Castiellu de Windsor

palaciu y residencia de la monarca del Reinu Xuníu y la Mancomunidá de Naciones

El conocíu como Castiellu de Windsor ye un palaciu y residencia real asitiáu en Windsor, nel condáu de Berkshire, Reinu Xuníu, notable pola so antigua rellación cola Familia Real Británica y pola so arquiteutura. El so orixe foi un castiellu medieval empezáu a llevantar nel sieglu XI, tres la conquista normanda d'Inglaterra por Guillermu I el Conquistador. Dende tiempos d'Enrique I d'Inglaterra (sieglu XII) foi habitáu por numberosos monarques británicos, fechu que lo convierte na segunda residencia real europea d'ocupación más antigua tres el Real Alcázar de Sevilla.[1][2][3] Dalgunes de les sos luxoses estancies, como los Apartamentos d'Estáu», son arquitectónicamente bien interesantes y fueron descrites pol historiador Hugh Roberts como «una secuencia magnífica ya inigualable d'habitaciones llargamente reconocíes como la meyor y más completa espresión del estilu del periodu xeorxanu tardíu».[4] El castiellu inclúi la Capiya de San Xurde, del sieglu XV, considerada pol historiador John Robinson como unu «de los llogros supremos del diseñu del góticu perpendicular inglés».[5]

Castiellu de Windsor
English Heritage
Windsor Castle (en)
residencia real (es) Traducir, country house (es) Traducir, Castiellu, palaciu, atraición turística y casa muséu
Llocalización
PaísBandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Nación constitutivaBandera de Inglaterra Inglaterra
Rexón Sureste d'Inglaterra
Condáu ceremonial Berkshire
Distritu Windsor and Maidenhead
Masa d'agua Ríu Támesis
Coordenaes 51°29′02″N 0°36′17″W / 51.4838°N 0.60483°O / 51.4838; -0.60483
Castiellu de Windsor alcuéntrase en Reinu Xuníu
Castiellu de Windsor
Castiellu de Windsor
Castiellu de Windsor (Reinu Xuníu)
Historia y usu
Construcción1070 -
Quema 20 payares 1992
Dueñu the Crown (es) Traducir
Comisariu Guillermo I d'Inglaterra
Orixe del nome Windsor
Usuariu Enrique I de Inglaterra (es) Traducir
Enrique II d'Inglaterra
Enrique III de Inglaterra (es) Traducir
Eduardo III de Inglaterra (es) Traducir
Enrique V d'Inglaterra
Enrique VIII d'Inglaterra
Enrique VII de Inglaterra (es) Traducir
Eduardo VII del Reinu Uníu
Sabela I d'Inglaterra
Xacobu I d'Inglaterra y VI d'Escocia
Carlos I d'Inglaterra
Carlos II d'Inglaterra
Ana de Gran Bretaña
Jorge III del Reino Unido (es) Traducir
Jorge IV del Reino Unido (es) Traducir
Victoria del Reinu Xuníu
Xurde V del Reinu Xuníu
Xurde VI del Reinu Xuníu
Arquiteutura
Arquiteutu/a Hugh May
Estilu Gótico perpendicular (es) Traducir
Patrimoniu
English Heritage 1117776 y 1006996
Instalaciones
Baño accesible (es) Traducir
Changing Places toilet (en) Traducir
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Esta fortificación foi diseñada orixinalmente sobre una llixu y con trés muralles en redol a un montículo central pa sirvir como baluarte de los conquistadores normandos nes contornes de Londres y apoderar una zona estratéxicamente importante del ríu Támesis. La so fábrica foi gradualmente sustituyida por piedra, y a empiezos del sieglu XIII sufrió un llargu asediu mientres la Primer Guerra de los Barones (1215-17). Enrique III construyó un luxosu palaciu real dientro de la cortil a mediaos d'esi sieglu y Eduardu III foi más allá cola reconstrucción del palaciu, que creó un conxuntu mayor d'edificios que se convertiría en «el proyeutu arquiteutónicu secular más caru de tola Edá Media n'Inglaterra».[6] El nucleu de la obra d'Eduardo pervivió hasta'l periodu Tudor (sieglu XVI), cuando Enrique VIII y Sabela I diéron-y al castiellu un usu mayor como corte real y centru d'entretenimientu diplomáticu.

El complexu sobrevivió al aturbolináu periodu de la Guerra Civil inglesa, en que foi usáu como cuartel militar poles fuercies parllamentaries y como prisión de Carlos I. Mientres la Restauración de los Estuardo, Carlos II reconstruyó gran parte del castiellu con ayuda del arquiteutu Hugh May y creó una serie d'estravagantes interiores barrocos qu'inda güei causen almiración. Tres un periodu de neglixencia nel sieglu XVIII, los reis Xurde III y Xurde IV anovaron y reconstruyeron el palaciu de Carlos II ensin reparar en gastos pa producir el diseñu de los actuales Apartamentos d'Estáu, engalanaos n'estilu rococó, góticu y barrocu. La reina Victoria realizó cambeos menores nel castiellu, qu'emplegó como centru d'entretenimientu real mientres gran parte del so estensu reináu nel sieglu XIX. El castiellu de Windsor tamién sirvió como abellugu de la familia real mientres los intensos bombardeos de la Segunda Guerra Mundial y sobrevivió a una quema en 1992. Na actualidá nel castiellu de Windsor viven y trabayen más de quinientes persones, ye una atraición turística bien popular, sede de visites d'Estáu y el llar de fin de selmana preferida pola reina Sabela II d'Inglaterra.

Arquiteutura

editar
 
Planu del castiellu de Windsor:
A: Torre Redonda
B: Recintu Superior, El cuadrángulu
C: Apartamentos d'Estáu
D: Apartamentos Privaos
E: Ala Sur
F: Recintu Inferior
G: Capiya de San Xurde
H: Claustru de Ferradura
K: Puerta del Rei Enrique VIII
L: Camín Llargu
M: Puerta Normanda
N: Terraza Norte
O: Torre d'Eduardu III
T: Torre del Toque

El castiellu de Windsor ocupa una área de más de cinco hectárees y combina elementos de fortificación, de palaciu y de pueblu pequeñu.[7] El conxuntu actual ye frutu de diverses fases constructives que remataron nos trabayos de reconstrucción que se fixeron debíu a la grave quema de 1992.[8] N'esencia ye un diseñu d'estilu xeorxanu y victoriano sobre una estructura medieval, con toques góticos reinventaos nun estilu modernu. Dende'l sieglu XIV l'arquiteutura del castiellu intentó crear una reinterpretación contemporánea d'estilos y tradiciones del pasáu, pa lo qu'asonsañó repetidamente estilos antiguos o pasaos de moda.[9] La resultancia llevó al arquiteutu sir William Whitfield a afirmar que l'arquiteutura d'esti castiellu tien «una cualidá de cierta ficción», pos el diseñu pintorescu y góticu xenera «un sentíu d'escenografía teatral», y ello a pesar de los esfuercios de fines del sieglu XX por recuperar munches de les estructures antigües y dotalo de mayor autenticidá.[10] Anque fueron criticaes, l'arquiteutura del castiellu y la so hestoria dan-y un llugar ente los meyores palacios europeos».[11]

Recintu central

editar

Nel corazón del castiellu de Windsor tópase'l Recintu Central, cercáu en redol a una llixu castral o llomba artificial nel centru mesmu del recintu. El llixu tien quince metros d'altor y ta fecha de piedra caliar escavada orixinalmente del foso circundante. La torre del homenaxe que se llevanta sobre ella, llamada Torre Redonda, construyóse sobre un edificiu anterior del sieglu XII que foi remocicáu pol arquiteutu Jeffry Wyattville a empiezos del sieglu XIX pa faelo nueve metros más altu y da-y asina un aspeutu y figura más pimpanes.[12] L'interior d'esta Torre Redonda foi remocicáu ente 1991 y 1993 pa consiguir mayor espaciu pa los Archivos Reales, finalidá pa la que se creó una nueva habitación nel espaciu buecu creáu pola ampliación de Wyattville.[12] Esta torre en realidá nun ye cilíndrica por cuenta de la forma del llixu sobre la que se llevanta y el so altor recibió crítiques por non tar en proporción col so anchor. L'arqueólogu Tim Tatton-Brown, por casu, describe'l so aumentu d'altor como una mutilación de la estructura medieval orixinal.[13]

Na actualidá ta abiertu l'accesu occidental del Recintu Central y una puerta d'entrada conduz escontra la Terraza Norte dende esti recintu.[14] Al este salar pola Puerta Normanda,[14] qu'en realidá data del sieglu XIV y cuenta con una alta bóveda decorada con escultures ente les que s'atopen talles medievales de lleones y símbolos tradicionales de maxestá que formen una entrada impresionante al Recintu Superior.[15] Wyattville rediseñó l'esterior d'esta puerta y el so interior foi dempués fondamente remocicáu, mientres el sieglu XIX, pal so usu residencial.[16]

Recintu superior

editar
 
Recintu Superior del castiellu de Windsor. A la izquierda vese la entrada oficial a los Apartamentos d'Estáu.

El recintu superior del castiellu de Windsor entiende dellos grandes edificios arrodiaos pola muralla cimera, formando un cuadrángulu central. Los Apartamentos d'Estáu distribuyir nel llau norte del recintu, al este diverses estancies, al sur los apartamentos privaos reales y la Puerta del Rei Xurde IV y na esquina suroeste la Torre d'Eduardu III. El llixu y la Torre Redonda cierren l'estremu oeste d'esti recintu. Ante la Torre Redonda atópase una estatua ecuestre de bronce del rei Carlos II.[17] Inspirada na estatua de Carlos I en Londres que creó Hubert -y Sueur, esti monumentu foi fundíu por Josias Ibach en 1679 y tien un pedestal decoráu con relieves en mármol ellaboraos por Grinling Gibbons.[17] El Recintu Superior ye axacente cola Terraza Norte, que mira escontra'l ríu Támesis, y cola Terraza Esti, con vistes a los xardinos. Dambes terraces fueron construyíes por Hugh May nel sieglu XVII.[18]

Tradicionalmente esti recintu superior consideróse «a tolos efeutos, una creación del sieglu XIX… la imaxe de qué ye lo que se pensaba a principios del sieglu XIX que tenía de ser un castiellu». Ello foi la resultancia de los estensivos rediseños realizaos por Wyattville mientres el reináu de Xurde IV.[19] Los murios del recintu superior tán construyíos con piedra de Bagshot Heath cortada en sillares regulares y con detalles góticos en piedra mariella de Bath.[20] Los edificios carauterizar pol usu de morteru con pequeños trocitos de piedra pa protexer la unión de los sillares, téunica usada orixinalmente nel castiellu nel sieglu XVII pa dar a los murios de les distintes dómines una apariencia homoxénea. El perfil del Recintu Superior ta diseñáu pa causar una impresión efeutista al trate silueteado nel horizonte dende la distancia, con una imaxe d'altes torres y almenes, según el gustu del movimientu pintoresquista de fines del sieglu XVIII.[20] Los trabayos arqueolóxicos y de restauración posteriores a la quema de 1992 amosaron la midida en que la estructura actual representa una sobrevivencia d'elementos orixinales de los murios del sieglu XII inxertaos nel contestu de la última remodelación de Wyattville.[21]

Apartamentos d'Estáu

editar
 
Los Apartamentos d'Estáu na Recintu Superior. D'izquierda a derecha, la entrada oficial, el Salón de San Xurde y la entrada d'invitaos.

Los Apartamentos d'Estáu ocupen la mayor parte del Recintu Superior, a lo llargo del llau norte del cuadrángulu, onde los edificios modernos asiéntanse sobre los cimientos medievales construyíos por Eduardu III. La planta baxa alluga les estancies del serviciu y bodegues, ente que la parte principal del palaciu topar na primer planta, que ye d'enforma mayor tamañu. El so estremu occidental ye principalmente diseñu del arquiteutu Hugh May, ente que l'oriental representa la intervención de Jeffry Wyattville.

L'interior de los Apartamentos d'Estáu foi diseñáu na so mayor parte por Wyattville a principios del sieglu XIX. Esti arquiteutu pretendió que cada estancia representara un estilu arquiteutónicu, con muebles y decoración a xuegu con cada periodu.[22] Con delles alteraciones a lo llargo de los años, esti conceutu ye'l qu'apodera nel aspeutu de los apartamentos. Asina, les distintes habitaciones siguen los estilos clásicu, góticu y rococó, xunto con dellos elementos del gustu xacobín.[23] En delles de les cámares del estremu oriental del castiellu, que tuvieron que ser restauraes tres la quema de 1992, usáronse métodos de restauración equivalente», lo que quier dicir que se-yos devolvió'l so aspeutu orixinal pero con materiales y meyores estructurales modernes que nun son visibles pa nun alteriar l'aspeutu de la decoración de sieglos pasaos.[24] Estes estancies recibieron tamién un nuevu diseñu, llevemente distintu del anterior. L'historiador del arte Hugh Roberts allabó los apartamentos d'Estáu porque son «una secuencia magnífica ya inigualable d'habitaciones, llargamente reconocíes como la meyor y más completa espresión del gustu xeorxanu tardíu».[4] Otros, como l'arquiteutu Robin Nicolson y el críticu Hugh Pearman, cunten que son «claramente aburríes».[25]

 
El Salón Carmesí en 2007, tres la quema de 1992 y la posterior restauración.

La intervención más famosa de Wyattville son les habitaciones d'estilu rococó. Estes estancies llucen la fluidez y aspeutu lúdicu d'esti movimientu artísticu de mediaos del sieglu XVIII, con dellos elementos decorativos del estilu Lluis XV proyeutaos a una escala «bien esaxerada».[26] Les investigaciones posteriores a la quema de 1992 demostraron sicasí que munchos aspeutos rococó del castiellu modernu, que se pensaben yeren incorporaciones dieciochescas tresferíes dende Carlton House o la mesma Francia, son de fechu imitaciones decimonóniques n'escayola y madera diseñaes pa integrase colos elementos orixinales.[27] La Gran Sala de Receición presenta'l más destacáu d'estos diseños rococó, colos sos 30 m de llargor y 12 m d'altor qu'ocupen l'espaciu del gran salón d'Eduardu III.[28] Esta estancia, restaurada tres la quema, cerrar con una airosa bóveda d'estilu rococó francés, sobre la que Ian Constantinides, el so restaurador en xefe, diz que dexa «dafechu clisáu pol so efeutu de total espectacularidá cuando se mira dende lloñe».[29] La sala lluz tamién tapices restauraos de la fábrica francesa de los gobelinos.[29] La resultancia, anque decoráu con menos pan d'oru qu'a principios del sieglu XIX, permanez como «unu de los grandes exemplos del estilo Regencia».[30] Los salones Blanco, Verde y Carmesí inclúin un total de sesenta y dos trofeos: paneles tallaos y doraos qu'ilustren armes y réfugos de la guerra, munchos con simboloxía masónica.[31] Estos trofeos, restauraos o remplazados tres el fueu, son famosos pola so vitalidá, precisión y cualidaes tridimensionales» y fueren traíos dende Carlton House en 1826, onde unos yeren orixinalmente importaos de Francia y otros tallaos por Edward Wyatt.[31] El delicáu moblame d'estos salones, anque luxosu, ye más modestu que los orixinales d'entamos del XIX.[32]

Del diseñu de Wyattville caltiénense tres habitaciones, orixinalmente construyíes nel sieglu XVII por Hugh May en collaboración col pintor Antonio Verrio y l'escultor Grinling Gibbons. La Cámara de la Presencia de la Reina, la Cámara d'Audiencies de la Reina y el Comedor del Rei tán decoraos n'estilu barrocu, carauterizáu per interiores doraos arriquecíos con floríos murales», y de primeres introducíu n'Inglaterra a mediaos del sieglu XVII en Wilton House.[33] Les pintures de Verrio tán «papaes d'alusiones medievalistes» ya imáxenes clasicistes.[34] Estes habitaciones pretendíen amosar un innovador «barrocu fusión» inglés d'artes separaes como l'arquiteutura, la pintura y l'escultura.[35]

 
Un bocetu del arquiteutu Giles Downes pa la cubierta de la nueva Capiya Privada. Nél aprecia l'orgánicu y fluyíu diseñu góticu.

Delles sales de los modernos Apartamentos d'Estáu reflexen los gustos tantu del sieglu XVIII como del góticu victoriano. Por casu, el Comedor d'Estáu, que'l so diseñu actual data de la década de 1850 y resultó bien estropiáu na quema de 1992, foi restauráu al so estáu de 1920, primero que-y fueren retiraos los sos doraos nes pilastres.[36] La Gran Escalera d'Anthony Salvin data tamién del góticu victoriano y xube hasta una sala de doble altor allumáu por una llinterna —llamada'l Gran Antepar— diseñada nel sieglu XVIII por James Wyatt y executada por Francis Bernasconi.[37] Esta escalinata foi criticada pol historiador John Robinson por tener un diseñu claramente más probe que la escalera anterior construyida tantu por Wyatt como por May.[38]

Delles zones de los Apartamentos d'Estáu resultaron dafechu destruyíes na quema de 1992 y fueron reconstruyíes nel estilu llamáu «góticu downesiano», pol nome del so arquiteutu, Giles Downes.[39] Esti estilu presenta «una coherencia fría y sistemática de modernidá cosida dientro d'una reinterpretación de la tradición gótica»,[40] anque Downes diz que'l so diseñu evita una decoración florida», enfatizando nel so llugar una estructura gótica orgánica y fluyida.[41] Downes remocicó o construyó tres estancies del castiellu de Windsor. La nueva bóveda que diseñó pal Salón de San Xurde ye la mayor estructura de madera de carbayu construyida dende la Edá Media, decorada amás con brillantes y coloristes escudos que celebren los elementos heráldicos de la Orde de la Jarretera, un diseñu qu'intenta crear una ilusión d'altor adicional al traviés d'un artesonado góticu a lo llargo de tol techu.[42] L'Antepar de la Llinterna decorar con fluyíes columnes de carbayu que sofiten una cubierta abovedada qu'asonsaña la forma d'una flor de lliriu.[43] La nueva Capiya Privada ye relativamente pequeña, con espaciu pa solu trenta fieles, pero combina elementos arquiteutónicos del Salón de San Xurde, otros del Antepar de la Llinterna y una estructura d'arcu gradiáu como la bóveda de la Capiya d'Enrique VIII en Hampton Court.[44] La resultancia ye una rede de tracería estraordinaria, continua y finamente moldiada», complementada con nueves vidreres nes ventanes que recuerden la quema según diseños de Joseph Nuttgen.[45] La Gran Cocina, cola so llinterna apocayá espuesta a la vista, xunto a les chimenees y meses que construyera Wyattville, ye tamién productu de la reconstrucción realizada tres el gran fueu de los años 90.[46]

La planta baxa de los Apartamentos d'Estáu caltién dellos elementos medievales, casu de la Gran Cripta del sieglu XIV, d'unos sesenta metros de llongura per nueve d'anchu, estremada en trece tramos.[47] Pa cuando producióse la quema de 1992 esta cripta fuera compartimentada en pequeñes estancies, anque güei apaez como un espaciu unitariu con un solado bien alzáu pa faer más cómoda l'usu del espaciu.[48] El Pasaxe Larderie, del sieglu XIV y «bellamente abovedáu», escurre a lo llargo del patiu de la cocina y ta decoráu con talles de roses reales, elementu qu'indica que la so construcción data del reináu d'Eduardu III.[49]

Recintu Inferior

editar
 
Recintu Inferior. D'izquierda a derecha, la Capiya de San Xurde, la Capiya de la Virxe, la Torre Redonda, los agospiamientos de los Caballeros Militares de Windsor y la residencia del so gobernador.

El Recintu Inferior estender al oeste de la Torre Redonda y nun nivel inferior, al que s'apuerta al traviés de la Puerta Normanda. Anque caltuvo'l so diseñu medieval en gran parte, la mayoría del recintu inferior foi remocicáu o reconstruyíu a mediaos de la era victoriana por Anthony Salvin y Edward Blore, col enfotu de crear una composición gótica consistente».[50] El Recintu Inferior alluga la Capiya de San Xurde y munchos de los edificios rellacionaos cola Orde de la Jarretera.

Nel llau norte d'esti recintu atopamos la Capiya de San Xurde, un edificiu de grandes dimensiones que ye'l llar espiritual de la Orde de los Caballeros de la Jarretera. Data de los sieglos XV y XVI y inxertar dientro del estilu del góticu perpendicular inglés.[51] Los ornatos de madera del coru son diseñu del sieglu XV, anque esti foi restauráu y ampliáu por Henry Emlyn nel sieglu XVIII y güei presenta una decoración única de planches de bronce que llucen les armes de los Caballeros de la Jarretera nos últimos seis sieglos.[52] Nel llau occidental de la capiya atopa una puerta y una gran escalera victoriana, usaes solo n'ocasiones ceremoniales.[53] La vidrera del estremu este ye d'estilu victoriano y la ventana en voladizu de la parte norte foi construyida por Enrique VIII pa la so esposa Catalina d'Aragón.[54] So la bóveda y frente al altar tópense soterraos Enrique VIII, Jane Seymour y Carlos I, y mui cerca ta'l sepulcru d'Eduardu IV.[55] L'historiador John Robinson considera esta capiya unu «de los llogros supremos del diseñu del góticu perpendicular inglés».[5]

 
El Claustru de Ferradura, construyíu en 1480 y reconstruyíu nel sieglu XIX.

Nel estremu este de la capiya de San Xurde ta la Capiya de la Virxe, construyida orixinalmente por Enrique III en sieglu XIII y convertida na Capiya Memorial Alberto ente 1863 y 1873 por George Gilbert Scott.[53] Creada pa honrar la vida del príncipe Alberto, l'ornatu d'esta capiya presenta una profusa decoración con talles de mármol, vidreres y bronce ellaboraes por Henri de Triqueti, Susan Durant, Alfred Gilbert y Antonio Salviati.[53] La puerta esti de la capiya, cerrada por una bella rejería, ye orixinal de 1246.[56]

Nel estremu oeste del Recintu inferior ta'l Claustru de Ferradura, llamáu asina pola so forma semicircular. Construyíu en 1480 pa dar cabida al cleru, güei sirve de vivienda a los coristes de la capiya.[57] Afírmase qu'esti edificiu curvu, de lladriyu y madera, foi diseñáu p'asemeyase a una pata de caballu, un símbolu usáu por Eduardu IV. George Gilbert Scott remocicó fondamente l'edificiu en 1871, polo qu'apenes se caltién nada de la estructura orixinal.[57] Al pie de la ferradura queden otres estructures de la dómina d'III, reconocibles pola so tracería pedresa perpendicular,[58] y qu'alluguen oficines, una biblioteca y les viviendes del deán y los canónigos.[58]

Detrás del Claustru de Ferradura ta la Torre Curfew, una de les estructures sobrevivientes más antigües del Recintu Inferior, pos data del sieglu XIII.[53] Nel so interior caltién una cuartón y los restos d'un antiguu accesu, una salida secreta pa los habitantes del castiellu en casu d'asediu.[59] Na so planta cimera tópense les campanes, que tán ende dende 1478, y el reló del castiellu, instaláu en 1689. El so teyáu cónicu d'estilu francés foi construyíu por Anthony Salvin nel sieglu XIX nun intentu por asonsañar la moda de la recreación medievalista que l'arquiteutu francés Eugène Viollet-le-Duc fixera en Carcassonne.[60]

Nel estremu opuestu de la capiya esisten delles edificaciones, ente elles l'agospiamientu de los Caballeros Militares de Windsor y la residencia del so Gobernador.[61] Son construcciones del sieglu XVI, inda usaes por estos caballeros, que representen a la orde de la Jarretera tolos domingos.[62] Nel llau sur del recintu inferior ábrese la Puerta d'Enrique VIII, que lluz l'escudu d'armes de Catalina d'Aragón y ye la entrada secundaria al castiellu.

Parque y redolada

editar

L'allugamientu del palaciu de Windsor nuna llomba acuta'l tamañu de los sos xardinos,[63] que s'estienden al este del castiellu por un terrenal aterrazado nel sieglu XX.[64] Un estensu parque arrodia l'esterior del recintu palaciegu, que la so área oriental ye una creación paisaxística del sieglu XIX conocida como Home Park[65] qu'inclúi xardinos y dos granja, amás de delles cases de campu ocupaes por emplegaos de la Frogmore House. El Camín Llargu, una avenida de doble vía jalonada d'árboles, estiéndese cuatro km al sur en llinia recta y tien 75 m d'anchu.[66] Los llameres orixinales del sieglu XVII fueron remplazados pola alternanza de castañus y platanáceas tres la replantación a gran escala qu'hubo d'acometese por culpa del impautu de la grafiosis a partir de 1945.[67]

El Home Park colinda col estremu norte del más estensu Gran Parque Windsor, qu'ocupa 1900 hectárees y contién dalgunos de los montes templaos de frondosas más antiguos d'Europa.[68] Nel Home Park, al norte del castiellu, allúgase una escuela privada, la Escuela de San Xurde, a la qu'asisten los coristes de la capiya. El célebre Colexu Eton atopar a menos d'un quilómetru del castiellu de Windsor, al otru llau del ríu Támesis.

 
Vista aérea del castiellu de Windsor. D'izquierda a derecha, el Recintu Inferior, el Recintu Central y la Torre Redonda, el Recintu Superior y una parte del Camín Llargu na parte inferior derecha. Na parte cimera izquierda aprecia'l ríu Támesis.

Historia

editar

Sieglos XI y XII

editar
 
La Torre Redonda na Cortil Central, construyida por Enrique II y remocicada nel sieglu XIX.

La construcción del castiellu de Windsor foi empecipiada por Guillermu I el Conquistador na década posterior a la conquista normanda d'Inglaterra en 1066.[69] Guillermo creó un aniellu de llixos castrales y fortificaciones alredor de Londres, toes a un día de marcha de la ciudá y de la fortificación más cercana (esto ye, a pocu más de 30 km) cola cuenta de facilitar el control y unviada de refuerzos en casu de peligru.[69] El castiellu de Windsor formaba parte d'esti aniellu defensivu y yera estratéxicamente bien importante pola so proximidá tanto al ríu Támesis, camino clave escontra Londres, como al monte de Windsor, una reserva real de caza yá usada polos reis saxones.[70] El castiellu primixeniu de madera consistía nuna fortificación a lo cimero d'una llixu o montículo artificial, a unos 30 m sobre'l ríu y protexida por un barganal.[71] Dempués construyóse una segunda empalizada al este, xerme de la posterior Cortil cimera.[72] A fines de sieglu yá se creara otra muralla al oeste, colo que quedaba delimitada la forma esencial del castiellu modernu.[72] Pol so traza, Windsor yera bien paecíu al castiellu de Arundel, otra poderosa fortificación normanda non bien alloñada, pero'l diseñu de doble muralla tamién s'usó nos castiellos de Rockingham y Alnwick.[73]

En principiu'l castiellu de Windsor nun foi usáu como residencia real, pos los reis normandos prefirieron habitar l'anterior palaciu d'Eduardo'l Confesor nel Viejo Windsor.[74] El primer monarca en morar nel castiellu de Windsor foi Enrique I, que celebró Whitsuntide na fortificación en 1110 nuna dómina de muncha inseguridá.[75] El matrimoniu d'Enrique con Adela, fía de Godofredo I de Lovaina, tuvo llugar nel castiellu en 1121. Nesta dómina la fortificación sufrió un colapsu importante, pos les escavaciones arqueolóxiques amuesen que'l llau sur del llixu menguó'l so altor unos dos metros,[76] claváronse pilastres de madera pa sofitala y la vieya empalizada foi sustituyida por una muralla pedresa, probablemente con una puerta, tamién de sillares de piedra, abierta escontra'l nordés.[77] Coles mesmes, el conxuntu arrodiar con un nuevu murete de piedra na parte baxa del llixu.[77]

Enrique II xubió al tronu en 1154 y amplió descomanadamente'l castiellu de Windsor ente 1165 y 1179.[72] La empalizada de la cortil cimera sustituyir con una muralla de piedra reforzada por torres nes sos esquines y construyóse tamién la primer Puerta del Rei.[72] La primer muralla de piedra empezó a deteriorase nel so llenzu sur[77] y Enrique ordenó'l so remplazo por un muriu altu y otru baxu, pero treslladó les muralles lloñe de la base del llixu pa solliviar la presión nel montículo y reforzar na so base con cimientos pedreses.[77] Dientro del castiellu Enrique ordenó remocicar les estancies reales.[72] Cuasi toes amestar facer con piedra Bagshot Heath, ente que nos interiores emplegó piedra de Bedfordshire.[78]

Sieglu XIII

editar
 
La Torre Curfew (torre del toque de queda), parte de la cortil inferior y construyío mientres el reináu d'Enrique III. Foi bien remocicada nel sieglu XIX.

El rei Juan Ensin Tierra llevó a cabu delles intervenciones nel castiellu de Windsor, más enfocaes a les sos comodidaes qu'a los sos aspeutos defensivos.[79] La fortificación xugó'l so papel na Primer Guerra de los Barones, pos foi sitiada en 1214 y amás el rei Juan emplegar como la so base mientres les negociaciones previes a la firma de la Carta Magna en 1215 na cercana Runnymede.[79] En 1216 el castiellu foi asediado de nuevu por tropes franceses y de los barones baxu mandu del conde de Nevers, pero'l condestable de Juan, Engelard de Cigogné, defender con ésitu.[79]

Los daños sufiertos pola fortaleza mientres el so segundu asediu fueron darréu reparaos, ente 1216 y 1221, por Cigogné en nome del socesor de Juan, Enrique III.[80] Esti monarca reforzó les defenses cola reconstrucción en piedra de les muralles de la cortil inferior y la creación ente 1224 y 1230 d'una puerta fortificada nel allugamientu de la futura Puerta d'Enrique VIII.[72] Tamién se construyeron trés nueves torres: del Toque, de la Jarretera y de Salisbury.[79] La cortil central foi reforzáu con una muralla pel llau sur, rematada poles dos nueves torres d'Eduardu III y Enrique III en dos talos estremos.[72]

El castiellu de Windsor foi una de les trés residencies favorites d'Enrique y como tal este invirtió munchos recursos nel so acomodación, más qu'en nenguna otra de les sos posesiones.[81] Tres el so matrimoniu con Leonor de Provenza, Enrique construyó en Windsor un luxosu palaciu ente 1240 y 1263, distribuyíu en redol a un patiu na cortil cimera.[82] Nun principiu esta ampliación pretendía ser el llar de los fíos y l'esposa del rei,[72] ente que pal so usu propiu ordenó crear una serie d'estancies a lo llargo del muro sur, incluyida una capiya de 21 m de llargor, depués llamada Capiya de la Virxe.[83] Esta foi la más grande de les capiyes construyíes pal rei y comparable a la Sainte Chapelle de París en dimensiones y calidá.[84] Enrique tamién restauró'l Gran Salón asitiáu xunto al llau norte del cortil inferior y ampliar con una nueva cocina y un corredor cubiertu que comunicaba'l salón cola cocina.[83] Les intervenciones d'Enrique nel castiellu carauterizar pol calter relixosu de los ricos ornatos, que constituyeron «una de los visos del arte medieval inglés»,[85] anque'l costu d'estos agregos xubió a 10 000 llibres.[80] La resultancia foi la creación d'una división nel castiellu ente'l más privada cortil cimera y la cortil inferior dedicáu a amosar la cara pública de la monarquía.[56] Nel sieglu XIII el castiellu recibió leves intervenciones arquiteutóniques, pero'l Gran Salón de la cortil inferior, destruyíu por una quema en 1296, nun foi reconstruyíu.[86]

Sieglu XIV

editar
 
La Puerta Normanda, construyida por Eduardu III y remocicada nel sieglu XIX.

Eduardu III nació nel castiellu de Windsor y dio-y enforma usu mientres el so reináu.[86] En 1344 el rei anunció nesti castiellu la fundación de la nueva Orde de la Mesa Redonda.[6] Al tiempu, empezaba a construyir un nuevu edificiu dientro de la fortificación que sirviera de sede d'esta orde, pero nunca foi termináu.[6] Los cronistes describen que yera un edificiu de planta circular, de 61 m de diámetru, y probablemente allugáu nel centru de la cortil cimera.[87] Poco dempués el rei Eduardo abandonó esta nueva orde por razones nada clares, y nel so llugar creó la Orde de la Jarretera, que tamién tendría'l so llar nel castiellu de Windsor.[6] Como parte d'esti procesu, Eduardo decidió reconstruyir el castiellusobremanera'l palaciu d'Enrique III, nun intentu por crear una fortificación que fuera símbolu de poder real y caballerosidad.[88] El rei Eduardo taba influyíu tantu polos ésitos militares del so güelu, Eduardu I, como pol cayente de l'autoridá real sol so padre, Eduardu II, polo que'l so oxetivu yera producir una innovadora «arquiteutura marcial d'estética autu consciente y musculosa».[89]

Eduardo punxo al cargu de tol diseñu y reconstrucción del nuevu castiellu a William de Wykeham, quien s'agospió na Torre Redonda mientres trabayaba nello.[86] Ente 1350 y 1377 Eduardo gastó 51 000 llibres n'anovar el castiellu de Windsor, la mayor cantidá de dineru emplegada por cualesquier monarca medieval d'Inglaterra nun solu proyeutu arquiteutónicu, y una vegada y media los ingresos añales d'Eduardo, que yeren d'unes 30 000 llibres.[90] Una parte de los gastos fueron sufragaos polos rescates de guerra de les victories d'Eduardo nes batalles de Crécy, Calais y Poitiers.[86] El castiellu de Windsor yá yera una gran fortificación antes de la sustancial reconstrucción d'Eduardu III, y el so intervención facer entá más impresionante, pos gran parte del gastu facer en moblame y decoración luxosa.[91] Asina, el castiellu de Windsor foi «el proyeutu arquiteutónicu secular más caru de tola Edá Media n'Inglaterra».[6]

 
Reconstrucción del Salón de San Xurde construyíu por Eduardu III. D'izquierda a derecha: la Puerta Spicerie, la Capiya, el Salón y la Puerta de la Cocina.

El nuevu palaciu d'Eduardo tenía tres patios a lo llargo del llau norte de la cortil cimera, llamaos Claustru Pequeñu, Claustru del Rei y Patiu de la Cocina.[92] Na parte delantera del palaciu taba'l Salón de San Xurde, que combinaba un nuevu salón y una nueva capiya. Esti edificiu tenía dos accesos simétricos, la Puerta Spicerie, la principal, y la Puerta de la Cocina, que daba accesu al so patiu.[93] El gran salón tenía enormes ventanales escontra'l patiu de la cortil cimera[94] y taba cubiertu por una gran bóveda de crucería, más alta que'l restu del palaciu pa dotalo de distinción.[95] La Torre Rosa, diseñada pal usu priváu del rei, alzar na esquina oeste del conxuntu.[92] La resultancia foi «un gran palaciu d'arquiteutura aparentemente homoxénea… uniforme per toos llaos, na so cubierta, ventanales, llinia de cornisa, pisu y techu».[96] Cola esceición del Salón, la Capiya y la Gran Cámara, tolos nuevos interiores compartíen una mesmu altor.[97] Sicasí, los aspeutos defensivos solo yeren un telón, posiblemente pa dar un marcu fayadizu a les xustes desenvueltes ente los dos metaes de la Orde de la Jarretera.[89]

Eduardu III tamién concibió otros luxos, como agospiamientos pa la so corte, nes llendes este y sur de la cortil cimera, colo que conformó'l cuadrángulu actual d'esta zona del castiellu.[9] Pa guardar la entrada oeste de la fortificación llevantó la Puerta Normanda.[86] Na cortil inferior remocicóse la capiya y amplióse con edificios axacentes pa los canónigos.[86] En 1354 Eduardo instaló na Torre Redonda'l primer reló mecánicu impulsáu por pesu de toa Inglaterra.[98] William de Wykeham construyiría dempués el New College d'Oxford y el Winchester College, onde la influencia del castiellu de Windsor rescampla.[86]

El nuevu castiellu foi la cárcel de los prisioneros franceses fechos en Poitiers en 1357, ente ellos el rei Xuan II de Francia, que depués foi lliberáu tres el pagu d'un cuantioso rescate.[99] Más tarde nesi sieglu'l castiellu tamién foi favorecíu por Ricardu II, que restauró la Capiya de San Xurde con direición de Geoffrey Chaucer, diplomáticu y Secretariu de les obres del Rei.

Sieglu XV

editar
 
La Capiya de San Xurde, empezada en 1475 por Eduardu IV.

El castiellu de Windsor siguió gociando del favor real nel sieglu XV, y ello a pesar de la violencia política en que se foi esmuciendo Inglaterra.[100] Enrique IV facer col poder en 1399, anque nun foi capaz de prindar al so oponente pol poder, el so primu Ricardu II, qu'escapara a Londres.[100] Baxu Enrique V el castiellu allugó la visita de Segismundo de Luxemburgu, emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, en 1417, un eventu diplomáticu d'enormes proporciones que llevó a la so llende la capacidá d'agospiamientu del castiellu.[101]

A mediaos del sieglu XV Inglaterra taba cada vez más estremada ente les facciones rivales de la Casa de Lancaster y la Casa de York. Castiellos como'l de Windsor nun xugaron un papel importante na resultante Guerra de les Dos Roses (1455-85), que se llibró esencialmente en forma de batalles campales ente les facciones rivales.[102] Enrique VI, nacíu en Windsor y conocíu como Enrique de Windsor, foi fechu rei a la temprana edá de nueve meses.[103] El so llargu periodu de minoría, xunto coles tensiones cada vez mayores ente los partidarios de la casa Lancaster y los de los York, alloñó'l centru d'atención del castiellu de Windsor.[104] Los Festexos de la Jarretera y otres actividaes ceremoniales nel castiellu fixéronse menos frecuentes y esfrutaron de menor atención.[104]

 
Bóveda de crucería gótica del interior de la capiya de San Xurde.

Eduardu IV facer col poder en 1461 y cuando prindó a Margarita d'Anjou, esposa d'Enrique, recluyir nel castiellu de Windsor.[105] Eduardo empezó a alicar la Orde de la Jarretera y celebró una fiesta particularmente importante en 1472.[106] Tamién ordenó l'entamu de la construcción de l'actual Capiya de San Xurde en 1475, pa lo que se desmantelaron numberosos edificios de la cortil inferior.[107] Cola construcción d'esta nueva capiya Eduardo buscaba demostrar que la so nueva dinastía yera la gobernante permanente d'Inglaterra, de la que andaba a la tema cola similar capiya qu'Enrique VI mandara alzar nel cercanu Colexu Eton.[104] Ricardu III solo fixo un usu curtiu del castiellu antes de la so derrota na batalla de Bosworth en 1485, pero ordenara traer el cuerpu d'Enrique VI dende l'Abadía de Chertsey hasta'l castiellu pa facilitar la visita de los pelegrinos.[108]

Enrique VII habitó más tiempu nel castiellu y yá en 1488, pocu dempués d'aportar al tronu, entamó un gran festexu de la Orde de la Jarretera.[109] Completó la cubierta de la nueva Capiya de San Xurde y empezó la conversión de la vieya capiya de la Virxe nun santuariu dedicáu a Enrique VI, que la so canonización considerar entós inminente.[109] Sicasí, Enrique VI nun foi canonizáu y el proyeutu tuvo de ser canceláu, anque'l santuariu siguió siendo un curiosu pa los pelegrinos.[110] Al paecer Enrique VII remocicó la Cámara del Rei nel palaciu y reconstruyera la bóveda de la Gran Cocina en 1489.[111] Tamién ordenó construyir una torre de tres pisos nel estremu occidental del palaciu, que foi afecha p'allugar les sos estancies privaes.[112] El castiellu de Windsor empezó a ser utilizáu pa eventos diplomáticos internacionales, como la gran visita del rei castellanu Felipe'l Formosu en 1506.[109] William de la Pole, un pretendiente al tronu de la Casa de York sobreviviente, foi encarceláu nel castiellu mientres el reináu d'Enrique y permaneció nél hasta la so execución en 1513.[113]

Sieglu XVI

editar
 
La Puerta d'Enrique VIII na cortil inferior.

El mozu Enrique VIII esfrutó nel castiellu de Windsor «exercitándose diariamente en tiru, cantar, danza, llucha, tocando la flauta, el virxinal, faciendo cantares o entonando balaes».[114] La tradición de les fiestes de la Jarretera caltúvose y fíxose más estravagante, hasta tal puntu que'l tamañu de la comitiva que visitaba Windsor hubo d'acutase por cuenta del so creciente númberu.[115] Mientres la Pelegrinación de Gracia, una revuelta popular nel norte d'Inglaterra en 1536 contra'l gobiernu d'Enrique VIII, el rei usó Windsor como base segura nel sur dende la que xestionar la so respuesta militar.[116] Y mientres tol periodu Tudor el castiellu foi un abellugu impenetrable mientres les epidemies desamarraes en Londres.[117]

Enrique ordenó reconstruyir la puerta principal del castiellu hacia 1510 y creó una pista de tenis na base del llixu na cortil cimera.[118] Tamién construyó una estensa terraza de madera, llamada'l Muelle Norte, a lo llargo del esterior de la muralla del recintu norte cola cuenta d'apurrir una vista inmeyorable del ríu Támesis dende ellí.[111] El diseñu incluyía una escalera esterior dende los apartamentos del rei, lo que fizo más cómoda la vida del monarca en desterciu de la seguridá del castiellu.[119] De primeres del so reináu Enrique diera la capiya de la Virxe al cardenal Thomas Wolsey pal futuru mausoléu del relixosu[120] y l'arquiteutu Benedetto Grazzini convertir nun diseñu renacentista italianu primero que la cayida del poder de Wolsey punxera fin a un proyeutu que s'envaloró costara 60 000 llibres (295 millones actuales).[121] Enrique siguió cola obra, pero esta taba inconclusa cuando él mesmu foi soterráu na capiya en 1547.[122]

 
El castiellu de Windsor hacia 1670 dende la marxe opuesta del ríu Támesis según un grabáu de Wenceslas Abolgar. Amuésase la Terraza Norte (izquierda) construyida por Sabela I nel sieglu XVI.

En contraste, al nuevu Eduardu VI nun-y gustaba'l castiellu de Windsor.[123] Les sos creencies protestantes lleváronlu a faer más modestes les ceremonies de la Jarretera, a esaniciar les sos fiestes añales y a retirar toles práutiques católiques de la Orde.[124] Mientres les rebeliones y lluches polítiques de 1549 Windsor volvió ser un abellugu seguru pal rei y pal duque de Somerset.[125] Eduardo fixo un comentariu famosu mientres la so estancia na fortaleza nesti periodu: «Creo que toi nuna prisión, nun hai galeríes nin xardinos pa caminar».[123] Mientres el reináu d'Eduardo y de la so hermana, María I, fixéronse delles obres modestes nel castiellu, munches d'elles usando recursos recuperaos de les abadíes ingleses.[126] Llevóse agua a la cortil cimera cola creación d'una fonte[111] y María ordenó ampliar los edificios usaos polos Caballeros de Windsor na cortil inferior emplegando pa ello piedres de l'abadía de Reading.[111]

Sabela I pasó gran parte del so tiempu nel castiellu de Windsor y tamién lo usó como abellugu en tiempos de crisis, «sabiendo que podía soportar un asediu en casu necesariu».[127] Con esa finalidá instaláronse diez nuevos cañones nel castiellu.[128] Windsor convertir nuna de les residencies favorites de la reina, que gastó nél más dineru qu'en cualesquier otra propiedá o palaciu,[129] pos ordenó llevar a cabu delles obres d'arquiteutura, ente elles gran cantidá d'arreglos nos edificios esistentes.[130] Fixo de la Terraza Norte una instalación permanente cola so construcción en piedra y la instalación d'estatues, escultures y un merenderu esterior de planta octogonal, amás de llevantar una paré nel estremu occidental de la terraza pa faela más privada.[131] La capiya foi remocicada cola instalación de les sillerías del coru, una galería y una nueva cubierta.[132] Sobre'l foso sur del castiellu creóse una ponte que dexara un accesu más direutu a los xardinos[129] y xunto a la torre d'Enrique VII, nel estremu occidental de la cortil cimera, llevantáronse diversos edificios.[133] Isabel tamién fixo un usu cada vez mayor de la fortaleza como sede d'alcuentros diplomáticos, pero l'espaciu del castiellu siguía siendo un retu porque nun yera tan ampliu como los más modernos palacios reales.[134] Esti fluxu de visitantes estranxeros quedó reflexáu pa entretenimientu de la reina nuna obra de William Shakespeare, Les allegres comadres de Windsor.[135]

Sieglu XVII

editar
 
Vista de páxaru del castiellu de Windsor en 1658, por Wenceslas Abolgar, amosáu antes de la reconstrucción practicada por Hugh May na cortil cimera.

Xacobu I usó'l castiellu de Windsor esencialmente como base pa salir a cazar, unu de los sos pasatiempos favoritos, y pa socializar coles sos amistaes,[136] ocasiones en que les que se bebía a esgaya, como pasó mientres la visita del rei Cristián IV de Dinamarca en 1606, na que dambos monarques enfiláronse.[137] La escasez d'espaciu nel castiellu siguía siendo problemática, lo que desaguaba en frecuentes discutinios de Jacobo col so séquitu escocés sobre les habitaciones.[137]

Carlos I foi un gran amante del arte y punxo muncha más atención a los aspeutos estéticos del castiellu que los sos predecesores.[138] El rei encargó a un equipu nel que taba Íñigo Jones la supervisión de tola fortaleza, pero poques de les meyores encamentaes llevar a cabu.[132] Sicasí, Carlos emplegó a Nicholas Stone ameyorar la galería de la capiya n'estilu manierista y construyir una pasarela na Terraza Norte.[132] Christian van Vianen, famosu orfebre neerlandés, foi contratáu pa crear platería relixosa d'estilu barrocu pa los servicios na capiya de San Xurde. Nos sos últimos años de paz, Carlos baltó la fonte de la cortil cimera col enfotu de remplazarla por una escultura d'estilu clasicista.[139]

En 1642 españó la guerra civil inglesa, qu'estremó al país ente los realistes favorables a Carlos y les fuercies parllamentaries. Tres la batalla de Edgehill los parllamentarios tarrecieron una posible meyora de los realistes contra Londres,[140] polo que John Venn tomó'l control del castiellu de Windsor con doce compañíes d'infantería pa protexer la ruta del ríu Támesis, y convirtióse en gobernante del castiellu mientres tola guerra.[140] El conteníu de la Capiya de San Xurde yera, d'acordies colos parllamentarios, demasiao pervalible y desaveniente pa un templu tan importante,[140] polo que darréu empezó'l so saquéu: la capa enjoyada d'Eduardu IV foi robada, los órganos, vidreres y llibros destruyíos y la capiya de la Virxe desaposiada de too luxu, ente ellos delles partes de la inconclusa tumba d'Enrique VIII.[141] A la fin del conflictu robárense más de 100 kg d'oru.[140]

El príncipe Ruperto, destacáu xeneral realista, intentó tomar el castiellu de Windsor en payares de 1642,[140] y anque la so caballería facer col control de la villa de Windsor, foi incapaz de trespasar les muralles de la fortaleza y hubo de retirase.[142] Escontra l'iviernu de 1642-43 el castiellu convirtiérase en cuartel xeneral de Robert Devereux, conde de Essex, un veteranu xeneral de les fuercies parllamentaries.[142] El Claustru de Ferradura foi usáu como prisión de los realistes prindaos y los canónigos residentes fueron espulsaos.[142] La capiya de la Virxe foi reconvertida n'almacén de municiones.[143] El saquéu del castiellu per parte de la guarnición mal paga siguió siendo un problema: cazáronse quinientos venaos de les reserves reales mientres l'iviernu y los vallaos de madera quemáronse como lleña.[142]

En 1647 el rei Carlos I, yá entós prisioneru de los parllamentarios, foi encarceláu nel castiellu mientres un tiempu, antes de ser lleváu a Hampton Court.[142] Al añu siguiente los realistes urdieron un plan, nunca materializáu, pa tomar la fortaleza.[144] El Conseyu del exércitu Parllamentariu treslladar a Windsor en payares y decidió xulgar a Carlos por traición.[144] El rei foi lleváu a Windsor de nuevu y pasó ellí los trés últimos meses del so reináu. En siendo lleváu a Londres en xineru de 1649, pa ser executáu delantre de Banqueting House, del yá desapaecíu palaciu de Whitehall,[145] el so cuerpu foi devueltu al castiellu esa mesma nueche metanes una nevarada y soterráu ensin ceremonia na cripta so la Capiya de San Xurde.[146]

Cola Restauración de la monarquía en 1660 fixéronse les primeres remodelaciones nel castiellu de Windsor n'enforma tiempu. La guerra civil y los años de interregno causaren munchos daños a los palacios ingleses,[147] a lo qu'había qu'añader que los requerimientos funcionales, patrones de movimientu, maneres de tresporte, gustu estéticu y estándares de confort» ente los círculos reales camudaren significativamente les cualidaes buscaes nun bon palaciu.[147] Windsor foi l'únicu palaciu real que foi dafechu modernizáu por Carlos II nos años de la Restauración.[147]

Sicasí, mientres el interregno el castiellu había estáu habitáu por ocupantes illegales, lo que produció que «la casa del rei fuera un escombru. El fanáticu, el lladruepu y l'ocupante illegal tuvieren actuando… Los indixentes moraren en munches torres y estancies».[148] Poco dempués del so regresu a Inglaterra, Carlos nomó al príncipe Ruperto, unu de los sos pocos familiares cercanos sobreviviente, condestable del castiellu de Windsor en 1668.[149] Este empezó de momentu a reordenar les defenses del castiellu, reparar la Torre Redonda y reconstruyir la cancha real de tenis.[150] Carlos tamién trató de repoblar el Gran Parque de Windsor con venaos traíos d'Alemaña, pero les sos menaes nunca algamaron el tamañu previu a la guerra.[142] Ruperto creó apartamentos pal so usu propiu na Torre Redonda, decoraos con una «estraordinaria» cantidá d'armes y escudos y «apinaos de tapices con imáxenes interesaes y amuyeraes».[151]

 
La cortil cimera vistu dende l'este, tres la reconstrucción de Hugh May. En primer planu ta la nueva Terraza Esti de May.

Carlos almiraba les obres del rei Lluis XIV de Francia y por ello asonsañó l'estilu francés nel so palaciu de Winchester y nel Hospital Real de Chelsea.[152] En Windsor el rei creó «los interiores barrocos más estravagantes nunca executaos n'Inglaterra»,[152] obres qu'en gran parte fueron financiaes col aumentu de los impuestos reales procedentes d'Irlanda na década de 1670.[153] La etiqueta na corte francesa de la dómina riquía de numberosos salones alliniaos cola cuenta de satisfaer los protocolos de la corte, y la demanda d'espaciu pa ello forzó al arquiteutu Hugh May a espandise escontra la Terraza Norte, que foi reconstruyida y ampliada nel procesu.[154] Esta nueva construcción foi llamada Edificiu Estrella, pola gran estrella dorada de la Jarretera que Carlos II ordenó asitiar nun llateral.[154] May tamién baltó y reconstruyó los murios del salón d'Eduardu III y la capiya p'abrir grandes ventanales, pero ensin alteriar l'altor y dimensiones del edificiu medieval.[154] Anque yá yera lo suficientemente grande pa dar cabida a tola corte, Windsor nun foi forníu con estancies pal Conseyu del Rei como les que sí había nel palaciu de Whitehall.[155] Nel so llugar, Carlos aprovechó la bona rede de carretes que partía del castiellu pa celebrar les sos xuntes col conseyu en Hampton Court mientres él habitada en Windsor.[155] La resultancia de les intervenciones de May foi «exemplar» pa tolos edificios reales ingleses nos siguientes venticinco años,[156] y anque delles vegaes foi criticáu pola so torpeza», col so enclín medievalista, la reconstrucción de May foi tantu respetuosa col castiellu esistente como un intentu apostáu por crear una austera versión del sieglu XVII d'un castiellu «neo-normandu».[157]

Guillermu III contrató a Nicholas Hawksmoor y a sir Christopher Wren pa realizar una fonda y última remodelación clasicista de la cortil cimera, pero la prematura muerte del monarca atayó los planes.[158] La reina Ana taba a gustu nel castiellu y trató de dotalo d'un bon xardín y pallo encargó a Henry Wise qu'empezara a trabayar nel xardín Maastricht so la Terraza Norte, pero nunca foi completáu.[158] Ana tamién creó la carrera de caballos d'Ascot y dio entamu a la tradicional procesión añal Royal Ascot dende'l castiellu.[159]

Sieglu XVIII

editar
 
El castiellu de Windsor dende Datchet Lane nuna nueche de fiesta, pintura de Paul Sandby (1768).

Xurde I habitó bien pocu nel castiellu de Windsor, pos prefería los sos otros palacios de St. James, Hampton Court y Kensington,[160] al igual que'l so socesor Xurde II, que prefería Hampton Court.[161] Nesta dómina dellos de los apartamentos de la cortil cimera fueron apurríos como «cases de Gracia y Favor» pa usu de vilbes de l'alta sociedá o amistaes de la corona.[162] El duque Guillermo Augusto de Cumberland fixo'l mayor usu de la propiedá nel so cargu de guardamayor del Gran Parque de Windsor.[163] Escontra la década de 1740 el castiellu yá yera una temprana atraición turística pa visitantes adineraos que teníen interés por ver intereses como'l cuernu de narval qu'había nel castiellu. Na década de 1750 yá se vendíen les primeres guíes de visita de Windsor, creaes por George Bickham en 1753 y Joseph Pote en 1755.[164] La condición de los Apartamentos d'Estáu deteriorar hasta tal puntu qu'inclusive'l públicu xeneral tuvo la oportunidá de visitalos regularmente.[165]

Xurde III acabó con esti enclín tres la so llegada al tronu en 1760.[162] A esti monarca nun-y gustaba Hampton Court y atraía-y el parque del castiellu de Windsor,[162] pero cuando intentó camudase a la casa del Guardamayor atopar cola oposición del so hermanu Enrique de Cumberland, que yá vivía ellí y negábase a colase.[166] Nel so llugar, el rei hubo d'instalase nuna casa de la cortil cimera, depués bautizada como Agospiamientu de la Reina, y empezó el llargu procesu d'anovar la fortaleza y los parques circundantes.[166] En principiu l'ambiente del castiellu foi bien informal, colos neños corriquiando polos sos recintos cimeru ya inferior y la familia real pasiando frecuentemente pola so contorna.[165] Col pasu del tiempu, sicasí, l'accesu de los visitantes acutóse.[160]

 
Fachada esti.

El gustu arquiteutónicu de Xurde III camudó colos años.[167] De mozu prefería l'estilu clásicu, especialmente'l palladianismo, pero col tiempu decantar pol neogóticu tantu por cuenta de que'l palladianismo empezó a tar bien vistu como porque'l góticu empezó a interpretase como una moda más honesta, l'estilu nacional inglés mientres les lluces de la Revolución francesa.[168] En concursu col arquiteutu James Wyatt, el rei Xurde intentó «tresformar l'esterior de los edificios de la cortil cimera nun palaciu góticu, pero calteniendo'l calter de los salones d'estáu que diseñara Hugh May».[169] Les fachaes fueron remocicaes n'estilu góticu, con nuevos torrexones y almenes,[169] ente que nos interiores acometiéronse obres de caltenimientu y creáronse nueves estancies, ente elles una nueva escalinata gótica que remplazó a la que May construyera nel sieglu XVII, completada amás cola bóveda del Gran Antepar.[170] Adquiriéronse nueves pintures pal castiellu y treslladáronse a la fortaleza coleiciones d'otres posesiones reales por orde del rei.[171] El costu d'estos trabayos xubió a 150 000 llibres (unos 100 millones actuales).[172] El rei tamién acometió reformes nos xardinos del castiellu, onde creó les nueves granxes Norfolk y Flemish ya iguó el llagu Virginia, covaróns y caprichos.[173]

Escontra finales d'esti periodu'l castiellu de Windsor convertir en llugar de confinamientu real. En 1788 el rei careció mientres una cena nel castiellu, diagnosticóse-y llocura y foi retiráu del so puestu mientres un tiempu en que se treslladó a Kew, onde se recuperó temporalmente.[174] Dempués de sufrir recaídes en 1801 y 1804, la so situación fíxose insostenible de 1810 d'equí p'arriba y foi recluyíu nos Apartamentos d'Estáu del castiellu de Windsor, onde los trabayos de construcción cesaron al añu siguiente.[175]

Sieglu XIX

editar
 
La cortil inferior en 1840, por Joseph Nash. Ver a los Caballeros Militares allegando a la capiya de San Xurde na mañana del domingu.

Xurde IV xubió al tronu en 1820 col enfotu de crear un conxuntu de palacios reales que reflexaren la so riqueza y la so influencia como gobernante d'una Gran Bretaña cada vez más poderosa.[176] Les cases anteriores del rei, Carlton House y el Royal Pavilion de Brighton, yeren demasiáu pequeñes pa los grandes eventos de la corte, inclusive dempués de les sos costoses ampliaciones.[176] Mientres yera príncipe rexente, nel castiellu de Windsor Xurde amplió'l Royal Lodge y dio entamu a un programa de modernización del propiu castiellu una vegada que se convirtiera en rei.[176]

Xurde consiguió que'l Parllamentu británicu otorgára-y unos fondos de 300 000 llibres (245 millones actuales) pa obres de restauración.[90] So la direición del asesor de Xurde, Charles Long, escoyer al arquiteutu Jeffry Wyattville y los trabayos empezaron en 1824. Wyattville prefería l'arquiteutura neogótica, pero'l rei, que liderara la reintroducción del estilu rococó francés n'Inglaterra en Carlton House, prefirió un amiestu d'estilos y periodos pal castiellu de Windsor.[177] Les terraces cerrar a los visitantes pa llograr más privacidá y la cortil cimera remocicóse totalmente hasta la so apariencia actual.[178] La Torre Redonda ganó n'altor pa da-y una apariencia más dramática, munches de les estancies de los Apartamentos d'Estáu fueron remocicaes o reconstruyíes y llevantáronse torrexones más altos que los precedentes.[179] El lladral sur de la cortil cimera reconstruyir pa dar acomodu priváu al rei lloñe de los salones d'estáu.[180] La estatua de Carlos II foi treslladada dende'l centru de la cortil hasta la base del llixu.[180] L'escritor sir Walter Scott reflexó la opinión contemporánea cuando anotó que la obra amosaba «enforma sabor y sentimientu de l'arquiteutura gótica», pero otres opiniones modernes, como'l príncipe Carlos, criticaron el trabayu de Wyattville por representar un actu de vandalismo de los diseños anteriores de May.[181] Los trabayos nun taben completos a la muerte de Xurde IV en 1830, pero sí se fixera'l gruesu del proyeutu cuando finó Wyattville en 1840. El preciu total de les obres nel castiellu de Windsor xubió a la colosal suma de más d'un millón de llibres (817 millones actuales).[90]

 
La reina Victoria y la Princesa Beatriz nun salón del castiellu de Windsor en 1895. Fotografía de Mary Steen.

La reina Victoria y el príncipe Alberto fixeron de Windsor la so principal residencia real, a pesar de les quexes iniciales de la reina sobre que'l castiellu yera «aburríu y aburrible» y «como una prisión» y de la so preferencia polos castiellos d'Osborne y Balmoral como residencies vacacionales.[182] La crecedera del Imperiu Británicu y los estrechos llazos dinásticos de Victoria con Europa fixeron de Windsor l'escenariu de numberoses visites diplomátiques y d'estáu, asistíes polos nuevu trenes y vapores de la dómina.[183] Bastante ye que, díxose que'l castiellu de Windsor algamó'l so visu social mientres la dómina victoriana, cuando numberoses personalidaes fueron convidaes a «cenar y dormir» nél.[184] Victoria interesóse enforma pol funcionamientu del castiellu, incluyíos los detalles de los eventos sociales.[184] Poques visites atoparon estes ocasiones prestoses, tantu pol diseñu del castiellu como pol escesu de formalidaes reales.[185] El príncipe Alberto morrió na Sala Azul del castiellu en 1861 y foi soterráu nel Mausoléu Real llevantáu en Frogmore, dientro del Home Park.[186] Les habitaciones del príncipe caltuviéronse esautamente como taben nel momentu de la so muerte y Victoria caltuvo al castiellu n'estáu de perpetuu llutu mientres munchos años, polo qu'empezó a ser conocida como «Viuda de Windsor», frase popularizada por un famosu poema de Rudyard Kipling.[187] La reina evitó l'usu del palaciu de Buckingham tres el fallecimientu del so maríu y nel so llugar habitaba'l castiellu cuando'l so asuntos llevar cerca de Londres.[188] Escontra'l final del so reináu empezar a ver óperes y otros entretenimientos nel castiellu, tantu pa solaz de la reina como pola so renuencia a apaecer en públicu.[189]

Mientres la dómina victoriana realizáronse delles alteraciones na cortil inferior. Anthony Salvin reconstruyó la gran escalinata de Wyattville y Edward Blore construyó una nueva capiya privada dientro de los Apartamentos d'Estáu.[190] Salvin tamién remocicó'l Comedor d'Estáu tres una grave quema en 1853.[191] Ludwig Gruner asesoró nel diseñu de la Cámara d'Audiencies Privaes de la Reina en llarpiar sur,[192] ente que Blore y Salvin tamién fixeron reformes importantes na cortil inferior so direición del príncipe Alberto, incluyíos los Cien Pasos que baxen escontra la villa de Windsor, la reconstrucción de les torres Curfew, de la Jarretera y Salisbury, les cases de los Caballeros Militares y la creación d'una nueva casa del guarda.[193] George Gilbert Scott reconstruyó totalmente el Claustru de Ferradura na década de 1870[50] y la Puerta Normanda convertir en residencia privada de sir Henry Ponsonby.[194] Sicasí, el castiellu de Windsor nun se benefició de munchos de les meyores téuniques del sieglu porque a Victoria nun-y gustaba la lluz de gas y prefería les veles, ente que la lluz llétrico solo instalóse en delles partes de la fortaleza escontra'l final del so reináu.[185] Por ello, el castiellu fíxose célebre mientres la estensa dómina victoriana pol so fríu y poles corrientes d'aire,[194] anque sí tuvo agua corriente per primer vegada gracies a la conexón con un depósitu cercanu.[195]

Munchos de los cambeos nesta dómina facer en parques y edificios de la redolada. Remocicóse la granxa Royal Dairy en Frogmore n'estilu xacobín en 1853, la George III's Dairy n'estilu renacentista en 1859, la granxa Flemish foi reconstruyida y la Norfolk anovada.[196] Nel Camín Llargu se replantaron nuevos árboles pa sustituyir a los vieyos árboles enfermos.[65] El Acta del Castiellu de Windsor y Llocalidaes Cercanes, aprobada pol Parllamentu en 1848, dexó'l zarru y redirección de los vieyos caminos que cruciaben el parque del castiellu en direición a Datchet y el Viejo Windsor,[197] cambeos que dexaron a la Familia Real la delimitación d'una gran zona de los parques pa crear el Home Park priváu, ensin caminos públicos que lo transitaren.[195] Como parte d'esti alcuerdu, la reina garantizó l'accesu públicu al restu del parque.[195]

Sieglu XX

editar
L'aspeutu cambiante de la Cortil cimera. L'estilu barrocu del Salón de Xurde III en dómina de Carlos II...
...les alteraciones gótiques feches por Jeffry Wyattville para Xurde IV...
...y el «góticu downesiano» de la reconstrucción tres la quema de 1992.

Eduardu VII xubió al tronu en 1901 y darréu dedicóse a modernizar el castiellu de Windsor con «entusiasmu y ganes».[198] Munches de les estancies del recintu cimeru fueron reordenaes y redecoradas per vegada primera en munchos años. El rei intervieno «mirando nos armarios, abriendo los caxones, llimpiando les habitaciones d'antiguo usaes pol príncipe consorte y que nun se tocaben dende la so muerte, espachando reliquies y ornamientos a una habitación especial de la Torre Redonda… destruyendo estatues y bustos de John Brown… tirando cientos de 'vieyes fotografíes coloriaes y risibles'… [y] reordenando imáxenes».[199] Instalóse lluz llétrico y calefacción central en munches habitaciones, tendiéronse llinies telefóniques y creáronse garaxes pa los acabante inventar automóviles.[200] Nes Olimpiaes de 1908, celebraes en Londres, la carrera de maratón empezó na puerta del castiellu de Windsor y con ello afitóse'l so distancia definitiva, los 42 195 metros que dixebraben el castiellu del estadiu principal. Amás, en 1911 el pioneru de l'aviación Thomas Sopwith aterrizó con un avión nel castiellu per primer vegada.[201]

Xurde V siguió'l procesu de modernización gradual de la centenaria fortaleza, asistíu nel menester pola reina María, bien interesada en moblame y decoración.[202] María recuperó o mercó muebles del castiellu que s'habíen perdíu o vendíu, ente ellos munchos tremaos por Eduardu VII, amás d'adquirir nueves obres d'arte pa engalanar les habitaciones d'estáu.[203] La reina María tamién amaba les miniatures y palla creóse la famosa casa de muñeques de Windsor, con diseñu del arquiteutu Edwin Lutyens y moblame ellaboráu nos años 1930 polos meyores artesanos y diseñadores.[204] Xurde V pretendía caltener un nivel de vida alto na corte del castiellu de Windsor y adoptó el lema de que tou diba ser «de lo meyor».[205] El castiellu inda cuntaba con un numberosu serviciu compuestu por 660 sirvientes que trabayaben intramuros.[204] Mentanto, mientres la Primer Guerra Mundial, el sentimientu anti-alemán llevó a la Familia Real a camudar el so nome dinásticu de la Casa de Saxonia-Coburgu y Gotha pol de Casa de Windsor, nome que'l rei Xurde V tomó del castiellu en 1917.[206]

Eduardu VIII pasó poco tiempu na fortaleza de Windsor[206] pos prefirió habitar na casa de campu Fort Belvedere, dientro del Gran Parque Windsor, onde viviera mientres yera príncipe de Gales.[206] Eduardo creó un pequeñu aeródromu nel castiellu, en Smith's Lawn, que anguaño ye un campu de golf.[206] El so reináu foi de curtia duración y pronunció dende'l castiellu en 1936 el discursu en qu'anunciaba al Imperiu Británicu la so abdicación y el so nuevu títulu de Duque de Windsor.[206] El so socesor Xurde VI tamién prefirió habitar na so residencia anterior, el Royal Lodge nel Gran Parque, pero acabó camudándose al castiellu cola so esposa Isabel.[206] Como rei, alicó'l Serviciu añal de la Jarretera, na capiya de San Xurde del castiellu, a partir de los rexistros del sieglu XVII d'Elias Ashmole, pero treslladando l'eventu a xunu, a la selmana d'Ascot.[207]

Al españíu de la Segunda Guerra Mundial en 1939 el castiellu foi preparáu pa les condiciones de tiempu de guerra, polo que munchos sirvientes del palaciu de Buckingham fueron treslladaos a Windsor pa ponelos a salvo, la seguridá reforzóse y les ventanes cegáronse.[208] Tarrecióse enforma polos daños que pudiera sufrir el castiellu mientres la guerra, polo que les sos más pervalibles obres d'arte fueron sacaes del castiellu hasta un llugar seguru, los candelabros de valor baxar al suelu en previsión d'un posible impautu de bomba y encargóse a un pintor, John Piper, qu'ente 1942 y 1944 afigurara nos sos cuadros l'aspeutu del castiellu.[209] El rei, la reina y les sos fíes, les princeses Isabel y Margarita, vivieron nel castiellu por motivos de seguridá y reforzóse especialmente'l techu sobre les sos habitaciones pa protexeles en casu d'ataque.[210] Los monarques conducíen tolos díes hasta'l cercanu Londres y tornaben al castiellu pa dormir, anque esto entós yera un secretu bien guardáu y p'efeutos propagandísticos y morales afirmábase públicamente que dambos vivíen en Buckingham.[210] Tres el conflictu mundial el monarca recuperó les cenes y pernoctaciones» en Windsor arriendes de comentarios sobre que'l castiellu convirtiérase en daqué «cuasi como un muséu vacíu». Sicasí, precisáronse munchos años pa devolver el castiellu al so estáu previu a la guerra.[211]

En febreru de 1952 Sabela II xubió al tronu y decidió faer de Windsor el so principal retiru de fin de selmana.[212] Los apartamentos privaos que nun fueren ocupaos dende la dómina de la reina María fueron dafechu anovaos y modernizaos por qu'entraren a vivir nellos la reina, el príncipe Felipe y los sos dos fíos.[212] A entamos de los años 1990 el recintu cimeru taba bastante deterioráusobremanera los Apartamentos d'Estáu,[213] pos los numberosos arreglos y remplazos mientres xeneraciones resultaren en «un amenorgamientu de la riqueza inicial de la so decoración» y una gastadura gradual del so efeutu vibrante orixinal, yá que cada cambéu repitió una versión más descolorida que l'anterior».[214] En 1988 empezó un programa d'arreglu pa sustituyir la calefacción y el cableaxe nel recintu cimeru,[215] según el refuerzu de los cimientos de la Torre Redonda arriendes de la detección d'un leve fundimientu de la mesma.[216]

Quema de 1992

editar
 
Una de les Besties de la Reina, tallada por Ben Harms y Ray González pa reemplazar les talles destruyíes pola quema de 1992.

El 20 de payares de 1992 declaróse una quema nel castiellu de Windsor que tardó quince hores en ser escastáu y causó cuantiosos daños na Cortil Cimera.[217] Taba anovándose entós la Capiya Privada na esquina nordeste de los Apartamentos d'Estáu como parte d'un programa al llargu plazu dientro del castiellu, y créese qu'unu de los focos emplegaos nes obres prendió fueu a una cortina nel altar mientres la mañana.[218] El fueu estendióse rápido, destruyó totalmente nueve de les principales habitaciones d'estáu y estropió unos cien más.[218] Los bomberos echaron agua a les llapaes mientres los trabayadores del castiellu poníen a salvo les numberoses obres d'arte conteníes nel so interior,[219] anque munches de les habitaciones cercanes al focu de la quema taben vacíes debíu precisamente a los trabayos, lo que contribuyó a la salvación esitosa de la mayoría de la coleición.[218] El fueu espandir polos espacios buecos de les bóvedes y los esfuercios pa la so estinción siguieron mientres tola nueche, un riesgu enorme pa los doscientos bomberos que lluchaben contra él.[220] Hasta la tarde'l fueu nun tuvo controláu, anque los trabayos siguieron mientres la escuridá y hasta la mañana siguiente nun se declaró la so total estinción. A los daños causaos pol fueu y el fumu hubo que sumar los de l'agua utilizada pa la so estinción, dalgunos de los cualos fueron más difíciles de reparar que los de les llapaes.[221]

Tres la quema surdieron dos cuestiones importantes sobre'l castiellu de Windsor. El primeru foi l'alderique políticu nel Reinu Xuníu sobre quién tenía de pagar los arreglos.[222] Tradicionalmente, como propiedá de La Corona, Windsor yera calteníu, y si yera necesariu reparáu, pol gobiernu británicu, a lo qu'había qu'añader que de la mesma qu'otros edificios estatales, nun taba aseguráu.[222] Sicasí, cuando asocedió esta catástrofe la prensa británica primió con firmeza por que fuera la reina quien corriera colos gastos.[222] Atopóse una solución según la cual el palaciu de Buckingham abriría les sos puertes delles vegaes al añu y el preciu de les sos entraes podría pagar los arreglos, amás de gravar l'aparcamientu d'automóviles nos parques qu'arrodien Windsor.[223] La segunda cuestión importante concernía a cómo restaurar el castiellu. Dalgunos suxirieron que tou lo destruyío tendría de volver al so aspeutu anterior, pero otros queríen que los arreglos sirvieren pa introducir diseños modernos.[224] Tomóse la decisión de siguir los diseños previos a la quema con dellos cambeos que reflexaren los gustos modernos, pero namás empecipiase les obres surdió'l problema de si atenese a unos estándares de restauración auténtica» o «equivalente».[24] Finalmente usáronse métodos modernos pa reproducir l'apariencia del castiellu anterior al fueu, en parte por cuenta del so menor preciu,[225] y el programa de restauración estender hasta 1997 con un costu total de 37 millones de llibres (más de 50 millones actuales).[226]

Sieglu XXI

editar
 
El públicu sentáu ante la Capiya de San Xurde na Ceremonia de la Orde de la Jarretera. El castiellu de Windsor ye una de les mayores atraiciones turístiques del Reinu Xuníu.

El castiellu de Windsor ye propiedá de la Occupied Royal Palaces Ta en nome de la nación, pero ye xestionáu pola Casa Real.[227] Ye'l castiellu habitáu más grande del mundu y l'ocupáu con mayor antigüedá de toa Europa, amás de siguir siendo una residencia real funcional.[228] Según datos de 2006, unes 500 persones viven y trabayen nel so interior.[229] La reina Sabela II usar cada vez más como palaciu real y retiru de fin de selmana, amás de celebrar nél llacuaes d'estáu y eventos sociales de la mesma que nel palaciu de Buckingham.[230] Nos últimos años el castiellu de Windsor recibió la visita del presidente Thabo Mbeki de Sudáfrica, del rei Abdalá II de Xordania o l'entós presidente francés Jacques Chirac.[231] Coles mesmes, la fortaleza sigue siendo un importante enclave ceremonial, como la Ceremonia Waterloo que tien llugar tolos años en presencia de la reina, o la celebración añal de la Orde de la Jarretera na Capiya de San Xurde.[232] Mientres la reina habita nel castiellu celébrase diariamente la ceremonia de montar guardia[233] y tolos años parte dende la fortaleza la Procesión Real Ascot.[234]

Mientres el reináu del actual monarca británicu fíxose enforma, non solo por caltener y restaurar l'edificiu, sinón tamién por convertilo nuna de les grandes atraiciones turístiques del Reinu Xuníu, qu'amás contién una parte importante de la Royal Collection, que ye xestionada dende él. Los trabayos arqueolóxicos siguieron nel castiellu a partir de les llindaes prospecciones de los años 1970, con trabayos na Torre Redonda ente 1988 y 1992 y les investigaciones tres la quema d'esi últimu añu.[235] En 2007 visitaron la fortaleza 993 000 turistes,[236] lo qu'obliga a coordinar la seguridá del castiellu coles sos funciones como palaciu real n'usu.[227] A fines de 2011 instaláronse dos grandes turbinas hidráuliques nel ríu Támesis p'apurrir lletricidá al castiellu y a los terrenes circundantes.[237]

 
El castiellu de Windsor vistu dende'l norte. D'izquierda a derecha, los recintos cimeru y central, la Torre Redonda, la Capiya de San Xurde y la cortil inferior.

Referencies

editar
  1. Ignacio Peyró (2014). Pompa y circunstancia. Diccionariu sentimental de la cultura inglesa. 
  2. Real Alcázar: Hestoria
  3. L'Alcázar de Sevilla: reflexones sobre'l so orixe y tresformamientu mientres la Edá Media (Memoria d'Investigación Arqueolóxica 2000 - 2005)
  4. 4,0 4,1 Hugh Roberts, Options Report for Windsor Castle, citáu en Nicolson, p.79.
  5. 5,0 5,1 Robinson, p.27.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Brindle and Kerr, p.39.
  7. Robinson, páxs.7, 156.
  8. Nicolson, páxs.3–4.
  9. 9,0 9,1 Nicolson, p.123.
  10. Nicolson, p.78; Brindle and Kerr, p.61.
  11. Robinson, p.156.
  12. 12,0 12,1 Robinson, p.142.
  13. Tatton-Brown, p.14.
  14. 14,0 14,1 Mackworth-Young, p.1.
  15. Nicolson, p.120.
  16. Mackworth-Young, p.234.
  17. 17,0 17,1 Robinson, p.55.
  18. Brindle and Kerr, p.31.
  19. Colvin, p.392, cited Brown (1984), p.230.
  20. 20,0 20,1 Robinson, p.92.
  21. Brindle and Kerr, p.61.
  22. Nicolson, p.79.
  23. Nicolson, páxs.79, 172–3.
  24. 24,0 24,1 Nicolson, p.78.
  25. Nicolson, p.70.
  26. Ireland, p.93; Nicolson, p.191.
  27. Nicolson, p.176.
  28. Nicolson, páxs.123, 174; Brindle and Kerr, p.28.
  29. 29,0 29,1 Nicolson, p.190.
  30. Brindle and Kerr, p.28; Nicolson, p.184.
  31. 31,0 31,1 Nicolson, páxs.197–8.
  32. Nicolson, páxs.206–7.
  33. Watkin, p.345.
  34. Nicolson, p.128.
  35. Rowse, p.95.
  36. Nicolson, p.191.; Brindle and Kerr, p.56.
  37. Robinson, p.74.
  38. Robinson, p.118.
  39. Nicolson, p.212.
  40. Nicolson, p.233.
  41. Nicolson, p.234.
  42. Nicolson, páxs.211, 214, 218.
  43. Nicolson, p.235.
  44. Nicolson, páxs.244–6.
  45. Nicolson, páxs.246, 264.
  46. Nicolson, p.146; Brindle y Kerr, p.26.
  47. Emery, p.197.
  48. Nicolson, páxs.166–7.
  49. Nicolson, páxs.125, 152.
  50. 50,0 50,1 Robinson, p.121.
  51. Mackworth-Young, p.20.
  52. Robinson, páxs.18, 28.
  53. 53,0 53,1 53,2 53,3 Mackworth-Young, p.80.
  54. Mackworth-Young, p.22.
  55. Mackworth-Young, p.22; Rowse, p.37.
  56. 56,0 56,1 Tatton-Brown, p.26.
  57. 57,0 57,1 Robinson, páxs.26, 121.
  58. 58,0 58,1 Robinson, p.26.
  59. Mackworth-Young, p.81.
  60. Robinson, páxs.14, 121.
  61. Robinson, p.30.
  62. Mackworth-Young, p.27.
  63. Mackworth-Young, p.42.
  64. Mackworth-Young, p.72.
  65. 65,0 65,1 Robinson, p.122.
  66. Cantor, p.105.
  67. Robinson, páxs.55, 122;
  68. Brown (1989), p.230; Cantor, p.105.
  69. 69,0 69,1 Mackworth-Young, p.6.
  70. Rowse, p.12; Robinson, p.13.
  71. Emery, p.193; Tatton-Brown, p.18; Robinson, p.11.
  72. 72,0 72,1 72,2 72,3 72,4 72,5 72,6 72,7 Emery, p.193.
  73. Brown (1989), p.227; Robinson, p.11.
  74. Brindle and Kerr, p.32.
  75. South, p.35.
  76. Brindle and Kerr, páxs.32–3.
  77. 77,0 77,1 77,2 77,3 Brindle and Kerr, p.33.
  78. Robinson, p.14.
  79. 79,0 79,1 79,2 79,3 Tatton-Brown, p.24.
  80. 80,0 80,1 Brindle and Kerr, p.34.
  81. Brindle and Kerr, p.34; Robertson, p.15.
  82. Nicolson, p.123; Emery, p.193.
  83. 83,0 83,1 Tatton-Brown, p.25.
  84. Robertson, p.15.
  85. Robinson, p.17.
  86. 86,0 86,1 86,2 86,3 86,4 86,5 86,6 Steane, p.110.
  87. Tatton-Brown, p.23; Barber, p.41.
  88. Nicolson, páxs.118–9.
  89. 89,0 89,1 Nicolson, p.121.
  90. 90,0 90,1 90,2 Nicolson, p.106.
  91. Brown (1984), p.91; Nicolson, p.122.
  92. 92,0 92,1 Emery, p.196.
  93. Nicolson, p.121; Emery, p.196.
  94. Nicolson, p.124.
  95. Nicolson, p.120; Brindle and Ward, p.40.
  96. Steven Brindle, cited Nicolson, p.125.
  97. Brindle and Kerr, p.44.
  98. Brown (1989), p.230.
  99. Ritchie, p.100.
  100. 100,0 100,1 Rowse, p.28.
  101. Rowse, p.29.
  102. Pounds, p.249.
  103. Wolffe, páxs.27–8
  104. 104,0 104,1 104,2 Rowse, p.30.
  105. Rowse, p.31.
  106. Rowse, p.39.
  107. Rowse, p.34.
  108. Rowse, p.41; Rubin, p.284.
  109. 109,0 109,1 109,2 Rowse, p.43.
  110. Rowse, p.43; Knox y Leslie páxs.3–7, citáu por Hoak, p.72.
  111. 111,0 111,1 111,2 111,3 Brindle y Kerr, p.46.
  112. Brindle y Kerr, p.46; Rowse, p.43.
  113. Rowse, p.46.
  114. Rowse, p.47.
  115. Rowse, p.48.
  116. Rowse, páxs.52–3.
  117. Rowse, p.61.
  118. Brindle and Kerr, p.46; Rowse, p.47.
  119. Mackworth-Young, p.25.
  120. Rowse, p.55.
  121. Rowse, p.55; Hoak, p.101.
  122. Rowse, p.56.
  123. 123,0 123,1 Williams (1860), p.69.
  124. Rowse, p.57.
  125. Rowse, páxs.57–60.
  126. Rowse, p.60.
  127. Williams (1971), p.25.
  128. Rowse, p.67.
  129. 129,0 129,1 Rowse, p.64.
  130. Brindle and Kerr, páxs.46–7.
  131. Rowse, páxs.64, 66.
  132. 132,0 132,1 132,2 Brindle and Kerr, p.47.
  133. Brindle and Kerr, p.47; Rowse, páxs.64–5.
  134. Rowse, p.66.
  135. Rowse, p.69.
  136. Rowse, p.74; MacGregor, p.86.
  137. 137,0 137,1 Rowse, p.74.
  138. Rowse, p.76.
  139. Rowse, p.77.
  140. 140,0 140,1 140,2 140,3 140,4 Rowse, p.79.
  141. Rowse, páxs.56, 79; Hoak, p.98.
  142. 142,0 142,1 142,2 142,3 142,4 142,5 Rowse, p.80.
  143. Mackworth-Young, p.36.
  144. 144,0 144,1 Rowse, p.84.
  145. (n'inglés) Ficha en Banqueting House Historic Royal Palaces. Consultáu'l 29 d'avientu de 2012.
  146. Rowse, p.85.
  147. 147,0 147,1 147,2 Thurley, p.214.
  148. Dixon, p.269.
  149. Spencer, p.326.
  150. Spencer, páxs.327–9.
  151. Spencer, p.331.
  152. 152,0 152,1 Watkin, p.335.
  153. Barnard, p.257.
  154. 154,0 154,1 154,2 Brindle and Kerr, p.50.
  155. 155,0 155,1 Thurley, p.229.
  156. Newman, p.81.
  157. Nicolson, páxs.128–9; Rowse, p.95.
  158. 158,0 158,1 Robinson, p.55; Mackworth-Young, p.45.
  159. Mackworth-Young, p.45.
  160. 160,0 160,1 Tite, p.110.
  161. Tite, p.24; Robinson, p.57.
  162. 162,0 162,1 162,2 Robinson, p.57.
  163. Robinson, páxs.57–8.
  164. Tite, p.110; Robinson, p.60; Bickham; Pote.
  165. 165,0 165,1 Robinson, p.59.
  166. 166,0 166,1 Robinson, p.58.
  167. Robinson, p.71.
  168. Robinson, p.72.
  169. 169,0 169,1 Robinson, p.76.
  170. Robinson, páxs.74–5.
  171. Robinson, p.81.
  172. Robinson, p.75.
  173. Robinson, páxs.60–2.
  174. Clarke and Ridley, p.46.
  175. Clarke y Ridley, p.48; Robinson, p.71.
  176. 176,0 176,1 176,2 Robinson, p.85.
  177. Ireland, p.92; Nicolson, p.79, páxs.172–3.
  178. Robinson, p.89.
  179. Robinson, páxs.91, 93.
  180. 180,0 180,1 Robinson, p.96.
  181. Robinson, p.92; Príncipe Carlos, citáu por Nicolson, p.126.
  182. Robinson, p.117; Rowse, p.207; Mackworth-Young, p.75.
  183. Robinson, páxs.117, 126.
  184. 184,0 184,1 Rowse, p.207.
  185. 185,0 185,1 Robinson, p.126.
  186. Rowse, p.221.
  187. Robinson, p.129.
  188. Mackworth-Young, p.75.
  189. Rowse, p.237; Mackworth-Young, p.75.
  190. Robinson, páxs.118–9.
  191. Brindle and Kerr, p.56.
  192. Robinson, p.124.
  193. Robinson, páxs.119–21.
  194. 194,0 194,1 Rowse, p.234.
  195. 195,0 195,1 195,2 Tighe y Davis, p.656.
  196. Robinson, páxs.122–3.
  197. Tighe y Davis, p.655.
  198. Robinson, p.135; Hibbert, p.191.
  199. Robinson, p.135; Hibbert, páxs.191–2.
  200. Robinson, p.135; Hibbert, p.192.
  201. Senn, p.24; Rowse, p.247.
  202. Robinson, p.136.
  203. Robinson, páxs.136–7; Rowse, p.247.
  204. 204,0 204,1 Robinson, p.138.
  205. Robinson, p.137.
  206. 206,0 206,1 206,2 206,3 206,4 206,5 Mackworth-Young, p.85.
  207. Robinson, páxs.139–140.
  208. Shawcross, p.487.
  209. Robinson, páxs.138–9; Shawcross, p.487.
  210. 210,0 210,1 Shawcross, p.527.
  211. Shawcross, páxs.604–5; p.594.
  212. 212,0 212,1 Mackworth-Young, p.88.
  213. Robinson, p.151.
  214. Nicolson, p.183; Robinson, p.151.
  215. Nicolson, p.4.
  216. Emery, p.193; Brindle and Kerr, p.5.
  217. Robinson, p.143; Nicolson, p.30.
  218. 218,0 218,1 218,2 Robinson, p.144.
  219. Nicolson, p.11.
  220. Nicolson, páxs.23, 25.
  221. Nicolson, p.110.
  222. 222,0 222,1 222,2 Nicolson, p.55.
  223. Nicolson, p.58.
  224. Robinson, p.145; Nicolson, p.71.
  225. Nicolson, páxs.78–9.
  226. Nicholson, p.260.
  227. 227,0 227,1 House of Commons Public Accounts Committee, p.3.
  228. Robinson, p.7; Mackworth-Young, p.88.
  229. Emery, p.192.
  230. Robinson, p.7.
  231. Sitiu Oficial de la Monarquía Británica. Consultáu'l 23 de xunetu de 2012. (n'inglés)
  232. Mackworth-Young, p.92.
  233. Mackworth-Young, p.90.
  234. Mackworth-Young, p.95.
  235. Brindle and Kerr, p.4.
  236. ISPAL Information Hub Fact Sheet B24 p.5, the Institute for Sport, Parks and Leisure. Consultáu'l 23 de xunetu de 2012. (n'inglés)
  237. Windsor Castle water turbine installed on River Thames, BBC News. Consultáu'l 23 de xunetu de 2012. (n'inglés)

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar