Llista de grandes túneles

artículu de llista de Wikimedia

Na siguiente tabla recuéyense los túneles más llargos del mundu que superen los 10 km de llargor. Los primeres grandes túneles construyéronse pa dotar de suministru d'agua a les grandes ciudaes (los romanos yá construyeron túneles de dellos km de llargor) y irrigar, anque depués construyéronse tamién por que'l ferrocarril llograra travesar importantes barreres físiques —cadenes montascoses y estrechos submarinos—, y d'últimes por que lo fixeren importantes víes carreteres. Güei día tamién se faen grandes túneles pa soterrar grandes llinies d'alta tensión nes ciudaes, alloñar de la mariña los emisarios submarinos o p'allugar aceleradores de partícules.

De normal piénsase nun gran túnel como una única obra d'inxeniería, con dos boques coneutaes por un llargu conductu. Pero dalgunos de los túneles más llargos pertenecen a les redes de Metro de les ciudaes más populoses: son túneles construyíos en munches etapes y na que'l conceutu de conductu únicu vese avafáu pola profusa rede que configuren, anque finalmente nun sían más que llargos túneles enxareyaos con munchos puntos d'accesu dende superficie.

La téunica d'escavación de túneles avanzó enforma coles grandes máquines tuneladores modernes, encetándose cada vez más grandes infraestructures antes impensables como les redes de ferrocarril d'alta velocidá. Por eso la mayoría de grandes túneles ye de construcción recién, anque entá siguen n'usu grandes acueductos abiertos con téuniques d'escavación en roca por aciu esplosivos ya inclusive acueductos de la dómina romana abiertos a mano.

L'avisiegu tien el siguiente significáu:

Carretera (C) Suministru d'agua y hidroelécticos (A) Otros (Emisores, cables llétricos, acelerador) ferrocarril (F) Metro (M) En construcción

N'avisiegu azul, tán los túneles en construcción (*). Apaecen namái túneles en construcción real, non en proyeutu.

Túneles más llargos del mundu (llargor >10 km)
Nᵘ  Tipu Nome Llocalización País Llargor (m) Añu finalización Notes
001 A01 Acueductu de Delaware  Estaos Xuníos d'América  Estaos Xuníos d'América 137 000 Suministru d'agua 1945 4.1 m wide. New York City's main water supply tunnel, drilled through solid rock.
002 A02 Acueductu de Päijänne Finlandia meridional  Finlandia 120 000 Suministru d'agua 1982 16 m² cross section
003 A03 Acueductu de Dahuofang Provincia de Liaoning  China 85 320 Suministru d'agua 2009 8 m in diameter[1] (50m² cross section)
004 A04 Orange–Fish River Tunnel Bandera de Sudáfrica Sudáfrica 82 800 Suministru d'agua 1972 Longest continuous enclosed aqueduct in the southern hemisphere (22.5 m² cross section)
005 A05 Acueductu de Bolmen Kronoberg/Scania  Suecia 82 000 Suministru d'agua 1987 8 m²
006 O1 Túnel Emisor Oriente Ciudá de Méxicu  Méxicu 62 500 Emisor 2006-2012 Water management in Greater Mexico City. Mayor tunel emisor del mundu
007 M01 Guangzhou Metro Line 3 Guangzhou  China 60 400Excl. branch Metro 2005-2010 Metro de Guangzhou. Longest metro/rapid transit tunnel;
longest railway tunnel
008 M02 Beijing Subway Line 10 Beijing  China 57 100 Metro 2008-2012 Beijing Subway
009 M03 Metro de Londres Northern Line Londres Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu 58 (*) Metro 1890-1940
010 F01 Túnel de base de San Gotardo Alpes lepontinos  Suiza 57 100 Túneles ximielgos de ferrocarril 2016 57 091, West align=right| 57 017), 8.8–9.5 m (29–31 ft) diameter, (71m² cross section)
- F- Túnel de base del Brennero Alpes  Italia
Bandera de Austria Austria
55.000 Ferrocarril 2025 (*)
011 F02 Túnel Seikan Estrechu de Tsugaru  Xapón 53.850 Ferrocarril 1988 Más llargu de vía estrecha. Longest railway tunnel excluding urban metro lines with intermediate stations, 74 m²
- F- Corredor Aconcagua Los Andes  Chile
Bandera d'Arxentina Arxentina
52.000 Ferrocarril 2022 (*) Más llargu d'América y del Hemisferiu Sur.
012 A06 Želivka Water Tunnel[2] Bandera de Chequia Central Bohemian Region, Czech Republic 51 075 Abastemiento d'agua 1972 5 m²
013 F02 Eurotúnel Canal de la Mancha Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
 Francia
49.940 Túneles ximielgos de ferrocarril 1994 Túnel más llargu de seición submarina, túnel internacional más llargu. second-longest railway tunnel (2×45 m² + 1×18 m²)
014 F03 New Guanjiao Tunnel Qinghai  China 32 645 Túneles ximielgos de ferrocarril 2014[3] Longest tunnel on the upgraded dual-track Xining–Golmud section of Qinghai–Tibet Railway, longest railway tunnel in China, 3323.58–3380.97 meters above sea level
015 M04 Meijo Line - Meikō Line[4][5] Nagoya Municipal Subway  Xapón 32 400 Metro 1965–2004
016 F Túnel de Koralm Alpes Bandera de Austria Austria 32.800 Ferrocarril 2016 (*) na llinia d'alta velocidá Graz-Klagenfurt
017 A07 Lake Sevan Tunnel [6] Bandera d'Armenia Armenia
(at the time of construction Bandera de la Xunión Soviética Soviet Union)
48 314

1981

Río Arpa y llagu Sevan
018 M05 Seoul Subway: Line 5 Seúl  Corea del Sur 47 600

1995

019 A08 #1 Tunnel, Yellow River Diversion to Shanxi North Line Shanxi  China 43 670

2011

020 A09 #7 Tunnel, Yellow River Diversion to Shanxi South Line Shanxi  China 43 500 Suministru d'agua 2002
021 M06 Serpujovsko-Timiriázevskaya (L-9)
(AltufyevoBulvar Dmitriya Donskogo)Metro de Moscú
Moscú Bandera de Rusia Rusia 41 500 1983-2002
022 M07 Metro Madrid: Llinia 12: Metrosur L-12 (Metro Sur) Madrid  España 40 900 Metro 1999-2003

Metro Madrid:

023 M08 Tocho-mae - Shiodome - Hikarigaoka (Toei Oedo Line)[7] Tokiu  Xapón 40 700

1991–2000

Tokyo Metropolitan Bureau of Transportation
024 M09 Metro Madrid: Llinia 9 (Herrera Oria-Arganda del Rey) Madrid  España 38 (*) 1980-2008
025 M10 Metro de Moscú Llinia 2: Zamoskvoretskaya Moscú Bandera de Rusia Rusia 36,9 1938-85
026 M11 Metro Madrid: Llinia 10 (Puerta del Sur-Hospital Infanta Sofía) Madrid  España 36,5 (*) 1961-2007
027 M12 Shanghai Subway: Line 7 Shanghai  China 40 200

2009-2011

028 A Kárahnjúkar Hydropower Plant Bandera d'Islandia Fljótsdalshreppur, Islandia 39 700

2003–2007

7.2-7.6 meters in diameter (45m² cross section). Part of a wider complex of tunnels that are 72 kilometers in length combined
029 A10 Acueductu Quabbin Bandera de Estaos Xuníos d'América Massachusetts, Estaos Xuníos 39 600

1897–1905

030 M13 Chengdu Metro Line 2 Chengdu  China 38 643Excl. branch

2007-2013

Only include phase 1 and phase 2
031 M14 Seoul Subway: Line 3 (Apgujeong-Ogeum) Seoul  Corea del Sur 38 200

1985-2010

032 M15 Llinia Kaluzhsko-Rizhskaya
(NovoyasenevskayaMedvedkovo)Metro de Moscú
Moscú Bandera de Rusia Rusia align=right| 37 800 1958–1990 Longest railway tunnel 1978–1984 and from November 1987 till March 1988; longest metro/rapid transit tunnel 1990–1995
033 M16 Shenzhen Subway: Luobao Line Shenzhen  China 37 497

2009-2011

034 M17 Shenzhen Subway: Shekou Line Shenzhen  China 36 146

2010-2011

035 A11 Dawushan Tunnel, Niulan River Diversion to Dianchi Yunnan  China 36 137

2013

036 M18 Singapur: Circle Line Bandera de Singapur Singapore, Singapore 35 700

2009-2012

037 M19 Metro de Busan: Line 2 (Dongwon-Jangsan) Busan  Corea del Sur 35 500

1999-2009

038 M20 Metro de Seúl: Line 6 Seoul  Corea del Sur 35 100

2001

039 M21 Seoul Subway: Line 7 (Cheongdam-Bupyeong-gu Office) Seoul, Incheon, Bucheon y Gwangmyeong  Corea del Sur 35 100 Metro 2000-2012
040 F0 Túnel de base de Lötschberg Alpes berneses, Frutigen - Raroña  Suiza 34.577 Ferrocarril 2007 -bgcolor=#eef9fa

valign=top

041 A12 Tyne-Tees Tunnel Bandera del Reinu Xuníu Inglaterra, Reinu Xuníu 34 000 Northumbrian water supply tunnel.
042 M22 Metro Madrid: Llinia 7 (Hospital del Henares-Pitis) Madrid  España 32 919 Metro 1974-2007
043 M23 Metro de Berlín O7 Berlín Alemaña 31,8 1924-84
044 M24 Moskovsko-Petrogradskaya Line San Petersburgu Bandera de Rusia Rusia 30,1 1961-2006
045 M25 Guangzhou Subway: Line 2 Guangzhou  China 32 000

2010

06 M26 Rathaus Spandau-Rudow (O7) Bandera d'Alemaña Berlin O-Bahn, Alemaña 31 800

1924–1984

046 M27 Seoul Metropolitan Subway: Bundang Line (Seoul Forest-Jukjeon) Seoul, Seongnam y Yongin  Corea del Sur 31 400

1994–2012

047 M28 Metro de Daegu: Line 2 Daegu y Gyeongsan  Corea del Sur 31 400

2005–2012

048 M29 Beijing Subway: Line 1 Beijing  China 31 040

1971–1987

049 M30 Beijing Subway: Line 4 Beijing  China 30 950

2009–2010

050 M31 Côte-Vertu - Montmorency (Line 2 Orange) Bandera de Canadá Metro de Montreal, Canadá 30 798

1966–2007

051 M32 Shanghai Subway: Line 2 Shanghai  China 30 187

2000

052 M33 Parnas - Kupchino (line 2) Bandera de Rusia Metro de San Petersburgu, Russia 30 100

1961–2006

053 M34 Metro de Guangzhou: Line 5 Guangzhou  China 29 900

2009

054 M35 Metro de Shanghai: Line 8 Shanghai  China 29 650

2007–2009

055 M36 Prospekt Veteranov - Devyatkino (line 1) Bandera de Rusia Metro de San Petersburgu, Russia 29 600

1955–1978

056 M37 Metro de Shanghai: Line 10 Shanghai  China 29 600

2010

057 A13 Evinos - Mornos Tunnel[8][9] Bandera de Grecia Aetolia-Acarnania, Grecia 29 400

1992–1995

058 A14 Acueductu Hultman[10] Bandera de Estaos Xuníos d'América Eastern Massachusetts, Estaos Xuníos 28 640

1939

11,5 to align=right| 14 diameter (15m² cross section); offline for rehabilitation
059 M38 Taipei Metro: Blue Line Bandera de Taiwán Taipéi, Taiwán 28 200

1999–2015

060 F Túnel de Guadarrama[11] Sierra de Guadarrama  España 28 377 Túneles ximielgos de ferrocarril 2007 na llinia d'alta velocidá Madrid-Valladolid
061 A15 MetroWest Water Supply Tunnel[12] Bandera de Estaos Xuníos d'América Eastern Massachusetts, Estaos Xuníos 28 300

1996–2003

14 diameter (15m² cross section)
062 M39 Lyublinsko-Dmitrovskaya Line
(ZyablikovoMaryina Roshcha)
Bandera de Rusia Moscow Metro, Russia 28 200

1995–2011

063 M40 Seoul Subway: Line 9 (Gimpo Airport-Sports Complex) Seoul  Corea del Sur 28 100

2009-2015

064 F Taihang Tunnel[13][14] Taihang Mountains  China 27 848 Ferrocarril 2008 na llinia d'alta velocidá Shijiazhuang-Taiyuan
064 F Hakkoda Tunnel Hakkoda Mountains  Xapón 26.455 Ferrocarril 2010 (*)
065 M Morden - East Finchley (Metro de Londres: Northern line) Londres Bandera de Inglaterra Inglaterra 27 800

1890–1940

Longest railway tunnel in

UK |-bgcolor=#d5db96 valign=top

066 M Shenyang Subway: Line 1 Shenyang  China 27 800

2010

0 M Seoul Metropolitan Subway: Incheon Line 1 (Bakchon-International Business District) Incheon  Corea del Sur 27 000

1999–2009

0 M MRT Blue Line Bangkok Bandera de Tailandia Tailandia 27 000

2004

Second phase will be open in 2017
0 M Dainichi-Nagahara (Tanimachi Line)[15] Osaka Municipal Subway  Xapón 26 900

1967–1983

LEP Tunnel[16] Bandera de Francia CERN, Suiza/France 26 659 Particle accelerator 1989 11.3–15.9 m² circular ring, now used by Large Hadron Collider
0 M İstanbul Metro (Line M4) Bandera de Turquía İstanbul, Turkey 26 500

2012

00 F Hakkōda Tunnel(Tōhoku Shinkansen) Montes Hakkōda  Xapón 26 455 Ferrocarril 2010 64–74 m²
01 A16 Şanlıurfa Irrigation Tunnels Bandera de Turquía Turkey 26 400

2005

[17]
0 M Shanghai Subway: Line 9 Shanghai  China 26 263

2007–2010

0 A17 Gilgel Gibe II Power Station headrace tunnel Bandera d'Etiopía Ethiopia 26 000 Hydroelectric 2005–2009 Tunnel partially collapsed, was repaired in 2010.[18][19]
0 A18 #5 Tunnel, Yellow River Diversion to Shanxi South Line Shanxi  China 26 000 Water 2002
0 M Daegu Metro: Line 1 Daegu  Corea del Sur 25 900

1997–2002

00 F 12 Iwate-Ichinohe Tunnel Montes Ōo Mountains  Xapón 25 810 Ferrocarril 2002
00 F 13 Túnel de Payares Cordal Cantábricu  España 24.667 Ferrocarril 2012 (*)
01 A19 Acueductu Sudbury Bandera de Estaos Xuníos d'América Eastern Massachusetts, Estaos Xuníos 25 750

1878

-bgcolor=#d5db96

valign=top

0 M Suzhou Subway: Line 1 Shanghai  China 25 739

2007–2011

00 C1 Túnel de Lærdal Laerdal - Aurland Noruega 24 510 Carretera 2000 Túnel de carretera más llargu del mundu.
00 F Daishimizu Tunnel Mikuni Mountain Range  Xapón 22.221 Ferrocarril 1982
0 M Yellow Line (Delhi Metro): GTB Nagar - Qutub Minar[20] Bandera de India Delhi, India 24 000

2004–2010

Longest tunnel in

India |-bgcolor=#d5db96 valign=top

0 M Chengdu Metro Line 1 Chengdu  China 23 900Excl. branch

2005-2015

Only include phase 1 and phase 2
0 M Metro Madrid: Llinia 8 Madrid  España 23 876

1919–2007

00 F Lainzer/Wienerwaldtunnel Bandera de Austria west of Viena, Austria 23 844 Railway 2012 Breakthrough 2007-09-03
Harbour Area Treatment Scheme (HATS) Stage 1[21] Bandera de Ḥong Kong Tseung Kwan O, New Kowloon, Hong Kong Island, Kowloon, Tsuen Wan, Tsing Yi and Stonecutters Island, Ḥong Kong 23 600 Sewerage 2001
01 A20 Eucumbene-Snowy Tunnel[22] Bandera de Australia NSW, Australia 23 500

1965

Part of the 145 km tunnel network of the Snowy Mountains Scheme
0 M Metro Madrid: Llinia 6 Madrid  España 23 472 Metro 1979–2007
0 M Angrignon - Honoré-Beaugrand (Line 1 Green) Bandera de Canadá Montreal Metro, Canadá 23 262

1966–2007

0 M Warsaw Metro L-1: Kabaty - Młociny Bandera de Polonia Warsaw, Polonia 23 100

1983–2008

0 M Beijing Subway: Line 2 Beijing  China 23 100

1969–1987

0 A21 Xinma Hydroelectric Power Station Water Tunnel Sichuan  China 22 975

2009

0 M Chengdu Metro Line 4 Chengdu  China 22 400Excl. branch

2012-2015

Only include phase 1
00 F Iiyama Tunnel[23] Iiyama  Xapón 22 225 Railway 2015
00 F Daishimizu Tunnel Monte Tanigawa  Xapón 22 221 Railway 1982
01 A22 Eucumbene-Tumut Tunnel[22] Bandera de Australia NSW, Australia 22 200

1959

Part of the 145 km tunnel network of the Snowy Mountains Scheme
0 M Taipei Metro: Orange Line (Fu Jen University - Nanshijiao) Bandera de Taiwán Taipéi, Taiwán 25 100

1998–2015

00 F Îyama Hokuriko  Xapón 22.225 Ferrocarril 2013 (*)
01 A1 Vorotan-Arpa Tunnel[24] Bandera d'Armenia Armenia 21 652

2004

UNK proton accelerator Bandera de Rusia Protvino (near Moscow), Russia 21 000 Particle accelerator (incomplete) 1994 (breakthrough) Construction stopped after finishing of main circle tunnel, future is unclear
0 M Guangfo Metro Foshan  China 20 900

2010

00 F Luliangshan Tunnel Shanxi  China 20 785 Túneles ximielgos de ferrocarril 2011 2 tubes, left tube is 20785 meters, right tube is 20738 meters
0 M Shanghai Subway: Line 4 Shanghai  China 20 740

2005–2007

0 M Barcelona Metro: Line 1 Barcelona  España 20 700

1926–1992

0 M Busan Metro: Line 1 (Hadan-Busan Nat'l Univ. of Education) Busan  Corea del Sur 20 600

1985–1994

0 M Xian Subway: Line 2 Xian  China 20 500

2011

0 M Daejeon Metro: Line 1 Daejeon  Corea del Sur 20 470

2006–2007

0 M Nanjing Subway: Line 2 Nanjing  China 20 380

2010

0 M Shanghai Subway: Line 6 Shanghai  China 20 336

2007

0 A Ward Tunnel[ensin referencies] Bandera de Estaos Xuníos d'América California, Estaos Xuníos 20 610

1920–1925

Part of the Big Creek Hydroelectric Project of the Southern California Edison Company. Excavated through solid granite.
00 F Túnel Geumjeong[25] Busan  Corea del Sur 20 323 Ferrocarril 2010 Gyeongbu High Speed Railway
00 F Wushaoling Tunnel Wuwei  China 20 060 Túneles ximielgos de ferrocarril 2006–2007 Twin Tube, left tube is 20060 meters, right tube is 20050 meters
00 F Wushaoling Tunnel Wuwei  China 21.050 Ferrocarril 2006
00 F Túnel de Simplon II |

Alpes ||  Italia
 Suiza

19.824 Ferrocarril 1922
The London Connection[26] London ENG}} 20 000 Electric power transmission tunnel 2005[27] National Grid plc, 3-metre diameter, 400 kilovolt circuit
0 M Taipei Metro: Orange Line (Luzhou - Nanshijiao) Bandera de Taiwán Taipéi, Taiwán 19 600

1998–2010

00 F Simplon Tunnel Bandera d'Italia Lepontine Alps, Suiza/Italia 19 803 Túneles ximielgos de ferrocarril 1906 A parallel tunnel was opened in 1922 (19,824 m long)
0 M Koltsevaya Line (Circle Line) Bandera de Rusia Moscow Metro, Russia 19 400

1950–1954

0 A Futang Hydroelectric Power Station Water Tunnel Wenchuan, Sichuan  China 19 319

2009

0 M Seoul Metropolitan Subway: Bundang Line (Suwon Station-Jukjeon Station) Yongin y Suwon  Corea del Sur 19 300

2007–2013

0 M Maskoŭskaja Line Bandera de Bielorrusia Minsk Metro, Belarus 19 100

1984-2014 ||

00 F Túnel de Simplon I |

Alpes ||  Italia
 Suiza

19.803 Ferrocarril 1906
00 F Vereina Klosters - Sagliains  Suiza 19 058 Ferrocarril 1999 single track with passing loops, metre gauge
00 F Shin Kanmon Kanmon Straits  Xapón 18.713 Ferrocarril 1975
0 M Seoul Subway: Line 4 (Ssangmun-Ichon) Seúl  Corea del Sur 19 000

1980

00 F Shin Kanmon Tunnel Kanmon Straits  Xapón 18 713 Railway 1975
0 A Shiziping Hydroelectric Power Station Water Tunnel Sichuan  China 18 712 Hidroeléctricu 2009
Harbour Area Treatment Scheme (HATS) Stage 2[28] Bandera de Ḥong Kong Wah Fu, Kennedy Town, Victoria City, North Point and Stonecutters Island, Ḥong Kong 18 800 Sewerage 2015
00 F Vaglia Boloña - Florencia  Italia 18 711 Ferrocarril 2009 (*) nueva llinia d'alta velocidá Bologna–Florence high-speed railway
0 A Baoxing Hydroelectric Power Station Water Tunnel Sichuan  China 18 676

2007

00 F Apennine Base Tunnel Bandera d'Italia Tuscan-Emilian Apennines, Italia 18 507 Ferrocarril 1934
0 M Kurenivsko-Chervonoarmiyska Line Metro de Kiev  Ucraína 18 480

1976

00 F Qinling Tunnel I-II |

Montes Qin ||  China

18 460 Túneles ximielgos de ferrocarril 2000 Twin tubes, left tube is 18460 meters, right tube is 18456 meters[29]
0 A Tatev Hydroelectric Power Station Water Tunnel Bandera d'Armenia Armenia
(at the time of construction Bandera de la Xunión Soviética Soviet Union)
18 400

1970

00 C1 Yamate Tunnel Tokiu  Xapón 18 200 Road Twin Tube 2015
0 M Shanghai Subway: Line 17 Shanghai  China 18 110

1995

0 M Avtozavodskaya Line Bandera de Bielorrusia Metro de Minsk Bandera de Bielorrusia Bielorrusia Belarus 18 100

1990-2005

00 C Zhongnanshan Zhongnanshan  China 18 040

2007 || The longest road tunnel in China |-bgcolor=#d3d6ce valign=top

00 F Túnel d'O Irixo a Cerdedo I y II: Ourense/Pontevedra  España 18.000 Ferrocarril 2020 (*) nueva llinia d'alta velocidá
0 M Line 2 (Athens Metro)[30] Atenes Grecia 17 900

1991–2013

0 M Line 3 (Athens Metro)[30] Bandera de Grecia Athens, Grecia 17 800

1991–2013

Line 3 is actually 41 km long, but only 17.8 km of it are underground.
0 M Beijing Subway: Line 5 Beijing  China 17 825

2007

00 C1 Jingpingshan Sichuan  China 17 500 Road 2008 The deepest transportation tunnel in

China

Shenzhen  China 17 333

2010–2011

0 M Kholodnohirsko–Zavodska Line Metro de Kharkiv  Ucraína 17 300

1975

0 M Seoul Metropolitan Subway: Shinbundang Line Seúl y Seongnam  Corea del Sur 17 300

2011

01 A1 Mavi Tünel (Blue Tunnel)[31] Konya  Turquía 17 034

2012

Breakthrough 2007
00 C1 Gotthard Road Tunnel Lepontine Alps, Suiza 16 918 Road 1980
0 M Metro de Guangzhou: Line 43 Guangzhou  China 16 790

2005

0 M Metro de Barcelona: Line 4
Barcelona ||  España 
16 700

1929–1999

0 M Metro de Barcelona: Line 3 Barcelona  España 16 600

1924–2001

0 M Metro de Seúl: Line 2 (Jamsil-Sillim) Seúl  Corea del Sur 16 700

1980–1984

0 M Metro de Barcelona: Line 5 Barcelona  España 16 600

1959–1983

01 A1 Murrumbidgee-Eucumbene Tunnel[22] Bandera de Australia NSW, Australia 16 600

1961

Part of the 145 km tunnel network of the Snowy Mountains Scheme
0 M Ankara Metro (Kizilay-Çayyolu) Bandera de Turquía Ankara, Turkey 16 590

2002–2014

0 M Metro d'Istambul (Line M2) Bandera de Turquía İstanbul, Turkey 16 500

2000–2009

0 M Metro de Beijing: Line 9 Beijing  China 16 500

2011–2012

0 A Jinkang Hydroelectric Power Station Water Tunnel Sichuan  China 16 490

2006

0 M Metro Madrid: Llinia 8 Madrid  España 16 467

1998–2007

0 M Metro de Guangzhou: Line 1 Guangzhou  China 16 449

1997

0 M Metro Madrid: Llinia 3 Madrid  España 16 424

1939–2007

00 F Rokkō Tunnel[32] Monte Rokkô  Xapón 16 250 Ferrocarril 1972
00 F Túnel Solan[33] Taebaek-Samcheok, Gangwon-do  Corea del Sur 16 240 Ferrocarril 2012 Taebaek Line, includes a spiral; breakthrough 2006-12-07
0 M Seoul Subway: Line 7 (Suraksan-Konkuk University) Seúl  Corea del Sur 16 000

1996

0 M Metro d'Istambul (Line M3) Bandera de Turquía İstanbul, Turkey 15 900

2013

00 F Túnel Henderson[34][35][36] Ute Mountains, Front Range  Estaos Xuníos d'América 15 800 Antiguu ferrocarril 1976 Ferrocarril de vía estrecha, reemplazáu por una cinta tresportadora en 1999. Only one portal (served an underground mine)[37]
01 A1 Pandaoling Tunnel, Datong River Diversion to Shaanxi Project  China 15 723

1994

0 M Budapest Metro: Line 3[38] Bandera d'Hungría Hungría 15 500

1976-1990

Line 3 is actually 17.39 km long, but only 15.5 km of it is underground.
00 F Túnel de base de la Furka Alpes urneses, Andermatt - Brig  Suiza 15 442 Ferrocarril 1982 Single track with passing loops, metre gauge
34 Ceneri Base Tunne Lepontine Alps  Suiza 15.400 Ferrocarril 2019
0 M Seoul Subway: Line 3 (Gupabal-Geumho) Seúl  Corea del Sur 15 400

1985

0 M Tianjin Subway: Line 1 Tianjin  China 15 378

1976–2006

00 F Haruna Prefeutura de Gunma  Xapón 15 350 Ferrocarril 1982
00 F Túnel Severomuysky del Ferrocarril Baikal-Amur Cordal Severomuysky  Rusia 15 343 Ferrocarril 2003
00 F Firenzuola Boloña - Florencia  Italia align=right| 15 285 Ferrocarril 2009 (*) nueva llinia d'alta velocidá Bologna–Florence high-speed railway
Deer Island Outfall Tunnel[39] Bandera de Estaos Xuníos d'América Deer Island, Boston, Massachusetts, Estaos Xuníos 15 290 Waterwaste 2000 24 diameter (42m² cross section); discharges treated effluent into Atlantic Ocean)
0 A Inguri Hydroelectric Power Station Water Tunnel Bandera de Xeorxa Xeorxa
(at the time of construction Bandera de la Xunión Soviética Soviet Union)
15 279

1978

0 M Shanghai Subway: Line 2 Shanghai 15 274

2000

Between Zhanjianggaoke station and Lingkong Station
01 A1 Jinquidi Tunnel, Niulan River Diversion to Dianchi Yunnan  China 15 257

2013

0 M Beijing Subway: Line 8 Beijing  China 15 200

2008–2011

0 A Baotan Hydroelectric Power Station Water Tunnel Guangxi  China 15 200

2010

00 F Túnel Gorigamine[32] Takasaki - Nagano  Xapón 15 175 Ferrocarril 1997
0 A Xuecheng Hydroelectric Power Station Water Tunnel[40] Sichuan  China 15 174

2007

00 F Túnel Monte Santomarco Paola - Cosenza  Italia 15 040 Ferrocarril 1987
00 F Túnel ferroviariu de San Gotardo Alpes lepontinos  Suiza 15 003 Ferrocarril 1882
0 M Metro de Gwangju: Line 1 (Hakdong·Jeungsimsa-GwangjuSongjeong) Gwangju  Corea del Sur 15 000

2004

00 F Túnel de Nakayama Pasu Nakayama, Honshū, Prefeutura de Gunma  Xapón 14 857 Railway 1982 Jōetsu Shinkansen
01 A1 Dangara Irrigation Tunnel[41] Bandera de Taxiquistán Nurek
(at the time of construction Bandera de la Xunión Soviética Soviet Union)
14 800

1987

00 F Cuajone-El Sarxentu Ilo - Toquepala - Cuajone Industrial Railroad (Southern Peru Copper Corporation) Bandera del Perú Perú 14 724[42] Railway 1975
00 F Túnel Monte Macdonald Rogers Pass, Glacier National Park  Canadá 14 723 Ferrocarril 1989
00 F Lötschberg Alpes Kandersteg - Goppenstein  Suiza 14 612 Ferrocarril 1913
00 F Romerike Tunnel ( Romeriksporten) Oslu - Lillestrøm, aeropuertu de Gardermoen Noruega 14 580 Ferrocarril 1999
01 A1 Caoe River Diversion Project Zhejiang  China 14 600 Suministru d'agua 2011
01 A1 Snowy-Geehi Tunnel[22] Bandera de Australia NSW, Australia 14 500

1966

Part of the 145 km tunnel network of the Snowy Mountains Scheme
0 M Seoul Metropolitan Subway: Line 4 (Isu-Beomgye) Seoul, Gwacheon y Anyang  Corea del Sur 14 500

1980–1994

0 A Jisha Hydroelectric Power Station Water Tunnel Yunnan  China 14 467

2007

01 A1 #6 Tunnel, Yellow River Diversion to Shanxi South Line Shanxi  China 14 400

2002

01 A1 Ala Mountain Pass Suministru d'agua Project Xinjiang  China 14 346

2010

0 M Tunnelbana 3 (Blue line), Kungsträdgården-Hjulsta Bandera de Suecia Stockholm, Suecia 14 300

1975–1977

01 A1 Tooma-Tumut Tunnel[22] Bandera de Australia NSW, Australia 14 200

1961

Part of the 145 km tunnel network of the Snowy Mountains Scheme
00 F Dayaoshan Tunnel[43] Montes Nanling  China 14 294 Ferrocarril 1987
0 A Zaramag Hydroelectric Power Station Water Tunnel[44][45] Bandera de Rusia Ardon River, North Ossetia, Russia 14 226

2015[46]

0 M Guangzhou Subway: Line 8 Guangzhou  China 14 200

2003–2010

0 M Metro Lisbon - Blue (Seagull) Line Bandera de Portugal Lisbon, Portugal 14 000

1959–2007

MTR - Island Line (West of Hang Fa Chuen) Bandera de Ḥong Kong Victoria City, Ḥong Kong 14 Mass transit 1985/1986/2014
00 C1 Túnel Arlberg Arlberg, Vorarlberg - Tirol Bandera de Austria Austria 13.972 13 972 1978
01 A1 Shanggongshan Tunnel, Zhangjiuhe Water Supply Project Yunnan 13 941

2007

0 A Dayingshan #4 Hydroelectric Power Station Water Tunnel Yunnan 13 932

2009

8.5 meters in diameter (57m² cross section)
00 F Hokuriku Tunnel Mariña del mar de Xapón, Prefeutura de Fukui, Hokuriku  Xapón 13 870 Ferrocarril 1962 Hokuriku Main Line
00 F Xiapu Tunnel Fujian  China 13 838 Ferrocarril 2009
00 F Yesanguan Tunnel Hubei  China 13 838 Túneles ximielgos de ferrocarril 2010 Tube I: 13838 meters, tube II: 13796 meters
00 C1 Xishan Tunnel Shanxi  China 13 654 Road Twin Tube 2012 Left tube: 13654 meters, right tube: 13570 meters
00 F Fréjus (Monte Cenis) Alpes, Fréjus  Francia
 Italia
13 636 Ferrocarril 1871
00 F North Tianshan Tunnel Xinjiang  China 13 610 Ferrocarril 2009
00 F Marmaray Istambul  Turquía 13 600 Ferrocarril 2013 Built next to a fault zone, between two continents
00 F Savio Rail Tunnel Bandera de Finlandia Ḥélsinki - Kerava, Finlandia 13 575 Ferrocarril 2008
0 M Metro de Busan: Line 3 (Suyeong-Deokcheon) Busan  Corea del Sur 13 500

2005

00 F Shin Shimizu Tunnel[32] Monte Tanigawa, Mikuni Mountains  Xapón 13 500 Túneles ximielgos de ferrocarril 1967 Construyíu próximu a una falla, ente dos continentes
00 F Hex River Tunnel[47] Bandera de Sudáfrica Hex River Pass Pretoria - Ciudá del Cabu Bandera de Sudáfrica Sudáfrica 13 400 Ferrocarril 1989


00 F Wienerwald Oeste de Viena Bandera de Austria Austria 13.350 Ferrocarril 2015 (*)
00 F Wonhyo Tunnel[48][49] Ulsan  Corea del Sur 13 270 Railway 2010 Gyeongbu High Speed Railway
00 F Dabieshan Tunnel Hubei  China 13 256 Ferrocarril 2008
00 F Schlern Tunnel[50] Bandera d'Italia South Tyrol, Italia 13 159 Ferrocarril 1993
00 F Caponero-Capoverde Ferrocarril 2001 inclúi una estación soterraña ("Sanremo") 13 135 Ferrocarril 2001
00 C1 Hongtiguan Tunnel Shanxi  China 13 122 Road Twin Tube 2013 Left tube: 13122 meters, right tube: 13098 meters
0 M Metro de Barcelona: Line 2 Barcelona  España 13 100

1985–1997

00 F Túnel de Aki Sanyo Shinkansen  Xapón 13 030 Ferrocarril 1975
00 F Apeninos Boloña - Florencia  Italia 18.507 Ferrocarril 1934
00 F Qinling I-II |

Qinling Mountains ||  China

18.457 Ferrocarril 2002
00 C1 Túnel carreteru de San Gotardo Uri - Tesinu  Suiza 16.918

1980

- - Förbifart Stockholm[51] Estocolmu  Suecia 16.000

2020

Nun s'empezó la so construcción
00 F Savio Rail Tunnel Ḥélsinki - Kerava  Finlandia 13.500 Ferrocarril 2008
00 F Sciliar Verona - Brennero  Italia 13.159 Ferrocarril 1993
00 C1 Hsuehshan Taipéi - Yilan Bandera de Taiwán República de China 12.942

2006

00 C1 Fréjus  Francia
 Italia
12.895

1980

00 C1 Túnel Calle 30 (entamo Sur del a M-30 ente A-5 - A-3) Madrid  España 12.000

2007

00 C1 Túnel de Mont Blanc Alpes  Francia
 Italia
11.611

1965

00 C1 Túnel del Pardo (zarru de la M-50) Madrid  España 11.500

2015*

00 C1 Gudvangen Gudvangen - Flåm Noruega 11.428

1991

00 C1 Folgefonn Odda - Gjerde Noruega 11.150

2001

00 C1 Kanetsu Prefeutura de Gunma - Prefeutura de Niigata  Xapón 11.055

1985—91

00 C1 Hida (+ túnel d'emerxencia)  Xapón 10.750

2010 (*)

00 F Túnel de Vigo: Vigo  España 10.400 Ferrocarril 2020 (*) -bgcolor=#e3f6ce valign=top 00 C1 Gran Sasso d'Italia Abruzos  Italia 10.176

1984—95

00 C1 Le tunnel Est Rueil-Malmaison - Versalles  Francia 10.000

2007 (*)

Otros túneles más llargos pa vehículos (ente 1-10 km) editar

Na siguiente Tabla recuéyense otros grandes túneles del mundu que nun superen los 10 km de llargor que'l so destín ye'l tráficu de vehículos. N'avisiegu azul, tán los túneles en construcción (*). Apaecen namái túneles en construcción real, non en proyeutu.

Otros túneles más llargos del mundu de vehículos (ente 1-10 km.)
Nome Llocalización País Llargor (m) Añu finalización
Plabutsch   Austria 9.919 1987—2004
Túnel del Toyo Cañasgordas-Giraldo   Colombia 9.750 2022
Tokyo Bay Aqua-Line Tokyo Bay   Xapón 9.576 1997
Seelisberg   Suiza 9.292 1980
Túnel de los Vestfirðdir Ísafjörður   Islandia 9.120 1995
Túnel de Rohtang   India 8.900 2012 (*)
Variante di Valico   Italia 8.703 2009
Sichuan - Tíbet   China 8.660
Enasan Japan Alpes   Xapón 8.646 1985
1975
KPE   Singapur 8.660 2007 (*)
Túnel de Somport Uesca   España
  Francia
8.608 2003
La Llinia (túnel)   Colombia 8.652 2018[52]
Lowari Tunnel Chitral   Paquistán 8.600 2009 (*)
Mount Erlang   China 8.596 1999
Korgfjellet   Noruega 8.568 2005
Gleinalm   Austria 8.320 1978
Bulongqing   China 8.100 2003
Steigen   Noruega 8.079 1990
Sant' Antonio Morignone   Italia 7.960 2000
Bømlafjord   Noruega 7.931 2000
Rennsteig   Alemaña 7.916 2003
Karawanken   Austria
  Eslovenia
7.864 1991
Eiksund   Noruega 7.765 2007 (*)
Svartisen   Noruega 7.615 1987
Høyanger   Noruega 7.543 1982
Vallavik   Noruega 7.510 1985
Åkrafjord   Noruega 7.400 2000
Oslofjord   Noruega 7.390 2000
Shinkobe   Xapón 7.175 1988
Túnel de la Engaña; túnel ferroviariu nunca utilizáu |

Vega de Pas - Pedrosa de Valdeporres ||   España

6.976 1951-1959
Landeck   Austria 6.955 2000
Nordkapp   Noruega 6.875 1999
Maurice Lemaire   Francia 6.872 1976
Frudal   Noruega 6.758 1995
Fänder   Austria 6.718 1980
Karisaka   Xapón 6.625 1998
Fodnes   Noruega 6.604 1995
Western Scheldt Tunnel   Países Baxos 6.600 2003
San Bernardino   Suiza 6.596 1967
Innfjord   Noruega 6.594 1991
Chang La so   Corea del Sur 6.430 2007 (*)
Tauern   Austria 6.401 1975—2003
Sørdals   Noruega 6.400 2007 (*)
Fjærland   Noruega 6.397 1986
Figu   Xapón 6.340 1989—99
Tunnel 1   Colombia 6.330
Norðoyatunnilin   Islles Feroe 6.300 2006
Kakuto   Xapón 6.255 1995
Haûi Vaân Pass   Vietnam 6.247 2004
Tunnel Kherrata Bejaia Bugia   Arxelia 6.208
Pretunnel Gran San Bernardo Sur   Italia 6.150
Naustdal   Noruega 5.970 1995
Øksendal   Noruega 5.965 2000
Guinza   Italia 5.960 2004
Fáskrúðsfjarðargöng   Islandia 5.894 2005
Hakamagoshi   Xapón 5.932 2000
Byfjord   Noruega 5.875 1992
Tusen   Noruega 5.857 1986
Gran San Bernardo   Italia
  Suiza
5.854 1964
Strengen   Austria 5.851 2005
Pretunnel Gran San Bernardo Norte |   Suiza 5.850
Mala Kapela   Croacia 5.780 2005
Hvalfjarðargöng   Islandia 5.770 1998
Kerenzer   Suiza 5.760 1986
Haukeli   Noruega 5.682 1968
Sveti Rok   Croacia 5.682 2003
Túnel Serra do Marão   Portugal 5.665 2016
Hitra   Noruega 5.645 1994
Hanna   Xapón 5.578 1997
Kallsoyar   Islles Feroe 5.526 1985
Mappo-Morettina Locarno   Suiza 5.518 1996
Bosruck   Austria 5.500 1983
Katschberg   Austria 5.439 1975
2007
Kanpuzan   Xapón 5.432 1999
Sozina   Serbia 5.400 2005
Tunnel 11   Colombia 5.370
Frøya   Noruega 5.305 2000
Felbertauern   Austria 5.304 1967
Dafengyakou   China 5.300 2003
Heggur   Noruega 5.277 1984
Cels   Italia 5.245 1992
Sachseln   Suiza 5.191 1997
Túnel de Viella Túnel Alfonso XIII (Viella) Lleida   España 5.240 1948 (apostráu a galería d'evacuación)
Túnel Xuan Carlos I (Nuevu Viella) Lleida   España 5.230 2007
Scmitten   Austria 5.111 1996
Yuanjiang   China 5.100 2003
Roppen   Austria 5.095 1990
Freifjord   Noruega 5.086 1992
Očka   Croacia 5.062 1981
Flenja   Noruega 5.053 1986]
Túnel del Cadí Barcelona - Lleida   España 5.026 1984
Pozzano   Italia 5.000 1989—2005
Branisko   Eslovenia 4.975 2003
Røldalstunnelen   Noruega 4.657 1964
Fernando Gómez Martínez (Túnel d'Occidente) Medellín-San Jerónimo   Colombia 4.603 2005
Túnel Buena Vista Misael Pastrana Borrero Villavicencio-Bogotá   Colombia 4.560 1996
Los Raigaños   Chile 4.528 1939
Túnel subfluvial Raúl Uranga – Carlos Sylvestre Begnis Paraná-Islla de Santa Cándida   Arxentina 4.500 1969
El Bracons Vic-Olot   España 4.500 2.009
Túnel Guillermo León Valencia Bogotá-Girardot   Colombia 4.200 2011
El Negrón Asturies-Llión   España 4.144 1983
Tunel de l'Argentera. (FF.CC.) L'Argentera-Pradell de la Teixeta-Tarragona   España 4.044 1883-1890
Túnel de Somosierra (FF.CC.) Madrid   España 3.895 1933
Ordu Nefise Akçelik Tunnel   Turquía 3.775 2007
Isuskitza AP-1 Guipúzcoa - Álava   España 3.377 2009
Túnel de Guadarrama Madrid-Segovia   España 3.340 1972
Roux (Ardeche)   Francia 3.336 1930

Acapulco ||   Méxicu

3.300 2017
Mersey Queensway   Reinu Xuníu 3.237 1934
Col di Tenda (Tende)   Francia-  Italia 3.186 1928
Túnel de Guadarrama Madrid-Segovia   España 3.148 2007
Túnel TD1 - Rod. Imigrantes São Paulo-Guarujá   Brasil 3.146 2003
Túnel del Cristu Redentor   Arxentina-  Chile 3.080 1980
Túnel de Bielsa-Aragnouet Uesca   España
  Francia
3.070 1976
Túnel de Sóller Mallorca   España 3.023 1997
Maxitúnel Interurbanu Acapulco[53] Acapulco   Méxicu 2.953 1996
Túnel de Belate Navarra   España 2.930 1997
Túnel del Monrepós (A-23) Uesca   España 2.885 2012*
Túnel Lo Prau   Chile 2.880 2001
Mount Bolu Tunnel   Turquía 2.875 (dcha.), 2.954 (izda.) 2007
Túnel de Guadarrama Madrid-Segovia   España 2.870 1963 (anováu en 2007)
Eisenhower Tunnel Colorado   Estaos Xuníos d'América 2.700 1979
Túnel M-111 Madrid-Aeropuertu Madrid   España 2.560 2002
Túnel de Vallvidrera Barcelona   España 2.517 1991
Túnel de Pedralba Uesca   España 2.598 2010*
Túnel da Cañiza Pontevedra   España 2.500 2013
Túnel d'Piqueras Soria - La Rioxa   España 2.444 2008
Túnel del Boquerón Argemiro Duren Bogotá-Villavicencio   Colombia 2.352 1996
Túnel Rafael Caldera El Vigía - Mérida   Venezuela 2.342 1998
Túnel Vía Parque Rímac Lima   Perú 2.000 2016
Túnel del Boquerón I Caraques-La Guaira   Venezuela 1.910 1953
Túnel de Rañadoiru Asturies   España 1.868 2011*
Túnel de Belabieta Guipúzcoa   España 1.828 1994
Túnel el Polvorín Represa de Chivor Guateque-Santa María   Colombia 1.640 1973
Detroit-Windsor Tunnel Michigan/Ontario   Estaos Xuníos d'América
  Canadá
1.573 1930
Túnel del Monrepós (N-330) Uesca   España 1.449
Túnel Punta Olímpica Áncash   Perú 1.386 2013

Ferrocarriles suburbanos más llargos del mundu (metro) editar

Túneles más llargos del mundu de suburbanos (llargor> 10 km)
Nome Llocalización País Llargor (km) Añu finalización
Metro de Santiago Llinia 5 Santiago   Chile 29,7 1997-2011
Metro de Santiago Llinia 4 Santiago   Chile 24,7 2003-2007
Metro de Madrid Llinia 1: Valdecarros-Pinar de Chamartín Madrid   España 23,9 1919-2007
Metro de Madrid Llinia 5: Casa de Campo-Alameda de Osuna Madrid   España 23,9 (*) 1968-2006
Metro de Madrid Llinia 6: Circular Madrid   España 23,5 1979-1995
Metro de Caraques Llinia 2 Zoolóxicu-El Silenciu Caraques   Venezuela 23,3 (*) 1985-88
Metro de Londres Circle Line Londres   Reinu Xuníu 22,5 1884
Metro de Santiago Llinia 2 Santiago   Chile 20,7 1978-2006
Metro de Barcelona Llinia 1 Barcelona   España 20,7 (*) 1926-92
Metro de Caraques Llinia 1 Propatria-Palu Verde Caraques   Venezuela 20,4 (*) 1983-89
Metro de Santiago Llinia 1 Santiago   Chile 20,0 1975-2009
Metro de Praga Llinia B Praga   Chequia 18,0 1985-98
Metro de Barcelona Llinia 4 Barcelona   España 16,7 1926-99
Metro de Barcelona Llinia 3 Barcelona   España 16,6 1924-2001
Metro de Barcelona Llinia 5 Barcelona   España 16,6 (*) 1959-83
Metro de Madrid Llinia 8: Nuevos Ministerios-Aeropuertu T4 Madrid   España 16,4 1998-2007
Metro de Madrid Llinia 3: Villaverde Altu-Moncloa Madrid   España 16,4 1936-2007
Metro d'Atenes Llinia 3 Atenes   Grecia 15,4 (*) 2000-04
Blå linjen Estocolmu   Suecia 14,3 1975-77
Metro de Barcelona Llinia 2 Barcelona   España 13,1 1985-97
(*) Estes llinies nun son totalmente soterrañes.

Túneles más llargos continuos en roca (suministru d'agua) editar

Túneles más llargos continuos en roca
Nome Llocalización País Llargor (km) Añu finalización
Túnel tresandín Llameres Lambayeque   Perú 20 2012

Referencies editar

  1. «Dahuofang Water Tunnel | The Robbins Company». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  2. Mug, Vladislav. «Štolový vodovodní přivaděč z vodní nádržy Želivka do Prahy» (checu). Consultáu'l 27 de febreru de 2010.
  3. «世界最长高原铁路隧道——新关角隧道贯通». News.xinhuanet.com. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  4. ja:名古屋市営地下鉄名城線
  5. ja:名古屋市営地下鉄名港線
  6. http://gidrospetsproekt.ru/en/geografiya-obektov/image-map_rossija/armeniya/arpa-sevan-connecting-tunnel.html
  7. ja:都営地下鉄大江戸線
  8. «EVINOS-MORNOS TUNNEL – GREECE». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  9. [1] Archiváu el 13 d'avientu de 2013 na Wayback Machine.
  10. Massachusetts Water Resources Authority (avientu de 2006). «Water System Master Plan» páx. 7–26.
  11. «Guadarrama Tunnel». Structurae. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  12. Massachusetts Water Resources Authority (avientu de 2006). «Water System Master Plan» páx. 7–25.
  13. [2] Archiváu el 8 de febreru de 2012 na Wayback Machine.
  14. http://web.archive.org/web/http://www.tunnelintelligence.com/awards-in-detail-50.html
  15. ja:大阪市営地下鉄谷町線
  16. «The LHC, Facts and figures». CERN. Consultáu'l 2 de xunetu de 2009.
  17. «Şanlıurfa Sulama Tünelleri ve Tesisleri İnşaatı» (turkish). Eren İnşaatı. Consultáu'l 1 d'ochobre de 2010.
  18. «Collapse of headrace tunnel after grand opening». Tunnel Talk (febreru de 2010). Consultáu'l 27 de setiembre de 2010.
  19. http://nazret.com/blog/index.php/2010/12/27/ethiopia-s-gilgel-gibe-ii-hydropower-plant-resumes-operation
  20. «Gurgaon Metro set for operationalisation next week». News.webindia123.com. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  21. «GovHK: Harbour Area Treatment Scheme». Gov.hk (25 de payares de 2015). Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 «Snowy! Power of a nation». Powerhousemuseum.com. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  23. «Iiyama Tunnel». Structurae. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  24. «Новости-ARMENIA Today-Абу-Даби предоставит Армении $11 млн на восстановление тоннеля Арпа-Севан». Armtoday.info. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  25. . Civil Engineering (6 de xunetu de 2009). Consultáu'l 28 d'agostu de 2010.
  26. «ABB starts to make ‘The London Connection'». ABB Group (14 d'agostu de 2004). Consultáu'l 8 de febreru de 2009. «a 20 km long three-metre diameter tunnel»
  27. «£200M London Connection Project is Commissioned». National Grid plc (setiembre de 2005). Consultáu'l 8 de febreru de 2009. «This 20 km long tunnel contains one of the longest 400 kV XLPE cable circuits to be installed in Europe.»
  28. «Project Profile for Harbour Area Treatment Scheme (HATS) Stage 2A». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  29. «Precise leveling of the very long Qinling mountain tunnel». Springerlink.com. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  30. 30,0 30,1 «Urban Rail Transport SA :METRO Line 1». Amel.gr. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  31. «Bağbaşı Barajı ve Mavi Tünel'i İnşaatı - Konya». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  32. 32,0 32,1 32,2 «New Tunneling Technology in Japan / Statistical Data». Japan-tunnel.org. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  33. . Asia Economy (7 d'avientu de 2006). Consultáu'l 6 d'ochobre de 2008.
  34. [3] Archiváu el 30 de xunu de 2014 na Wayback Machine.
  35. [4] Archiváu el 26 de mayu de 2012 na Wayback Machine.
  36. ClimaxMoly: USA - Colorado - Henderson
  37. «Transport Writer». Transportwriter.com. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  38. «3-as metróvonal jellemzői» (hungarian). metros.hu. Consultáu'l 27 de marzu de 2016.
  39. Massachusetts Water Resources Authority (avientu de 2006). «Wastewater Master Plan» páx. 3-5, 3-9.
  40. . Archiváu dende l'orixinal, el 8 de febreru de 2016. Consultáu'l 15 d'agostu de 2015.
  41. «Р“идроспецпроект/Dangarinsky Hydrotechnical tunnel in Tajikistan». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  42. «RailPictures.Net Photo: SPCC 41 Southern Peru Copper Corporation GUE O23B at Toquepala, Peru by Jean-Marc Frybourg». Railpictures.net. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  43. «2010 - Activity Report - ITA-AITES». Ita-aites.org. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  44. «Гидроузел на р. Ардон». Lhp.rushydro.ru. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  45. «Общие сведения». Zaramag.rushydro.ru. Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  46. http://blog.rushydro.ru/?p=10068
  47. [5] Archiváu el 25 de febreru de 2008 na Wayback Machine.
  48. [6] Archiváu el 2 de marzu de 2012 na Wayback Machine.
  49. [7] Archiváu el 9 de xineru de 2009 na Wayback Machine.
  50. [8] date=20110910043534 Copia d'archivu na Wayback Machine.
  51. «Sveriges längsta vägtunnel till Stockholm - DN.se».
  52. http://www.eltiempo.com/colombia/otras-ciudades/tunel-de-la-linia-entrara-en-operacion-en-2018/16589811
  53. http://infraestructura.ingenet.com.mx/2009/07/maxitunel-interurbanu

http://www.andi.dz/fr/PDF/MONOGRAPHIE/Bejaia.pdf

Ver tamién editar

Enllaces esternos editar