediten el so iniciación en dalguna loxa d'Inglaterra o nel mundu y la so familia saber. Anque puedan identificase diverses semeyances ente la masonería y los principios y costumes del escultismu como son la Iniciación y el Xuramentu o Promesa, nun son más que coincidencies qu'esisten nesta y otres instituciones del tipu "iniciáticas". De toes formes, hai una clara evidencia de que tenía una bona opinión de la masonería. Mientres l'asediu de Mafeking, nes guerres anglu-boers, dexó que la loxa local Austral Nº2534 pudiera siguir axuntándose. Igualmente, autorizó qu'en Melbourne (Australia) fundárase una Loxa col so nome, la Loxa Baden Powell Nº488.[57]

Sicasí, esisten reconocíos masones que pertenecieron al Escultismu; como'l duque de Connaught, Cecil Rhodes, Rudyard Kipling y Alcibíades Vicencio, los que fueron fieles collaboradores de Baden-Powell.

Magar tales coincidencies y les semeyances qu'esisten ente l'escultismu y la masonería, podemos afirmar qu'estos venceyos y semeyances, esisten n'otres agrupaciones iniciáticas; polo que ye posible desligar por completu a Banden Powel como Masón. Pero en nengún casu puédese desligar al escultismu de la masonería tocantes a los sos principios filosóficos, organización y ritos; pero sobremanera pola coherencia en cola masonería na esencia humanista, lliberal y social que fai del escultismu un movimientu empobináu al meyoramientu de la humanidá y les sos sociedaes.

A lo llargo de la historia del escultismu, diverses organizaciones criticaron el movimientu, especialmente en Chile, onde la Ilesia católica emitió una veda temporal, que sería retirada darréu.

Vieyera y muerte

editar
 
Monumentu frente a B-P House, en South Kensington, Westminster, Londres.

Al cumplir 80 años, les sos fuercies empezaron a tornar. Tornó a África en compañía de la so esposa; aquel día, había más de dos millones de scouts partíos per tol mundu.

Establecer en Nyeri, Kenia, llugar nel cual Baden Powell morrió'l 8 de xineru de 1941 (un pocu más d'un mes enantes de cumplir los sos ochenta y cuatro años); un grupu de soldaos y scouts llevar hasta'l Monte Kenia.

 
Tumba de Baden-Powell xunto a la so esposa.
 
Señal de "Fin de Pista".
 
Homenaxe a Baden Powell nel Parque Ecolóxicu Pasu Coyol de Córdoba, Ver. Méxicu.

La so esposa Olave finada'l 25 de xunu de 1977 foi soterrada xunto a él. Nel so llábana puede lleese la siguiente inscripción:

"Robert Baden-Powell Xefe Scout del Mundu 22 de febreru de 1857 8 de xineru de 1941".

"Olave Baden-Powell Xefe Guía del Mundu 22 de febreru de 1889 25 de xunu de 1977".

Y debaxo d'esti epitafiu'l signu de final de pista, como robla d'una misión cumplida en favor de la mocedá de tol mundu.[58][59]

L'últimu mensaxe

editar

Considérase'l so «testamentu scout» una carta atopada ente los sos efeutos personales, que taba dirixida a tolos scouts del mundu.

Queríos scouts: Si vistis dalguna vegada la obra Peter Pan, vais recordar cómo'l xefe de los pirates siempres taba pronunciando'l so discursu de despidida por medrana de que cuando-y llegara'l so hora nun tuviera yá tiempu de compartilo. Daqué asina m'asocede a mi, y, inda cuando nun toi morriendo nesti momentu, voi facer unu d'estos díes y quiero mandavos un mensaxe de despidida. Recordái, esto ye lo último que vais oyer de mi, por tantu meditáilo.

Tuvi una vida bien dichosa, y quiero que cada unu de vós tener tamién.

Creo que Dios púnxonos nesti mundu maraviyosu por que fuéramos felices y esfrutáramos de la vida. La felicidá nun venir# de ser ricu, nin siquier del ésitu na mesma carrera, nin de concedese unu tolos gustos. Un pasu escontra la felicidá ye faese sanu y fuerte cuando neñu, pa poder ser útil y asina gociar de la vida cuando se ye un home.

L'estudiu de la naturaleza va amosavos cómo Dios enllenó'l mundu de guapura y de coses maraviyoses por que les esfrutéis. Contentáivos colo que vos haya tocáu y sacái el meyor partíu d'ello. Mirái'l llau allegre de les coses en vegada del llau murnia.

Pero'l camín verdaderu pa consiguir la felicidá pasa por faer felices a los demás. Intentái dexar esti mundu un pocu meyor de como lo atopastis y, cuando vos llegue la hora de morrer, vais poder morrer felices sintiendo que de nenguna manera perderíais el vuesu tiempu sinón que fadríais tolo posible. Asina, tái "Siempres Llistos" pa vivir felices y morrer felices: enferronáivos siempres a la vuesa promesa Scout, inda cuando dexarais de ser mochachos, y que Dios ayúdevos a faelo asina.

Llibros publicaos

editar
  • Sobre vengación: una fácil memoria d'ayuda (On Vedette: An Easy Aide-Mémoire) (1883)
  • Reconocencia y esploración (Reconnaissance and Scouting) (1884)
  • Instrucción de caballería (Cavalry Instruction) (1885)
  • Cacería de gochos (Pigsticking or Hoghunting) (1889)
  • La cayida de Prempeh (The Downfall of Prempeh) (1896)
  • La campaña Matabele (The Matabele Campaign) (1897)
  • Ayudes pa la esploración (Aids to Scouting for N.C.O.s and Men) (1899)
  • Deportes en guerra (Sport in War) (1900)
  • Esquises de Mafeking y África Oriental (Sketches in Mafeking and East Africa) (1907)
  • Escultismu pa rapazos (Scouting for Boys) (1908)
  • Anécdotes para scouts (Yarns for Boy Scouts) (1909)
  • Xuegos pa scouts (Scouting Games) (1910)
  • El llibru de les rapaces esploradores (How Girls can Help to Build Up the Empire) (1912)
  • Scouts más allá de los mares (Boy Scouts Beyond the Seas) (1913)
  • Entrenamientu rápidu pa la guerra (Quick Training for War) (1914)
  • Memories de La India (Indian Memories) (1914)
  • Puntería pa rapazos (Marksmanship for Boys) (1915)
  • Les mios aventures como espía (My Adventures as a Spy) (1915)
  • Manual del lobato (The Wolf Cub's Handbook) (1916)
  • Mozos caballeros del Imperiu (Young Knights of the Empire) (1916)
  • Guía del Xefe de Tropa (Aids to Scoutmastership) (1919)
  • El manual de les brownies y golondrines (Brownies or Bluebirds) (1920)
  • Qué pueden faer los scouts (What Scouts Can Do) (1921)
  • Roverismo escontra l'ésitu (Rovering to Success) (1922)
  • Tropiezos de la vida y cómo encaralos (Life's Snags and How to Meet Them) (1927)
  • Escultismu y movimientos xuveniles (Scouting and Youth Movements) (1929)
  • Lleiciones de la universidá de la vida (Lessons from the 'Varsity of Life) (1933)
  • Aventures y accidentes (Adventures and Accidents) (1934)
  • Escultismu alredor del mundu (Scouting Round the World) (1935)
  • Aventures escontra la edá Viril (Adventuring to Manhood) (1936)
  • Aventures africanes (African Adventures) (1937)
  • Páxaros y besties d'África (Birds and Beasts of Africa) (1938)
  • Rema la to propia canoa (Paddle Your Own Canoe) (1939)
  • Más esquises de Kenia (More Sketches of Kenya ) (1940)

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: Kindred Britain.
  3. 3,0 3,1 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
  4. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  5. URL de la referencia: http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154.
  6. Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-1919-6674.
  7. 7,0 7,1 Afirmao en: Base Léonore. Identificador Léonore: LH//88/57. Editorial: Ministerio de Cultura de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  8. URL de la referencia: https://www.scout.org/BronzeWolfAward/List.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Afirmao en: nobelprize.org. Identificador de nominación de persona al Premio Nobel: 614. Editorial: Fundación Nobel. Llingua de la obra o nome: inglés.
  10. Maxence,Philippe, Baden-Powell, de Lord bathing-towell à Lord Baden-Powell of Gilwell consultáu'l 9 d'abril de 2007.
  11. 11,0 11,1 11,2 Scouts Dominicanos, Historia del Escultismu Mundial consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  12. Anónimu, Baden Powell consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  13. «Federación Española de Guidismo - La Xefa Guía Mundial.» (25 d'agostu de 2008). Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
  14. 14,0 14,1 Manual Scout, Baden Powell consultáu'l 10 de marzu de 2007.
  15. «Olave Baden-Powell - La Xefa Mundial Guía - El so fíu Peter.» (25 d'agostu de 2008). Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
  16. «Bill Hillcourth - Baden-Powell, los dos vides d'un héroe.» (25 d'agostu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-06-05. Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
  17. «Olave Baden-Powell - La Xefa Mundial Guía - La so fía Betty.» (25 d'agostu de 2008). Consultáu'l 25 d'agostu de 2008.
  18. Haggerty, George; Zimmerman, Bonnie (2005). Encyclopedia of Lesbian and Gay Histories and Cultures (n'inglés). Garland Science. ISBN 978-113-557-871-8.
  19. Parsons, Timothy (2004). Race, Resistance, and the Boy Scout Movement in British Colonial Africa (n'inglés). Ohio University Press, páx. 318. ISBN 978-082-144-145-9.
  20. Uy Scouts, Biografía de Baden-Powell Archiváu 2008-06-23 en Wayback Machine consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 ASDE, Baden Powell consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  22. G. Kipling, Baden Powell Archiváu 2007-03-16 en Wayback Machine consultáu'l 10 de marzu de 2007.
  23. Cla Stonehenge, Baden Powell consultáu'l 10 de marzu de 2007.
  24. S.T. Ferrán, Baden Powell: Héroe del Imperiu Inglés consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  25. Proctor, Tammy M. (July 2000). «A Separate Path: Scouting and Guiding in Interwar South Africa». Comparative Studies in Society and History 42 (3). ISSN 1475-2999. 
  26. Jeal, Tim (1990). The boy-man: the life of Lord Baden-Powell. New York: Morrow. ISBN 0688048994.
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 Burnham, Roy, La Vida de B.P. en Cuadros.
  28. Cattivera, Claudia, Baden Powell consultáu'l 9 d'abril de 2007.
  29. G.S. Carabobo, Hestories consultada'l 9 d'abril de 2007
  30. Planeta Cedna, Sir Hubert von Herkomer (1849-1914), Painter Archiváu 2015-01-21 en Wayback Machine consultada'l 9 d'abril de 2007
  31. Asociación Scout de Chile, [http://www.scout.cl/akela/bp/vida.htm La Vida de Baden Powell y el Escultismu] consultada'l 9 d'abril de 2007
  32. National Portrait Gallery, La guerra de los Boers Archiváu 2007-09-30 en Wayback Machine consultada'l 9 d'abril de 2007
  33. Manual Scout, Sitiu de Mafeking Archiváu 2007-02-20 en Wayback Machine consultáu'l 10 de marzu de 2007.
  34. Scouts Tarija, Mafeking - El llugar de les piedres Archiváu 2007-11-13 en Wayback Machine consultáu'l 9 d'abril de 2007.
  35. Pedro Navárrez, Baden Powell consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  36. Grupu Educativu Baden-Powell, Efemérides consultáu'l 9 d'abril de 2007.
  37. Mundu Scout, Espansión del Escultismu consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  38. «Diariu El Litoral - Cien años de Scoutismo». Diariu La Mariña. Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
  39. Manual Scout, El Cuernu de Kudu Archiváu 2007-02-20 en Wayback Machine consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  40. Mundu Scout, BP: El Fundador consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  41. Scouts de Santa María, El campamentu de la islla de Brownsea consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  42. Wikiroca, Brownsea Archiváu 2014-08-23 en Wayback Machine consultáu'l 20 de marzu de 2007.
  43. Grupu Scout Antorcha, Historia del Escultismu consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  44. Wikiroca. Virtúes Scout consultáu'l 12 d'abril de 2007.
  45. «Surdimientu del Movimientu Scout n'Arxentina». Scouts d'Arxentina. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-08-26. Consultáu'l 28 d'agostu de 2008.
  46. «Roverismo escontra l'ésitu Solu en Los Andes (Capítulu Irreligión)». Baden-Powell, Ed. Scout Interamericana. Consultáu'l 17 d'agostu de 2008.
  47. «Fact Sheet - The Three Baden-Powells: Robert, Agnes and Olave». Girl Guides of Canada Guides du Canada. Consultáu'l 28 de setiembre de 2006.
  48. «Cómo les rapaces pueden ayudar a construyir l'Imperiu editorial= Agnes y Robert Baden-Powell». Archiváu dende l'orixinal, el 2005-07-25. Consultáu'l 21 d'agostu de 2008.
  49. Scouts de Canadá, ¡Trayendo l'aventura dende hai 100 años! Archiváu 2011-06-05 en Wayback Machine consultáu'l 9 d'abril de 2007.
  50. Tropa Api-Hanau, Historia del Movimientu Scout Archiváu 2008-12-16 en Wayback Machine consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  51. Zona Scout, Historia del Escultismu consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  52. Padres y Familia de Chile, El Movimientu Scout Archiváu 2007-09-28 en Wayback Machine consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  53. Eduardo Missoni, La Flor del Lliriu ente Vientos y Tormenas Archiváu 2017-09-11 en Wayback Machine consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  54. Manual Scout, Olympia 1920 Archiváu 2007-03-18 en Wayback Machine consultáu'l 10 de marzu de 2007.
  55. Mundu Scout, Jamborees consultáu'l 1 de marzu de 2007.
  56. Scouts de Azuaga, Curtia Historia del Escultismu Archiváu 2007-05-08 en Wayback Machine consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  57. [1] Revista Latomia-Ochobre-2012,Páx. 2: Entrevista a Tony Harvey
  58. ASDE, Robert Stephenson Smith Lord Baden-Powell Archiváu 2006-10-18 en Wayback Machine consultáu'l 9 de marzu de 2007.
  59. Scouts 9 Puebla, Baden Powell consultáu'l 9 de marzu de 2007.

Bibliografía

editar
  • Corpas Palomo, Pedro (1994). Robert S. Baden-Powell. Madrid: Ed. CCS. 8470438042.
  • Burnham, Roy (1997). La vida de BP en cuadro. Méxicu D.F.: Asociación Scout de Méxicu.
  • Baden-Powell, Robert (1997). Rema la to propia canoa. Méxicu D.F.: Asociación Scout de Méxicu. 1885529287.
  • Hillcourt, William (1992). Baden-Powell: los dos vides d'un héroe. Gilwell: Gilwellian Press. 0963432001.
  • Jeal, Tim (2001). Baden-Powell. N.Y.: Yale University Press. 0300091036.
  • Baden-Powell, Robert (2004). Escultismu pa Mochachos. Oxford: Oxford University Press. 0192805479.
  • Moynihan, Paul (2006). La Historia Oficial del Escultismu. Londres: Ed. Hamlyn. 0600613984.

Enllaces esternos

editar

Videos y documentales

editar


Predecesor:
Nengunu
Xefe Scout Mundial
1920 - 1941
Socesor:
Peter Baden-Powell