Partíos xudiciales d'Asturies

artículu de llista de Wikimedia
(Redirixío dende Partíu xudicial asturianu)

El partíu xudicial ye una forma de división del territoriu a efeutos xudiciales qu'apaez nos entamos del sieglu XIX, depués de la promulgación de la Constitución española de 1812. Ésta equiparaba'l territoriu de les audiencies de xusticia col de les provincies qu'había d'aquella, y mandaba tamién que se formasen partíos, de territoriu asemeyáu, nos que tenía d'haber un xuez y un fiscal. Los partíos, anque de calter sobre too xudicial, usábense tamién pa dellos fines alministrativos: eleutoral, notarial, pal rexistru la propiedá...

El procesu de formación de los partíos xudiciales tuvo dos fases, que correspondieron a los dos periodos constitucionales (1812-1814 ya 1820-1823) del primer terciu del sieglu XIX. Nel primeru d'ellos la Diputación Provincial d'Asturies alcordó, nel 1813, una primer división del país en diez partíos xudiciales, con cabeza n'Uviéu, Avilés, Grau, Ḷḷuarca, A Veiga, Cangas de Tineo (güei Cangas del Narcea), La Pola Ḷḷena, L'Infiestu, Villaviciosa y Onís. Esti primer proyeutu nun llegó a realizase, porque poco depués d'aprebase produzse l'abandonu del constitucionalismu pol rei Fernandu VII.

Cuando nel 1820 el llevantamientu del xeneral Riego reinstauró la Constitución de 1812 proyeutóse una nueva división, en 14 partíos, que foi la primera que se fizo realidá sobro'l territoriu. Por embargu, les protestes de dellos conceyos que se vieron malparaos cola división fizo qu'hobiera otros intentos de camudar la estructura xudicial del país, pero la vuelta'l absolutismu, que duró hasta la muerte'l rei Fernandu VII nel 1833, fizo que quedaran en ná. Por Real Decretu del 21 d'abril del 1834 se restablecen, ya con calter definitivu, los xulgaos de partíu o de primer instancia. N'Asturies fórmense 15: Uviéu, Xixón, Avilés, Grandas de Salime, Ḷḷuarca, Pravia, Miranda, Cangas de Tineo (güei Cangas del Narcea), A Veiga (cola so sé en Piantón), La Pola Llaviana, La Pola Ḷḷena, Villaviciosa, L'Infiestu, Cangues d'Onís y Llanes.

Anguaño, tras los cambios fechos por la Llei de Demarcación y Planta Xudicial del 28 d'avientu del 1988, Asturies ta dividida en 18 partíos xudiciales, que tienen la so sede (los Xulgaos de Primer Instancia ya Instrucción) nes siguientes poblaciones: Uviéu, Xixón, Avilés, Castropol, Cangas del Narcea, Tinéu, Ḷḷuarca, Pravia, Grau, Llangréu, Mieres, La Pola Siero, La Pola Llaviana, La Pola Ḷḷena, Villaviciosa, L'Infiestu, Cangues d'Onís y Llanes.

Partíos xudiciales d'Asturies.
Númberu Nome Conceyos
1 Cangas del Narcea Cangas del Narcea, Degaña, Ibias
2 Ḷḷena Ayer, Ḷḷena, Quirós
3 Cangues d'Onís Amieva, Cangues d'Onís, Onís, Parres, Ponga, Ribeseya
4 Avilés Avilés, Castrillón, Corvera, Gozón, Illas
5 Grau Miranda, Grau, Proaza, Salas, Somiedo, Tameza, Teberga
6 Siero Bimenes, Noreña, Sariegu, Siero
7 Castropol Castropol, El Franco, Grandas de Salime, Pezós, Samartín d'Ozcos, San Tiso d'Abres, Santalla d'Ozcos, Tapia, Taramundi, A Veiga, Vilanova d'Ozcos
8 Xixón Carreño, Xixón
9 Llaviana Casu, Llaviana, Samartín del Rei Aurelio, Sobrescobiu
10 Uviéu Llanera, Uviéu, Les Regueres, La Ribera, Santo Adriano
11 Llanes Cabrales, Llanes, Ribedeva, El Valle Altu de Peñamellera, El Valle Baju de Peñamellera
12 Mieres Mieres, Morcín, Riosa
13 Llangréu Llangréu
14 Tinéu Allande, Tinéu
15 Valdés Bual, Cuaña, Eilao, Navia, Valdés, Villayón
16 Pravia Candamu, Cuideiru, Muros, Pravia, Sotu'l Barcu
17 Villaviciosa Caravia, Colunga, Villaviciosa
18 Piloña Cabranes, Nava, Piloña

Referencies editar

Enllaces esternos editar