Luteciu
El luteciu[1] ye un elementu químicu, de númberu atómicu 71, que'l so símbolu químicu ye Lu. A pesar de ser unu de los elementos del bloque d, con frecuencia apaez incluyíu ente los lantánidos (tierres rares), yá que con éstos comparte munches propiedaes. De toos ellos ye l'elementu más difícil d'aisllar, lo cual xustifica'l so carestía y los relativamente pocos usos que se-y atoparon.
Carauterístiques
editar
El luteciu ye un metal trivalente, de color blancu platiáu, resistente a la escomiu y, en presencia d'aire, relativamente estable. De toles tierres rares ye l'elementu más pesáu y duru.
Aplicaciones
editarEsti metal emplégase como catalizador nel craqueo del petroleu nes refineríes, y en diversos procesos químicos, como alquilación, hidrogenación y polimerización. Tamién se tán investigando radioisótopos de luteciu pa ser aplicaos en medicina nuclear en tratamientos terapéuticos.
Historia
editarEl luteciu, del llatín Lutetia (primer nome de París), foi afayáu de forma independiente en 1907 pol científicu francés Georges Urbain y el mineralogista Carol Auer von Welsbach. Dambos investigadores atopar como impureza del metal iterbiu, que'l químicu suizu Jean Charles Galissard de Marignac y la mayoría de los sos colegues habíen consideráu mineral puru.
La separación del luteciu -del iterbiu de Marignac- describióse per vegada primera por Urbain. Prevaleció'l nome qu'ésti asignó al nuevu elementu descubiertu. Urbain escoyera los nomes neoiterbiu (pal iterbiu) y luteciu. Welsbach optó por designar los aldebaranio y casiopeo. En 1949 decidió caltenese el nome iterbiu y llamar luteciu al ser nuevu elementu. Nel senu de la comunidá científica alemana, al elementu 71 entá se-y conoz como Cassiopium.
Bayura
editarNa naturaleza atopar cola mayoría del restu de tierres rares, pero nunca en solitariu, nativu. De tolos elementos presentes na naturaleza ye'l menos abondosu. La principal mena de luteciu comercialmente explotable ye la monacita (Ce, La, etc.)PO4, que contién 0,003% de Lu.
Hasta finales del sieglu XX nun se llogró llograr el metal puro, yá que ye desaxeradamente malo de preparar. El procedimientu emplegáu ye l'intercambiu iónicu (amenorgamientu) de LuCl3 o de LuF3 anhidro con metal alcalino o con metal alcalinotérreo.
Isótopos
editarDe luteciu esiste un isótopu estable, Lu-175, con bayura natural de 97,41%. Identificáronse 33 radioisótopos. Los más estables son el Lu-176, con periodu de semidesintegración de 3,78×1010 años y bayura natural de 2,59%, el Lu-174, con periodu de semidesintegración de 3,31 años, y el Lu-173, de 1,37 años. Los periodos de semidesintegración del restu de los sos isótopos radiactivos son inferiores a nueve díes; la mayoría, de menos de media hora. Amás esisten 18 metaestados, de los cualos los más estables son: Lum-177, Lum-174 y Lum-178, que los sos periodos de semidesintegración respeutivos son 160,4 díes, 142 díes y 23,1 minutos.
Les mases atómiques de los isótopos de luteciu varien ente 149,973 uma, del Lu-150, y 183,962, del Lu-184. La principal modalidá de desintegración de los isótopos más llixeros que l'estable ye por captura electrónica (ε), (con dellos casos de desintegración α), de lo cual xenérense isótopos d'iterbiu. Los isótopos más pesaos que l'estable se desintegran por aciu emisión β, que'l so resultancia consiste n'isótopos d'hafniu.
Procuros
editarAl igual que'l restu de les tierres rares, supónse que la toxicidá d'esti metal ye baxa. Sicasí, tanto'l luteciu como -especialmente- los sos compuestos tienen de remanase con procuru máximu. Anque nel cuerpu humanu nun desempeña función biolóxica dalguna, créese qu'aguiya'l metabolismu.
Referencies
editar- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: luteciu
Enllaces esternos
editar- marcos/elementos/lu.html Sistema periódicu, por Antonio Jiménez (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).. (marzu de 1986)
- Alasbimn Journal (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
